Borderline (Sınır) Kişilik Bozukluğu
BORDERLİNE (SINIR) KİŞİLİK BOZUKLUĞU
Kişilik bozuklukları, ruhsal bozukluklar içinde son derece ciddi, tıbbi ve sosyal sorunlara neden olan önemli fakat en az anlaşılmış kategorilerden biridir. Akıl hastası olmayan, fakat ahlaki davranış ya da karakter açısından bozuk bireylerin varlığı, çok eskiden beri dikkat çekmiş bunlara ‘’ mantıklı delilik’’ ve ‘’ ahlaki delilik ‘’ gibi isimler verilmiştir. Tarihsel açıdan en fazla ilgi çekmiş olan kişilik bozukluğu, eskiden ‘’ psikopati ‘’ ve ‘’ sosyopati ‘’ gibi isimlerle anılmış olan antisosyal kişilik bozukluğu olmuştur. Diğerleri çok daha yakın zamanlarda,çoğunlukla psikanalize birlikte ortaya çıkmıştır. Fakat, kişilik bozuklukları günümüzde önemine, DSM- III sınıflama siteminin, bunları ayrı bir eksene taşıması ile 1980 de kavuşmuştur. Bu durum, anlatmalarını engellemiş ve yatan hastalara konan kişilik bozukluğu tanıları % 20 ‘den % 50’ ye çıkmıştır.
ABD’de yapılan değişik çalışmalar, hataların yaklaşık %15’ nin öncelikle kişilik bozukluğuna bağlı sorunlar nedeniyle hastaneye yatırıldığını göstermiştir. Bu oran Türkiye ‘de daha düşük olsa da, kişilik bozukluklarının toplum için yarattığı sorunlar daha az gibi görünmektedir. Adi suçlardan hüküm giymiş olanların dörtte üçünde, alkoliklerin de en az % 60 % 70 ‘inde kişilik bozukluğu olduğu kabul edilmektedir. Bunlar kendilerinden başka, pek çok insanın daha mutsuzluğuna neden olurlar. Evlilik ya da meslek yaşamında sürekli başarısızlığa uğramış insanların önemi bir bölümde kişilik bozukluğu vardır.
Kişilik bozukluklarının en önemli özellikleri, diğer psikiyatrik hastalıklarla birlikte görülme sıklıklarının çok yüksek oluşudur. Kişilik bozukluğu olan insanların %97 ‘sinde en az bir tane I. Eksen bozukluğu olduğu ileri sürülmüştür. Bunlar en çok anksiyete, duygudurum, alkol, madde ve yeme bozukluklarıdır. Her ne kadar bu yüksek oranın, bir miktar nozolojinin ve ölçme yöntemlerinin kusurlarından kaynaklandığı ileri sürülmüşse de kişilik bozuklukların, başka psikiyatrik hastalıkların gelişmesine yatkınlık yaratan çok uygun zeminler olduklarına kimsenin kuşkusu yoktur. Kişilik bozuklukları tedaviye dirençli oldukları gibi, kendilerine eşlik eden başka bozukluklarda tedavisi zorlaştırır. DSÖ’ nün psikiyatrik terimler sözlüğü kişilik kavramını aşağıdaki gibi tanımlar:
Kişilik,bir insanın sosyal deneyimcileri, gelişimi, ve yapısal özelliklerinin sonucu olarak ortaya çıkan ve kişinin yaşam tarzı ile uyum biçimini oluşturan bütün köklü davranış, düşünce ve duygu kalıplarıdır.
Başka türlü söylersek, kişilik ( ya da karakter), bir insanın huy haline getirmiş olduğu, bilinçli ya da bilinç dışı bütün duygu, düşünce ve davranış kalıplarıdır. Bir insandan söz ederken, örneğin, ‘’ insan canlısıdır,çalışkandır’’ ya da ‘’ korkaktır’’gibi tanımlayıcı sözler kullanırız. Hatta bazen doğrudan ‘’ iyi huyludur’’ deriz. Bu sözler o insanın kişilik özelliklerini hatlarını ‘’traits’’ tanımlamaktadır. Olumlu ya da olumsuz olsun,bir insanın kişilik özellikleri, onun benliğinin bir parçası sayılır. Bu özellikler, oldukça küçük yaşlardan itibaren kendilerini göstermeye başlar ve bir yaşam boyu da hiç değişmeden ya da pek az değişerek varlıklarını sürdürür.
