2007'den Bugüne 92,232 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,964 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kadında Cinsel İşlev Bozuklukları
MAKALE #8543 © Yazan Psk.Beril PAPUÇÇUER CEYLAN | Yayın Mart 2012 | 4,224 Okuyucu
KADINDA CİNSEL İŞLEV BOZUKLUKLARI

Kadınların cinsellikle ilgili tutum ve davranışlarına ilişkin çok hızlı değişmeler gözlenmektedir. Kadın cinselliği üzerine yapılan ilk çalışmaların sonuçları, kadınların cinsel dürtülerinin erkeklere göre daha düşük olduğu ve daha az uyarılabildikleri,cinsel ilişkiye genellikle eşlerini mutlu etmek için girdikleri ve cinsel yaşamları olmadığı takdirde yaşamlarının çok fazla etkilenmediği yönündeydi. Ancak, cinselliğin fizyolojisi üzerine yapılan son çalışmalarda kadınların biyolojik potansiyelleri ve bunun cinsel yaşamlarına ve davranışlarına etkileri gözlemlendikçe, cinsellikle ilgili son sözü söylemenin mümkün olmadığı görülmüştür.

Yirminci yüzyılın başlarında, psikolojik ve cinsel problemlerin çocukluktaki ana-baba-çocuk arasındaki çözümlenememiş çatışmalar sonucunda oluştuğu düşünülür ve cinsel işlev bozuklukları da diğer psikolojik sorunlar gibi psikoanalitik yönelimli yaklaşımlarla tedavi edilmeye çalışılırdı. Terapiler kişiliğin yeniden yapılandırılması temeline oturduğu için cinsel işlev bozukluğu da kişilik gelişiminde yaşanan problemin bir uzantısı olarak düşünülür, cinsel işlev bozukluğu olan kişi de tedavinin odağı olurdu. Haftada yaklaşık beş görüşme yapılarak aylarca ve hatta yıllarca süren bu terapilerin sonucunda cinsel sorunların çözümü beklenirken tüm kadın cinsel işlev bozukluklarının genel adı olan "frijitide"nin de, erkek cinsel işlev bozukluklarının da psikoanalitik yaklaşımlarla çözümlenemediği görülmüştür.

Daha sonra psikoanalitik yaklaşımdan oldukça farklı olan davranışçı yaklaşımlar cinsel işlev bozukluğu tedavisinde kullanılmaya başlanmıştır. Bu tedavi yaklaşımı cinsel davranışların da diğer davranışlar gibi öğrenilerek kazanıldığını vurgulamıştır. Bu görüşe göre, cinsel işlev bozukluğu kişinin cinsel uyaranlara karşı uygunsuz tepkiler vermesi sonucu oluştuğundan, terapiler, sorunu olan bireyi odak olarak almıştır;tedavi teknikleri ise anksiyete azaltmak için kas gevşetme egzersizleri ve sistematik duyarsızlaştırma olmuştur. Yanlış bilgilere sahip olma veya cinsellikle ilgili olumsuz tutumlar gibi cinsel işlev bozukluğuna neden olan etkenlerin varlığı sadece anksiyete azaltarak tedaviyi hedefleyen davranış terapilerinin yetersiz kalmalarına yol açmıştır.

1970'te Masters ve Johnson tarafından yayımlanan "İnsanın Cinsel Yetersizliği" adlı kitap günümüzde cinsel işlev bozukluğuna yönelik terapilerde kullanılan bir temel oluşturmuştur. Masters ve Johnson'ın, yeni terapi modeli yine davranışçı yaklaşıma dayansa da terapide bireyden çok çifte ve çiftin ilişkisine odaklanılmıştır. Tedavide sorunun ortaya çıkmasında ve sürmesinde etken olan faktörler ele alınıp sorunun ortadan kaldırılması ve seans içinde öğrenilenlerin ev ödevleri ile de yaşama geçirilmesi sağlanmıştır. Masters ve Johnson'ın tedavi yöntemleri ile cinsel işlev bozukluklarında sağladıkları başarı alana ilgiyi arttırmıştır. Ancak zaman içinde bu yöntemlerin modifiye edilmesi gerekmiş, yeni cinsel terapi yöntemi bilişsel, davranışsal ve iletişim kurma tekniklerini de içine almıştır).

