İlk Çocukluk Döneminde (6-8 Yaş) Fiziksel ve Psikomotor Gelişim
İlk Çocukluk Döneminde (6-8 Yaş) Fiziksel ve Psikomotor Gelişim
Kapsadığı yaş grubu açısından temel eğitim dönemi içerisinde de değerlendirilebilecek olan ilk çocukluk dönemi hakkında yapılan araştırmalar gösteriyor ki, çocuk 5 yaşın sonuna kadar temel alışkanlıklarını kazanmaktadır. Ayrıca, karakter ve kişilik yapısının şekillenmeye başladığını ayrıca bu dönemin fiziksel ve zihinsel gelişim açısından kritik bir süreç olduğu bilinmektedir (Alıcıgüzel, 1998; Aydın & Aydın, 1999; Oktay, 2000; Konaklı, 1993; Razon, 1986). Okul öncesi dönemin son yaşı ve okul döneminin başlangıcı olan 6 yaşta ise, çocukta daha önceki davranışlardan bazıları görülmekle birlikte, bu yaş grubuna ilişkin bir takım seçici davranışlar da ortaya çıkmaktadır (Ryan, 2002; Yavuzer, 1998).
Temel eğitim dönemi ise -eğer daha önce anaokuluna gitmemişse- çocuğun aile ortamından çıkıp, dış dünyaya açıldığı, sosyal çevreyle etkileşimde bulunduğu bir dönemdir. Artık yaşıtları ve anne babası dışında birçok yetişkinle de iletişim kuran çocuk, fiziksel olarak büyümüş olmanın da etkisiyle, birçok işi yapabilecek yeterliliğe gelmiştir. Aynı zamanda alışma ve yapıcılık döneminde olan çocuk, bulunduğu çevrede kendi becerileri oranında üretime katılmıştır (Ayhan, 1995; Alper & Bayraktar & Karaçam, 2000).
Gelişiminin % 80’ini 4 yaşına kadar tamamlayan sinir sistemi, 7 yaşa kadar hızlı bir gelişim süreci göstermekle birlikte (Ülgen & Fidan, 2002; Cole & Morgan, 2001), bu yaştan itibaren sinir sistemindeki gelişme, daha çok büyümeye bağlı olarak sinir liflerinin uzaması ve kalınlaşması şeklinde gerçekleşmektedir (Başaran, 1988; Cole & Morgan, 2001). Beyindeki gelişim ise 6 yaşa kadar % 90’a yakın bir oranda tamamlanmış (Cole & Morgan, 2001; Ülgen & Fidan, 2002) olup, 6 yaşla birlikte başta ve beyinde büyüme yavaşlamış (Kulaksızoğlu, 2003) ve beyin ağırlığı %90’ına ulaşmıştır (Aydın & Aydın, 1999; Cole & Morgan, 2001).
Beyin ağırlığında meydana gelen bu değişimin yanı sıra; çocuğun beden ağırlığı 7 yaşında iken doğum ağırlığının 7 katını bulmakta ve ortalama olarak kızlar 21 kilogram, erkekler ise 22 kilo 200 gram ağırlığa ulaşmaktadır (Başaran, 1988). Görüldüğü üzere bu yaşta erkekler kızlara oranla daha iri iken, 9 yaşından sonra ise kızlar fiziksel olarak hızlı bir gelişim göstererek erkekleri geride bırakmaktadırlar (Kulaksızoğlu, 2003). Yanı sıra doğumla 6 yaş arasında süratle artan boy da, bu yaştan ikinci çocukluk döneminin sonuna kadar duraklama dönemine girmektedir (Cole & Morgan, 2001).
Fiziksel gelişim alanı içinde ele alınabilecek unsurlardan biri de dişlerde meydana gelen değişimlerdir. Bilindiği üzere 6 yaştan itibaren dişler değişmeye ve yerlerine asılları gelmeye başlayarak (Aydın & Aydın, 1999; Başaran,1988; Cole & Morgan, 2001; Kulaksızoğlu, 2003; Navaro, b.d.; Oktay, 2000; Ülgen & Fidan, 2002; Yavuzer, 1998) ergenliğe kadar sayıca düzenli olarak artarlar (Başaran, 1988; Cole & Morgan, 2001; Ülgen & Fidan, 2002; Yavuzer,1998).
Bu döneme kadar henüz yeterince gelişmemiş olan gözler (Aydın, 1997; Navaro, b.d.) temel eğitim dönemine gelindiğinde işlevsel olarak görme duyumu kazanır. Yine de bazı çocukların, yakını ve derinliği görmede 7-8 yaşına kadar hatalara düşebildiği (Başaran, 1988; Kulaksızoğlu, 2003) ve buna bağlı olarak, görüşünü tahtanın ya da kitabın belli bir bölgesine odakladığında yazılanları defterine çekmekte sorun yaşayabildiği bilinmektedir (Ryan, 2002).