‘’Can çıkar huy çıkmaz’’ sözünde çok önemli bir gerçek payı vardır. Kişilik, halk arasında çok önem verilen bir kavramdır. Hemen herkes, başka bir insanı değerlendirirkenen önce kişilik özelliklerine dikkat eder ve bunların olumlu olmasını ister.Kişilik bozuklukları, işte, insanın bu karakter yapısındaki bozuklukları ele alır. Bunlar, uyumsuz, sıradışı ya da ‘’ kötü ‘’ kişilik özellikleri olan insanlardır. Başka insanlar tarafından, garip, ahlaksız, kendine özgü ya da kötü huylu insanlar olarak algılanırlar. Hapishane popülasyonunda, dilenciler, karakolların ve acil servislerin müdavimleri ya da pratisyen hekimlerin hastaları arasında daha yüksek oranda bulunurlar. Genellikle nevrotik hastalardan daha ağır bir klinik tablo gösterirler.Sık görülen bir kişilik bozukluğu olmasına karşın borderline kişilik bozukluğu klinik uygulamada sıklıkla yanlış ya da az tanı konan bir bozukluktur. Belirgin rahatsızlığa, sosyal, mesleksel ve özel hayatta işlevselliğinde bozulmaya neden olur. Onlara göre insanlar, ilişkiler, dünya; İYİ/KÖTÜ,ŞİMDİ/HİÇBİR ZAMAN, SİYAH/ BEYAZDIR. Ara renkler , gri tonlar yoktur.Onların gözünde bir insan DÜNYANIN ENİYİSİ iken BİRDEN DÜNYANIN EN KÖTÜSÜ oluverir ve ÖFKE PATLAMALARININ hedefi haline gelebilir.
Genel toplumda görülme sıklığı %1-2 olarak bildirilmiştir. Kadınlarda iki kat sık görülmesinde erkeklerde daha az tanı konmasının etkili olduğu düşünülmektedir.
Borderline kişilik bozukluğu tanısı, psikiyatride yatarak tedavi gören hastalar arasında % 15-20, poliklinik hizmeti alanlarda % 10sıklıkla görülmektedir. Klinik ortamda en sık görülen kişilik bozukluğudur.Toplumsal yapıdaki değişim göz önüne alındığında önümüzdeki yıllarda daha sık görülmesi beklenmektedir.
Borderline kişilik bozukluğu olan kişilerin birinci derece akrabalarında major depresif bozukluk, alkol kullanım bozuklukları ve madde kötüye kullanımı sıktır.
TANI KRİTERLERİ
Aşağıdakilerden beşinin ya da fazlasının olması ile belirli, genç erişkinlik döneminde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan, kişiler arası ilişkilerde, benlik algısında ve duygulanımda tutarsızlık ve belirgin dürtüselliğin olduğu sürekli bir bozukluk:
Tanı kriterlerinin birçoğu birbiriyle bağlantılıdır. Borderline hasta terk edilme riski olmaksızın birebir ilişki oluşturmaya çabalar. Başkalarına güvenmek zor olduğundan, reddedilecekleri düşüncesiyle panik düzeyinde kaygı yaşarlar.
Tek başına olmayı önlemek,bağlandıkları kişinin imdadına yetişmesini sağlamak için bilek kesme ya da başka kendine zarar verici davranışlara başvurabilirler. Aşırı dozda ilaç kullanımı ve aşırı yemek yeme ve kusma atakları sıktır.
Kontrolsüz ani davranışlar,rastgele cinsel ilişkiler ve madde bağımlılığı da tek başına olmayı önlemeye yönelik olabilir. Bu kişiler yüzeysel olarak kabul edilebilir ölçüde ilişki kurabilir görünseler de, kişiler arası ilişkilerinin bu nitelikleri taşıması sosyal uyumlarının zayıf olmasına neden olmaktadır.
