Rahim Ağzı Kanseri Öncü Lezyonlar ve Rahim Ağzı Kanseri
RAHİM AĞZI KANSERİ ÖNCÜ LEZYONLAR
( SERVİKS PREKANSERÖZ LEZYONLAR = CIN )
CIN - Cervikal intraepitelial neoplazi nin kısaltması olup uterusun en aşağı parçası olan serviks (rahim ağzı) dış örtücü tabakasındaki ( epitel kısmı) yüzeysel kanser öncüsü lezyonları (Displazileri) tarif etmek amacıyla kullanılmaktadır. Displazi hafif orta ve ağır olarak sınıflandırılır. CIN kanser anlamına gelmez, ancak bunlar ileride tedavi edilmez ise karsinoma in situ diye adlandırılan kanserin erken bir formuna dönüşür. Zaman içinde de invazif servikal kansere (Serviks kanseri = rahim ağzı kanseri) dönüşür. Servikal displazinin kansere dönüşmesi yaklaşık 10-15 yıl alır. Ancak her CIN vakası kansere dçnüşmez. Hatta ASCUS ve CIN 1 vakaları tamamen normale dönebilirler. Ancak ASC-H için aynı şey söylemez. Bu nedenle displazilerde erken tanı ve tedavi kanserden korunmada önemlidir. Displazi her yaş grubunda görülse de en sıklıkla 25-35 yaşları arasında görülür.
Displazinin klasifiye edildiği diğer major sistem CİN (Servikal intraepitelyal neoplazi) sistemidir.
CİN 1 Hafif displazi veya LSİL olarak adlandırılır. Yaklaşık % 11 vakada CİN-3’e ilerler.(Epitelyal yüzeyin %25 'i tutulmuş)
CİN 2 Ilımlı displazi veya HSİL olarak adlandırılır. Yaklaşık % 20 vakada CİN-3’e ilerler.(Epitelyal yüzeyin %50 'si tutulmuş)
CİN 3 Ağır displazi veya HSİL olarak adlandırılır. Rahim ağzının örtücü tabakanın hemen tamamında anormal hücreler vardır. Bazıları CİN-3’ü Carsinoma in sitü (CİS) olarak isimlendirilirler.(Epitelyal yüzeyin %75 'i veya daha fazlası tutulmuş)
KANSER: Artık anormal şekil ve büyüklükteki displazik hücreler bazal membranın altına inmiş, yayılım başlamıştır.
CIN için zemin hazırlayan faktörler:
· Genital Siğil ( HPV, Kondilom enfeksiyonu geçirmiş olmak,
· Erken yaşta başlayan cinsel yaşam (20 yaşından önce),
· Çok eşlilik veya eşin çok eşli bir yaşam sürmesi,
· Sosyoekonomik durumun kötü olması,
· Sigara kullanımı
CIN BELİRTİLERİ:
CIN genellikle herhangi bir şikayeti olmayan bir kadında yapılan pap smear ( Smear (Rahim ağzı kanser tarama) testi ) incelemesinde konan bir tanıdır.
Genital Siğil ( HPV, Kondilom ) leri olan kadınlara uygulanan pap smear incelemesinde CIN olgularının sıklığı daha yüksektir.
Bazen de CIN, ilişki sonrası kanama, Servisit (Rahim Ağzı Yarası) saptanması veya yoğun bir akıntı nedeniyle yapılan pap smear incelemesinde fark edilir.
Yine herhangi bir nedenle yapılan Kolposkopi incelemesinde veya rahimağzı biyopsisinde de CIN tanısı konabilir.
Tedavi: Tedavi seçeneği hastanın yaşına, fertilite isteğine (doğurganlık), takip olanaklarına, lezyonun yayılım ve histolojik yapısına bağlıdır.
Tedavi seçenekleri:
Lokal Eksizyon - patolojik kısmı keserek çıkartma
Elektrokoter - koter aletiyle yakma işlemi
Kriocerrahi - lezyonun dondurulması
Laser - Laser kullanılarak ablasyon - buharlaştırma
LEEP - Elektro konizasyon , tel halkadan geçirilen yüksek frekanslı elektrik akımı ile hastalıklı dokunun hem kesilip hemde yakılarak çıkarılmasıdır.