6 yaşlarında yavaşlamaya başlayan bedensel gelişim ( Alıcıgüzel, 1998; Navaro, b.d.), temel eğitim döneminde de önemli bir yükselme göstermekte ancak 8-9 yaşlarına gelindiğinde büyük kaslarda meydana gelen hızlı gelişme nedeniyle çocuk oldukça enerjik görünmektedir (Arık, 1994; Başaran, 1988, 1989; Cole & Morgan, 2001; Kulaksızoğlu, 2003; Ülgen & Fidan, 2002). Sürekli hareket etmek ve bedenini çalıştırmak isteyen çocuk, davranışlarını kontrol altında tutmakta güçlük çektiğinden bu hali yaramazlıkla suçlanmamalı anlayışla karşılanmalıdır (Arık, 1994; Kulaksızoğlu, 2003).
6 yaşa kadar olan dönemde, yuvarlanmaktan, güreş etmekten, yere uzanarak oynamaktan (Navaro, b.d.); koşmaktan, dans etmekten ve şarkı söylemekten hoşlanan çocuk, dengesiz bir görünüm içindedir (Oktay, 2000); 6 yaştan itibaren ise çocukta açığa çıkan denge içgüdüsü (Williams, 2002; Kulaksızoğlu, 2003) 7 yaşla birlikte yerini giderek düzenli ve dengeli bir döneme bırakır (Oktay, 2000).
Psikomotor yönden birçok beceriyi (çeşitli şekillerde yürüme ve koşma, ip atlama, ritmik hareketler yapma, atlama, sıçrama, atma ve tutma, basit şekilleri kesme, baskı ve yapıştırma, kalem tutma , bazı rakamları ve ismini kopya etme, bazı geometrik şekilleri çizme....) yapabilir hale gelen 6 yaş çocuğu (T.C.M.E.B. Tal. Ve Ter. Kur. Baş.36-72 Ay. Ço. İçin O.Ö.E.Prog; 2002; Şahin, 2001), el göz koordinasyonu armış (Kulaksızoğlu, 2003) kalem kağıt kullanmakta ustalaşmış, çizimlerini anlamlı resimler haline dönüşmeye başlamış (Oktay, 2000) ve renkleri de daha bilinçli olarak kullanır olmuştur (Altınköprü, 2002). Temel eğitim dönemine gelindiğinde ise çocuğun tüm hareketleri daha iyi koordine olmakla beraber hala ince kaslarını kullanmada tam yetkinleşememektedir (Cole & Morgan, 2001). Yanı sıra bu dönemde dokunma duyumu bakımından oldukça gelişmiş duruma gelerek, acılara karşı olan duyarlılığı artmakta ve bunun sonucu olarak sıcaklık değişimlerini kolaylıkla algılar hale gelmektedir (Başaran, 1988).
Gelişimsel açıdan cinsiyet farklarını araştıran Zazzo, 5-6 yaş çocuklarıyla yaptığı bir çalışmada, psikomotor yönden de kız ve erkekler arasında farklılıklar gözlendiğini saptamıştır. Araştırmaya göre; erkeklerin teknik beceri ve etkinlik açısından ayrıca atlama, sıçrama, koşma gibi becerilerde kızlardan daha üstün durumda oldukları belirlenirken, kızların da el becerilerinde erkekleri geride bıraktığı görülmüştür (Altınköprü, 2002).
KAYNAKÇA
Alıcıgüzel, İzzettin (1998). Çağdaş Okulda Eğitim ve Öğretim. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Altınköprü, Tuncel (2002). Eğitim Açısından Çocuk Psikolojisi Çocuğun Başarısı Nasıl Sağlanır. İstanbul: Hayat Yayınları.
Alper, Yusuf & Bayraktar, Erhan & Karaçam, Özgür (2000). Herkes İçin Psikiyatri. İstanbul: Gendaş A.Ş.
Aydın, Betül (1997). Çocuk ve Ergen Psikolojisi. Marmara Üniversitesi Vakfı Yayınları
No.1:İstanbul.
Aydın, Oktay & Aydın, Hülya Bilgin. (1999). Okul Öncesi Çocuğunun Gelişimsel Özellikleri. (Ed.
Ayhan, Halis (1995). Eğitim Bilimine Giriş. İstanbul: Şule Yayınları.
