Kemik Tümörleri : Tipleri, Bulgular, Tanı ve Tedavi
KEMİK TÜMÖRLERİ
TİPLERİ - BULGULAR - TANI - TEDAVİ YAKLAŞIMLARI - TEDAVİ SONRASI TAKİP
Tümör, kontrolsüz bölünen hücrelerin oluşturduğu kitle yada şişliktir. Çoğu kemik tümöründe sebep bilinmez. Büyüyen tümör sağlıklı dokuları anormal dokularla yer değiştirir. Kemiği zayıflatarak patolojik kırık oluşmasına sebep olur. Eğer gerekli önlem alınmazsa Agresif tümörler yetersizlik hatta ölüme sebep olabilir.
Çoğu kemik tümörü iyi huyludur. Bazıları kötü huylu olabilir. Nadiren, enfeksiyon, stres kırığı ve diğer tümör dışı durumlar tümöre benzer davranış gösterebilirler.
İyi huylu tümörler yaşamı tehdit etmezler. Kötü huylu olanlarda hücreler vücuda dağılarak metastaz oluşturabilirler. Bu kan akımı yada lenfatik dolaşımla gerçekleşir.
Kemikte başlayan kanserle ( primer) vücudun diğer yerinden başlayıp kemiğe yerleşen (ikincil) kanser birbirinden farklıdır. Tümörlerin gelişimi ve yaptıkları harabiyet biyolojik davranışlarına bağlıdır. Bazıları tesadüfen ortaya çıkar iken bazıları çok gürültülü bir tablo oluşturabilir.
TİPLERİ
En sık görülen birincil kemik kanserleri:
Multiple Myeloma
Multiple Myeloma en sık görülen birincil kemik kanseridir. Kemik iliğinin kötü huylu tümörüdür. Her yıl milyonda yirmi kişinin ölümüne neden olabilir. Her hangi bir kemiği etkileyebilir ve 50-70 yaş arası hastalarda görülür.
Osteosarkoma
Osteosarkoma ikinci en sık görülen kemik kanseridir. Sıklıkla ergenlik çağında ve diz bölgesinde olup her yıl milyonda 2-3 kişide görülür . Daha az sıklıkla kalça ve omuz bölgesinde görülür.
Ewing's sarkoma
Ewing's sarkoma sıklıkla 5-20 yaş arası görülür. Çok geniş yumuşak doku kitlesi ile kemik harabiyeti oluşturur. En sık görülen yerler üst ve alt ekstremite, pelvis ve kotlardır.
Kondrosarkoma
Kondrosarkoma sıklıkla 40-70 yaş arası görülür.Kalça bölgesi, pelvis ve omuzda kitle oluşturur.
Birçok iyi huylu tümör tipleri vardır. En sık görülenler;
Tümörlü çoğu hastada ağrı vardır. Ağrı genellikle künt ve süreklidir (istirahatte devam eder) aktivite ile ilgili değildir. Sıklıkla gece kötüleşir.
Travma sebebi değildir anacak travma sonrasında ağrı artar. Patolojik kırık zayıflayan kemikte görülür ve buda ağrıyı arttırır. Bazı tümörler ateş ve gece terlemesine sebep olur. Bazen de ağrısız kitle ile karşımıza çıkarlar.
Ayak bileği travmaları gibi durumlarda çekilen filmlerde bazı tümörler rastlantısal olarak da karşımıza çıkabilirler.
TANI
Eğer kendinizde kemik tümörü olduğunu düşünüyorsanız tanı ve tedavi için acilen hekiminize başvurun. Ortopedik Onkolog size her konuda yardımcı olacaktır.
Tıbbi hikaye
Doktor ayrıntılı sorgulama yapacaktır. Bu aldığınız ilaçlardan daha önce geçirdiğiniz tüm hastalıklara kadar her ayrıntıyı kapsayacaktır.
Fizik Muayene
Doktorunuz size ayrıntılı fizik muayene yapacaktır. Bu tümörün büyüklüğü, hareketliliği, yapışık olup olmadığı , eklemler ile ilişkisi araştırılacak gerekirse diğer sistem muayeneleri de yapılacaktır.
