Bunama (Demans) Hakkında
DEMANS (BUNAMA) DOĞAL DEĞİLDİR
Demans hastalığı orta ve ileri yaştaki kişilerin ve bu kişilerin çevresindeki her yaştan yakınlarının hayatlarını olumsuz yönde etkilemekte, ruhsal sağlıklarını da bozmaktadır. Halk arasında “bunama” olarak bilinen demans, farklı tiplerde olabilir. Bunama bilindiğinin aksine, yaşlılıkta dahi doğal değildir. Demans, özetle kişinin hafıza, düşünme, mantık yürütme, yer ve zaman oryantasyonu, okuduğunu anlama, konuşma işlevlerinin bozulmasıdır. Bu gibi basit işleri yürütemeyen kişinin hayatını sürdürmesi zorlaşır ve bu durum, hastanın yemek yeme, boşaltım, yıkanma gibi günlük tüm ihtiyaçlarının çevresindeki yakınları tarafından karşılanmasını zorunlu hale getirir. Nörolojik bir hastalık olan demans psikolojik olarak da yetersizlik, çaresizlik, umutsuzluk durumlarını beraberinde getirmekte ve bunun sonunda kişiler ve yakınları depresyon başta olmak üzere öfkeyi kontrol edememe, kaygı bozukluğu gibi ruhsal sorunlar da yaşamaktadırlar.
Demans, yalnızca Türkiye'de değil, tüm dünyada görülen ve çareleri araştırılmaya devam edilen bir konudur. Bu hastalık gün geçtikçe medyanın dikkatini daha da çekmektedir çünkü dünyada artan yaşlı nüfusla birlikte demans ile karşılaşma sayısında artış yaşanmakta ve üzerilerine büyük sorumluluk düşen demans hasta yakınlarının sayısı da gittikçe artmaktadır. İnsanın yaşam kalitesini düşüren demans, Time dergisinin Ekim 2010 sayısı kapak konusu olarak da seçilmiş ve hastalık hakkındaki güncel gelişmeler ve konunun psikolojik boyutu paylaşılmıştır. Demansın psikolojik boyutu önemlidir çünkü kişi içinde bulunduğu durumu anlayıp kabullenmediği ve hayatını zorlaştıran unutkanlıklarını geçiştirmeye çalıştığı sürece tedaviyi ve hayatını kolaylaştırıcı önlemler almayı da kabul etmemektedir. Kişi ve yakınları demansla kendileri baş edemedikleri durumlarda çözüm yolu üretebilmek için psikologlara başvurmalıdırlar. Nörologların takip ettikleri bir ilaç terapisinin yanısıra demans hakkında psikoeğitim ve psikolojik destek alınması kişilerin hayat kalitelerini arttırıcı etki yapmaktadır. Demansın kişileri çevresindeki yakınlarına bağımlı hale getirmesinden ötürü yakınları için destek mekanizmaları kurmak ve demanslı kişinin bakımını yalnız üstlenmek yerine takım olarak yardımlaşmak yakınları açısından da önem taşımaktadır. Demanslı kişiler hastalıklarından dolayı çevreye karşı öfkeli, saldırgan, aksi davranabilirler ve ondan beklenmeyen davranışlar gösterebilirler. Bu durumlarda nası tepki verileceği ve hastaya nasıl yaklaşılacağı bilinirse demans ile mücadele etmek çok daha kolay olacaktır.
Ailede demans öyküsü, orta ve yüksek yaş, diyabet, kolesterol yüksekliği, damar sertliği, şişmanlık gibi fizyolojik özellikleri taşıyan ve strese maruz kalan, kronik depresyon öyküsü olan, eğitim düzeyi düşük olan kişilerde daha fazla görülen demansı erken teşhis etmek çok kritiktir. Sinir hücrelerinin yapısının bozulması sebebiyle çoğu zaman tamamen tedavinin henüz mümkün olmadığı bu hastalığa erken tanı ile müdahale edilmesi kişinin günlük işlev kaybını yavaşlatmakta veya bir süre durdurabilmektedir. Unutkanlık, kaybolma, yönünü şaşırma, kişilik değişikliği gibi şikayetler görülen kişilerin nöroloji, psikoloji ve psikiyatri servislerindeki uzmanlara zaman kaybetmeden başvurması ve uzun dönemli destek alması gereklidir.
Öncelikle görüntüleme teknikleri ve psikologlar tarafından yapılacak nöropsikolojik değerlendirmelerle kişinin yaşadığı bozukluk tipinin ve şiddetinin tespit edilmesi gerekir. Daha sonra doktorlar tarafından verilecek reçeteler kullanılmalıdır. Kişinin sosyal çevresi konu hakkında bilgilendirilmeli, kişi 3-6 aylık dönemlerle uzman takibinde tutulmalı, ilaç reçetesinden sağladığı faydalar nöropsikolojik değerlendirmeler ve görüntüleme yöntemleriyle de izlenmelidir.
