Çocuklarda Tuvalet Eğitimi
MAKALE #8799 © Yazan Dr.Hacer RÜZGAR | Yayın Nisan 2012 | 4,436 Okuyucu
ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ
Bir çocuğun tuvalet eğitimi alabilmesi için öncelikle tuvaletini tutabilme yeteneğini kazanabilmesi gerekir. Çocuk sırasıyla önce gündüz kakasını, çişini , gece kakasını ve en son olarak da gece çişini tutabilmeyi başarır. İdrar ve gaita çıkış yollarında sfinkter dediğimiz büzgeçler vardır. Öncelikle bu büzgeçlerin belli bir tonus kazanıp istem dışı kaçakların önlenmesi şarttır. Büzgeçlerin istenilen tonusu kazanmaları genellikle 1,5 yaşından sonra olur. Bu yaştan sonra çocuk tuvaletini tutabilmeyi başarır.
Bir çocuğun 3 yaşına kadar tuvalet alışkanlığı edinmesini bekleriz.
Çocuğun ruhsal gelişiminde 1,5 yaş civarı farklı bir dönemin yavaş yavaş kendisini gösterdiğini gözlemleriz. Çocuk artık inat (anal) dönemine girmeye başlar. İnat döneminde çocuğun kendisini tümgüçlü hissetmesi ve kendisinden beklenilenleri reddetmesi, istekleri olmadığında bunu kabullenememesi tipiktir.
Ayrıca bu dönemde çocuğun bir şeyleri ( büzgeçleri) kontrol ettiğini fark etmesi, bu bölgelere karşı ilgisini arttırır. Bu dönemde kendisine tuvalet alışkanlığı ile ilgili ebeveyni tarafından baskı yapıldığını hisseden çocuk tümgüçlülüğünü kaybedeceği düşüncesiyle karşı taarruza geçebilir. Burada ebeveyne şöyle bir mesaj verir: İstediğim zaman istediğim yere kaka ve çişimi yaparım, bu benim kontrolümdedir.
Ebeveyn bacak kadar çocuğun kendisi ile böyle bir mücadeleye girmesini genellikle sabırlı bir şekilde karşılayamaz. Otorite olduğunu bazen daha sert davranarak çocuğa hatırlatmak ister. Ama burada savaşı kaybedecek taraf baştan bellidir: ebeveyn.
Tuvalet eğitimi alma yaşına gelen çocuk zamanla taşımak zorunda olduğu bezden sıkılmaya başlar. Bu tür durumları ebeveyn fark ettiğinde kontrollü bir biçimde çocuğun tümgüçlülüğünü arttırıcı davranışlarda bulunmadan, çocuğuna bezini değiştirdiği durumlarda bezsiz kalabileceği mesajını vermelidir. “İstersen bez takmadan da durup tuvaletin geldiğinde bana söyleyebilirsin” şeklinde duyduğu sözcüklere önce tepki veren çocuk, zamanla bezsiz dönemlerde daha rahat olduğunu fark eder ve tuvalet alışkanlığını kazanır.
Çocuğun alışma döneminde ara ara kaza ile tuvaletini üzerine yapması sık karşılaşılan bir durumdur, bu nedenle yaz döneminde çocuğun buna hazırlanması daha uygun olur.
Tümgüçlülüğünü hayatının her döneminde sergileyen çocuk ( yemek yeme, oyun oynama vb) bazen ebeveynini kontrol edebildiği bir şeyle cezalandırmak isteyebilir. Tuvaletini kontrol edebilmesi bu konuda çocuğun elinde olan iyi bir kozdur. İstenmeyen durumlarda, edindiği alışkanlığını hemen terk etmesi ebeveyni çileden çıkarır. Bu tür durumlarda ebeveynin olayları bir değil de ayrı ayrı ele alabilme şekli sorunların daha kolay çözümlenmesini sağlar. Problem yaşanılan olayın çözümüne yönelik girişimlerde bulunan ebeveyn, çocuğun kullandığı tuvalet alışkanlığını kaybetme kozunu göz ardı edebilmelidir. Ebeveynin dikkatini bu yöne çekemediğini gören çocuk belirli bir süre sonra geri adım atar.
