2007'den Bugüne 92,259 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Stres ve Çeşitleri
MAKALE #8934 © Yazan Psk.Dnş.Kemal TUNCER | Yayın Nisan 2012 | 7,239 Okuyucu
İçinde bulunduğumuz yüzyılın başından buyana hastalıkların niteliklerinde büyük değişiklikler olmuştur. 20. y.yılın hastalıkları insanı hemen öldürmeyip hayatını karartan bir gölge gibi her an varlığını hissettirmektedir. İnsanı yakın duygusal ilişkilerinden uzaklaştıran, verimliliğini düşünen ve en önemlisi hayattan aldığı zevki azaltan bu gölge strestir.

İşini kaybetme endişesi,
Arkadaşın ve eşin olumsuz davranışının zihne takılması
Sinemaya bilet bulamama sıkıntısı
Konsere geç kalma korkusu
Otobüse, derse, randevuya zamanında yetişememe ihtimali gibi yüzlerce sebep her gün bize stres tepkisini yaratır.

Ancak günümüz insanın yaşadığı stres ne aile doktorları tarafından ne aile büyükleri tarafından ne de yakın arkadaş ve ilaçlar kolaylıkla çözülmektedir.
İnsanın 70’li yılların başında dünyayı değiştirmek yerine kendini değiştirmeye başlaması daha verimli, daha sağlıklı daha mutlu benlik yaratmak amacına dönüşmüştür. Bu amaca ulaşmak için din, çeşitli gevşeme teknikleri meditasyon yogo gibi farklı teknik ve felsefeler uygulanmıştır.