- Bazı durumlarda, özellikle lezyonun geniş olduğu veya nükseden durumlarda lezyon etrafındaki sağlam dokunun da bir kısmıyla birlikte koni şeklinde çıkarılması (konizasyon) şeklinde ortadan kaldırılabilir.
- Çok ileri durumlarda (örnek CIN III) ve özellikle de rahimağzı kanseri açısından yüksek risk altında olan kadınlarda rahimin tümüyle çıkarılması yoluna da gidilebilmektedir.
- Hastalığın nüks etme olasılığını azaltmak için lezyonun sınırlarının net olarak belirlenmesi ve lezyonu ortadan kaldırmak için en etkili yolun seçilmesi son derece önemlidir.
-Takipte kullanılan inceleme yöntemi (papsmear veya kolposkopi) dir.
Tedavi sonrası komplikasyonlar:
1- Kanama
2- Enfeksiyon
3- Servikste Stenoz (Daralma)
RAHİM AĞZI ( SERVİKS=KOLLUM ) KANSERİ
Rahim boynu (serviks) kanseri 35 yaş altı kadınlarda görülen vakalarda meme kanserinden sonra ikinci sırayı alır.
Serviks kanserinin gelişmesi yıllarca sürebilir. Kanser gelişmeden önce serviksde bulunan hücreler servikal intraepitelyal neoplazi (CIN) olarak bilinen değişiklikler gösterebilir. Bu değişiklerden diskaryoz veya kanser öncüsü hücreler taşıma şeklinde de söz edilebilir.
Ancak CIN tedavi edilmediğinde servikal kansere dönüşebilme ihtimali olmasına rağmen CIN’li kadınların büyük çoğunluğu hastalığa yakalanmazlar. ASCUS ve CIN 1 vakalarının bir kısmı kendiliğinden tekrar normale döner.
Hastalığın bazı türleri gittikçe daha da yaygın hale gelmektedir. Tarama programları ile erken safhalarda teşhis edilebileceğinden serviks kanseri önlenebilir.
Semptomlar
Servikal kanser vücudun diğer kısımlarına yayılmadığı sürece genellikle semptomlara neden olmaz. İleri bir safhaya erişmedikçe hiçbir semptoma neden olmayabilir. Sistematik tarama programlarının (servikal smear testleri = Smear (Rahim ağzı kanser tarama) testi ) bu kadar önemli olmasının nedeni de budur.
Bazen adetler arasında veya cinsel ilişkinin ardından kanama; ilişki süresince rahatsızlık ve vajinadan pis kokulu sıvı atımı oluşur, ancak çarpıcı hiçbir erken belirti yoktur. Son safhalara varana kadar ağrı ve genel rahatsızlık hali nadirdir.
Nedenler
Serviks kanserinin genital bölgesinde siğil bulunan kadınlarda daha yaygın olmasına rağmen serviksde meydana gelen değişikliklerin nedeni bu siğiller değildir. Hastalıkla ilgisi varmış gibi görünen diğer faktörler cinsel eşlerin sayısı (sayının yüksek olması riski artırır), genital bölgesinde siğil bulunan bir cinsel eş, aşırı sigara kullanımı, erken hamilelik veya üç yada daha fazla hamileliktir.
İki virüsün hastalıkla doğrudan ilgisi olduğu düşünülmektedir: insan papiloma (siğil) virüsü (Genital Siğil ( HPV, Kondilom ) ve herpes simpleks (genital herpes) virüsü..
Teşhis
Servikal tarama, tedavi edilmediği takdirde kansere dönüşebilecek serviks anormalliklerini teşhis eder.
Teşhis aşağıdakiler vasıtasıyla yapılır:
Anestezi altında fiziksel muayene: Genellikle rahmin koruyucu iç yüzeyinin biyopsisini de kapsar.
Kolposkopi : – küçük bir ışık ve mikroskop kullanarak yapılan muayene.
