2007'den Bugüne 92,258 Tavsiye, 28,211 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Aile-Çocuk Problem Çözümüne Alternatif Bir Yol: Aile-Çocuk Kontratı
MAKALE #7789 © Yazan Psk.Dnş.Muharrem KÖSE | Yayın Kasım 2011 | 5,399 Okuyucu
AİLE-ÇOCUK KONTRATI

Her çiftin 3 parçası vardır : Sen, ben ve biz. İki kişi ve her biri kendi yaşamına sahip, her biri 3 önemli parça... Her biri diğerini daha mümkün kılar. Yani, ben "seni" daha mümkün kılarım, sen "beni" daha mümkün kılarsın, ben "bizi" daha mümkün kılarım ve birlikte "birbirimizi" mümkün kılarız. (Satir, V.)

Birçok ailenin herhangi bir şeyi vadeli olarak satın aldığında, satıcıyla bir kontrat oluşturup malın teslimi, garanti süreci, ödeme koşulları vb. gibi pek çok konuyu konuşup açığa kavuşturduğu gözlenmektedir. Bu eylem, alınan mal ya da hizmetin, işleyişi açısından çok büyük önem taşımaktadır. Yine birçok ailede iletişim alanındayapılan etkileşimlerde aynı titizliğin görülmediği, bireylerin birbirlerinden beklentilerini dile getirmedikleri, "Nasıl olsa yapılır ve anlaşılır." mantığıyla gidildiği de gözlenmektedir. Aynı ev ortamında yaşayan insanlar için doğal görünen; fakat paylaşılıp netleştirilmeyen konular, ancak herhangi bir sorun çıktığında ele alınmakta, bundan sonra uygulanması düşünülen "Acilen müdahale edilmesi gerekiyor." gibi sorun ve çözüm odaklı bir anlayış ise; bireylerin ailedeki danslarını doğallıktan uzaklaştırmakta, olumlu olmayan, baskıcı bir iletişim ve davranış örgüsüne yol açabilmektedir.

Bu acil müdahale planı bazen taraflardan birisinin boyun eğmesiyle sonuçlanırken, bazen de sürüp giden çatışmalara sebep olmakta; aileler bazen emir vererek, bazen tehdit ederek, bazen ahlak dersi vererek, bazen öğüt vererek, bazen eleştirerek, bazen gereğinden fazla överek, bazen yorum yaparak, istediklerini iletişim engelleriyle yaptırmaya çalışmaktadırlar. Bütün bu yapılanlar ise var olan problemin çözümünde etkili olmamakta, işleri "içinden çıkılmaz bir duruma" getirmektedir. (Gordon, T.)

Bir problemle karşılaştığımızda aslında bir kaç alternatifimiz vardır: Problemi tartışabilir, halletmeye çalışabiliriz. Problemi yok sayar, kaybolmasını umutla bekleyebiliriz. Karşımızdaki insanı suçlayabilir, saldırabilirz. Problemden ziyade herşeyi konuşup asıl konunun etrafında dönüp dolaşabiliriz. Oysa problemi halletmenin en etkili yolu ise, doğrudan problemi ele almaktır. (Ayalon, O.)

Hangi yaşta olursak olalım, kendimizi gerçekleştirebileceğimiz; net ve anlaşılır ortamlar hepimiz için önemlidir. Ailedeki bireyler, birbirlerinin gelişimlerini mümkün kıldıkları ve birbirlerine karşı açık oldukları takdirde olumlu iletişimi yakalayacaklardır. Her birey iletişim kurar, ancak önemli olan bu iletişimi nasıl kurduğu ve ne tür bir sonuç aldığıdır. Her birey belli kurallara uyar, ama önemli olan bu kuralları nasıl kurduğu ve ne tür sonuç aldığıdır. Ailedeki bireylerin sorun çıktığında konuşmak yerine sorun çıkmadan önleyici bir şekilde davranmaları, konuşmaları, dinlemeleri, birbirlerinden beklediklerini açığa kavuşturmaları tarafları mutlu edecek, aile ortamını güçlendirerek olumlu ve eğitici bir duruma getirecektir. (Satir, V.)

Aile içinde yaşanabilecek problemleri halledip, iletişimi güçlendirmek ve farkındalık sağlamak amacıyla kullanılabilecek araçlardan bir tanesi de "Aile Çocuk Kontratı" olabilir.

Aile-Çocuk Kontratı Nedir?

Aile-çocuk kontratı aileyi oluşturan bireylerin birbirlerinden beklentilerini, temel kuralları, sonuçlarını ve kazanılan ayrıcalıkları içeren, genellikle aile içinde konuşulmayan, bazen konuşulan fakat netleştirilmeyen, bireylerin bir şekilde birbirlerinden bekledikleri konuların paylaşılıp bir karara varıldığı yazılı metinler ifade edilmektedir.