Endüstri Toplumunda Stres

Günümüzde endüstri toplumlarının nitelikleri strese sebep olmaktadır. Strese sebep olan niteliklerse
1- Değişim : Endüstrileşmiş toplumlarda stres doğuran en önemli sebeplerden bir tanesi sosyal hareketliliktir. Toplumda bundan 40-50 yıl önce görülmeyen bir sosyal hareketlilik vardır. Çocukluğunda yer sofrasında bağdaş kurmuş kimsi lüks otellerde açık büfelerde yemek yemekte, kız arkadaşlarıyla gezdiği için büyükleri tarafından cezalandırılan babalar, kızlarına erkek arkadaşlarıyla gece gezmeye gitmeleri için izin vermekteler. Yine ek olarak, insanların doğduğu yerde yaşayıp hayatını tamamlama olgusu artık neredeyse ortadan kalkmıştır.
2- Başarmak-Kazanmak : Her türlü değişim için başarı yolu önümüzde açıktır. Endüstri toplumlarında kişinin değeri elinde tuttukları, elde ettikleri kısacası sahip olduğu başarılarla ölçülür.
3- Makineleşmenin bağımlılığı : Endüstrileşme insanların hayatını değiştirmiş ve özgürlük vermiştir. Çamaşır makinesi bozulan kadının çamaşır yıkamadaki güçlüğü, kalorifer kazanı bozulan bir apartmanın ısınma problemleri, çöpler toplanmayan bir nehrin karşı karşıya kaldığı problemler hepimize endüstrileşmenin getirdiği bağımlılıklardır.
4- Neden “Şimdi?” Sorusu : Halk arasında yaygın inançlardan bir tanesi felaketlerin arka arkaya geldiğidir.
İsmet İnönü 40 yılı aşan Parti Genel Başkanlığını kaybettikten bir yıl sonra Kalpten vefat etmiştir.
Faruk Gürler bir ara kesin gözüyle baktığı Cumhurbaşkanlığı oylamasını kaybedip adaylıktan çekildikten bir süre sonra kanserden ölmüştür.
İran Şahı tahtı ile ilgili her türlü ümidin son bulmasından bir yıl sonra yine kanserden hayatını kaybetmiştir.
Örneklerde de görüldüğü gibi insan hayatındaki önemli değişiklik ve kayıplar sağlıkla ilgili önemli problemlere yol açar.
Stres Sırasında Bedende Meydana Gelen Değişiklikler
Canlının “Savaş veya Kaç” Tepkisi: Tehdit ve zorlanma karşısında birey 2 tepkiden birini verecek ya savaşacak ya da kaçacak. Başa çıkılabileceği tehlikeyle savaşır başa çıkamayacağı tehlikedense kaçar.
Stres Karşısında bedende bir takım değişmeler meydana Gelir:
1- Gözbebekleri büyür.
2- Tükürük artar.
3- kalp vurum sayısı ve şiddeti artar.
4- Mide asidi artar.
5- Kan akımı beden yüzeyi ve sindirim sisteminden kaslara ve beyne yönelir.
6- Solunum derinleşir.
7- Ter bezi faaliyeti artar.
8- Kan basıncı yükselir
9- Karaciğerde glikojen olarak depolanmış şeker salınır.
Stres Altındaki İnsanda Görülen Davranışlar
1- Önemli ve önemsiz daha önceden kolaylıkla verilebilen kararları vermede güçlük
2- Değersizlik, yetersizlik, güvensizlik ve terkedilmişlik duyguları
3- Alışılmış davranış biçimlerinde değişiklik
4- En iyi olanı değil garanti olanı seçmek
5- Gereksiz öfke, kızgınlık ve düşmanlık duyguları.
6- Sigara ve alkol eğiliminin artması.
7- Kişisel hayatındaki başarısızlıkları sürekli düşünmek.
8- Aşırı hayal kurmak ve sık sık düşünceye dalmak.
9- Duygusal ve cinsel hayatta düşüncesiz davranışlar
10- Birlikte olunan, kimseye karşı aşırı güven yada güvensizlik
11- Önemsiz konularda aşırı endişelenme ya da gerçek problemlere karşı ilgisizlik
12- Uyku bozukluğu (zor uyuma, gece boyu sık sık uyanma)
13- Ölüm ve intihar fikirlerinin tekrarlanması.
Stres ve Psikolojik Özellikler
Stresin Psikolojik Yönü : Hepimiz bir gün dış ortamdan gelen uyaranlara gülüp geçerken başka bir gün aynı olaylara sert tepkiler verebiliriz. Bu nedenle stres tepkisi ortamda ne olduğuna bağlı olarak değil, insanın olaya nasıl tepki verdiğine bağlı olarak ortaya çıkar.
Stresle Başa çıkmayı Zorlaştıran Kişilik Özellikleri
Kişinin stresi yaşamaması kişilik donanımları ve elindeki imkanları kullanabilmesiyle ilgilidir. Bu sebeple kişilik özellikleri stresten korunabilme derecesini belirler.
1- Yeni koşulları kabullenmek
2- Değişimi görmek ve esneklik stresle başa çıkma konusunda büyük önem taşır.
Bireyin içinde yaşadığı çevrenin hoşgörüye dayalı olması, önemli ve sıradan olaylar karşısında suçlayıcı olmaması bireyin stresle başa çıkmasını kolaylaştırır.
- Düşmanlık duyguları baskın kişiler
- Kendilerine her konuda suçluluk payı çıkaranlar.
- Aşırı duyarlı ve duygusal tepkileri olanlar.
- Ben merkezci, egoist kişilik özellikleri olanlar
- Olayları ya çok iyi ya da çok kötü bulanlar
- Çocuksu diye bilinenler, olgunlaşmamış kişilik özellikleri
- Ve çevreleriyle etkileşimlerinde yetersiz yani pasif kalan kişiler yine stresle başa çıkmakta yetersiz kalmaktalar.
Zeka ile Stres Arasındaki İlişkiye Baktığımızda: Strese karşı koyabilmek yüksek zeka ile doğru orantılı ama öte yandan yüksek stres ortamı insanların rahat ve doğru kararlar vermelerini ve zihinsel potansiyellerini gerçekleştirmelerini engeller.
Stresin Çeşitleri: 3 Çeşit Stres tepkisi yaratan durum var.
1- Fiziki çevreden kaynaklananlar: Hava kirliliği, gürültü, kalabalık, sıcaklık, soğukluk gibi.
2- İş ve Meşguliyet Konusundan Kaynaklananlar : Ağır iş koşulları, parça başına üretim, aşırı yüklenme, zaman baskısı altında çalışma ve karar verme güçlükleriyle dolu sorumlulukları yüksek işler.
3- Psikososyal Özelliklerden Kaynaklanan Stresler :
a) Günlük Stres, b) Gelişimsel Stres, c) Hayati kriz niteliğindeki stres.
a) Günlük Stres ; Trafikte sıkışmalı, bürokratik bir zorlanma evde işlerin aksaması ağlayan çocuk,yanan yemek gibi.
b) Gelişimsel Stresler yetişkinleri ve çocukların kronolojik durumu ile ortaya çıkan gelişmelerdir. Çocuğun okula başlaması, yetişkinlikte iş hayatına geçiş vb. durumlar.
c) Hayat krizleri niteliğindeki streslerse: Ciddi hastalıklar, doğum, aile bireylerinden birinin ölümü, işten çıkarılma vb.
Strese Dayanaklı Olanlar İnsanlar:
1- Yaptıkları işten ve katıldıkları sosyal faaliyetlerden zevk alanlar
2- Mücadele ve değişikliği sevenler
3- Hayatlarını ve çevrelerindeki şartları kontrol ettiklerine inananlar
4- Gelecekle ilgili olumlu beklenti içinde olanlar.
5- Kişiliklerinde hoşgörü ve esneklik bulunanlar
6- Yakın çevreleriyle olumlu duygusal ilişki içinde olanlar strese dayanaklı olan bireylerdir.