Arık, İ. Alev (1994). Eğitim Psikolojisi. Basılmamış Ders Notları. İstanbul Üniversitesi. Psikoloji Bölümü.
Başaran, İbrahim Ethem (1988). Eğitim Psikolojisi Modern Eğitimin Psikolojik Temelleri. 9.Baskı. Ankara: Sevinç Matbaası.
Cole, Luella & Morgan, John J.B. (2001). Çocuk ve Gençlik Psikolojisi (Çev. Belkıs Halim Vassaf). İstanbul: M.B.E.Yayınları No: 3417.
Konaklı, Nurettin (1993). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimin Yaygınlaştırılması Sorunları. 9. YA-PA Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri (s.30-33).
Kulaksızoğlu, Adnan (2003). Farklı Gelişen Çocuklar. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Navaro,Leyla (b.d.). Beni Duyuyor musun?. 9.Baskı. İstanbul: YA-PA Yayın Pazarlama San. A.Ş.
Oktay, Ayla (2000). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. 2. Baskı. İstanbul: Epsilon Yayıncılık
Razon, Norma (1986). Anaokulunda Neden Okuma Yazma Öğretilmemeli. YA-PA 4. Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri (s.119-123).
Ryan Jr., Bernard. (2002). Çocuğum Okula Başlıyor. (Çev.Müge İzmirli). İstanbul: Hayat Yayınları.
Şahin,Fatma Tezel (2001). Okul Öncesi Eğitimde Oyun Etkinlikleri. Gazi Üniversitesi
Anaokulu/Anasınıfı El Kitabı (s.263-268). İstanbul: YA-PA Yayın Pazarlama San.
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı 36-72 Aylık Çocuklar İçin Okul Öncesi Eğitim Programı. (2002). İstanbul: YA-PA Yayın Pazarlama San. A.Ş.
Ülgen, Gülten & Fidan, Emel (2002). Çocuk Gelişimi. 9.Basım. İstanbul:Milli Eğitim Basımevi
Williams, Lawrence (2002). Çocuğunuzu Keşfedin. (Çev. Miyase Koyuncu). İstanbul: Hayat Yayınları.
Yavuzer, Haluk (1998). Çocuk Psikolojisi. 16. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Kapsadığı yaş grubu açısından temel eğitim dönemi içerisinde de değerlendirilebilecek olan ilk çocukluk dönemi hakkında yapılan araştırmalar gösteriyor ki, çocuk 5 yaşın sonuna kadar temel alışkanlıklarını kazanmaktadır. Ayrıca, karakter ve kişilik yapısının şekillenmeye başladığını ayrıca bu dönemin fiziksel ve zihinsel gelişim açısından kritik bir süreç olduğu bilinmektedir (Alıcıgüzel, 1998; Aydın & Aydın, 1999; Oktay, 2000; Konaklı, 1993; Razon, 1986). Okul öncesi dönemin son yaşı ve okul döneminin başlangıcı olan 6 yaşta ise, çocukta daha önceki davranışlardan bazıları görülmekle birlikte, bu yaş grubuna ilişkin bir takım seçici davranışlar da ortaya çıkmaktadır (Ryan, 2002; Yavuzer, 1998).
Temel eğitim dönemi ise -eğer daha önce anaokuluna gitmemişse- çocuğun aile ortamından çıkıp, dış dünyaya açıldığı, sosyal çevreyle etkileşimde bulunduğu bir dönemdir. Artık yaşıtları ve anne babası dışında birçok yetişkinle de iletişim kuran çocuk, fiziksel olarak büyümüş olmanın da etkisiyle, birçok işi yapabilecek yeterliliğe gelmiştir. Aynı zamanda alışma ve yapıcılık döneminde olan çocuk, bulunduğu çevrede kendi becerileri oranında üretime katılmıştır (Ayhan, 1995; Alper & Bayraktar & Karaçam, 2000).
Gelişiminin % 80’ini 4 yaşına kadar tamamlayan sinir sistemi, 7 yaşa kadar hızlı bir gelişim süreci göstermekle birlikte (Ülgen & Fidan, 2002; Cole & Morgan, 2001), bu yaştan itibaren sinir sistemindeki gelişme, daha çok büyümeye bağlı olarak sinir liflerinin uzaması ve kalınlaşması şeklinde gerçekleşmektedir (Başaran, 1988; Cole & Morgan, 2001). Beyindeki gelişim ise 6 yaşa kadar % 90’a yakın bir oranda tamamlanmış (Cole & Morgan, 2001; Ülgen & Fidan, 2002) olup, 6 yaşla birlikte başta ve beyinde büyüme yavaşlamış (Kulaksızoğlu, 2003) ve beyin ağırlığı %90’ına ulaşmıştır (Aydın & Aydın, 1999; Cole & Morgan, 2001).