Biyopsi: – analiz etmek amacıyla serviks dokusu örneği alma.
Koni biyopsisi: – daha geniş doku örneği alanı. Küçük ise (mikroinvazif) anormal alan bu şekilde çıkartılabilir veya teşhis amacıyla kullanılabilir.
Test sonuçları temel alınarak patolog raporu hazırlanacaktır.
Serviks kanseri teşhis edildiğinde aşağıdakiler de dahil olmak üzere başka testler de yürütülecektir:
Kan testleri
Röntgen
Pelvik ultrason
Bilgisayarlı tomografi (CT taraması)
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI taraması)
Tedavi
Tedavinin başarısı teşhis anındaki yayılma oranına bağlıdır. Serviks ile sınırlı kalan erken serviks kanseri % 85’den daha fazla bir başarı oranı ile çok iyi bir görünüm verir. Kanser vajinaya, çevredeki dokulara ve pelvik alana veya başka bir bölgeye yayılmış ise görünüm daha olumsuzdur.
Ameliyat, radyoterapi ve kemoterapi uygulamalarının her biri, bazen de hepsi birlikte yerleşik servikal kanseri tedavi etmede kullanılır. Radyoterapi çoğunlukla radyoaktif sezyum ya da radyum içeren sıkıca kapalı kutuların vajinaya ve rahim boşluğuna yerleştirilmesi yoluyla uygulanır.
Hastalığın Önlenmesi
Smear (Rahim ağzı kanser tarama) testi ile tarama yaparak hastalığın öncü kanser safhası teşhis edilebilir. Çoğu kadın her üç yada beş yılda bir doktorları vasıtasıyla bu testi yaptırmalıdır, ancak özellikle riskli durumda olanlar en azından her yıl yaptırmalıdır. Doktorunuz smear testinin ne kadar sık yapılması gerektiği konusunda size tavsiye verecektir.
( SERVİKS PREKANSERÖZ LEZYONLAR = CIN )
CIN - Cervikal intraepitelial neoplazi nin kısaltması olup uterusun en aşağı parçası olan serviks (rahim ağzı) dış örtücü tabakasındaki ( epitel kısmı) yüzeysel kanser öncüsü lezyonları (Displazileri) tarif etmek amacıyla kullanılmaktadır. Displazi hafif orta ve ağır olarak sınıflandırılır. CIN kanser anlamına gelmez, ancak bunlar ileride tedavi edilmez ise karsinoma in situ diye adlandırılan kanserin erken bir formuna dönüşür. Zaman içinde de invazif servikal kansere (Serviks kanseri = rahim ağzı kanseri) dönüşür. Servikal displazinin kansere dönüşmesi yaklaşık 10-15 yıl alır. Ancak her CIN vakası kansere dçnüşmez. Hatta ASCUS ve CIN 1 vakaları tamamen normale dönebilirler. Ancak ASC-H için aynı şey söylemez. Bu nedenle displazilerde erken tanı ve tedavi kanserden korunmada önemlidir. Displazi her yaş grubunda görülse de en sıklıkla 25-35 yaşları arasında görülür.
Displazinin klasifiye edildiği diğer major sistem CİN (Servikal intraepitelyal neoplazi) sistemidir.
CİN 1 Hafif displazi veya LSİL olarak adlandırılır. Yaklaşık % 11 vakada CİN-3’e ilerler.(Epitelyal yüzeyin %25 'i tutulmuş)
CİN 2 Ilımlı displazi veya HSİL olarak adlandırılır. Yaklaşık % 20 vakada CİN-3’e ilerler.(Epitelyal yüzeyin %50 'si tutulmuş)
CİN 3 Ağır displazi veya HSİL olarak adlandırılır. Rahim ağzının örtücü tabakanın hemen tamamında anormal hücreler vardır. Bazıları CİN-3’ü Carsinoma in sitü (CİS) olarak isimlendirilirler.(Epitelyal yüzeyin %75 'i veya daha fazlası tutulmuş)
KANSER: Artık anormal şekil ve büyüklükteki displazik hücreler bazal membranın altına inmiş, yayılım başlamıştır.