İŞ STRESİ :

Yine iş hayatından yansıyan stresler ve bunların sonuçları doğrudan ve dolaylı olarak gerçekte dünya üzerindeki herkes ilgilendirmektedir.

Stres olarak bilinen problemleri doğuran iş şartları çalışanlar üzerinde baskı ve zorlanma yaratır. Bu zorlanmanın uzun sürmesi de sağlıkla ilgili ciddi problemlere neden olur.
İş stresiyle başa çıkabilmenin reçetesi ise “Görevin en iyi şekilde yapılmasıdır.
Düşük ücret
İş güvencesi
Fazla Mesailer

Vardiya ve prim usulü çalışmak, birey için ve ailesi için stresin tetikleyicisidir. Basit gibi görünen bu dört neden kötü evde yaşamanın yetersiz beslenmenin, çocuklarına iyi bir eğitim aldıramamanın küçük bir tasarruf bile yapamamanın, hiçbir zaman borçtan kurtulamamanın ruh ve beden sağlığı üzerinde doğuracağı sonuçları içinde barındırmaktadır. İşsizliğin doğuracağı sonuçların ciddiyeti, iş kaybının sürpriz olması işsizlik süresinin uzaması birikmiş olan paranın azalması kaygı ve depresyona sebep olur.

İşsizlikle-intihar arasında
İşsizlikle-alkol ve uyuşturucu kullanımı arasında.
İşsizlikle-suçluluk arasında çok açık ilişki vardır.

Vardiya düzeni ile çalışma ülkemizin endüstrileşmesiyle ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Vardiya düzeni ile çalışmanın insanın sağlığı üzerinde yıkıcı ve olumsuz etkileri vardır.
Vardiya düzeni uyku ve beslenme sindirim bozukluğuna bedenin biyolojik ritminin bozulmasına ve aile hayatının düzeninin bozulmasına sebep olur.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Stres ve Çeşitleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Kemal TUNCER'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Kemal TUNCER'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Kemal TUNCER Fotoğraf
Psk.Dnş.Kemal TUNCER
Denizli (Online hizmet de veriyor)
Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi58 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Dnş.Kemal TUNCER'in Yazıları
► Anne Babalık Çeşitleri Emine ERGÜN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Stres ve Çeşitleri' başlığıyla benzeşen toplam 36 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Aşk Olsun... Aralık 2020
► Benim Hayatım Aralık 2020
► Çocuk ve Kitap Ekim 2017
► Çocuk ve Şiddet Ocak 2017
► Mutluluğun Resmi.. Nisan 2016
◊ Çöktüremiyeceksiniz Ocak 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


15:06
Top