Meme Kanseri Belirtileri & Meme Kanseri Tanısında Brca1 ve 2 Testleri
Meme kanseri, en sık görülen kanserlerin başındadır ve kanserden ölümler arasında akciğer kanserinden sonra ikinci sıradadır yani hem sık görülür hemde çok öldürür bu nedenle iyi bilinmelidir.
Kadınlarda her dört kanserden biri meme kanseridir (ortalama %24).
Meme Kanseri Neden Oluşur ?
Meme kanseri nedenleri yani tıp dilinde etyolojisi henüz tam olarak bilinmiyor ama sayacağım faktörlerin kanser oluşumunda rol oynadığı tahmin ediliyor.
Yaş: Yaş ilerledikçe meme kanseri riski artar. Tanı konan hastaların %80’e yakın kısmı 50 yaşını geçmiş kişilerden oluşur.
Öncesinde memede tümör olma öyküsü: Bir memede kanser varsa diğer memede kanser riski ortalama 5 kat artar.
Irk: Beyaz ırk kadınlarda meme kanseri gelişme riski biraz daha yüksektir.
Adet görme (menarş) yaşı: Erken menarş (adet ) görme mesela 12 yaşından önce gibi bir durumda meme kanserine yakalanma riski ortalama 3-4 kat daha yüksek olmaktadır.
Menopoza girme yaşı: Erken adet görmenin aksine erkenden menopoza girme meme kanseri riskini azaltır. Örneğin 43 yaşında menopoza giren bir kadında meme kanseri riski 57 yaşında girene göre ortalama % 50 daha düşük olur
Gebelik yaşı: Hiç doğum yapmama veya ilk doğumu 30 yaşın üzerinde yapma meme kanseri riskini artırır.
Kadın cinsiyet: Tüm meme kanserlerinin %99'u kadınlarda görülür.
Hormon tedavisi alma: Hormon tedavisi aslında birçok kanser riskini artırır. Östrojen verilmesi kanser riskini artırır. Bir çalışmada 10 yıl oral kontraseptif yani östrojen ve progesteron hormonu kullanımı ile meme kanseri riskinin ortalama %36 arttığı saptanmıştır.
Diyet: Aşırı yağlı ve liften fakir beslenme de meme kanseri riskini artırır.
Radyasyon alma: Özellikle gençken radyasyona maruz kalma meme kanseri riskini artırır.
Kilo: Menopoz öncesinde zayıflık, menopoz sonrasında ise şişmanlık meme kanseri riskini artırır.
Alkol: Alkol kullanmak meme kanseri riskini artırır. Alkol ayrıca yemek borusu,mide,pankreas ve karaciğer kanseri için önemli bir risk faktörüdür.
Genetik (aile öyküsü): Ailede meme kanseri öyküsü olması, BRCA-1 ve BRCA-2 genlerinde ve P53 tümör baskılayıcı geninde mutasyon yani bozukluk olması meme kanseri riskini artırır.
Emzirme öyküsü: Emzirme meme kanseri üzerinde muhtemelen risk azaltıcı etki gösterir. Bu nedenle bol bol emzirme tavsiye edilir.
Meme Kanserinin Belirtileri neler ?
Ağrı: Ağrı varsa genellikle kanser geç evrededir demektir, başlarda pek ağrı olmaz.
Memede kitle: Meme kanserinde %70'inde ilk belirti memede kitle olmasıdır. Kitle sert, hareketsiz,sınırları zor belirlenen ve ağrısızdır.
Deride kızarıklık (eritem): Lenf damarlarının tıkanması ile derinin beslenmesi bozulur ve deride eritem (kızarıklık) oluşur. Yine meme derisinde ülser, meme başı retraksiyonu yani meme başında içe ya da bir yana çekilme olması ve meme başında akıntı (10 hastadan birinde görülür,durup dururken gelir ve genellikle tek taraflı ve kanlıdır) görülebilir.
Meme Kanserinden nasıl korunulur ?
Meme kanserinden tam korunma söz konusu olmasada bazı önlemlerle riski azaltabilir.
Amerikan Kanser Birliği meme kanseri riski açısından 20 yaşından sonra her ay kendi kendine meme muayenesini, 40 yaşından sonra her yıl buna ilaveten klinik muayeneyi ve 50 yaşından sonra bunlara ilaveten her yıl maografiyi önermektedir.:
Meme kanserlerinin yaklaşık %90'ı hastaların kendileri tarafından yapılan elle muayene ile belirlenmektedir. Bu nedenle 20 yaşın itibaren en az her ay bir kere her bayan kendi kendine meme muayenesi yapmalıdır.
Mamografi memede ele gelen lezyonlara göre çok daha erken bir evrede olan, gizli durumdaki, elle fark edilememiş meme kanserlerini belirlemeye yarar. Mamografi kanser tanısında ortalama%85oranında sensitiftir yani kanser varsa bunu % 85 oranında saptar.