CIN için zemin hazırlayan faktörler:
· Genital Siğil ( HPV, Kondilom enfeksiyonu geçirmiş olmak,
· Erken yaşta başlayan cinsel yaşam (20 yaşından önce),
· Çok eşlilik veya eşin çok eşli bir yaşam sürmesi,
· Sosyoekonomik durumun kötü olması,
· Sigara kullanımı
CIN BELİRTİLERİ:
CIN genellikle herhangi bir şikayeti olmayan bir kadında yapılan pap smear ( Smear (Rahim ağzı kanser tarama) testi ) incelemesinde konan bir tanıdır.
Genital Siğil ( HPV, Kondilom ) leri olan kadınlara uygulanan pap smear incelemesinde CIN olgularının sıklığı daha yüksektir.
Bazen de CIN, ilişki sonrası kanama, Servisit (Rahim Ağzı Yarası) saptanması veya yoğun bir akıntı nedeniyle yapılan pap smear incelemesinde fark edilir.
Yine herhangi bir nedenle yapılan Kolposkopi incelemesinde veya rahimağzı biyopsisinde de CIN tanısı konabilir.
Tedavi: Tedavi seçeneği hastanın yaşına, fertilite isteğine (doğurganlık), takip olanaklarına, lezyonun yayılım ve histolojik yapısına bağlıdır.
Tedavi seçenekleri:
Lokal Eksizyon - patolojik kısmı keserek çıkartma
Elektrokoter - koter aletiyle yakma işlemi
Kriocerrahi - lezyonun dondurulması
Laser - Laser kullanılarak ablasyon - buharlaştırma
LEEP - Elektro konizasyon , tel halkadan geçirilen yüksek frekanslı elektrik akımı ile hastalıklı dokunun hem kesilip hemde yakılarak çıkarılmasıdır.
- Bazı durumlarda, özellikle lezyonun geniş olduğu veya nükseden durumlarda lezyon etrafındaki sağlam dokunun da bir kısmıyla birlikte koni şeklinde çıkarılması (konizasyon) şeklinde ortadan kaldırılabilir.
- Çok ileri durumlarda (örnek CIN III) ve özellikle de rahimağzı kanseri açısından yüksek risk altında olan kadınlarda rahimin tümüyle çıkarılması yoluna da gidilebilmektedir.
- Hastalığın nüks etme olasılığını azaltmak için lezyonun sınırlarının net olarak belirlenmesi ve lezyonu ortadan kaldırmak için en etkili yolun seçilmesi son derece önemlidir.
-Takipte kullanılan inceleme yöntemi (papsmear veya kolposkopi) dir.
Tedavi sonrası komplikasyonlar:
1- Kanama
2- Enfeksiyon
3- Servikste Stenoz (Daralma)
RAHİM AĞZI ( SERVİKS=KOLLUM ) KANSERİ
Rahim boynu (serviks) kanseri 35 yaş altı kadınlarda görülen vakalarda meme kanserinden sonra ikinci sırayı alır.
Serviks kanserinin gelişmesi yıllarca sürebilir. Kanser gelişmeden önce serviksde bulunan hücreler servikal intraepitelyal neoplazi (CIN) olarak bilinen değişiklikler gösterebilir. Bu değişiklerden diskaryoz veya kanser öncüsü hücreler taşıma şeklinde de söz edilebilir.
Ancak CIN tedavi edilmediğinde servikal kansere dönüşebilme ihtimali olmasına rağmen CIN’li kadınların büyük çoğunluğu hastalığa yakalanmazlar. ASCUS ve CIN 1 vakalarının bir kısmı kendiliğinden tekrar normale döner.
Hastalığın bazı türleri gittikçe daha da yaygın hale gelmektedir. Tarama programları ile erken safhalarda teşhis edilebileceğinden serviks kanseri önlenebilir.
Semptomlar
Servikal kanser vücudun diğer kısımlarına yayılmadığı sürece genellikle semptomlara neden olmaz. İleri bir safhaya erişmedikçe hiçbir semptoma neden olmayabilir. Sistematik tarama programlarının (servikal smear testleri = Smear (Rahim ağzı kanser tarama) testi ) bu kadar önemli olmasının nedeni de budur.
