Benlik Algısı
BENLİK ALGISI
Her insan ilk yaşantı deneyimlerini içinde doğduğu ortamın bir üyesi olarak edinir. Bu ortam genellikle ailedir. Anne-baba ve varsa kardeşler bu ortamda tanışılan ilk insanlardır. İlk öğrenilen birçok kavram o insanlardan öğrenilir. Bu ilk öğrenilenlerden en önemlisi de bireyin kendisi ile ilgili olarak geliştirdiği duyguları ve düşünceleridir. Anne-baba-çocuk arasında yaşamın ilk yıllarında gelişen güvenli bağ, bireyde sağlıklı bir benlik bilincinin ve kendisini önemli, değerli hissetme duygusunun yerleşmesine yol açar. Çocukluğun ilk dönemlerinde yerleşen benlik algısı ergenlikte ve ileriki yaşlarda etkisini gösterir. Benlik algısının olumlu gelişmesi başkalarına zarar verme pahasına da olsa bireyin kendisini iyi hissetmesi değildir. Tam tersine olumlu benlik algısı geliştirmiş kişiler, çevresindeki insanlarla sevgiye ve eşitliğe dayalı ilişki/iletişim kurarlar.
Benlik bilinci, bireyin çevre tarafından nasıl algılandığı, ne olduğu ve ne olması gerektiği ile ilgili düşünceleridir. Benlik algısı ise bireyin benlik bilincini kendine özgü değerlendirmesidir. Kendini değerlendirmede bireyin yaşamın en başından beri edindiği deneyimler ve kendisi için değerli olan insanların üzerinde bıraktığı izler çok etkilidir. Yaşamın ilk yıllarında edinilen sevgi görmek, ilgi görmek, önemsenmek, değer verilmek gibi olumlu yaşam deneyimleri olumlu benlik algısının, bunun tersi olan ihmal edilmek, yok sayılmak, önemsenmemek gibi olumsuz yaşam deneyimleri ise olumsuz benlik algısının gelişmesine neden olur.
Aile içinde kabul gören, fikirleri aile büyükleri tarafından önemsenen ve dikkate alınan, başarıları övülen bireyler kendisi hakkında olumlu düşünceler besleyeceği için olumlu benlik saygısı geliştirirler. Bireyin benlik kavramını yani sahip olduğu zihinsel ve fiziksel özelliklerin farkına varmasında aile tutumu çok önemlidir. Aile içinde benlik kavramının gelişmesiyle birlikte, birey artık sahip olması gereken özellikleri de fark etmeye ve öğrenmeye başlar. Bu özellikler ideal özelliklerdir ve genellikle içinde yaşanan toplum tarafından değer verilen özelliklerdir. Toplum tarafından kabul gören özellikler çocuğun ideal benlik kavramı üzerinde önemli rol oynar.
Olumlu benlik algısı herkesin sahip olmak istediği bir durumdur. Çünkü bireye yaşamda başarı ve mutluluk getirir, yaşamda karşılaşılan problemlerle daha kolay baş etmesini sağlar. Bireyin psikolojik sağlığı, benlik algısı ile yakından ilişkilidir. Ayrıca, benlik algısı yaşamda yapılan seçimleri, ilişki kurulacak insanları, neler yapılacağını, değişmek için harekete geçme yeteneğini doğrudan etkiler.
Olumlu benlik algısının temel öğeleri aşağıda sıralandığı gibidir:
Bireyin geliştirdiği olumsuz benlik algısı, olumlu benlik algısına dönüşebilir. Bu sancılı ve uzun bir dönemi kapsar. Bu konuda psikolojik destek almak süreci hızlandırır ve hayatı kolaylaştırı
Her insan ilk yaşantı deneyimlerini içinde doğduğu ortamın bir üyesi olarak edinir. Bu ortam genellikle ailedir. Anne-baba ve varsa kardeşler bu ortamda tanışılan ilk insanlardır. İlk öğrenilen birçok kavram o insanlardan öğrenilir. Bu ilk öğrenilenlerden en önemlisi de bireyin kendisi ile ilgili olarak geliştirdiği duyguları ve düşünceleridir. Anne-baba-çocuk arasında yaşamın ilk yıllarında gelişen güvenli bağ, bireyde sağlıklı bir benlik bilincinin ve kendisini önemli, değerli hissetme duygusunun yerleşmesine yol açar. Çocukluğun ilk dönemlerinde yerleşen benlik algısı ergenlikte ve ileriki yaşlarda etkisini gösterir. Benlik algısının olumlu gelişmesi başkalarına zarar verme pahasına da olsa bireyin kendisini iyi hissetmesi değildir. Tam tersine olumlu benlik algısı geliştirmiş kişiler, çevresindeki insanlarla sevgiye ve eşitliğe dayalı ilişki/iletişim kurarlar.