Çocuğun tuvalet alışkanlığında sadece tümgüçlülüğü belirleyici değildir, bununla birlikte çocuk özellikle kakasını yaptığında bedeninden bir parçanın koptuğunu duyumsar; ona ait olan bir şey. Bu bazı çocuklarda korkuya neden olabilir, bazı çocuklar ise kakayı çok değerli bir şey olarak görürler ve ona veda etmek isterler, ebeveyn bunu fark etmezse çocuk tekrar beze geri dönüş yapmak isteyebilir. Bazen de durum ya da yer değişikliklerinde çocuğun alışık olmadığı bir süreç başlar, bu durumlarda da belirginleşen bir kabızlık çocuğun alışkanlığını alt üst edebilir.
Çocuğa bir lazımlık seçilip tuvalete konulur. Çocuk böylelikle kendi cüssesine uygun bir aparata ebeveyninin tuvaletini yaptığı ortamda tuvaletini yapmaya başlar.
Kazanılan tuvalet alışkanlığının kaybedilmesinin sık sebeplerinden birisi de eve yeni bir kardeşin gelmesi olabilir. Bu durumda kardeşini kıskanan çocuk, kardeşi gibi bezle bağlanabilmek ve ebeveynin ilgisini üzerine çekmek isteyebilir. Böyle bir durumda çocuğa saygı duyup kendiliğinden bezi istemeyene kadar beklemek uygun olur.
Tuvalet alışkanlığı sürecinde uyum sağlayan ancak dönem dönem gerilemeler sergileyen çocuklarda, bu alışkanlığın tam olarak hedef noktası konumuna getirilmeden, tuvaletini lazımlığa yapan çocuğu ödüllendirme yöntemine gidilmesi daha kısa sürede yanıt alınmasını sağlar. Ödüllendirme sürecinde çocuğa güzel sözler söylenebilir, ya da birlikte parka vb gidilebilir. Maddi içerikli ödülden kaçınılmalıdır. Tuvalet alışkanlığı edinemeyen çocuğun cezalandırılması da hem çocuğun bu alışkanlığı edinmesini geciktirir, hem de ebeveyni ile arasını daha çok bozar.
Çocuğun tuvalet alışkanlığını edinebilmesi için öncelikle bedensel anlamda sağlıklı olması şarttır. Bu nedenle ebeveynin uygun davranmasına rağmen tuvalet alışkanlığı edinemeyen çocuklarda öncelikle bedensel ( organik) nedenler araştırılmalıdır.
Bir çocuğun tuvalet eğitimi alabilmesi için öncelikle tuvaletini tutabilme yeteneğini kazanabilmesi gerekir. Çocuk sırasıyla önce gündüz kakasını, çişini , gece kakasını ve en son olarak da gece çişini tutabilmeyi başarır. İdrar ve gaita çıkış yollarında sfinkter dediğimiz büzgeçler vardır. Öncelikle bu büzgeçlerin belli bir tonus kazanıp istem dışı kaçakların önlenmesi şarttır. Büzgeçlerin istenilen tonusu kazanmaları genellikle 1,5 yaşından sonra olur. Bu yaştan sonra çocuk tuvaletini tutabilmeyi başarır.
Bir çocuğun 3 yaşına kadar tuvalet alışkanlığı edinmesini bekleriz.
Çocuğun ruhsal gelişiminde 1,5 yaş civarı farklı bir dönemin yavaş yavaş kendisini gösterdiğini gözlemleriz. Çocuk artık inat (anal) dönemine girmeye başlar. İnat döneminde çocuğun kendisini tümgüçlü hissetmesi ve kendisinden beklenilenleri reddetmesi, istekleri olmadığında bunu kabullenememesi tipiktir.
Ayrıca bu dönemde çocuğun bir şeyleri ( büzgeçleri) kontrol ettiğini fark etmesi, bu bölgelere karşı ilgisini arttırır. Bu dönemde kendisine tuvalet alışkanlığı ile ilgili ebeveyni tarafından baskı yapıldığını hisseden çocuk tümgüçlülüğünü kaybedeceği düşüncesiyle karşı taarruza geçebilir. Burada ebeveyne şöyle bir mesaj verir: İstediğim zaman istediğim yere kaka ve çişimi yaparım, bu benim kontrolümdedir.
Ebeveyn bacak kadar çocuğun kendisi ile böyle bir mücadeleye girmesini genellikle sabırlı bir şekilde karşılayamaz. Otorite olduğunu bazen daha sert davranarak çocuğa hatırlatmak ister. Ama burada savaşı kaybedecek taraf baştan bellidir: ebeveyn.