Cinsel davranışlar da diğer davranışlar gibi öğrenilmiştir. Bir başka deyişle, kişiler cinsel uyaranlara yanlış tepki vermeyi öğrendikleri zaman cinsel işlev bozuklukları ortaya çıkmaktadır. Bu durumda, bilişsel davranışçı tedavide amaç, bilişsel ve davranışçı teknikleri kullanarak yanlış öğrenilmiş tepkileri ortaya çıkarıp, bunların yerine yeni ve doğru tepkilerin öğrenilmesini sağlamaktır. Tüm cinsel işlev bozuklukları tedavisinde ortak olarak kullanılabilecek bilişsel ve davranışçı tekniklerin (bedeni ve vajeni tanıma egzersizleri, cinsel birleşme yasağı, duyumlara odaklanma, kegel egzersizleri) yanı sıra, tedavi planı oluştururken cinsel sorunu hazırlayan, ortaya çıkaran ve sürmesine neden olan faktörlerin de bilinmesi gerekir:

a)Hazırlayıcı etkenler:Cinsel işlev bozukluğunun ortaya çıkmasını kolaylaştıran ve yatkınlığı arttıran faktörleri kısaca şöyle tanımlayabiliriz:

Yetiştirilme tarzı: Çok katı veya tutucu bir çevrede yetiştirilerek cinselliğin tabu olarak öğretilmiş olması, karşı cinsle ilişkilerin yasaklanması, özellikle gelişim döneminde kızların ‘kadın bedeni’ konusunda çevresinden olumsuz mesaj alması, kişilerin kendi bedenlerinden ve cinsel yaşamları ile ilgili yaşantıdan utanç ve suçluluk duymalarına, dolayısıyla da cinsel yaşamda ve eşler arasında problemlerin oluşmasına neden olmaktadır.
Olumsuz aile ilişkileri: Kişinin yetiştiği aile ortamında anne-babanın birbirleri ve çocukları ile yaşadıkları olumsuz ilişkiler yanında olumlu duyguların ifade edilemeyişi, ilerideki yaşantıda eşle olan ilişkileri ve cinsel yaşamı olumsuz etkilemektedir.
Yetersiz veya yanlış bilgilendirme (Cinsel Mitler): Cinsellikle ilgili yetersiz veya yanlış bilgiye sahip olmak kişileri cinsel yaşamları ile ilgili yanlış beklentiye sokmaktadır. Ülkemizde yapılan bir çalışmada, vajinismus şikayeti olan kadınların yanı sıra eşlerin de yaklaşık yarısının cinsel bilgi düzeylerinin düşük olduğu saptanmıştır . Birçok ülkede olduğu gibi, ülkemizde de cinsellikle ilgili birtakım yanlış inanışlar bulunmaktadır. "Sevişmeyi başlatan kadın ahlaksızdır", "Sevişme yalnızca iki taraf aynı anda orgazm olduğu zaman güzeldir", "Masturbasyon kirli, kötü ve zararlıdır", "Sevişmek cinsel birleşme demektir", "Tüm fiziksel yakınlaşmalar cinsel birleşmeye gitmelidir" gibi inançlar cinsel yaşamı olumsuz etkilemektedir.
Erken travmatik yaşantılar: Fiziksel ve cinsel istismara, tecavüze uğramak, cinsel olanı da dahil olmak üzere şiddete maruz kalmak.
Yaşam biçimi: Yoğun ve stresli geçen günlük yaşam, işle ilgili veya ekonomik sıkıntıların kişide yarattığı olumsuz duygular ve düşünceler.

b)Ortaya çıkarıcı etkenler: Yukarıda sözü edilen ve cinsel işlev bozukluklarının oluşmasına neden olan bu faktörler, aşağıdaki faktörlerle de birleşerek belirtilerin ortaya çıkmasını sağlar.