Uzman Klinik Psikolog
Canan Devletkuşu Sayıoğlu
Demans hastalığı orta ve ileri yaştaki kişilerin ve bu kişilerin çevresindeki her yaştan yakınlarının hayatlarını olumsuz yönde etkilemekte, ruhsal sağlıklarını da bozmaktadır. Halk arasında “bunama” olarak bilinen demans, farklı tiplerde olabilir. Bunama bilindiğinin aksine, yaşlılıkta dahi doğal değildir. Demans, özetle kişinin hafıza, düşünme, mantık yürütme, yer ve zaman oryantasyonu, okuduğunu anlama, konuşma işlevlerinin bozulmasıdır. Bu gibi basit işleri yürütemeyen kişinin hayatını sürdürmesi zorlaşır ve bu durum, hastanın yemek yeme, boşaltım, yıkanma gibi günlük tüm ihtiyaçlarının çevresindeki yakınları tarafından karşılanmasını zorunlu hale getirir. Nörolojik bir hastalık olan demans psikolojik olarak da yetersizlik, çaresizlik, umutsuzluk durumlarını beraberinde getirmekte ve bunun sonunda kişiler ve yakınları depresyon başta olmak üzere öfkeyi kontrol edememe, kaygı bozukluğu gibi ruhsal sorunlar da yaşamaktadırlar.
Demans, yalnızca Türkiye'de değil, tüm dünyada görülen ve çareleri araştırılmaya devam edilen bir konudur. Bu hastalık gün geçtikçe medyanın dikkatini daha da çekmektedir çünkü dünyada artan yaşlı nüfusla birlikte demans ile karşılaşma sayısında artış yaşanmakta ve üzerilerine büyük sorumluluk düşen demans hasta yakınlarının sayısı da gittikçe artmaktadır. İnsanın yaşam kalitesini düşüren demans, Time dergisinin Ekim 2010 sayısı kapak konusu olarak da seçilmiş ve hastalık hakkındaki güncel gelişmeler ve konunun psikolojik boyutu paylaşılmıştır. Demansın psikolojik boyutu önemlidir çünkü kişi içinde bulunduğu durumu anlayıp kabullenmediği ve hayatını zorlaştıran unutkanlıklarını geçiştirmeye çalıştığı sürece tedaviyi ve hayatını kolaylaştırıcı önlemler almayı da kabul etmemektedir. Kişi ve yakınları demansla kendileri baş edemedikleri durumlarda çözüm yolu üretebilmek için psikologlara başvurmalıdırlar. Nörologların takip ettikleri bir ilaç terapisinin yanısıra demans hakkında psikoeğitim ve psikolojik destek alınması kişilerin hayat kalitelerini arttırıcı etki yapmaktadır. Demansın kişileri çevresindeki yakınlarına bağımlı hale getirmesinden ötürü yakınları için destek mekanizmaları kurmak ve demanslı kişinin bakımını yalnız üstlenmek yerine takım olarak yardımlaşmak yakınları açısından da önem taşımaktadır. Demanslı kişiler hastalıklarından dolayı çevreye karşı öfkeli, saldırgan, aksi davranabilirler ve ondan beklenmeyen davranışlar gösterebilirler. Bu durumlarda nası tepki verileceği ve hastaya nasıl yaklaşılacağı bilinirse demans ile mücadele etmek çok daha kolay olacaktır.
Ailede demans öyküsü, orta ve yüksek yaş, diyabet, kolesterol yüksekliği, damar sertliği, şişmanlık gibi fizyolojik özellikleri taşıyan ve strese maruz kalan, kronik depresyon öyküsü olan, eğitim düzeyi düşük olan kişilerde daha fazla görülen demansı erken teşhis etmek çok kritiktir. Sinir hücrelerinin yapısının bozulması sebebiyle çoğu zaman tamamen tedavinin henüz mümkün olmadığı bu hastalığa erken tanı ile müdahale edilmesi kişinin günlük işlev kaybını yavaşlatmakta veya bir süre durdurabilmektedir. Unutkanlık, kaybolma, yönünü şaşırma, kişilik değişikliği gibi şikayetler görülen kişilerin nöroloji, psikoloji ve psikiyatri servislerindeki uzmanlara zaman kaybetmeden başvurması ve uzun dönemli destek alması gereklidir.
Öncelikle görüntüleme teknikleri ve psikologlar tarafından yapılacak nöropsikolojik değerlendirmelerle kişinin yaşadığı bozukluk tipinin ve şiddetinin tespit edilmesi gerekir. Daha sonra doktorlar tarafından verilecek reçeteler kullanılmalıdır. Kişinin sosyal çevresi konu hakkında bilgilendirilmeli, kişi 3-6 aylık dönemlerle uzman takibinde tutulmalı, ilaç reçetesinden sağladığı faydalar nöropsikolojik değerlendirmeler ve görüntüleme yöntemleriyle de izlenmelidir.
Uzman Klinik Psikolog
Canan Devletkuşu Sayıoğlu
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Bunama (Demans) Hakkında" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Canan SAYIOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Canan SAYIOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
demans, bunama, alzheimer, yaşlılık, bunama belirtileri, bunama hastalığı, yaşlılarda bunama, yaşlılarda demans, demans nedir, demans belirtileri
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
