2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri(Mmpı)
MAKALE #8839 © Yazan Psk.İlkten ÇETİN | Yayın Nisan 2012 | 140,297 Okuyucu ÇOK OKUNUYOR
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI)

Klinik görüşmenin öznel doğası ve uzun zaman gerektirmesi, Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) gibi objektif envanterlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Objektif terimi, testin uygulama, puanlama ve değerlendirilmesindeki yapılandırmayı işaret etmektedir. Uyaran belirsiz olmadığı ve kişinin teste verebileceği cevaplar sınırlandırıldığı için MMPI testi kişiliği objektif olarak değerlendiren bir test olarak kabul edilir. Ancak, unutulmamalıdır ki hem objektif hem de projektif testlerin yorumu, iyi eğitilmiş ve tecrübeli uygulayıcılar gerektiren subjektif bir sanattır.

Psikolog S.R. Hathaway ve nöropsikiyatrist J. C. McKinley 1930'lu yılların başlarında kişilik değerlendirmesindeki boşluğu kapatmak ve farklı amaçlar için farklı envanterler kullanmak yerine, tek bir envanter kullanarak geniş bir davranış örneklemini değerlendirebilmek amacıyla bir ölçüm aracı geliştirmeyi hedeflemişlerdir.
Hathaway ve McKinley tarafından geliştirilen MMPI’da, psikiyatrik hastaların değerlendirilmesi (tanı konulması), hastalığın şiddetinin değerlendirilmesi, tedavi sonucunda hastalığın seyrindeki değişimin belirlenmesi ve araştırmalarda kullanımı amaçlanmaktadır.

MMPI'ın oluşturulmasında görgül yaklaşım kullanılmıştır. Daha önceki envanterlerin cevap anahtarları mantıksal bir yaklaşımla oluşturulmuştu. Bu yaklaşım içinde, test maddeleri yüzeysel geçerliğine göre rasyonel bir şekilde seçilir ve yanıtların anahtarı yazarın ölçülen özellikle ilgili subjektif yargılarına göre hazırlanır. Bu şekilde hazırlanan envanterlerde, kişinin yanıtlarını çarpıttığı ve kendini istenen şekilde gösterdiği açıkça ortaya çıkmaya başlamıştır. Görgül yaklaşımda ise, bireyin test maddelerini nasıl yanıtlayacağı önceden tahmin edilemez. Bu yaklaşımda, ölçülmesi amaçlanan belirli bir özelliğe sahip bir grubu normatif gruptan en iyi ayırt eden maddeler seçilerek teste dahil edilmiştir.

Uygulama ve puanlamadaki kolaylığı, zaman açısından ekonomik oluşu, yararlı bilgi sağlaması MMPI'ın kliniklerde sıklıkla kullanılan geçerli bir ölçek olmasını sağlamıştır.
MMPI’ın, Türkiye'de ilk çevirisi Test ve Araştırma Kurumu tarafından yapılmış ve çeşitli kurumlarda farklı çeviriler yapılarak kullanılmıştır. 1970 yılında Ataman (Savaşır) ve Turgay tarafından gözden geçirilerek hastanelerde normal ve psikiyatrik hastalara uygulanmıştır. Standardizasyon, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları Savaşır, Erol tarafından yürütülmüştür.

MMPI’ın uygulanabilmesi için bazı kriterlerin karşılanması gerekmektedir. Bunlar; ölçeğin uygulanacağı kişinin en az ilkokul mezunu olması, normal sınırlarda bir zeka düzeyine sahip olması, 16 yaş ve üzerinde olması, uygulama sırasında yorgun, uykusuz, ajite, ağır depresyonda, testi tamamlamasını engelleyecek düzeyde öfkeli olmaması, organik patoloji, demans, vb tabloların olmaması, en az 2 saatinin olması, olarak sayılabilir.

MMPI 3 geçerlik ölçeği ve 10 klinik ölçekten oluşmakta ve ölçekte 566 madde yer almaktadır. MMPI geliştirilirken önce, sırasıyla hipokondriasis, depresyon, psikasteni, histeri, psikopatik sapma, hipomani, paranoya ve şizofreni alt ölçekleri, geliştirilmiş, daha sonra 1946 yılında bu ölçeklere maskulinite-feminite ve sosyal içe-dönüklük ölçekleri eklenmiştir.

