2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Yaşlılıkta Beslenme Önerileri
MAKALE #9003 © Yazan Dyt.Aylin ÇERÇİ | Yayın Mayıs 2012 | 5,956 Okuyucu
Yaşlılık döneminde özellikle dikkat edilmesi gereken besin öğeleri

o Protein
o Kalsiyum
o D vitamini
o C vitamini
o Demir
o A vitamini
o Folik asit
o B12 vitamini
o B6 vitamini
o Çinko
o Su

ENERJİ

Yaşlı bireyin besin gereksinimi yetişkinlerde olduğu gibi bazal metabolik hız, besinlerin termik etkisi ve fiziksel aktivite için harcanan enerjinin toplamına eşittir. Yaşla birlikte kişinin enerji gereksinimi de azalmaktadır. Azalmanın her 10 yılda bir %5 olduğu düşünülmektedir.

Fiziksel aktivite ve besinlerin termik etkisindeki azalma enerji gereksinmesini azaltır. Birçok yaşlı sedanter bir yaşam sürdürmektedir. Fiziksel aktivitedeki azalma sadece iş yapma kapasitesindeki azalmaya bağlı olmayıp yaşlanma ile oluşan şişmanlık, kardiyovasküler hastalıklar, kas-iskelet hastalıkları, osteopeniye bağlı olarak fiziksel aktiviteyi azaltır.

Besin öğesi alımı ve beslenme düzeyini etkileyen en önemli faktör; enerji harcamasındaki azalma ve bunun sonucunda besin tüketimindeki azalmadır. Yaşlı bireyler için enerji gereksinmesindeki azalma, besin öğesi gereksinmesinin sürdürülmesinde, besin öğesi yoğunluğunun artırılması ile sağlanmalıdır. Enerji içeriği düşük ancak besleyici değeri yüksek olan besinlerin seçilmelidir. Ancak enerjiyi kısıtlamadan önce, sağlık açısından önemli yararları olan fiziksel aktivitenin arttırılması önerilmektedir. Yaşlı bireylerde enerji gereksinmesinin belirlenmesinde, ideal vücut ağırlığının sürdürülmesi önem taşır. İdeal vücut ağırlığını koruyarak, farklı fiziksel aktivite düzeyindeki bireyler düşünülerek enerji

gereksinmesi hesaplanmalıdır.

Yaşlı bireylerin yeterli ve dengeli beslenmesine ilişkin öneriler şu şekilde sıralanabilir;


Çeşitli besin kaynaklarının hepsinden faydalanın.
Yeterli ve dengeli beslenmenin temel koşullardan biri olan her öğünde 4 ana besin grubundan tüketilmelidir.
o Süt ve süt ürünleri;
o Et , yumurta ve kurubaklagiller;
o Sebze ve meyve;
o Ekmek ve tahıl grubu
Böylece bireyin temel gereksinmeleri olan protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineraller ile posa sağlanmış olur.

Öğün sayısı artırılmalı, az ve sık yemek yenilmelidir (3 ana, 3 ara öğün).
Mutlaka sabah kahvaltısı yapılmalıdır. Öğün sayısının az olması, bir öğünde yenilecek besin miktarını artırarak çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıklarına neden olabilir.
Aç olunmasa bile öğün atlanmamalı, hafif yiyecekler yenilmeli.

• İdeal vücut ağırlığı korunmalı,
besinler yoluyla alınan enerji ile harcanan enerji arasındaki denge sağlanmalıdır. İdeal vücut ağırlığını korumak için aktif olmak gerekir.

Yağlı besinlerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Bunun için;
*Kırmızı et yerine tavuk, hindi eti tercih edilmelidir.
*Haftada en az 2-3 defa balık tüketilmelidir.
*Hayvansal kaynaklı yağ tüketimi azaltılmalı, bitkisel kaynaklı sıvı yağlar
kullanılmalıdır. Bitkisel yağların hiçbirinde kolesterol bulunmaz.
Günlük yağ tüketiminin 1/3 ü hayvansal kaynaklı, 1/3 ü ayçiçek yağı, mısır özü yağı, soya yağı vb., 1/3 ü ise zeytin yağından karşılanmalıdır.
*Az yağlı veya yağsız süt ve yoğurt tüketilmelidir.
*İçinde et bulunan yemekler pişirilirken dışarıdan ilave yağ konulmamalıdır.
Yemek pişirme yöntemleri çok önemlidir.

Sindirim sisteminde rahatsızlık yaratmayacak pişirme yöntemleri kullanılmalıdır. Haşlama, ızgara ve fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Yaşlılar için kızartma ve kavurma yöntemleri uygun değildir. Kızartılmış besinler yağ çektikleri için enerji içeriğinin daha yüksek ve yaşlılar açısından sindirimlerinin daha güç olacağı unutulmamalıdır.

Posa alımı artırılmalıdır.
Posanın en iyi kaynağı sebze, meyve ve kurubaklagillerdir.
Bunun için;
*Beyaz ekmek yerine kepekli ekmek tercih edilmelidir.
*Her gün 5-7 porsiyon sebze-meyve yenilmelidir.
*Haftada 2-3 kez kurubaklagil yemeği tüketilmelidir.