Gerçeği değerlendirmedeki bozukluklar kişiler arası ilişkilerinin bu nitelikleri taşıması sosyal uyumlarının zayıf olmasına neden olmaktadır.
Terk edilmek üzere olduklarını düşündüklerinde ya da sevdikleri kişilerin güven verici varlıklarının yokluğunda açıkça paranoid (şüpheci) hale gelebilirler.
Bir yanda yalnız kalmayı önleyecek çaresiz girişimlerle, tekrar tekrar telefonla arama ya da fiziksel olarak yapışıp kalma ile kendisini gösteren derin terk edilme korkusu vardır.
Sık tartışmalar, tekrarlayan ayrılıklar, başkalarında korku ve öfke yaratan uygunsuz davranışlar nedeniyle yakın ilişkilerde karmaşa görülür. Yakın oldukları kişilere bağımlı olabilirler, ancak düş kırıklığı yaşadıklarında yakın arkadaşlarına yoğun öfke gösterebilirler.
Yalnız kalmaya tahammül edemezler, tatminkar olmasına aldırmaksızın çılgınca ilişki arayışına girebilirler. Yalnızlığı gidermek için kısa süreli bir yabancıyı arkadaş olarak kabul edebilir. Ya da rastgele cinsel ilişki yaşayabilirler. Sıklıkla kronik boşluk ve sıkıntı hissinden yakınırlar.
HOŞ OLMAYAN DUYGULAR
Kendilerinin gereksinimlerini başkalarının dikkate almadığı algısının sonucunda gelişir. Öfke, keder, utanç,panik, korku, kronik boşluk ve yalnızlık duyguları yaşarlar. Bu kişiler yaşadıkları çok yönlü duygusal acıyla diğer kişilik bozukluklarından ayırt edilebilir. Gün içinde kişiler arası ilişkilere göre değişen duygu durum salınımları gösterirler. Hastalar bir anda tartışmacı iken, sonra depresifleşebilirler, biraz sonra da boşluk duygusundan yakınabilirler.
Sorun yaratan, ancak psikotik olmayan problemler; kötü olma ile ilgili aşırı değerlendirilmiş düşünceler, kendisini çevresini farklı algılama yaşantıları, kuşkuculuk, hallüsinasyonlar, psikotik depresyon görülür. DÜRTÜSELLİK
İsteyerek kendine fiziksel zarar verici ya da daha genel dürtüsellik gösterebilirler. Borderline hastaların davranışları çoğunlukla öngörülmez. Yaşamlarının acı dolu yanları tekrarlayan kendine zarar verme davranışlarına yansır. Hastalar başkalarından yardım almak için, öfke ifade etmek için, ya da aşırı olumsuz duygulara kendilerini duyarsız kılmak için bileklerini kesebilir ya da diğer kendini kesme davranışlarında bulunabilirler.
Madde kötüye kullanımı, yeme bozukluğu, sözel patlamalar ve dikkatsiz araba kullanma görülebilir.
TEDAVİSİ
Borderline kişilik bozukluğunun büyük bir kısmına, temel tedavilerden kabul edilen bireysel psikoterapi ve hastaneye yatırma yetmemektedir.Diğer tedavi yöntemleri, aile, ilaç veya grup tedavileri yararlı olmaktadır.
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
Kişilik bozuklukları, ruhsal bozukluklar içinde son derece ciddi, tıbbi ve sosyal sorunlara neden olan önemli fakat en az anlaşılmış kategorilerden biridir. Akıl hastası olmayan, fakat ahlaki davranış ya da karakter açısından bozuk bireylerin varlığı, çok eskiden beri dikkat çekmiş bunlara ‘’ mantıklı delilik’’ ve ‘’ ahlaki delilik ‘’ gibi isimler verilmiştir. Tarihsel açıdan en fazla ilgi çekmiş olan kişilik bozukluğu, eskiden ‘’ psikopati ‘’ ve ‘’ sosyopati ‘’ gibi isimlerle anılmış olan antisosyal kişilik bozukluğu olmuştur. Diğerleri çok daha yakın zamanlarda,çoğunlukla psikanalize birlikte ortaya çıkmıştır. Fakat, kişilik bozuklukları günümüzde önemine, DSM- III sınıflama siteminin, bunları ayrı bir eksene taşıması ile 1980 de kavuşmuştur. Bu durum, anlatmalarını engellemiş ve yatan hastalara konan kişilik bozukluğu tanıları % 20 ‘den % 50’ ye çıkmıştır.