Aile-çocuk kontratıyla; bütün tarafların kazanır duruma gelmesi , beklentilerin yazılı ve sözlü olarak ifade edilmesi, karşılıklı güvenin oluşturulması, kişilerin davranışlarını kontrol etme yeteneklerinin geliştirilmesi ve aile yaşantılarında "anlaşılır ve sağlıklı" bir ortama kavuşmalarını amaçlanmaktadır. Gençlerin, kurallara uyduklarında kazandıklarını, bunun yanında kuralların ihlali halinde kaybedecekleri imtiyazların farkına varmalarını sağlar.Aile-çocuk kontratı tek başına ailelerin birbirlerinin duygularını anlamalarına yardımcı olmaz, sadece sorun olarak görülen ya da sorun yaratılacağı düşünülen konular üzerinde paylaşımda bulunmalarına olanak verir.

Kontrat oluşturulurken bir kaç yöntem izlenebilir: 1-Taraflara boş birer kontrat verilerek doldurulması, sonra birleştirmesi istenebilir. 2-Taraflar önce beklentilerini konuşabilir sonra verilen kontratı birlikte doldurabilirler.

Kontratın maddeleri oluşturulurken; herkes için önemli olan, problem teşkil eden veya düzelmesi istenilen konular belirlenir. Her bir konu için tarafların birbirlerinden beklentileri ve beklenen davranışın yerine getirilmemesi halinde nelerin olacağı yazılır. Verilecek ödüllerin her iki tarafı da mutlu edecek şeyler olması önerilir. Bütün bireyler için maddeler netleşinceye kadar kontratın maddeleri tartışılır sonra yazılı hale getirilir ve imzalanır.Kontratın gözden geçirilmesi ve yeniden yapılandırılması için ileri bir tarih belirlenir. Kontratın son hali tarafların birbirlerinin düşüncelerini dikkate aldığı, fikir birliğine vardıkları maddelerden oluşmalıdır.Kontratın bir örneği imzalayan tüm kişilere verilmelidir.

Kontratın adil olmasına özen gösterilir. Ebeveynler için kolay olan bir şey çocuklar için çok zor olabilir. Anlaşmanın kısa süreli olması, zaman zaman yeniden yapılandırılması, tarafların birbirlerinin beklentilerini ve sürecin nasıl gittiğini anlamalarını sağlayacaktır.

Maddeler oluşturulurken zaman açısından esnek olunup, acele edilmemesi önerilir. (Belli bir amaç doğrultusunda biraraya gelmiş olsanız bile olumlu iletişimin devam ettirilmesi için bir fırsat yakaladığınızı unutmayın ve bunu değerlendirin. Karşınızdaki kişiye söz hakkı tanıyın ve kendisini ifade etmesine izin verin. Karşınızdakinden ne istediğinizi ve ne için olduğunu düşünün.)

Kontrat sade anlaşılır bir dille, her madde için detaylı açıklamada bulunularak, ödülle birlikte yazılır; pozitif terimlerle ifade edilir, mesela "ödevini yapmazsan" yerine "ödevini zamanında yaparsan" tercih edilmelidir. Okula düzenli olarak devam etmek, zamanında yatmak/kalkmak, odayı temiz tutmak vb gibi. İstenilen davranışın bütününü söylemek yerine, parçalara ayırıp davranışı açıklamak, istenilen davranışı daha anlaşılır hale getirecektir.

Aile kontratınız başka bir aileninkine hiç benzemeyebilir, size özeldir ve sizlerin ihtiyaçlarınızı karşılamaya yönelik olarak sizlerce hazırlanmıştır.

Aile-çocuk kontratı kimlerle yapılabilir? Konu veya konuların etkilediği bütün bireyler (anne-baba, kardeşler, büyük anne/baba, ...) arasında yapılabilir. Boşanmış ya da ayrı yaşayan ailelerde kurallar oluşturulurken, paylaşım esnasında evde olmayan diğer ebeveynin haberdar edilmesi olası ihlalleri engelleyecektir.Okulla ilgili durumlarda konuyla ilgili olan kişinin (öğretmen, müdür yardımcısı, rehber öğretmen) bir şekilde haberdar edilmesi işleyişi kolaylaştıracaktır.