Eşler arasında uyumsuzluk: Eş ile ilişkilerde yaşanan sorunlar cinsel yaşamı da olumsuz etkileyebileceği gibi; bazen de cinsellikle ilgili sorunlar eşler arasında gerginliğe neden olabilmektedir. Kişinin kendinden veya eşinden gerçekdışı beklentilerinin olması ve bu beklentilerin karşılanamaması ilişkide çeşitli hayal kırıklıklarının yaşanmasına neden olur. Karşılıklı anlayışın ve iletişimin sağlanamadığı durumlarda yaşamın her alanı etkilendiği gibi cinsel yaşam da etkilenecektir.

Travmatik cinsel yaşantı: Evlilik süresince eşlerden biri tarafından uygulanan cinsel ve/veya fiziksel şiddet, cinsel ilgi ve istek bozukluğunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Evlilik dışı ilişkiler: Sadakatsizlik veya evlilik dışı bir ilişkiyi sürdürme, kişinin hem kendisinde hem de eşinde cinsel işlev bozukluklarına neden olabilmektedir.
Eşlerden birinin cinsel sorununun olması: Eşlerden birinin cinsel sorununun olması bazen diğer eşin de cinsellikle ilgili sorunlar yaşamasına neden olmaktadır. Cinsel sorunu olan eşe diğer eşin yeterince anlayışlı davranmaması, sorun yokmuş gibi davranması da olumsuz duygular ve çeşitli çatışmalar oluşturabilmektedir.

Fiziksel veya psikiyatrik hastalıklar: Kişinin herhangi bir vasküler hastalığı, diabet, endokrin (obesite gibi) ve nörolojik hastalıklar (Multiple sklerozis, Parkinson gibi), uygulanan bir radyoterapi, cerrahi girişim öyküsü ve depresyon gibi bir psikiyatrik öyküsünün bulunması cinsel ilgi ve istek bozukluğuna, ağrılı cinsel ilişki gibi durumlara neden olmaktadır.

Alkol ve madde bağımlılığı: Kişinin kullandığı ilaçlar (antihipertansifler, antidepresanlar, diüretikerler), ve tüketilen alkol ve diğer keyif verici maddeler uyarılma ve orgazm üzerine olumsuz etki yapmaktadır.
Yaşlılık: Kadınlarda, östrojen hormonlarının salgılanmasında azalma nedeniyle bazı şikayetler oluşmaktadır.

c)Sürdüren etkenler: Cinsel işlev bozukluklarını kronikleştiren veya durumu daha da kötü hale getiren sürdürücü etkenlerden bazıları şunlardır:

Yetersiz önsevişme: Cinsel birleşmeye, önsevişmeye yeterince vakit ayırmadan geçmek, uyarılma aşamasının atlanması veya yeterince önemsenmemesi orgazm bozukluğu gibi cinsel işlev bozukluklarına neden olabilir.

Suçluluk ve utanma duyguları: Özellikle cinsellik konusunda inhibisyonu olan kadınlarda cinsel uyarılma bozukluğu şikayetine rastlanabilmektedir.
Eşler arasında yetersiz iletişim: Eşlerin neden hoşlandıklarını veya birbirlerinden ne beklediklerini iletme konusunda yeteri beceriye sahip olmamaları cinsel işlev bozukluğunu sürdürmektedir.
Eşler arasında çekiciliğin kalmaması: Eşler arasında ilişkinin rutinleşmesi cinsel bıkkınlığa yol açmakta ve cinsel yaşamı olumsuz etkilemektedir.