Beyin ağırlığında meydana gelen bu değişimin yanı sıra; çocuğun beden ağırlığı 7 yaşında iken doğum ağırlığının 7 katını bulmakta ve ortalama olarak kızlar 21 kilogram, erkekler ise 22 kilo 200 gram ağırlığa ulaşmaktadır (Başaran, 1988). Görüldüğü üzere bu yaşta erkekler kızlara oranla daha iri iken, 9 yaşından sonra ise kızlar fiziksel olarak hızlı bir gelişim göstererek erkekleri geride bırakmaktadırlar (Kulaksızoğlu, 2003). Yanı sıra doğumla 6 yaş arasında süratle artan boy da, bu yaştan ikinci çocukluk döneminin sonuna kadar duraklama dönemine girmektedir (Cole & Morgan, 2001).
Fiziksel gelişim alanı içinde ele alınabilecek unsurlardan biri de dişlerde meydana gelen değişimlerdir. Bilindiği üzere 6 yaştan itibaren dişler değişmeye ve yerlerine asılları gelmeye başlayarak (Aydın & Aydın, 1999; Başaran,1988; Cole & Morgan, 2001; Kulaksızoğlu, 2003; Navaro, b.d.; Oktay, 2000; Ülgen & Fidan, 2002; Yavuzer, 1998) ergenliğe kadar sayıca düzenli olarak artarlar (Başaran, 1988; Cole & Morgan, 2001; Ülgen & Fidan, 2002; Yavuzer,1998).
Bu döneme kadar henüz yeterince gelişmemiş olan gözler (Aydın, 1997; Navaro, b.d.) temel eğitim dönemine gelindiğinde işlevsel olarak görme duyumu kazanır. Yine de bazı çocukların, yakını ve derinliği görmede 7-8 yaşına kadar hatalara düşebildiği (Başaran, 1988; Kulaksızoğlu, 2003) ve buna bağlı olarak, görüşünü tahtanın ya da kitabın belli bir bölgesine odakladığında yazılanları defterine çekmekte sorun yaşayabildiği bilinmektedir (Ryan, 2002).
6 yaşlarında yavaşlamaya başlayan bedensel gelişim ( Alıcıgüzel, 1998; Navaro, b.d.), temel eğitim döneminde de önemli bir yükselme göstermekte ancak 8-9 yaşlarına gelindiğinde büyük kaslarda meydana gelen hızlı gelişme nedeniyle çocuk oldukça enerjik görünmektedir (Arık, 1994; Başaran, 1988, 1989; Cole & Morgan, 2001; Kulaksızoğlu, 2003; Ülgen & Fidan, 2002). Sürekli hareket etmek ve bedenini çalıştırmak isteyen çocuk, davranışlarını kontrol altında tutmakta güçlük çektiğinden bu hali yaramazlıkla suçlanmamalı anlayışla karşılanmalıdır (Arık, 1994; Kulaksızoğlu, 2003).
6 yaşa kadar olan dönemde, yuvarlanmaktan, güreş etmekten, yere uzanarak oynamaktan (Navaro, b.d.); koşmaktan, dans etmekten ve şarkı söylemekten hoşlanan çocuk, dengesiz bir görünüm içindedir (Oktay, 2000); 6 yaştan itibaren ise çocukta açığa çıkan denge içgüdüsü (Williams, 2002; Kulaksızoğlu, 2003) 7 yaşla birlikte yerini giderek düzenli ve dengeli bir döneme bırakır (Oktay, 2000).
Psikomotor yönden birçok beceriyi (çeşitli şekillerde yürüme ve koşma, ip atlama, ritmik hareketler yapma, atlama, sıçrama, atma ve tutma, basit şekilleri kesme, baskı ve yapıştırma, kalem tutma , bazı rakamları ve ismini kopya etme, bazı geometrik şekilleri çizme....) yapabilir hale gelen 6 yaş çocuğu (T.C.M.E.B. Tal. Ve Ter. Kur. Baş.36-72 Ay. Ço. İçin O.Ö.E.Prog; 2002; Şahin, 2001), el göz koordinasyonu armış (Kulaksızoğlu, 2003) kalem kağıt kullanmakta ustalaşmış, çizimlerini anlamlı resimler haline dönüşmeye başlamış (Oktay, 2000) ve renkleri de daha bilinçli olarak kullanır olmuştur (Altınköprü, 2002). Temel eğitim dönemine gelindiğinde ise çocuğun tüm hareketleri daha iyi koordine olmakla beraber hala ince kaslarını kullanmada tam yetkinleşememektedir (Cole & Morgan, 2001). Yanı sıra bu dönemde dokunma duyumu bakımından oldukça gelişmiş duruma gelerek, acılara karşı olan duyarlılığı artmakta ve bunun sonucu olarak sıcaklık değişimlerini kolaylıkla algılar hale gelmektedir (Başaran, 1988).