Günlük tuz tüketimi kısıtlanmalıdır.
Günlük tuz tüketim miktarı bir tatlı kaşığından (4-5 gram)fazla olmamalıdır. Tuz ilave edilmiş geleneksel besinler (turşu, salamura vb.),sucuk,salam,bazı peynirler,salça,sodalı içecekler.karbonatta fazla miktarda tuz bulunduğundan tüketilmemelidir.

Basit karbonhidratlar (çay şekeri) denilen ve kan şekerini hemen yükselten şeker, şekerli besinler ve hamur işi tüketimi sınırlandırılmalıdır. Muhallebi, sütlaç gibi sütlü tatlıların tüketimi yaşlılar için daha uygundur.
Özel günlerde ve toplantılarda pasta, tatlı ve şekerleme tüketiminden olabildiğince kaçınılmalıdır.

• Dehidratasyondan kaçınmak için günlük sıvı tüketimi artırılmalıdır.

*Günde 8-10 su bardağı sıvı tüketimi uygundur.
*Aşırı çay ve kahve tüketilmemelidir. Yaşlı bireyler kafeinli içecekler yerine bitkisel çayları tercih etmelidir. Ihlamur, taze sıkılmış meyve suyu, ayran, çorba yaşlı bireyler için uygun içeceklerdir.
*Yaşlılarda su tüketimi 2 litrenin altına düşmemelidir. Özellikle sıcak havalarda sıvı alımının artırılmasına dikkat edilmelidir.

Gıdalara özen gösterin ,doğru saklayın.
İyi hazırlanmamış ve saklanmamış gıdalar besin zehirlenmesine neden olabilir. Yaşlılarda besin zehirlenmesi su-tuz kaybına neden olabilir ve kötü sonuçlara neden olabilir.

Düzenli fiziksel aktivite yapılmalıdır

*Günde en az 30 dk egzersiz yapılmalı

*Sabahları 15 dk.lık yürüyüş yada öğleden sonra bahçede hafifçe çalışılarak geçirilecek diğer bir 15 dk. Daha sağlıklı ve mutlu olmanızı sağlar.
*Günde 3 defa olmak şartıyla 10 dk.lık kısa yürüyüşler bile yeterlidir.
Besin tüketimini cazip hale getirmek için yiyeceğin lezzet ve çekiciliği artırılmalıdır.

Bu amaçla çeşitli baharatlar ( nane, kekik vb.) kullanılabilir. Yemek yemek için yeterli zaman ayrılmalı, hızlı yemek yenilmemelidir. Sindirim salgılarını artırmak için yemekler sıcak servis yapılmalıdır. Isı besinlerin aromasını açığa çıkarır, onları daha çekici kılar. Yine yemekler çekici bir şekilde tanzim ve servis edilirse iştah artışı sağlanabilir.

• Sigara ve alkol kullanılmamalıdır
.

Ağız ve diş sağlığına dikkat edilmelidir.

§ Kalsiyumdan zengin beslenin.
Kemiklerden kalsiyum kaybı ,osteoporoza neden olur ve kemiklerin daha kolay kırılmasına neden olabilir. En iyi kalsiyum kaynakları süt ve süt ürünleridir. Bolca tüketilmesi gerekir.

Besin grupları Önerilen Miktarlar Sağlandığı Bazı Önemli Besin Kaynakları


I. Süt ve Süt ürünleri 3-4 porsiyon

2-3 su bardağı süt veya yoğurt (az yağlı/yağsız)
1-2 kibrit kutusu beyaz peynir/ çökelek

II. Et Grubu Besinler 2 porsiyon (150 g)

Et (tercihen beyaz et) veya yumurta
Et, yumurta 1 porsiyon kurubaklagil yemeği
Tavuk, balık
Kurubaklagiller (mercimek, nohut vb.)
Yağlı tohumlar (fındık, fıstık, ceviz)

III. Sebze ve meyve grubu 5-7 porsiyon 3-4 adet meyve

3 porsiyon sebze meyve

VI. Ekmek ve tahıl grubu 5-6 porsiyon 3-4 orta dilim ekmek (kepekli)

1-2 porsiyon pilav-makarna

Kaynaklar


1. Geriatri Derneği yayını; Sağlıklı Yaşlanma;Sayfa:131-139;Ankara;2003

2. Gökçe-Kutsal,Y.;Geriatri 2002;Yaşlı Beslenmesi;sayfa:209-216;GEBAM;2002
3. http://www.saglik.gov.tr/extras/biri...a_beslenme.doc
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Yaşlılıkta Beslenme Önerileri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Aylin ÇERÇİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Aylin ÇERÇİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Aylin ÇERÇİ'nin Makaleleri
► Yaşlılıkta Beslenme Dyt.Aziz KILINÇ
► Yaşlılıkta Beslenme; Dyt.Emine DEMİR
► Yaşlılıkta Beslenme Dyt.Müge ÜLKER
► Yaşlılıkta Beslenme Dyt.Reyhan YÖRÜMEZ
► Ramazanda Beslenme Önerileri Dyt.Ayşe DURAN
► Ramazanda Beslenme Önerileri Dyt.Begüm KURAN
► Ramazanda Beslenme Önerileri Dyt.Gülhan KOCA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Yaşlılıkta Beslenme Önerileri' başlığıyla benzeşen toplam 41 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


16:18
Top