Görüntüleme
Doktorunuz öncelikle düz film isteyecektir. Değişik kemik tümörleri düz filmde farklı görüntü oluşturur. Bazıları aşırı kireçlenme ( kemik yapımı) bazıları ise kemikte erime gösterecektir. Bazen de bu iki durum birbirine karışmış olarak karşımıza çıkabilir.
Bazı tümörler düz filmde karakteristik özelliklere sahip olsa da tam olarak tümör tipini ayırt etmek için ayrıntılı görüntüleme yöntemleri olan Tomografi, MRI , Sintigrafi, PET Scan ve Akciğer Tomografisinden de faydalanabilinir. Kemiksel ayrıntıları görmek için tomografi kullanılırken, yumuşak doku yayılımı, kemik içinde tümörün uzantısı yada uzak noktaya yayılma olup olmadığını görmek için de MRI dan faydalanılır. Kemik sintigrafisi bize metastaz olup olmadığını yada tümörün aktivasyonu hakkında bilgi verir.
Testler
Tam kan ve/veya idrar tahlili gerekebilir. Biopsi diğer bir örnekleme testi olup esas cerrahi müdahalenin yapılacağı merkezde bu konuda uzman Ortopedik Onkolog tarafından yapılmalıdır. İğne biopsisi yada açık biopsi şeklinde olabilir. Tercih edilecek biopsi kadar patologun da bu konuda tecrübeli olması çok önemlidir.
İyi Huylu Kemik Tümörlerinin Tedavisi
İyi Huylu Kemik tümörlerinin tedavisi tümörün tipine ve hastanın yaşına göre değişiklik göstermekle beraber çoğu vakada gözlem yeterlidir. Bazılarında tıbbi tedavi ağrıyı geçirir. Bazıları da zamanla kendiliğinden kaybolur ( özellikle çocuklarda).
Birkaç iyi huylu tümör kötü huyluya dönüşür ve metastaz. Bazen doktor tümörün alınmasını ( eksizyon) önerir bu da olası patolojik kırıkları önler. Bazı tümörler alınsa bile tekrar oluşabilir( nüks). İyi huylu olduğu halde agresşif seyreden tümörlerin başında Dev Hücreli Tümör gelir. Çoklu yerleşim gösteren osteokondrom vakalarının bazılarına kötüye dönüşme yani kanserleşme olabilir.
Kötü Huylu Kemik Tümörü Tedavisi
Eğer kötü huylu bir kemik tümörü ile karşı karşıya iseniz her zaman ikincil görüşle teyit ettirmek isteyebilirsiniz. Kemik Kanserlerinin tedavisi takım halinde yapılır. Ortopedik Onkolog, Tıbbı Onkolog, Radyolog, Radyasyon Onkologu, Patolog bu ekibin başlıcalarıdır. Amaç Kanseri yenmek ve Ektremiteyi Korumaktır. Doktorlar birkaç tedavi modalitesini beraberce hastanın kanserini yenmek için kullanırlar ( Kemoterapi, Radyoterapi, Cerrahi) Bu karar tümörün biyolojik davranışı ( tipi) ve evresine ( metastaz varlığı) bağlıdır.
Ekstremite Koruyucu Cerrahi
Uygulanacak cerrahi tedavi, sadece tümör odağının boşaltılması şeklinde olabileceği gibi, tümör dokusunun etrafındaki dar veya geniş alandaki ( geniş en-bloc rezeksiyon)sağlam doku ile birlikte çıkarılması şeklinde olabilir. Burada amaç hastanın onkolojik tedavisini sağladıktan sonra ekstremiteyi fonksiyonel hale getirmektir. Bunu yaparken rekonstrüktif cerrahideki son teknik gelişmelerden faydalanılır.Protez,kemik greftleri( allogreft),ve biyolojik rekonstrüksiyon yöntemleri günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır.