ABD’de yapılan değişik çalışmalar, hataların yaklaşık %15’ nin öncelikle kişilik bozukluğuna bağlı sorunlar nedeniyle hastaneye yatırıldığını göstermiştir. Bu oran Türkiye ‘de daha düşük olsa da, kişilik bozukluklarının toplum için yarattığı sorunlar daha az gibi görünmektedir. Adi suçlardan hüküm giymiş olanların dörtte üçünde, alkoliklerin de en az % 60 % 70 ‘inde kişilik bozukluğu olduğu kabul edilmektedir. Bunlar kendilerinden başka, pek çok insanın daha mutsuzluğuna neden olurlar. Evlilik ya da meslek yaşamında sürekli başarısızlığa uğramış insanların önemi bir bölümde kişilik bozukluğu vardır.
Kişilik bozukluklarının en önemli özellikleri, diğer psikiyatrik hastalıklarla birlikte görülme sıklıklarının çok yüksek oluşudur. Kişilik bozukluğu olan insanların %97 ‘sinde en az bir tane I. Eksen bozukluğu olduğu ileri sürülmüştür. Bunlar en çok anksiyete, duygudurum, alkol, madde ve yeme bozukluklarıdır. Her ne kadar bu yüksek oranın, bir miktar nozolojinin ve ölçme yöntemlerinin kusurlarından kaynaklandığı ileri sürülmüşse de kişilik bozuklukların, başka psikiyatrik hastalıkların gelişmesine yatkınlık yaratan çok uygun zeminler olduklarına kimsenin kuşkusu yoktur. Kişilik bozuklukları tedaviye dirençli oldukları gibi, kendilerine eşlik eden başka bozukluklarda tedavisi zorlaştırır. DSÖ’ nün psikiyatrik terimler sözlüğü kişilik kavramını aşağıdaki gibi tanımlar:
Kişilik,bir insanın sosyal deneyimcileri, gelişimi, ve yapısal özelliklerinin sonucu olarak ortaya çıkan ve kişinin yaşam tarzı ile uyum biçimini oluşturan bütün köklü davranış, düşünce ve duygu kalıplarıdır.
Başka türlü söylersek, kişilik ( ya da karakter), bir insanın huy haline getirmiş olduğu, bilinçli ya da bilinç dışı bütün duygu, düşünce ve davranış kalıplarıdır. Bir insandan söz ederken, örneğin, ‘’ insan canlısıdır,çalışkandır’’ ya da ‘’ korkaktır’’gibi tanımlayıcı sözler kullanırız. Hatta bazen doğrudan ‘’ iyi huyludur’’ deriz. Bu sözler o insanın kişilik özelliklerini hatlarını ‘’traits’’ tanımlamaktadır. Olumlu ya da olumsuz olsun,bir insanın kişilik özellikleri, onun benliğinin bir parçası sayılır. Bu özellikler, oldukça küçük yaşlardan itibaren kendilerini göstermeye başlar ve bir yaşam boyu da hiç değişmeden ya da pek az değişerek varlıklarını sürdürür.
