Alt Islatma
Alt ıslatma çocuklarda sıklıkla görülen bir uyum bozukluğudur. Çocuklar, mesane kontrolünü öğrendikleri ortalama 2-3 yaşına kadar gece ve gündüzleri altlarını ıslatırlar. Eğer tuvalet eğitimi tamamlanmışsa, gece kontrolünün de en geç bir ay içerisinde düzene girmesi beklenir. Fakat bazı çocuklarda gece kontrolü 4,5 - 6 yaşına kadar uzayabilir. İdrar ve dışkı kontrolünün kazanıldığı 4 yaşından sonra haftada en az bir kere, ya da tahmin edilemeyen sıklıklarda alt ıslatma gerçekleşiyorsa buna sebep olacak etkenlerin araştırılması gerekir.
Alt ıslatma, sadece geceleri alt ıslatma, sadece gündüzleri az miktarda alt ıslatma, gündüz ve geceleri alt ıslatma, sürekli altını ıslatma, uzun süre kuru kaldıktan sonra (1-2 yıl aradan sonra) alt ıslatmaya başlama (ikincil tip) şekillerinde gözlenebilir.
Alt ıslatmanın psikolojik etkenlerden kaynaklandığını söyleyebilmek için organik nedenlerin dışlanması gerekir. Öncelikle böbrek ya da boşaltım sisteminde bir problemin olmadığını doğrulamak gerekir. Diğer eşlik edebilecek fiziksel sebepler uyku derinliği, genetik sebepler olabilir. Aile tutumları ile ilgili faktörler ise temizlik alıştırmalarına çok erken yaşlarda başlanmış olunması, sabırsız ve katı tuvalet eğitimi, aile içi ilişkilerde bozukluk, yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi, anne-baba ayrılığı, okul ya da ev değiştirmek, aşırı baskıcı aile tutumlarından kaynaklanabilir.
Pratik olarak yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir : Öncelikle çocuğun hangi durumlarda alt ıslattığı takip edilmelidir. Psikolojik ya da sosyal bir yardım gerekliyse bu tür desteklerin sağlanması, çocuk üzerindeki suçluluk hissinin azaltılmaya çalışılması gereklidir.
Sadece gündüzleri alt ıslatmada;
Önce saatte bir tuvalete gidilir. Gittikçe zaman aralıkları açılır.
Bir takvim tutulur . Kuru kalınan her gün için bir güneş, alt ıslatılan günler için yağmur ya da bulut çizilir. Bu çizgilerin çocukla birlikte çizilmesi hatta çocuğun kendisinin çizmesi önemlidir. Problem çocuğun kendisinindir ve bu ona açıklanmalıdır. “Şimdi seninle ıslak kalmaman için bazı oyunlar oynayacağız.” güneş resmi çizildikçe çocuk ödüllendirilmelidir. Bu ödüller maddi ya da manevi olabilir. Her seferinde maddi ödül tercih edilmemelidir.
Geceleri alt ıslatmada;
İçecek miktarı kısıtlanmamalıdır.
Çocuğa yatmadan önce ıslak kalmaması için gece uyandırma ve tuvalete gitme konusunda anlaşılmalıdır.
Gündüz alt ıslatmada olduğu gibi kuru kalınan ya da ıslak kalkılan her gün için takvime çocukla birlikte uygun işaretler konulur. Kendiliğinden tuvalete gitmeler de kayıt edilmelidir.
Tuvalete saklanan küçük hediyeler çocuğu şevklendirebilir.
Altını ıslatan çocuk kıyafet ve yatak örtüsü değişiminde anneye yardımcı olmalıdır.
Bu tür yöntemlerden sonuç alınamıyorsa diğer bir davranışçı yöntem olan ve eczanelerde satılan, yatağa serilmek üzere hazırlanmış zil içeren pedler de çocuğun altını ıslattında alarm çalarak uyanmasını ve böylece uykusundan uyanma periyodlarını düzenlemesini sağlayabilir. En son başvurulacak yöntem ilaç tedavisidir.
En önemlisi çocuğa hoşgörülü yaklaşmak, bu durumun her çocuğun zorlanabileceği bir durum olduğunu (normalleştirme) fakat ıslak kalmanın kendisi için rahatsızlık verici olacağını ve beraber halledilebileceği duygusunun çocuğa hissettirilmesi gerekir. Başarısızlıkların değil, başarıların vurgulanması gerekir. Alt ıslatmanın aile içindeki bir değişiklikten kaynaklandığı düşünülüyorsa yine çocuğa anlayışla yaklaşmak, çocuğun konu ile ilgili kafasında oluşabilecek soru işaretlerine cevap vermek gerekir. Duygusal olarak rahatlamış çocuk, altını ıslatarak verdiği bilinçdışı tepkiyi sözel olarak ifade edebilme becerisine ulaşmış olur.