GEÇERLİK ÖLÇEKLERİ

Test alma tutumlarının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.Test alma tutumu bireyin testi ne ölçüde dürüst yanıtladığı, durumunu gizleme ya da abartma yönüne gidip gitmediği hakkında bilgi vermesinin yanı sıra klinik puanların geçerlik derecesiyle ilgili de bilgi sağlar. 4 geçerlik alt ölçeği geliştirilmiştir. Bunlar;
-Bilmiyorum(?),
-Yalan(L) ölçeği,
-Frekans(F) ölçeği,
-K(düzeltme) ölçeği’dir.

L (Lie-yalan) Alt Ölçeği: Kişininkendini olduğundan daha iyi göstermek için başvurduğu amaçlı ve pek ustaca olmayan girişimlerini belirlemek için hazırlanmıştır. Bu ölçekte alınan yüksek puanlar; kendini daha iyi gösterme eğilimi (toplum tarafından kabul edilmeyen, hoş görülmeyen yönlerini kabul etmeme), savunucu tutum, bastırma ve inkar mekanizmasının sık kullanımı, sosyal açıdan boyun eğici, uysal ve geleneksel bir tutumu düşündürebilir.
F Ölçeği: Test maddelerini atipik ya da normalden farklı biçimde yanıtlayanların ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu maddeler normal kişilerin %10’undan daha azı tarafından yanıtlanan maddelerdir. Ölçeğin maddelerinin içeriğinde, paranoid düşünce, düşmanlık, antisosyal tutum ya da davranış, kötü fiziksel sağlık, vb yer almaktadır. Testin geçerliliğiyle ilgili bilgi verir.
K Ölçeği: Kişinin ruhsal bozukluğunu inkar ederek, kendini olumlu bir şekilde tanıtmak ya da ruhsal bozukluğunu abartarak kendini hasta göstermek için başvurduğu çabaları daha gizli ve etkili biçimde belirlemek için hazırlanmıştır. K puanı ölçeklerin ayırt etme gücünü arttırmak için kullanılır. Bazı ölçeklere belirli K oranları eklenirken, diğer bazı ölçeklere ham puan kişinin klinik durumunu daha iyi yansıttığı için K düzeltme puanı eklenmemiştir.

KLİNİK ÖLÇEKLER

1- Hipokondriasis Alt Ölçeği (Hs): Hipokondriasis tanısı almış hastalarınkine benzeyen bir semptom örüntüsü gösteren kişilerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Yüksek puan alan kişiler yakınmalarına psikolojik nedenlerin yol açabileceğini kabul etmek istemezler.

Bedensel fonksiyonlarla aşırı ilgilenirler, karamsar, talepkar, sorunlarını abartan, dikkati çekmek isteyen, öfkesini açık biçimde göstermeyen, çevresindekileri hastalıkla manipüle etmeye çalışan, kabul edilemeyen dürtülerini somatize etme eğiliminde olan kişilerdir.

2- Depresyon Alt Ölçeği (D): Semptomatik depresyonun (moral bozukluğu, gelecekten umutsuzluk, yaşama yönelik hoşnutsuzluk, gibi) belirlenmesi amaçlanmaktadır. Yüksek puanlar, mutsuzluk, değersizlik, yetersizlik duyguları, psikomotor yavaşlama, içe-çekilme, çevreye ilgisizlik, çöküntü, üzüntü, umutsuzluk, kaygı gibi depresyonun farklı yönleriyle ilişkilidir.

3- Histeri Alt Ölçeği (Hy): Stres verici durumlarda histerik tepkiler gösteren kişilerin belirlenmesi amacıyla geliştirilmiştir. Bu alt ölçekte alınan yüksek puanlar, ben-merkezci, immatür, emosyonel olarak değişken, fiziksel veya emosyonel olarak acıya dayanıksız, strese fiziksel semptomlar geliştirerek tepki gösteren, kişilerarası ilişkilerde manipülatif ve talepkar, diğer insanlardan sevgi ve ilgi bekleyen kişilere işaret etmektedir.

4- Psikopatik Sapma Alt Ölçeği (Pd): Psikopatik sapma ya da antisosyal kişilik bozukluğunu değerlendirmek amacı ile geliştirilmiştir. Toplum kurallarını ve değerlerini özümsemede güçlük çekme, asosyal veya antisosyal davranış gösterme, yalan söyleme, hırsızlık, dolandırıcılık, cinsel dışa vurum davranışları, alkol ve uyuşturucu kullanımı, öfkeli ve dürtüsel olma, emosyonel açıdan yüzeysel ve yordanamaz olma, diğer insanların duygu ve düşüncelerine karşı duyarsızlık, davranışlarının sorumluluğunu almak istememe ile ilişkilidir.