‘’Can çıkar huy çıkmaz’’ sözünde çok önemli bir gerçek payı vardır. Kişilik, halk arasında çok önem verilen bir kavramdır. Hemen herkes, başka bir insanı değerlendirirkenen önce kişilik özelliklerine dikkat eder ve bunların olumlu olmasını ister.Kişilik bozuklukları, işte, insanın bu karakter yapısındaki bozuklukları ele alır. Bunlar, uyumsuz, sıradışı ya da ‘’ kötü ‘’ kişilik özellikleri olan insanlardır. Başka insanlar tarafından, garip, ahlaksız, kendine özgü ya da kötü huylu insanlar olarak algılanırlar. Hapishane popülasyonunda, dilenciler, karakolların ve acil servislerin müdavimleri ya da pratisyen hekimlerin hastaları arasında daha yüksek oranda bulunurlar. Genellikle nevrotik hastalardan daha ağır bir klinik tablo gösterirler.Sık görülen bir kişilik bozukluğu olmasına karşın borderline kişilik bozukluğu klinik uygulamada sıklıkla yanlış ya da az tanı konan bir bozukluktur. Belirgin rahatsızlığa, sosyal, mesleksel ve özel hayatta işlevselliğinde bozulmaya neden olur. Onlara göre insanlar, ilişkiler, dünya; İYİ/KÖTÜ,ŞİMDİ/HİÇBİR ZAMAN, SİYAH/ BEYAZDIR. Ara renkler , gri tonlar yoktur.Onların gözünde bir insan DÜNYANIN ENİYİSİ iken BİRDEN DÜNYANIN EN KÖTÜSÜ oluverir ve ÖFKE PATLAMALARININ hedefi haline gelebilir.
Genel toplumda görülme sıklığı %1-2 olarak bildirilmiştir. Kadınlarda iki kat sık görülmesinde erkeklerde daha az tanı konmasının etkili olduğu düşünülmektedir.
Borderline kişilik bozukluğu tanısı, psikiyatride yatarak tedavi gören hastalar arasında % 15-20, poliklinik hizmeti alanlarda % 10sıklıkla görülmektedir. Klinik ortamda en sık görülen kişilik bozukluğudur.Toplumsal yapıdaki değişim göz önüne alındığında önümüzdeki yıllarda daha sık görülmesi beklenmektedir.
Borderline kişilik bozukluğu olan kişilerin birinci derece akrabalarında major depresif bozukluk, alkol kullanım bozuklukları ve madde kötüye kullanımı sıktır.
TANI KRİTERLERİ
Aşağıdakilerden beşinin ya da fazlasının olması ile belirli, genç erişkinlik döneminde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan, kişiler arası ilişkilerde, benlik algısında ve duygulanımda tutarsızlık ve belirgin dürtüselliğin olduğu sürekli bir bozukluk:
- Gerçek ya da hayali bir terk edilmeden kaçınmak için çılgınca çabalar gösterme.
- Gözünde aşırı büyütme ( göklere çıkarma) ve yerin dibine sokma uçları arasında gidip gelen, gergin ve tutarsız kişiler arası ilişkilerin olması.
- Kimlik karmaşası;belirgin olarak ve sürekli bir biçimde tutarsız benlik algısı ya da kendilik duyumu.
- Kendine zarar verme olasılığı yüksek en az iki alanda dürtüsellik (örn. para harcama, cinsellik, madde kötüye kullanımı, pervasızca araba kullanma, tıkınırcasına yemek yeme).
- Yineleyen intiharla ilgili davranışlar, girişimler, göz korkutmalar ya da kendine zarar verme davranışı.
- Duygu durumda belirgin bir tepkiselliğin olmasına bağlı affektif (duygusal) düzensizlik ( yoğun tekrarlayıcı hoş olmayan duygu durum, irritabilite ya da genellikle birkaç saat süren, nadiren birkaç günden daha uzun süren kaygı)
- Kendini sürekli boşlukta hissetme
- Uygunsuz yoğun öfke ya da öfkesini kontrol altında tutamama (örn, sık sık kavgalara karışma)
- Stresle ilişkili gelip geçici paranoid (şüpheci) düşünce ya da ağır kişilik dağılması bulguları
Tanı kriterlerinin birçoğu birbiriyle bağlantılıdır. Borderline hasta terk edilme riski olmaksızın birebir ilişki oluşturmaya çabalar. Başkalarına güvenmek zor olduğundan, reddedilecekleri düşüncesiyle panik düzeyinde kaygı yaşarlar.
Tek başına olmayı önlemek,bağlandıkları kişinin imdadına yetişmesini sağlamak için bilek kesme ya da başka kendine zarar verici davranışlara başvurabilirler. Aşırı dozda ilaç kullanımı ve aşırı yemek yeme ve kusma atakları sıktır.