Tuvalet eğitimi alma yaşına gelen çocuk zamanla taşımak zorunda olduğu bezden sıkılmaya başlar. Bu tür durumları ebeveyn fark ettiğinde kontrollü bir biçimde çocuğun tümgüçlülüğünü arttırıcı davranışlarda bulunmadan, çocuğuna bezini değiştirdiği durumlarda bezsiz kalabileceği mesajını vermelidir. “İstersen bez takmadan da durup tuvaletin geldiğinde bana söyleyebilirsin” şeklinde duyduğu sözcüklere önce tepki veren çocuk, zamanla bezsiz dönemlerde daha rahat olduğunu fark eder ve tuvalet alışkanlığını kazanır.
Çocuğun alışma döneminde ara ara kaza ile tuvaletini üzerine yapması sık karşılaşılan bir durumdur, bu nedenle yaz döneminde çocuğun buna hazırlanması daha uygun olur.
Tümgüçlülüğünü hayatının her döneminde sergileyen çocuk ( yemek yeme, oyun oynama vb) bazen ebeveynini kontrol edebildiği bir şeyle cezalandırmak isteyebilir. Tuvaletini kontrol edebilmesi bu konuda çocuğun elinde olan iyi bir kozdur. İstenmeyen durumlarda, edindiği alışkanlığını hemen terk etmesi ebeveyni çileden çıkarır. Bu tür durumlarda ebeveynin olayları bir değil de ayrı ayrı ele alabilme şekli sorunların daha kolay çözümlenmesini sağlar. Problem yaşanılan olayın çözümüne yönelik girişimlerde bulunan ebeveyn, çocuğun kullandığı tuvalet alışkanlığını kaybetme kozunu göz ardı edebilmelidir. Ebeveynin dikkatini bu yöne çekemediğini gören çocuk belirli bir süre sonra geri adım atar.
Çocuğun tuvalet alışkanlığında sadece tümgüçlülüğü belirleyici değildir, bununla birlikte çocuk özellikle kakasını yaptığında bedeninden bir parçanın koptuğunu duyumsar; ona ait olan bir şey. Bu bazı çocuklarda korkuya neden olabilir, bazı çocuklar ise kakayı çok değerli bir şey olarak görürler ve ona veda etmek isterler, ebeveyn bunu fark etmezse çocuk tekrar beze geri dönüş yapmak isteyebilir. Bazen de durum ya da yer değişikliklerinde çocuğun alışık olmadığı bir süreç başlar, bu durumlarda da belirginleşen bir kabızlık çocuğun alışkanlığını alt üst edebilir.
Çocuğa bir lazımlık seçilip tuvalete konulur. Çocuk böylelikle kendi cüssesine uygun bir aparata ebeveyninin tuvaletini yaptığı ortamda tuvaletini yapmaya başlar.
Kazanılan tuvalet alışkanlığının kaybedilmesinin sık sebeplerinden birisi de eve yeni bir kardeşin gelmesi olabilir. Bu durumda kardeşini kıskanan çocuk, kardeşi gibi bezle bağlanabilmek ve ebeveynin ilgisini üzerine çekmek isteyebilir. Böyle bir durumda çocuğa saygı duyup kendiliğinden bezi istemeyene kadar beklemek uygun olur.
Tuvalet alışkanlığı sürecinde uyum sağlayan ancak dönem dönem gerilemeler sergileyen çocuklarda, bu alışkanlığın tam olarak hedef noktası konumuna getirilmeden, tuvaletini lazımlığa yapan çocuğu ödüllendirme yöntemine gidilmesi daha kısa sürede yanıt alınmasını sağlar. Ödüllendirme sürecinde çocuğa güzel sözler söylenebilir, ya da birlikte parka vb gidilebilir. Maddi içerikli ödülden kaçınılmalıdır. Tuvalet alışkanlığı edinemeyen çocuğun cezalandırılması da hem çocuğun bu alışkanlığı edinmesini geciktirir, hem de ebeveyni ile arasını daha çok bozar.
Çocuğun tuvalet alışkanlığını edinebilmesi için öncelikle bedensel anlamda sağlıklı olması şarttır. Bu nedenle ebeveynin uygun davranmasına rağmen tuvalet alışkanlığı edinemeyen çocuklarda öncelikle bedensel ( organik) nedenler araştırılmalıdır.
Beğenin 
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
çocuklarda tuvalet eğitimi, tuvalet terbiyesi, tuvalet alışkanlığı, çocukta tuvalet eğitimi, tuvalet eğitimi, tuvalet eğitimi yaşı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
