Multipl Skleroz (Ms): Tanım, Nedenler ve Belirtiler
Multipl Skleroz (MS) genç erişkinlerde en sık nörolojik özürlülüğe yol açan kronik bir hastalıktır. Beyin ve omuriliği etkileyebilen MS, beynin görme, konuşma, yürüme ve hissetme gibi fonksiyonlarını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
Multipl Skleroz Nedir?
Beyin ve omuriliğimiz miyelin denilen ve iletken özellik sağlayan ince bir tabaka ile sarılıdır. Bu tabaka sinir sisteminde elektrik akımı şeklinde oluşturulan bilgilerin akışının hızlı olmasını sağlamaktadır. MS'de miyelin tabakasında meydana gelen ince soyulmalar hastalığın belirtilerinin ana nedenidir. Bu soyulmalar MR incelemesinde plak olarak tabir edilen oluşumlar şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
MS’in Nedenleri Nelerdir?
MS gelişimi ile ilgili birçok teori mevcuttur. Bunlardan en çok kabul göreni, kişinin bağışıklık sisteminin kendine zarar verecek şekilde çalışmasıdır. Bunun nedeni olarak ise bazı virüs ve bakteriler suçlanmaktadır. MS’in neden sadece bazı kişilerde ortaya çıktığı ise genetik yatkınlık teorisi ile açıklanmaktadır. Ancak kalıtımla ilgili net bilimsel veriler henüz mevcut değildir.
MS en sık kimlerde görülür?
MS en sık 20–40 yaşları arasında ortaya çıkar. 15 yaşın altında ve 55 yaşın üzerinde ise nadir görülür. Kadınlar erkeklere göre MS ’e daha fazla yakalanır. Ayrıca MS’in, akrabalarında MS olanlarda ortaya çıkma yüzdesi daha yüksektir. Bütün dünyada MS ılıman iklimlerde daha sık görülmekte ve özelliklede Kuzey Avrupa kökenli olanlarda daha sık ortaya çıkmaktadır.
MS’in Belirtileri Nelerdir?
MS’ nin belirtileri kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Başlıca belirtileri: tek gözde birkaç gün süren görme kaybı, çift görme, vücudun bir yarısında uyuşma veya güç kaybı, konuşmada bozulma, mesane ve kalın bağırsak kontrolünün bozulması, dengesizlik, koordinasyon bozukluğu veya aşırı halsizliktir.
MS Tanısı Nasıl Konmaktadır?
Günümüzde MS’in tanısı henüz tek bir inceleme ile konulamamaktadır. Ancak hastanın ayrıntılı öykü ve muayenesi nöroloji uzmanı için büyük ölçüde yön göstericidir. Beyin ve omuriliğin görüntülenmesine yönelik olarak yapılan MR (manyetik rezonans) görüntüleme en net bilgilere ulaşabilmemizi sağlamaktadır. Uyarılmış potansiyeller denilen ve sinir sisteminin belli bir uyarıya verdiği yanıtı ölçen elektrofizyolojik incelemeler de tanıyı desteklemektedir. Ayrıca ayırıcı tanısı zor olan olgularda beyin omurilik sıvısının kimyasal bileşiminin incelenmesi de oldukça bilgi verici olmaktadır.
MS'in tedavisinde günümüzde neler kullanılmaktadır?
MS ataklarla seyreden bir hastalık olduğu için, atak ve atak gelişmesini önleyici yaklaşımlar olarak tedavisi iki ana bölüme ayrılmaktadır. Atak tedavisi; nörolojik belirtilerin yeni geliştiği dönemde kortizonlu ilaçlar ile yapılandır. Bu ilaçlar uzun süreli değil doktor kontrolünde olarak 7–10 gün süre ile verilmektedir. Atakların sıklığını veya şiddetini azaltan atak önleyici yeni tedaviler de bulunmaktadır. İnterferonlar (Betaferon®, Avonex®, Rebif®) ile Glatiramer Acetate (Copaxone®) bu tedaviler arasındadır. Umut veren diğer tedaviler ile ilgili çalışmalar sürmektedir. MS tedavisi tüm dünyada oldukça hızlı değiştiği için güncel tavsiyeleri almak üzere kişinin kendi nöroloğu ile sürekli bağlantı halinde olması çok önemlidir.
MS yaşam kalitesini etkiler mi?
MS henüz kesin olarak tedavi edilememesine rağmen, gidişatı yavaşlatılabilen ve vücuda vereceği hasar minimuma indirilebilen bir hastalıktır. MS tanısı konulan bir kişinin hayatında büyük değişiklikler yapmasına gerek yoktur. Kişi aktif yaşantısına (buna düzenli egzersiz ve spor faaliyetleri dâhildir) devam etmelidir. Ayrıca kişinin normal hayatını değiştirmesi depresyona olan meyili de arttıracaktır. Kaldı ki, depresyon da yine takip eden nöroloji uzmanı ve gerekirse bir psikiyatrist-psikoloğun desteği ile de kolayca çözüme ulaşabilecek bir durumdur.
MS ile ilgili olarak nerelerden yardım alınabilir?
Tüm üniversite ve araştırma hastanelerinin nöroloji bölümlerine başvurulabilir. Ayrıca internet üzerinden Türk MS Derneği’nin http://www.turkiyemsdernegi.org sayfasından ve MS hastaları ve yakınları tarafından kurulan www.msliyiz.biz sayfalarından da oldukça yararlı bilgilere ulaşılabilinir.
