Multiple Skleroz (Ms) Hastalarında Görülen Psikiyatrik Bozukluklar
MULTİPLE SKLEROZ (MS) HASTALARINDA GÖRÜLEN PSİKİYATRİK BOZUKLUKLAR
BULGU VE BELİRTİLER
Görme bozuklukları, kol ve bacaklarda güçsüzlük,en sık görülen ve hemen hemen ilerlemiş tüm olgularda izlenen bir bulgudur. Konuşma, yürüyüş bozuklukları, titreme, dengesizlik. İdrara kaçırma, erkeklerde libido kaybı, sertleşme kaybı sık görülür. Belirtilerin fıziksel mi psikojenik mi olduğu belirlenmelidir. His ve duysal bozukluklar; akut atak belirtileri tam olarak6-8 haftada düzelir. İlerlemiş hastalıkta vibrasyon duyusu sıklıkla etkilenir. Hastalar kol bacak ve gövde ya da yüzde uyuşma ve sızlanmalar hissederler. Ağrıda sık görülen bir belirtidir.
Psikiyatrik olarak ise bu hastalarda depresyon, intihar, bipolar affektif (iki uçlu) bozukluk, öfori (aşırı neşe hali), patolojik ağlama ve gülme, anksiyete, belirtilerin abartılması ve psikoz,kişilik değişiklikleri şeklinde tablolar görülür. Çalışmalarda MS hastalarının yaklaşık 2/3 'ünde hepsi tedavi gerektirecek düzeyde olmasa da saptanabilen psikiyatrik bozukluklar olduğu görülmüş. Duygu durum, kişilik ve kognitif fonksiyonlardaki değişiklikler bu hastalardaki en kısıtlayıcı ve sıkıntı veren bulgulardır. Hastalar ve hasta yakınları bu durumla başa çıkmakta yetersiz kalırlar. Davranış değişiklikleri ortaya çıktığında bu durum kişinin hastalığına duygusal reaksiyonu veya kronik hastalığa uyum sağlayamama olarak algılanır.
MS hastalarında geçici duygudurum değişiklikleri, irritabilite ve anksiyete (kaygı) sık görülür. Hastaların yaklaşık 2/3' sinde bu semptomların bazıları ilk bir yıl içinde gözlenir. Bu hastalarında yaklaşık 1/3 'ünde bulgular major depresif bozukluk kriterlerini karşılayacak düzeye gelir. Duygu durum bozuklukları genellikle alevlenme döneminde veya kronik ilerleyici gidiş varlığında görülür.
Erken ortaya çıkan psikiyatrik bulgular MS'un tanı koydurucu fıziksel belirtilerinden daha belirgin olup bu bulguların varlığını gölgeleyebilir. MS hastalarının %17’ sinin nöroloji hekiminden önce psikiyatristler tarafından görüldüğü saptanmış. MS'lu hastaların %54'ünde nörolojik belirtilerin ortaya çıkmasından önce en az bir major depresyon atağı gözlenmiş.
PSİKİYATRİK TANI SINIFLAMASINA GÖRE (DSM IV) MS’DE GÖRÜLEN PSİKİYATRİK SORUNLAR
· %6 Bipolaf Affektif (iki uçlu) Bozukluk
· %20 Duygudurum bozuklukları
· %1O Distimik Bozukluk
· %29 Anksiyete Bozukluğu
· %10 Obsesif Kompulsif(Takıntı)Bozukluk
· %4 Yaygın Anksiyete (kaygı)Bozukluğu
· %3 Panik Bozukluğu
· %1 BasitFobiler(Agorafob ive sosyal fobi)
· %12Yineleyici Major Depresif Ataklar
· %2Somatoform Bozukluk
· %6Alkol kötüye kullanımı
MS' DA DEPRESYON
MS’li hastalarda depresyon oranı normal popülasyondan, değişik medikal ve nörolojik hastalıklardan daha sık görülür. Diğer kronik hastalıklara göre 3 kat daha fazla görülür. Depresyon hastalık süreci sırasında ya da başlangıç bulgusu olarak ortaya çıkabileceği gibi uygulanan tedavilerin yan etkisi olarak gelişebilir.
Günümüzde bu hastalarda izlenen depresyonun hastalığın hem psikolojik hem de organik etkenlerinin bileşiminden kaynaklanabileceği kabul görmektedir.
BELİRTİLER
MS' da yorgunluk sıcaklık artışı ile alevlenir, genellikle uyku ile hafifler ve depresyonda olduğu kadar uzun süreli olmayıp birkaç saat içinde geçebilir. Günlük rutin işleriyle başa çıkacak enerjiyi bulamadıklarından yakınırlar.
MS hayatın en aktif ve işlevsel olduğu, yaşam amaçlarının ve etkinliklerinin dorukta olduğu genç yaşlarda ortaya çıkan kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Hastalığın yıkım şeklinde algılanması ve ortaya çıkan yeti yitimleri psikolojik tepkilere yol açacaktır.
MS' un hastalar ve hasta yakınlarının yaşamlarında belirgin etkisi vardır. MS hastaların günlük aktivitelerini, aile ilişkilerini, iş ve sosyal yaşamlarını, duygusal durumlarını ve yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Benzer sorunlar bu hastaların yakınlarında da görülür. Hastalığın getirdiği bu psikososyal yükün hastalığın yol açtığı engellenmenin şiddetiyle belirgin olarak ilişkili olduğu gösterilmiştir. Hastalığın ilk yıllarında anksiyetenin daha sık olduğu,ilerleyen dönemlerde ise hastalığın getirdiği engellenmeye bağlı olarak depresyonun ön plana çıktığı gözlenmektedir. Depresyon MS hastalarında yaşam kalitesinin daha da bozulmasına yol açmaktadır.
MS 'li hastalarda iyi bir psikiyatrik değerlendirmenin yapılması, depresyon ve anksiyetenin tanınarak tedavi edilmesi bu hastalarda intihar riskini azaltabiIir, yaşam kalitesini olumlu yönde etkileyebilir.
MS İLEDEPRESYON VE ANKSİYETE İLİŞKİSİ
Hastalarda emosyonel durumlarının dışavurumunu kontrol edemedikleri zaman hiperaktivite, aşırı neşe, rahatlık, basınçlı konuşma izlenebilir.
MS’DE YORGUNLUK
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Multiple Skleroz (Ms) Hastalarında Görülen Psikiyatrik Bozukluklar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Sevilay ZORLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Sevilay ZORLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
9 Beğeni 
Yazan Uzman
|
multiple skleroz, multiple sklerozde psikoloji, multiple skleroz hastalığı, multiple skleroz hastası, multiple skleroz hastaları, ms hastalığı, ms hastası, ms hastalığında psikoloji, multiple skleroz ve depresyon, ms ve depresyon
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