Amputasyon
Korunması olanaksız hale gelmiş durumlarda hastanın yaşamını kurtarmak amacı ile hastalıklı kısmın vücuttan cerrahi olarak uzaklaştırılmasıdır ancak günümüzde gelişen tanı ve tedavi yöntemleri bizleri bu cerrahiden uzak hale getirmiştir. 80 li yıllarda kanserli hastaların % 90 nı amputasyon ile tedavi edilirken günümüzde bu oran % 10 ların altındadır.
Radyoterapi
Bazı kötü huylu kemik tümörlere ışın tedavisine duyarlıdır. Tek başına yada diğer tedaviler ile beraber kombine kullanılabilinir.
Kemoterapi
İlaç tedavisi hastalığın biyolojik davranışına yönelik olarak bazen tedavi bile edici olabilir. Genellikle cerrahi öncesi yada sonrasında uygulanabilir.
TEDAVİ SONRASI TAKİP
En önemli konulardan birisidir. Hastanın takibi önce kısa aralıklar ile sonrasında yıllara yayarak yapma zorunluluğu vardır. Bu şekilde hastalığın tekrarlaması yada başka organlara yayılımı (metastaz) erken dönemde tanınır ve tedavisi planlanır. Bu dönemde hastaya psikolojik destek de verilmeli ve sosyal yaşantısına dönmesi temin edilmelidir
Kemiğin birincil kötü huylu tümörlerinin dışında başka organlardan metastaz yapan tümörler arasında sıklıkla akciğer, meme, tiroid ve erkeklerde prostat kanserleri öncelik almaktadır. İleri yaşlarda, ve özellikle bir organında habis tümörü olan kişilerde, ortaya çıkan kemik ağrılarının dikkatle incelenmesi gereklidir..
Prof. Dr. Kaan Erler
Ortopedi ve Travm. Uzm.
TİPLERİ - BULGULAR - TANI - TEDAVİ YAKLAŞIMLARI - TEDAVİ SONRASI TAKİP
Tümör, kontrolsüz bölünen hücrelerin oluşturduğu kitle yada şişliktir. Çoğu kemik tümöründe sebep bilinmez. Büyüyen tümör sağlıklı dokuları anormal dokularla yer değiştirir. Kemiği zayıflatarak patolojik kırık oluşmasına sebep olur. Eğer gerekli önlem alınmazsa Agresif tümörler yetersizlik hatta ölüme sebep olabilir.
Çoğu kemik tümörü iyi huyludur. Bazıları kötü huylu olabilir. Nadiren, enfeksiyon, stres kırığı ve diğer tümör dışı durumlar tümöre benzer davranış gösterebilirler.
İyi huylu tümörler yaşamı tehdit etmezler. Kötü huylu olanlarda hücreler vücuda dağılarak metastaz oluşturabilirler. Bu kan akımı yada lenfatik dolaşımla gerçekleşir.
Kemikte başlayan kanserle ( primer) vücudun diğer yerinden başlayıp kemiğe yerleşen (ikincil) kanser birbirinden farklıdır. Tümörlerin gelişimi ve yaptıkları harabiyet biyolojik davranışlarına bağlıdır. Bazıları tesadüfen ortaya çıkar iken bazıları çok gürültülü bir tablo oluşturabilir.
TİPLERİ
En sık görülen birincil kemik kanserleri:
Multiple Myeloma
Multiple Myeloma en sık görülen birincil kemik kanseridir. Kemik iliğinin kötü huylu tümörüdür. Her yıl milyonda yirmi kişinin ölümüne neden olabilir. Her hangi bir kemiği etkileyebilir ve 50-70 yaş arası hastalarda görülür.
Osteosarkoma
Osteosarkoma ikinci en sık görülen kemik kanseridir. Sıklıkla ergenlik çağında ve diz bölgesinde olup her yıl milyonda 2-3 kişide görülür . Daha az sıklıkla kalça ve omuz bölgesinde görülür.
Ewing's sarkoma
Ewing's sarkoma sıklıkla 5-20 yaş arası görülür. Çok geniş yumuşak doku kitlesi ile kemik harabiyeti oluşturur. En sık görülen yerler üst ve alt ekstremite, pelvis ve kotlardır.
Kondrosarkoma
Kondrosarkoma sıklıkla 40-70 yaş arası görülür.Kalça bölgesi, pelvis ve omuzda kitle oluşturur.