Gelişimsel açıdan cinsiyet farklarını araştıran Zazzo, 5-6 yaş çocuklarıyla yaptığı bir çalışmada, psikomotor yönden de kız ve erkekler arasında farklılıklar gözlendiğini saptamıştır. Araştırmaya göre; erkeklerin teknik beceri ve etkinlik açısından ayrıca atlama, sıçrama, koşma gibi becerilerde kızlardan daha üstün durumda oldukları belirlenirken, kızların da el becerilerinde erkekleri geride bıraktığı görülmüştür (Altınköprü, 2002).
KAYNAKÇA
Alıcıgüzel, İzzettin (1998). Çağdaş Okulda Eğitim ve Öğretim. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Altınköprü, Tuncel (2002). Eğitim Açısından Çocuk Psikolojisi Çocuğun Başarısı Nasıl Sağlanır. İstanbul: Hayat Yayınları.
Alper, Yusuf & Bayraktar, Erhan & Karaçam, Özgür (2000). Herkes İçin Psikiyatri. İstanbul: Gendaş A.Ş.
Aydın, Betül (1997). Çocuk ve Ergen Psikolojisi. Marmara Üniversitesi Vakfı Yayınları
No.1:İstanbul.
Aydın, Oktay & Aydın, Hülya Bilgin. (1999). Okul Öncesi Çocuğunun Gelişimsel Özellikleri. (Ed.
Ayhan, Halis (1995). Eğitim Bilimine Giriş. İstanbul: Şule Yayınları.
Arık, İ. Alev (1994). Eğitim Psikolojisi. Basılmamış Ders Notları. İstanbul Üniversitesi. Psikoloji Bölümü.
Başaran, İbrahim Ethem (1988). Eğitim Psikolojisi Modern Eğitimin Psikolojik Temelleri. 9.Baskı. Ankara: Sevinç Matbaası.
Cole, Luella & Morgan, John J.B. (2001). Çocuk ve Gençlik Psikolojisi (Çev. Belkıs Halim Vassaf). İstanbul: M.B.E.Yayınları No: 3417.
Konaklı, Nurettin (1993). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimin Yaygınlaştırılması Sorunları. 9. YA-PA Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri (s.30-33).
Kulaksızoğlu, Adnan (2003). Farklı Gelişen Çocuklar. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Navaro,Leyla (b.d.). Beni Duyuyor musun?. 9.Baskı. İstanbul: YA-PA Yayın Pazarlama San. A.Ş.
Oktay, Ayla (2000). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. 2. Baskı. İstanbul: Epsilon Yayıncılık
Razon, Norma (1986). Anaokulunda Neden Okuma Yazma Öğretilmemeli. YA-PA 4. Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri (s.119-123).
Ryan Jr., Bernard. (2002). Çocuğum Okula Başlıyor. (Çev.Müge İzmirli). İstanbul: Hayat Yayınları.
Şahin,Fatma Tezel (2001). Okul Öncesi Eğitimde Oyun Etkinlikleri. Gazi Üniversitesi
Anaokulu/Anasınıfı El Kitabı (s.263-268). İstanbul: YA-PA Yayın Pazarlama San.
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı 36-72 Aylık Çocuklar İçin Okul Öncesi Eğitim Programı. (2002). İstanbul: YA-PA Yayın Pazarlama San. A.Ş.
Ülgen, Gülten & Fidan, Emel (2002). Çocuk Gelişimi. 9.Basım. İstanbul:Milli Eğitim Basımevi
Williams, Lawrence (2002). Çocuğunuzu Keşfedin. (Çev. Miyase Koyuncu). İstanbul: Hayat Yayınları.
Yavuzer, Haluk (1998). Çocuk Psikolojisi. 16. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "İlk Çocukluk Döneminde (6-8 Yaş) Fiziksel ve Psikomotor Gelişim" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
ilk çocukluk dönemi, 6-8 yaş, fiziksel gelişim, psikomotor gelişim, zihinsel gelişim, çocukta gelişim, çocukta fiziksel gelişim, çocukta psikomotor gelişim, çocukta zihinsel gelişim, 6-8 yaş arası gelişim
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