Yrd. Doç.Dr. Şevki ŞAHİN
Multipl Skleroz Nedir?
Beyin ve omuriliğimiz miyelin denilen ve iletken özellik sağlayan ince bir tabaka ile sarılıdır. Bu tabaka sinir sisteminde elektrik akımı şeklinde oluşturulan bilgilerin akışının hızlı olmasını sağlamaktadır. MS'de miyelin tabakasında meydana gelen ince soyulmalar hastalığın belirtilerinin ana nedenidir. Bu soyulmalar MR incelemesinde plak olarak tabir edilen oluşumlar şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
MS’in Nedenleri Nelerdir?
MS gelişimi ile ilgili birçok teori mevcuttur. Bunlardan en çok kabul göreni, kişinin bağışıklık sisteminin kendine zarar verecek şekilde çalışmasıdır. Bunun nedeni olarak ise bazı virüs ve bakteriler suçlanmaktadır. MS’in neden sadece bazı kişilerde ortaya çıktığı ise genetik yatkınlık teorisi ile açıklanmaktadır. Ancak kalıtımla ilgili net bilimsel veriler henüz mevcut değildir.
MS en sık kimlerde görülür?
MS en sık 20–40 yaşları arasında ortaya çıkar. 15 yaşın altında ve 55 yaşın üzerinde ise nadir görülür. Kadınlar erkeklere göre MS ’e daha fazla yakalanır. Ayrıca MS’in, akrabalarında MS olanlarda ortaya çıkma yüzdesi daha yüksektir. Bütün dünyada MS ılıman iklimlerde daha sık görülmekte ve özelliklede Kuzey Avrupa kökenli olanlarda daha sık ortaya çıkmaktadır.
MS’in Belirtileri Nelerdir?
MS’ nin belirtileri kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Başlıca belirtileri: tek gözde birkaç gün süren görme kaybı, çift görme, vücudun bir yarısında uyuşma veya güç kaybı, konuşmada bozulma, mesane ve kalın bağırsak kontrolünün bozulması, dengesizlik, koordinasyon bozukluğu veya aşırı halsizliktir.
MS Tanısı Nasıl Konmaktadır?
Günümüzde MS’in tanısı henüz tek bir inceleme ile konulamamaktadır. Ancak hastanın ayrıntılı öykü ve muayenesi nöroloji uzmanı için büyük ölçüde yön göstericidir. Beyin ve omuriliğin görüntülenmesine yönelik olarak yapılan MR (manyetik rezonans) görüntüleme en net bilgilere ulaşabilmemizi sağlamaktadır. Uyarılmış potansiyeller denilen ve sinir sisteminin belli bir uyarıya verdiği yanıtı ölçen elektrofizyolojik incelemeler de tanıyı desteklemektedir. Ayrıca ayırıcı tanısı zor olan olgularda beyin omurilik sıvısının kimyasal bileşiminin incelenmesi de oldukça bilgi verici olmaktadır.
MS'in tedavisinde günümüzde neler kullanılmaktadır?
MS ataklarla seyreden bir hastalık olduğu için, atak ve atak gelişmesini önleyici yaklaşımlar olarak tedavisi iki ana bölüme ayrılmaktadır. Atak tedavisi; nörolojik belirtilerin yeni geliştiği dönemde kortizonlu ilaçlar ile yapılandır. Bu ilaçlar uzun süreli değil doktor kontrolünde olarak 7–10 gün süre ile verilmektedir. Atakların sıklığını veya şiddetini azaltan atak önleyici yeni tedaviler de bulunmaktadır. İnterferonlar (Betaferon®, Avonex®, Rebif®) ile Glatiramer Acetate (Copaxone®) bu tedaviler arasındadır. Umut veren diğer tedaviler ile ilgili çalışmalar sürmektedir. MS tedavisi tüm dünyada oldukça hızlı değiştiği için güncel tavsiyeleri almak üzere kişinin kendi nöroloğu ile sürekli bağlantı halinde olması çok önemlidir.
MS yaşam kalitesini etkiler mi?
MS henüz kesin olarak tedavi edilememesine rağmen, gidişatı yavaşlatılabilen ve vücuda vereceği hasar minimuma indirilebilen bir hastalıktır. MS tanısı konulan bir kişinin hayatında büyük değişiklikler yapmasına gerek yoktur. Kişi aktif yaşantısına (buna düzenli egzersiz ve spor faaliyetleri dâhildir) devam etmelidir. Ayrıca kişinin normal hayatını değiştirmesi depresyona olan meyili de arttıracaktır. Kaldı ki, depresyon da yine takip eden nöroloji uzmanı ve gerekirse bir psikiyatrist-psikoloğun desteği ile de kolayca çözüme ulaşabilecek bir durumdur.
MS ile ilgili olarak nerelerden yardım alınabilir?
Tüm üniversite ve araştırma hastanelerinin nöroloji bölümlerine başvurulabilir. Ayrıca internet üzerinden Türk MS Derneği’nin http://www.turkiyemsdernegi.org sayfasından ve MS hastaları ve yakınları tarafından kurulan www.msliyiz.biz sayfalarından da oldukça yararlı bilgilere ulaşılabilinir.
Yrd. Doç.Dr. Şevki ŞAHİN
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Multipl Skleroz (Ms): Tanım, Nedenler ve Belirtiler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Şevki ŞAHİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Şevki ŞAHİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