Birçok iyi huylu tümör tipleri vardır. En sık görülenler;
- Non-osssifying fibroma
- Basit kemik kisti
- Osteokondroma
- Dev hücreli tümör
- Enkondroma
- Fibröz displazi
Tümörlü çoğu hastada ağrı vardır. Ağrı genellikle künt ve süreklidir (istirahatte devam eder) aktivite ile ilgili değildir. Sıklıkla gece kötüleşir.
Travma sebebi değildir anacak travma sonrasında ağrı artar. Patolojik kırık zayıflayan kemikte görülür ve buda ağrıyı arttırır. Bazı tümörler ateş ve gece terlemesine sebep olur. Bazen de ağrısız kitle ile karşımıza çıkarlar.
Ayak bileği travmaları gibi durumlarda çekilen filmlerde bazı tümörler rastlantısal olarak da karşımıza çıkabilirler.
TANI
Eğer kendinizde kemik tümörü olduğunu düşünüyorsanız tanı ve tedavi için acilen hekiminize başvurun. Ortopedik Onkolog size her konuda yardımcı olacaktır.
Tıbbi hikaye
Doktor ayrıntılı sorgulama yapacaktır. Bu aldığınız ilaçlardan daha önce geçirdiğiniz tüm hastalıklara kadar her ayrıntıyı kapsayacaktır.
Fizik Muayene
Doktorunuz size ayrıntılı fizik muayene yapacaktır. Bu tümörün büyüklüğü, hareketliliği, yapışık olup olmadığı , eklemler ile ilişkisi araştırılacak gerekirse diğer sistem muayeneleri de yapılacaktır.
Görüntüleme
Doktorunuz öncelikle düz film isteyecektir. Değişik kemik tümörleri düz filmde farklı görüntü oluşturur. Bazıları aşırı kireçlenme ( kemik yapımı) bazıları ise kemikte erime gösterecektir. Bazen de bu iki durum birbirine karışmış olarak karşımıza çıkabilir.
Bazı tümörler düz filmde karakteristik özelliklere sahip olsa da tam olarak tümör tipini ayırt etmek için ayrıntılı görüntüleme yöntemleri olan Tomografi, MRI , Sintigrafi, PET Scan ve Akciğer Tomografisinden de faydalanabilinir. Kemiksel ayrıntıları görmek için tomografi kullanılırken, yumuşak doku yayılımı, kemik içinde tümörün uzantısı yada uzak noktaya yayılma olup olmadığını görmek için de MRI dan faydalanılır. Kemik sintigrafisi bize metastaz olup olmadığını yada tümörün aktivasyonu hakkında bilgi verir.
Testler
Tam kan ve/veya idrar tahlili gerekebilir. Biopsi diğer bir örnekleme testi olup esas cerrahi müdahalenin yapılacağı merkezde bu konuda uzman Ortopedik Onkolog tarafından yapılmalıdır. İğne biopsisi yada açık biopsi şeklinde olabilir. Tercih edilecek biopsi kadar patologun da bu konuda tecrübeli olması çok önemlidir.
İyi Huylu Kemik Tümörlerinin Tedavisi
İyi Huylu Kemik tümörlerinin tedavisi tümörün tipine ve hastanın yaşına göre değişiklik göstermekle beraber çoğu vakada gözlem yeterlidir. Bazılarında tıbbi tedavi ağrıyı geçirir. Bazıları da zamanla kendiliğinden kaybolur ( özellikle çocuklarda).
Birkaç iyi huylu tümör kötü huyluya dönüşür ve metastaz. Bazen doktor tümörün alınmasını ( eksizyon) önerir bu da olası patolojik kırıkları önler. Bazı tümörler alınsa bile tekrar oluşabilir( nüks). İyi huylu olduğu halde agresşif seyreden tümörlerin başında Dev Hücreli Tümör gelir. Çoklu yerleşim gösteren osteokondrom vakalarının bazılarına kötüye dönüşme yani kanserleşme olabilir.