5- Erkeklik-kadınlık Alt Ölçeği (Mf): Maddeler cinsel konular, aile ilişkileri, dini tercihler, sosyal aktiviteler, endişe, korku ve duyarlılık alanları, hobi, eğlence ve iş alanındaki ilgiler gibi cinsellik dışı konuları da içermektedir. Değerlendirmede cinsiyet çok önemlidir. Yüksek ve düşük puanların kadın ve erkekler için anlamları farklıdır.

6- Paranoya Alt Ölçeği (Pa): Etkilenme, kötülük görme düşünceleri (perseküsyon), büyüklük sanrısı (grandiyözite), şüphecilik, aşırı alınganlık, katı düşünce ve tutumlar gibi paranoid semptomları olan hastaların belirlenmesi amacıyla geliştirilmiştir. Yüksek puanlar, kişide şüphecilik, hostilite, suçlayıcılık, benmerkezcilik, açık paranoid veya psikotik düşünce ve davranışlar olabileceğini düşündürür.

7- Psikasteni Alt Ölçeği (Pt): Genelde anksiyete bozukluğu ile ilgili belirtiler değerlendirilmektedir. Yüksek puanlar, kaygı, gerginlik, kararsızlık, konsantrasyon güçlüğü, fobiler, obsesif düşünceler ve kompülsif davranışlar, aşağılık, güvensizlik duygusu, kendini eleştirme, mükemmeliyetçilik, gibi belirtilerle ilişkilidir.

8- Şizofreni Alt Ölçeği (Sc): Şizofreni tanısı almış hastaların belirlenmesi için geliştirilmiştir. Yüksek puanlar, soğuk, apatik, içe-dönük, izole olma, kendinden memnun olmama, iletişim güçlükleri, gündüz rüyası ve fantaziler, halüsinasyonlar, delüzyonlar, garip düşünce ya da tutumlar, kendini toplumdan yabancılaşmış hissetme ile ilişkilidir.

9- Hipomani Alt Ölçeği (Ma): Hipomanik semptomlar gösteren psikiyatrik hastaların belirlenmesi amacıyla geliştirilmiştir. Bu alt ölçekteki yüksek puanlar, aşırı ve amaçsız aktivite, düşünce ve konuşmada hızlanma, halüsinasyon ve delüzyonlar, impulsivite, hiperaktivite, sinirlilik, aşırı bir neşe, mutluluk hali ve büyüklük sanrılarını (grandiyözite) düşündürür.

0- Sosyal İçe-dönüklük Alt Ölçeği (Si): Yüksek puanlar, utangaçlık, sosyal ilişkilerde geri-çekilme, kendini aşağılama, kendine güvenmeme, suçluluk duyguları, başkalarının düşüncelerine duyarlılık, kararsızlık, karamsarlık gibi belirtilerin varlığına işaret edebilir.
MMPI’da geçerlik ve klinik alt ölçeklerden elde edilen ham puanlar, erkek ve kadınlar için ayrı ayrı oluşturulan profil üzerinde T puanlarına dönüştürülür. Ölçeklerde elde edilen puanlar, norm grubu için belirlenen ortalama ve standart sapma ile karşılaştırılarak yorumlanır. Rapor oluşturulurken etiketlemeden uzak ve olasılıklı bir dil kullanılır.

Bu yazı : Psikolog İlkten Çetin ve Dr Psikolog Nursen Oral tarafından hazırlanmıştır
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri(Mmpı)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.İlkten ÇETİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.İlkten ÇETİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     33 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
İlkten ÇETİN Fotoğraf
Psk.İlkten ÇETİN
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi259 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.İlkten ÇETİN'in Makaleleri
► Kişilik ve Kişilik Gelişimi Psk.Şükriye KARAHAN
► Kişilik ve Kişilik Bozuklukları Psk.Emir Emre DOĞAN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri(Mmpı)' başlığıyla benzeşen toplam 17 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kendine Sevgili Misin? Şubat 2022
► Bilişsel Çarpıtmalar (Düşünce Hataları) ÇOK OKUNUYOR Temmuz 2012
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


05:09
Top