Alt ıslatma, sadece geceleri alt ıslatma, sadece gündüzleri az miktarda alt ıslatma, gündüz ve geceleri alt ıslatma, sürekli altını ıslatma, uzun süre kuru kaldıktan sonra (1-2 yıl aradan sonra) alt ıslatmaya başlama (ikincil tip) şekillerinde gözlenebilir.
Alt ıslatmanın psikolojik etkenlerden kaynaklandığını söyleyebilmek için organik nedenlerin dışlanması gerekir. Öncelikle böbrek ya da boşaltım sisteminde bir problemin olmadığını doğrulamak gerekir. Diğer eşlik edebilecek fiziksel sebepler uyku derinliği, genetik sebepler olabilir. Aile tutumları ile ilgili faktörler ise temizlik alıştırmalarına çok erken yaşlarda başlanmış olunması, sabırsız ve katı tuvalet eğitimi, aile içi ilişkilerde bozukluk, yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi, anne-baba ayrılığı, okul ya da ev değiştirmek, aşırı baskıcı aile tutumlarından kaynaklanabilir.
Pratik olarak yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir : Öncelikle çocuğun hangi durumlarda alt ıslattığı takip edilmelidir. Psikolojik ya da sosyal bir yardım gerekliyse bu tür desteklerin sağlanması, çocuk üzerindeki suçluluk hissinin azaltılmaya çalışılması gereklidir.
Sadece gündüzleri alt ıslatmada;
Önce saatte bir tuvalete gidilir. Gittikçe zaman aralıkları açılır.
Bir takvim tutulur . Kuru kalınan her gün için bir güneş, alt ıslatılan günler için yağmur ya da bulut çizilir. Bu çizgilerin çocukla birlikte çizilmesi hatta çocuğun kendisinin çizmesi önemlidir. Problem çocuğun kendisinindir ve bu ona açıklanmalıdır. “Şimdi seninle ıslak kalmaman için bazı oyunlar oynayacağız.” güneş resmi çizildikçe çocuk ödüllendirilmelidir. Bu ödüller maddi ya da manevi olabilir. Her seferinde maddi ödül tercih edilmemelidir.
Geceleri alt ıslatmada;
İçecek miktarı kısıtlanmamalıdır.
Çocuğa yatmadan önce ıslak kalmaması için gece uyandırma ve tuvalete gitme konusunda anlaşılmalıdır.
Gündüz alt ıslatmada olduğu gibi kuru kalınan ya da ıslak kalkılan her gün için takvime çocukla birlikte uygun işaretler konulur. Kendiliğinden tuvalete gitmeler de kayıt edilmelidir.
Tuvalete saklanan küçük hediyeler çocuğu şevklendirebilir.
Altını ıslatan çocuk kıyafet ve yatak örtüsü değişiminde anneye yardımcı olmalıdır.
Bu tür yöntemlerden sonuç alınamıyorsa diğer bir davranışçı yöntem olan ve eczanelerde satılan, yatağa serilmek üzere hazırlanmış zil içeren pedler de çocuğun altını ıslattında alarm çalarak uyanmasını ve böylece uykusundan uyanma periyodlarını düzenlemesini sağlayabilir. En son başvurulacak yöntem ilaç tedavisidir.
En önemlisi çocuğa hoşgörülü yaklaşmak, bu durumun her çocuğun zorlanabileceği bir durum olduğunu (normalleştirme) fakat ıslak kalmanın kendisi için rahatsızlık verici olacağını ve beraber halledilebileceği duygusunun çocuğa hissettirilmesi gerekir. Başarısızlıkların değil, başarıların vurgulanması gerekir. Alt ıslatmanın aile içindeki bir değişiklikten kaynaklandığı düşünülüyorsa yine çocuğa anlayışla yaklaşmak, çocuğun konu ile ilgili kafasında oluşabilecek soru işaretlerine cevap vermek gerekir. Duygusal olarak rahatlamış çocuk, altını ıslatarak verdiği bilinçdışı tepkiyi sözel olarak ifade edebilme becerisine ulaşmış olur.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Alt Islatma" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Gülçin DÖNMEZ FİDAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Gülçin DÖNMEZ FİDAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