Kontrolsüz ani davranışlar,rastgele cinsel ilişkiler ve madde bağımlılığı da tek başına olmayı önlemeye yönelik olabilir. Bu kişiler yüzeysel olarak kabul edilebilir ölçüde ilişki kurabilir görünseler de, kişiler arası ilişkilerinin bu nitelikleri taşıması sosyal uyumlarının zayıf olmasına neden olmaktadır.
Gerçeği değerlendirmedeki bozukluklar kişiler arası ilişkilerinin bu nitelikleri taşıması sosyal uyumlarının zayıf olmasına neden olmaktadır.
Terk edilmek üzere olduklarını düşündüklerinde ya da sevdikleri kişilerin güven verici varlıklarının yokluğunda açıkça paranoid (şüpheci) hale gelebilirler.
Bir yanda yalnız kalmayı önleyecek çaresiz girişimlerle, tekrar tekrar telefonla arama ya da fiziksel olarak yapışıp kalma ile kendisini gösteren derin terk edilme korkusu vardır.
Sık tartışmalar, tekrarlayan ayrılıklar, başkalarında korku ve öfke yaratan uygunsuz davranışlar nedeniyle yakın ilişkilerde karmaşa görülür. Yakın oldukları kişilere bağımlı olabilirler, ancak düş kırıklığı yaşadıklarında yakın arkadaşlarına yoğun öfke gösterebilirler.
Yalnız kalmaya tahammül edemezler, tatminkar olmasına aldırmaksızın çılgınca ilişki arayışına girebilirler. Yalnızlığı gidermek için kısa süreli bir yabancıyı arkadaş olarak kabul edebilir. Ya da rastgele cinsel ilişki yaşayabilirler. Sıklıkla kronik boşluk ve sıkıntı hissinden yakınırlar.
HOŞ OLMAYAN DUYGULAR
Kendilerinin gereksinimlerini başkalarının dikkate almadığı algısının sonucunda gelişir. Öfke, keder, utanç,panik, korku, kronik boşluk ve yalnızlık duyguları yaşarlar. Bu kişiler yaşadıkları çok yönlü duygusal acıyla diğer kişilik bozukluklarından ayırt edilebilir. Gün içinde kişiler arası ilişkilere göre değişen duygu durum salınımları gösterirler. Hastalar bir anda tartışmacı iken, sonra depresifleşebilirler, biraz sonra da boşluk duygusundan yakınabilirler.
Sorun yaratan, ancak psikotik olmayan problemler; kötü olma ile ilgili aşırı değerlendirilmiş düşünceler, kendisini çevresini farklı algılama yaşantıları, kuşkuculuk, hallüsinasyonlar, psikotik depresyon görülür. DÜRTÜSELLİK
İsteyerek kendine fiziksel zarar verici ya da daha genel dürtüsellik gösterebilirler. Borderline hastaların davranışları çoğunlukla öngörülmez. Yaşamlarının acı dolu yanları tekrarlayan kendine zarar verme davranışlarına yansır. Hastalar başkalarından yardım almak için, öfke ifade etmek için, ya da aşırı olumsuz duygulara kendilerini duyarsız kılmak için bileklerini kesebilir ya da diğer kendini kesme davranışlarında bulunabilirler.
Madde kötüye kullanımı, yeme bozukluğu, sözel patlamalar ve dikkatsiz araba kullanma görülebilir.
TEDAVİSİ
Borderline kişilik bozukluğunun büyük bir kısmına, temel tedavilerden kabul edilen bireysel psikoterapi ve hastaneye yatırma yetmemektedir.Diğer tedavi yöntemleri, aile, ilaç veya grup tedavileri yararlı olmaktadır.
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Borderline (Sınır) Kişilik Bozukluğu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Sevilay ZORLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Sevilay ZORLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
borderline kişilik bozukluğu, kişilik bozukluğu, kişilik bozukluğu tedavisi, kişilik bozukluğu tanısı, kişilik bozukluğu hastalığı, borderline, borderline hastalığı, borderline rahatsızlığı, borderline tedavisi, borderline nedir, borderline belirtileri, ahlaki delilik, mantıklı delilik, psikopati, sosyopati
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