Bazen adetler arasında veya cinsel ilişkinin ardından kanama; ilişki süresince rahatsızlık ve vajinadan pis kokulu sıvı atımı oluşur, ancak çarpıcı hiçbir erken belirti yoktur. Son safhalara varana kadar ağrı ve genel rahatsızlık hali nadirdir.
Nedenler
Serviks kanserinin genital bölgesinde siğil bulunan kadınlarda daha yaygın olmasına rağmen serviksde meydana gelen değişikliklerin nedeni bu siğiller değildir. Hastalıkla ilgisi varmış gibi görünen diğer faktörler cinsel eşlerin sayısı (sayının yüksek olması riski artırır), genital bölgesinde siğil bulunan bir cinsel eş, aşırı sigara kullanımı, erken hamilelik veya üç yada daha fazla hamileliktir.
İki virüsün hastalıkla doğrudan ilgisi olduğu düşünülmektedir: insan papiloma (siğil) virüsü (Genital Siğil ( HPV, Kondilom ) ve herpes simpleks (genital herpes) virüsü..
Teşhis
Servikal tarama, tedavi edilmediği takdirde kansere dönüşebilecek serviks anormalliklerini teşhis eder.
Teşhis aşağıdakiler vasıtasıyla yapılır:
Anestezi altında fiziksel muayene: Genellikle rahmin koruyucu iç yüzeyinin biyopsisini de kapsar.
Kolposkopi : – küçük bir ışık ve mikroskop kullanarak yapılan muayene.
Biyopsi: – analiz etmek amacıyla serviks dokusu örneği alma.
Koni biyopsisi: – daha geniş doku örneği alanı. Küçük ise (mikroinvazif) anormal alan bu şekilde çıkartılabilir veya teşhis amacıyla kullanılabilir.
Test sonuçları temel alınarak patolog raporu hazırlanacaktır.
Serviks kanseri teşhis edildiğinde aşağıdakiler de dahil olmak üzere başka testler de yürütülecektir:
Kan testleri
Röntgen
Pelvik ultrason
Bilgisayarlı tomografi (CT taraması)
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI taraması)
Tedavi
Tedavinin başarısı teşhis anındaki yayılma oranına bağlıdır. Serviks ile sınırlı kalan erken serviks kanseri % 85’den daha fazla bir başarı oranı ile çok iyi bir görünüm verir. Kanser vajinaya, çevredeki dokulara ve pelvik alana veya başka bir bölgeye yayılmış ise görünüm daha olumsuzdur.
Ameliyat, radyoterapi ve kemoterapi uygulamalarının her biri, bazen de hepsi birlikte yerleşik servikal kanseri tedavi etmede kullanılır. Radyoterapi çoğunlukla radyoaktif sezyum ya da radyum içeren sıkıca kapalı kutuların vajinaya ve rahim boşluğuna yerleştirilmesi yoluyla uygulanır.
Hastalığın Önlenmesi
Smear (Rahim ağzı kanser tarama) testi ile tarama yaparak hastalığın öncü kanser safhası teşhis edilebilir. Çoğu kadın her üç yada beş yılda bir doktorları vasıtasıyla bu testi yaptırmalıdır, ancak özellikle riskli durumda olanlar en azından her yıl yaptırmalıdır. Doktorunuz smear testinin ne kadar sık yapılması gerektiği konusunda size tavsiye verecektir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Rahim Ağzı Kanseri Öncü Lezyonlar ve Rahim Ağzı Kanseri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Cem TURAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Cem TURAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
rahim ağzı kanseri, öncü lezyonlar, cın 1, cın 2, cın 3, pap smear, konizasyon, leep, genital siğil, kondilom, lsıl, hsıl, serviks prekanseröz lezyonlar, serviks kanseri, kollum kanseri, diskaryoz, kolposkopi, ascus, asc-h, rahim ağzında kanser, rahim ağzı, kollum, serviks
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