Kontratın İşleyişi ve Değerlendirmesi: Yazılı ifadelerin her iki tarafı da bağlayan tarafları vardır. Aile olarak, paylaşımınızda bunları da konuşun; bu iletişim onlara herkesin sorumlulukları olduğunu hatırlatacaktır. İmzalanmış kontrat taraflar tarafından okunmuş ve bütün şartları kabul edilmiş sayılır, üzerinde tek taraflı olarak ekleme, çıkarma, tahrifat yapılmasına izin verilmez.Kontratla ilgili sistemli olunur. Gözden geçirmek, yenilemek için bir tarih konulması önerilir. Küçük çocuklarda günlük gözden geçirmek, ergenlerde haftalık, 15 günlük veya aylık olarak değerlendirmeler yerinde olacaktır. İlerleyen zamanda kontratta yapılan değişiklikler konuşulduktan sonra yazılı hale getirilmeli ve geçerlilik süresi tekrar belirlenmelidir.

Aile olarak birlikte oturun ve kontratınızda yazılı olan maddelerin nasıl yürüdüğünü değerlendirin. Her maddeyle ilgili beklentilerinizin karşılanıp karşılanmadığını, anlaşmanın yürüyüp yürümediğini konrol edin. Bunu yaparken belki çocuğunuzla paylaşımlarınızda belki daha olumlu bir atmosfer yakalama olanağını da bulacaksınız. Taraflardan birinin kontrata aykırı davranması halinde ne yapılacağı da açıkça yazılır.Tarafların, birbirlerine kontrattaki maddelerle ilgili olarak başardıklarıyla duyulan sevinci anlatması ve sonucun beklenilen gibi olduğu durumlarda kontrat gereği mükafatlandırılması önerilir.

Örnek Paylaşıma Dair Bir Kaç Not: Her ailenin benzer gibi görünen, ama ayrıntılarda farklılaşan bir iletişim stili vardır. Sizler de çocuklarınızla olan paylaşımınızda farklı konuları, farklı şekillerde ele alacaksınız; ben yine de sizlerle çocuklarınız arasında sorun çıkabileceği düşünülen bazı konular üzerine bir kaç örnek vereceğim. Paylaşım ve kontrat sizlerin ihtiyacı ve yaşantısı doğrultusunda şekillenecektir.

Aile olarak neleri konuşmalıyız? Okul konularını, kişisel konuları, ailevi konuları, diğer,.. Ev yaşantısıyla ilgili neleri konuşmalıyız? Evdeki sorumluluk alanlarımız neler? Yemekler ne zaman, ne kadar ve nerede yenmeli? Kimler eve gelebilir? Evde hayvan beslenip beslenmeyeceği... Oda paylaşımı, kurallar ve dekorasyon nasıl olmalı? Ailece ne zaman birlikte olunacak ve ne yapılacak? Ne zaman ve ne kadar süre için dışarı çıkılabilecek? Eve en son saat kaçta gelinecek? Ders nerede ve nasıl çalışılacak? Bilgisayar ne zaman ve ne kadar kullanılacak? Saat kaçta yatılması ve kalkılması gerekiyor? Ne kadar süre için ne kadar ve nelere para kullanılabilecek?

Referanslar:
Ayalon, Ofra; Segal, Zev, Getting Along: Games For Couple Compatibility, Newyork, Grosset & Dunlap Publisher, 1981 Dökmen, Üstün, İletişim Çatışmaları ve Empati, İstanbul, Sistem Yayıncılık, 1997 Gordon, Thomas, Etkili Öğretmenlik Eğitimi, İstanbul, Sistem Yayıncılık, 1997 Satir, Virginia, İnsan Yaratmak, İstanbul, Beyaz Yayınları, 2001 www.thewellnessweb.com, Contracting, Rosemary J. Stauber
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Aile-Çocuk Problem Çözümüne Alternatif Bir Yol: Aile-Çocuk Kontratı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Muharrem KÖSE'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Muharrem KÖSE'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     5 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Psk.Dnş.Muharrem KÖSE
Kocaeli (Online hizmet de veriyor)
Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi21 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Dnş.Muharrem KÖSE'nin Makaleleri
► Boşanmış Aile ve Çocuk Psk.Burçak DEMİRKAN
► Aile İçi İletişim ve Çocuk Psk.Dnş.Tuğba ŞENDİR
► Engelli Çocuk ve Aile Erdi KANBAŞ
► Aile ve Çocuk İstismarı Psk.Sena TUNÇ
► Çocuk Egemen Aile Olmak Psk.Serap DUYGULU
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Aile-Çocuk Problem Çözümüne Alternatif Bir Yol: Aile-Çocuk Kontratı' başlığıyla benzeşen toplam 20 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Aile İçi İletişim Mart 2014
► Erken Boşalma Nedir? Mart 2013
► Cinsellik ve Özgüven Mart 2013
► Okula Başlamak Eylül 2011
► Pozitif Aile Terapisi Nisan 2011
► Neden Aile Terapisi? Aralık 2010
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:20
Top