Bu etkenlerin bilinmesi cinsel sorunun kişinin hangi yaşam evresinde oluştuğunun anlaşılmasına yardımcı olur. Böylece, cinsel işlev bozukluğu,cinsel yönden işlevsel olunması beklenen dönemin başından beri var ise primer, olağan bir işlevsellik döneminden sonra oluştuysa sekonder, belirli bir durum, uyaran veya eşle sınırlı değil ve her ortamda oluşuyorsa total, belirli bir durum, uyaran veya eşle sınırlı ise durumsal olarak tanımlanabilir.
Cinsel İşlevin Fizyolojisi
Cinsel uyarana karşı kadında oluşan fizyolojik tepkileri Masters ve Johnson dört başlık altında açıklamıştır:

Uyarılma evresi
Plato evresi
Orgazm evresi
Çözülme evresi

Uyarılma evresi: Cinsel fantazilerle veya fiziksel temasla veya her ikisiyle birlikte oluşan uyarılma aşamasında kadında vajinal lubrikasyon, labiumlarda ve klitoriste büyüme görülür. Nabız ve solunum hızlanır,tansiyon yükselir.


Plato evresi: Uyarılmanın sürmesi ile birlikte seksüel gerilim ve erotik duygular yoğunlaşır,kadında vajinal kasılmalar oluşur, meme büyüklüğü artar v erenk değişikliği meydana gelir.


Orgazm evresi:Vajinanın alt bölümünde istemsiz kasılma ile uterusta güçlü ve sürekli kasılmalar olur. Kan basıncı yükselir, kalp hızı artar. Erkeklerden farklı olarak kadının uyarılması devam ettiği, takdirde kadında ardarda orgazm yaşanabilir.



Çözülme evresi: Bu evre genital organlardan kanın çekilmesiyle bedenin uyarılma öncesi haline geri dönüş evresi olmasından dolayı rahatlama evresi olarak da tanımlanabilir.

Bu evreler genelde aynı sıra da yaşanmasına rağmen erkeklerde görülenden farklı olarak kadınlarda cinsel uyarana verilen tepki,uyarının yoğunluğu ve süresi ile ilişkilidir, dolayısıyla değişik şekillerde görülebilir. Bu dört evrenin herhangi birinde yaşanan sorun cinsel işlev bozukluklarında ayırıcı tanı olabilmesi açısından önemlidir.


Masters ve Johnson'ın çalışmalarını takiben Kaplan tarafından cinsel ilgi ve isteğinde bu evrelerle aynı derecede önem taşıdığı ortaya atılmıştır.Sonuç olarak, cinsel işlev bozuklukları alanında yapılan sınıflandırmalar DSMIV tanı ölçütlerine göre şöyle olmuştur:

Azalmış Cinsel İstek Bozuklukları
Cinsel Uyarılma Bozuklukları
Orgazm Bozuklukları
Cinsel Ağrı Bozuklukları
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Kadında Cinsel İşlev Bozuklukları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Beril PAPUÇÇUER CEYLAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Beril PAPUÇÇUER CEYLAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Beril PAPUÇÇUER CEYLAN Fotoğraf
Psk.Beril PAPUÇÇUER CEYLAN
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi10 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Beril PAPUÇÇUER CEYLAN'ın Makaleleri
► Kadında Cinsel Ağrı ve Uyarılma Bozuklukları Psk.Beril PAPUÇÇUER CEYLAN
► Cinsel İşlev Bozuklukları Psk.Gülnaz ATEŞ
► Cinsel İşlev Bozuklukları Psk.Dnş.Abdullah KORKMAZ
► Cinsel İşlev Bozuklukları Psk.Aslı KIRBAYIR ÖZERENLER
► Cinsel İşlev Bozuklukları Psk.Dnş.Havva BAYAR
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,964 uzman makalesi arasında 'Kadında Cinsel İşlev Bozuklukları' başlığıyla benzeşen toplam 34 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Boşanma Dram Değildir Ağustos 2012
► Öfke Ağustos 2012
► Saldırganlık ve Şiddet Ağustos 2012
► Televizyon ve Çocuk Ağustos 2012
► Ayrılıkla Baş Etme Ağustos 2012
► Depresyonun Tedavisi Temmuz 2012
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


14:14
Top