BRCA testleri :
BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki mutasyonları araştıran laboratuar testlerin kansere yakalanma riskini sadece aile hikâyesine bakılarak yapılan değerlendirmeden daha sağlıklı bir şekilde belirlemeye yarayan son derece yararlı testlerdir. BRCA geninde kalıtsal bir değişiklik yani mutasyon saptanan kadınların meme ve over (yumurtalık) kanserine yakalanma riski artar. Yapılan çalışmalarda ailesel meme kanseri saptanan kadınların %50’sinde kanserin BRCA gen mutasyonlarından kaynaklandığı görülmüştür. 30 yaşın altında olupta meme kanserine yakalnmışların yaklaşık 1/3 ünde bu mutasyonlardan birisi tespit edilmiştir
Ailesinde genç yaşta meme ve over kanseri görülen kişilerde BRCA1 ve BRCA2 genlerinde mutasyon varsa bu kadınların yaşamları boyunca meme kanserine yakalanma riski % 60–90 civarlarında hesaplanmıştır oysa sağlıklı ve aile öyküsü olmayan kadınlarda bu risk sadece % 7 gibi düşüktür. Aynı şekilde over kanserine yakalanma riskide ortalama 10-25 kat artmıştır.
BRCA mutasyonları aynı zamanda erkeklerde prostat ve her iki cinsde pankreas kanseri riskini de artırır.
Aileden bir mutasyonu almış olan kadınlarda örneğin BRCA1ve 2 mutasyonun varlığında meme kanseri riski % 85 bulunmuştur. Over yani yumurtalık kanseri riski ise BRCA 1 mutasyonunda ortalama %45, BRCA2 mutasyonlarında ise % 27 bulunmuştur. Aileden gelen BRCA mutasyonları varsa Prostat kanseri riski de ortalama % 20 yüksektir
Meme ve over kanseri riski olan ve özellikle aile öyküsü olan kişilere BRCA testleri uygulanması önerilmektedir. BRCA testleri DNA testleridir ve özellikle;
Kadınlarda her dört kanserden biri meme kanseridir (ortalama %24).
Meme Kanseri Neden Oluşur ?
Meme kanseri nedenleri yani tıp dilinde etyolojisi henüz tam olarak bilinmiyor ama sayacağım faktörlerin kanser oluşumunda rol oynadığı tahmin ediliyor.
Yaş: Yaş ilerledikçe meme kanseri riski artar. Tanı konan hastaların %80’e yakın kısmı 50 yaşını geçmiş kişilerden oluşur.
Öncesinde memede tümör olma öyküsü: Bir memede kanser varsa diğer memede kanser riski ortalama 5 kat artar.
Irk: Beyaz ırk kadınlarda meme kanseri gelişme riski biraz daha yüksektir.
Adet görme (menarş) yaşı: Erken menarş (adet ) görme mesela 12 yaşından önce gibi bir durumda meme kanserine yakalanma riski ortalama 3-4 kat daha yüksek olmaktadır.
Menopoza girme yaşı: Erken adet görmenin aksine erkenden menopoza girme meme kanseri riskini azaltır. Örneğin 43 yaşında menopoza giren bir kadında meme kanseri riski 57 yaşında girene göre ortalama % 50 daha düşük olur
Gebelik yaşı: Hiç doğum yapmama veya ilk doğumu 30 yaşın üzerinde yapma meme kanseri riskini artırır.
Kadın cinsiyet: Tüm meme kanserlerinin %99'u kadınlarda görülür.
Hormon tedavisi alma: Hormon tedavisi aslında birçok kanser riskini artırır. Östrojen verilmesi kanser riskini artırır. Bir çalışmada 10 yıl oral kontraseptif yani östrojen ve progesteron hormonu kullanımı ile meme kanseri riskinin ortalama %36 arttığı saptanmıştır.
Diyet: Aşırı yağlı ve liften fakir beslenme de meme kanseri riskini artırır.
Radyasyon alma: Özellikle gençken radyasyona maruz kalma meme kanseri riskini artırır.
Kilo: Menopoz öncesinde zayıflık, menopoz sonrasında ise şişmanlık meme kanseri riskini artırır.
Alkol: Alkol kullanmak meme kanseri riskini artırır. Alkol ayrıca yemek borusu,mide,pankreas ve karaciğer kanseri için önemli bir risk faktörüdür.
Genetik (aile öyküsü): Ailede meme kanseri öyküsü olması, BRCA-1 ve BRCA-2 genlerinde ve P53 tümör baskılayıcı geninde mutasyon yani bozukluk olması meme kanseri riskini artırır.
Emzirme öyküsü: Emzirme meme kanseri üzerinde muhtemelen risk azaltıcı etki gösterir. Bu nedenle bol bol emzirme tavsiye edilir.
Meme Kanserinin Belirtileri neler ?