Benlik bilinci, bireyin çevre tarafından nasıl algılandığı, ne olduğu ve ne olması gerektiği ile ilgili düşünceleridir. Benlik algısı ise bireyin benlik bilincini kendine özgü değerlendirmesidir. Kendini değerlendirmede bireyin yaşamın en başından beri edindiği deneyimler ve kendisi için değerli olan insanların üzerinde bıraktığı izler çok etkilidir. Yaşamın ilk yıllarında edinilen sevgi görmek, ilgi görmek, önemsenmek, değer verilmek gibi olumlu yaşam deneyimleri olumlu benlik algısının, bunun tersi olan ihmal edilmek, yok sayılmak, önemsenmemek gibi olumsuz yaşam deneyimleri ise olumsuz benlik algısının gelişmesine neden olur.
Aile içinde kabul gören, fikirleri aile büyükleri tarafından önemsenen ve dikkate alınan, başarıları övülen bireyler kendisi hakkında olumlu düşünceler besleyeceği için olumlu benlik saygısı geliştirirler. Bireyin benlik kavramını yani sahip olduğu zihinsel ve fiziksel özelliklerin farkına varmasında aile tutumu çok önemlidir. Aile içinde benlik kavramının gelişmesiyle birlikte, birey artık sahip olması gereken özellikleri de fark etmeye ve öğrenmeye başlar. Bu özellikler ideal özelliklerdir ve genellikle içinde yaşanan toplum tarafından değer verilen özelliklerdir. Toplum tarafından kabul gören özellikler çocuğun ideal benlik kavramı üzerinde önemli rol oynar.
Olumlu benlik algısı herkesin sahip olmak istediği bir durumdur. Çünkü bireye yaşamda başarı ve mutluluk getirir, yaşamda karşılaşılan problemlerle daha kolay baş etmesini sağlar. Bireyin psikolojik sağlığı, benlik algısı ile yakından ilişkilidir. Ayrıca, benlik algısı yaşamda yapılan seçimleri, ilişki kurulacak insanları, neler yapılacağını, değişmek için harekete geçme yeteneğini doğrudan etkiler.
Olumlu benlik algısının temel öğeleri aşağıda sıralandığı gibidir:
- Kendini Tanıma: Ben kimim? Toplumdaki yerim ne? sorularına bireyin cevap araması, başkalarıyla olan benzerlikleri ve farklılıkları bilmesi, kişisel değerlerini geliştirmesi.
- Çevresiyle İlişki Kurma: Başkalarıyla işbirliğine girmesi, başkalarının düşüncelerine hoşgörü ve saygı göstermesi, aile ortamı, iş ortamı gibi bir grup içindeyken kendi kimliğini geliştirmesi, ifade etmesi ve koruması. Duyguları tanıma, ifade etme ve olumsuz duygulara karşı esnek olma. Başkalarının da duygularını anlaması ve kendi duygularından ayırt etmesi.
- Kendini Kabul Etme: Fiziksel görünüşünden rahatsız olmamayı öğrenmesi; yapabileceklerini ve yapamayacaklarını fark etmesi, hata yapmasına izin vermesi.
- Kişisel Yeterlilik: Hayatın zor zamanlarında problem çözücü davranması, yaşamı kendisinin yöneteceğini fark etmesi,başkalarının kendisiyle ilgili görüşlerini daha az önemsemesi.
- Kendini İfade Etme: Karşısındakini incitmeden kendini ifade etmesi, karşısındakini kendisine zarar vermeden ifade etmesini sağlaması,
- Özgüvenli Olma: Davranış, düşünce ve görüşlerinin değerini ve bunları dile getirmeye hakkı olmasını bilmesi, seçim yapabilmesi ve sonuçlarına katlanabilmesi.
- Kendinin Farkında Olma: Geçmişte olanı düşünüp üzülmek, gelecekte olabilecekleri düşünüp kaygılanmak yerine şimdi ve burada’ya odaklanması, duygularını tanıyabilmesi.
Bireyin geliştirdiği olumsuz benlik algısı, olumlu benlik algısına dönüşebilir. Bu sancılı ve uzun bir dönemi kapsar. Bu konuda psikolojik destek almak süreci hızlandırır ve hayatı kolaylaştırı
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Benlik Algısı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.İlkten ÇETİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.İlkten ÇETİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
19 Beğeni 
Yazan Uzman
|
olumlu benlik algısı, olumsuz benlik algısı, benlik algısı, benlik algısı nedir, benlik, benlik bilinci, kendini tanıma, ben kimim
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