Kötü Huylu Kemik Tümörü Tedavisi
Eğer kötü huylu bir kemik tümörü ile karşı karşıya iseniz her zaman ikincil görüşle teyit ettirmek isteyebilirsiniz. Kemik Kanserlerinin tedavisi takım halinde yapılır. Ortopedik Onkolog, Tıbbı Onkolog, Radyolog, Radyasyon Onkologu, Patolog bu ekibin başlıcalarıdır. Amaç Kanseri yenmek ve Ektremiteyi Korumaktır. Doktorlar birkaç tedavi modalitesini beraberce hastanın kanserini yenmek için kullanırlar ( Kemoterapi, Radyoterapi, Cerrahi) Bu karar tümörün biyolojik davranışı ( tipi) ve evresine ( metastaz varlığı) bağlıdır.
Ekstremite Koruyucu Cerrahi
Uygulanacak cerrahi tedavi, sadece tümör odağının boşaltılması şeklinde olabileceği gibi, tümör dokusunun etrafındaki dar veya geniş alandaki ( geniş en-bloc rezeksiyon)sağlam doku ile birlikte çıkarılması şeklinde olabilir. Burada amaç hastanın onkolojik tedavisini sağladıktan sonra ekstremiteyi fonksiyonel hale getirmektir. Bunu yaparken rekonstrüktif cerrahideki son teknik gelişmelerden faydalanılır.Protez,kemik greftleri( allogreft),ve biyolojik rekonstrüksiyon yöntemleri günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır.
Amputasyon
Korunması olanaksız hale gelmiş durumlarda hastanın yaşamını kurtarmak amacı ile hastalıklı kısmın vücuttan cerrahi olarak uzaklaştırılmasıdır ancak günümüzde gelişen tanı ve tedavi yöntemleri bizleri bu cerrahiden uzak hale getirmiştir. 80 li yıllarda kanserli hastaların % 90 nı amputasyon ile tedavi edilirken günümüzde bu oran % 10 ların altındadır.
Radyoterapi
Bazı kötü huylu kemik tümörlere ışın tedavisine duyarlıdır. Tek başına yada diğer tedaviler ile beraber kombine kullanılabilinir.
Kemoterapi
İlaç tedavisi hastalığın biyolojik davranışına yönelik olarak bazen tedavi bile edici olabilir. Genellikle cerrahi öncesi yada sonrasında uygulanabilir.
TEDAVİ SONRASI TAKİP
En önemli konulardan birisidir. Hastanın takibi önce kısa aralıklar ile sonrasında yıllara yayarak yapma zorunluluğu vardır. Bu şekilde hastalığın tekrarlaması yada başka organlara yayılımı (metastaz) erken dönemde tanınır ve tedavisi planlanır. Bu dönemde hastaya psikolojik destek de verilmeli ve sosyal yaşantısına dönmesi temin edilmelidir
Kemiğin birincil kötü huylu tümörlerinin dışında başka organlardan metastaz yapan tümörler arasında sıklıkla akciğer, meme, tiroid ve erkeklerde prostat kanserleri öncelik almaktadır. İleri yaşlarda, ve özellikle bir organında habis tümörü olan kişilerde, ortaya çıkan kemik ağrılarının dikkatle incelenmesi gereklidir..
Prof. Dr. Kaan Erler
Ortopedi ve Travm. Uzm.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kemik Tümörleri : Tipleri, Bulgular, Tanı ve Tedavi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Op.Dr. Kaan ERLER'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Op.Dr. Kaan ERLER'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
11 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
kemik, tümör, kemik tümörü, kaan erler, kemik ağrısı, şişlik, kemik kanseri, kanser, iyi huylu, kötü huylu, habis kemik tümörü, biopsi, kemik biopsisi, iğne biopsisi, açık biopsi, kemik sarkomu, patolojik kırık, basit kemik kisti, kist, anevrizmal kemik kisti, dev hücreli tümör, egzositoz, kemik çıkıntısı, osteokondrom, osteoid osteoma, osteosarkoma, ewing sarkoma, fibröz kortikal defekt, kemik lekelenmesi, osteoporoz, osteoblastom, kondrosarkom
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