Ağrı: Ağrı varsa genellikle kanser geç evrededir demektir, başlarda pek ağrı olmaz.
Memede kitle: Meme kanserinde %70'inde ilk belirti memede kitle olmasıdır. Kitle sert, hareketsiz,sınırları zor belirlenen ve ağrısızdır.
Deride kızarıklık (eritem): Lenf damarlarının tıkanması ile derinin beslenmesi bozulur ve deride eritem (kızarıklık) oluşur. Yine meme derisinde ülser, meme başı retraksiyonu yani meme başında içe ya da bir yana çekilme olması ve meme başında akıntı (10 hastadan birinde görülür,durup dururken gelir ve genellikle tek taraflı ve kanlıdır) görülebilir.
Meme Kanserinden nasıl korunulur ?
Meme kanserinden tam korunma söz konusu olmasada bazı önlemlerle riski azaltabilir.
- Bol bol emzirme, az yağlı ve bol lifli beslenme ile spor yapma
- Doğum için 30 yaşını geçirmeme mümkünse 20’li yaşlarda doğum yapma
- Özellikle menapoza girilmişse ve meme kanseri yönünden yüksek risk taşınılıyorsa doktor kontrolünde tamoksifen kullanma korunmada yardımcı olur.
Amerikan Kanser Birliği meme kanseri riski açısından 20 yaşından sonra her ay kendi kendine meme muayenesini, 40 yaşından sonra her yıl buna ilaveten klinik muayeneyi ve 50 yaşından sonra bunlara ilaveten her yıl maografiyi önermektedir.:
Meme kanserlerinin yaklaşık %90'ı hastaların kendileri tarafından yapılan elle muayene ile belirlenmektedir. Bu nedenle 20 yaşın itibaren en az her ay bir kere her bayan kendi kendine meme muayenesi yapmalıdır.
Mamografi memede ele gelen lezyonlara göre çok daha erken bir evrede olan, gizli durumdaki, elle fark edilememiş meme kanserlerini belirlemeye yarar. Mamografi kanser tanısında ortalama%85oranında sensitiftir yani kanser varsa bunu % 85 oranında saptar.
BRCA testleri :
BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki mutasyonları araştıran laboratuar testlerin kansere yakalanma riskini sadece aile hikâyesine bakılarak yapılan değerlendirmeden daha sağlıklı bir şekilde belirlemeye yarayan son derece yararlı testlerdir. BRCA geninde kalıtsal bir değişiklik yani mutasyon saptanan kadınların meme ve over (yumurtalık) kanserine yakalanma riski artar. Yapılan çalışmalarda ailesel meme kanseri saptanan kadınların %50’sinde kanserin BRCA gen mutasyonlarından kaynaklandığı görülmüştür. 30 yaşın altında olupta meme kanserine yakalnmışların yaklaşık 1/3 ünde bu mutasyonlardan birisi tespit edilmiştir
Ailesinde genç yaşta meme ve over kanseri görülen kişilerde BRCA1 ve BRCA2 genlerinde mutasyon varsa bu kadınların yaşamları boyunca meme kanserine yakalanma riski % 60–90 civarlarında hesaplanmıştır oysa sağlıklı ve aile öyküsü olmayan kadınlarda bu risk sadece % 7 gibi düşüktür. Aynı şekilde over kanserine yakalanma riskide ortalama 10-25 kat artmıştır.
BRCA mutasyonları aynı zamanda erkeklerde prostat ve her iki cinsde pankreas kanseri riskini de artırır.
Aileden bir mutasyonu almış olan kadınlarda örneğin BRCA1ve 2 mutasyonun varlığında meme kanseri riski % 85 bulunmuştur. Over yani yumurtalık kanseri riski ise BRCA 1 mutasyonunda ortalama %45, BRCA2 mutasyonlarında ise % 27 bulunmuştur. Aileden gelen BRCA mutasyonları varsa Prostat kanseri riski de ortalama % 20 yüksektir
Meme ve over kanseri riski olan ve özellikle aile öyküsü olan kişilere BRCA testleri uygulanması önerilmektedir. BRCA testleri DNA testleridir ve özellikle;
- Meme kanseri saptanmış erkek akrabası bulunanlara
- Aynı memede 2 kez kanser gelişimi öyküsü olanlara
- 50 yaşından önce meme kanseri gelişmiş kişilere
- 2 veya daha fazla akrabasında meme kanseri saptanmış kişilere
- Her iki memede kanser saptanmış kişilere
- Over kanseri öyküsü olan kişilere önerilmektedir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Meme Kanseri Belirtileri & Meme Kanseri Tanısında Brca1 ve 2 Testleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Kemal ASLAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Kemal ASLAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
meme kanseri, meme kanseri tanısı, meme kanseri belirtileri, meme kanseri nedenleri, meme kanserinde yaşam süresi, meme kanserinde tedavi, meme kanseri evreleri
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
