2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Algılar
MAKALE #9006 © Yazan Psk.İlkten ÇETİN | Yayın Mayıs 2012 | 6,936 Okuyucu
ALGILAR

Algı, çevremizde olup biten durumların, olayların, olguların farkına varmamızı sağlayan süreçtir. Bu süreç, duyu organları aracılığıyla yaşanır. Algıların kaynağını duyu organları tarafından kaydedilen uyarıcılar oluşturur. Bu uyarıcılar beyin tarafından olduğu gibi alınmaz, beyin bu uyarıcılara yorum yapar ve onlara anlamlar verir. Bu anlam verme işlemi, gelişigüzel değil belirli ilkeler çerçevesinde gerçekleşir. Bu ilkeler aynı zamanda algını özelliklerini de oluştururlar. Bu özellikler insanların çevreyi algılamasını ve çevrede rahat hareket etmelerini sağlar. Bu özellikleri şunlardır:

· Algılar seçicidir: Algının seçici özelliğe sahip olması etraftaki bütün uyarıcıları algılayabilme kapasitesine sahip duyu organlarının, bu uyarıcıların bazısını algılamasına sebep olur. Beyin aynı anda değerlendiremeyecek kadar çok fazla uyaran alır ve bu uyarıcılara uygun davranışta bulunamaz, fakat algıda seçicilik sayesinde bu durum ortadan kalkar. Algıda seçicilikte dikkat çok önemli bir rol oynar. Beyin dikkatin yoğunlaştığı uyarcıyı algılar, diğer uyarıcıları algılamaz. Algılanan uyarıcı, hem uyarıcının yapısına bağlı etkenlerden hem de kişiye ait bireysel etkenlerden etkilenir.

Uyarıcın Yapısına Bağlı Etkenler şu şekilde açıklanabilir.

Dikkatin yoğunlaştığı uyarıcının şiddeti ve büyüklüğü önemlidir. Uyarıcının şiddet ve büyüklüğü arttıkça algılanma olasılığı da artar. Örneğin, yüksek sesin algılanma olasılığı, kısık bir sesin algılanma olasılığından daha yüksektir.
Uyarıcılar arasındaki zıtlıkların olması,algıyı daha kolay hale getirir. Örneğin; siyah giysi giymiş bir kalabalık grubun içinde, beyaz giysi giymiş kişi daha çabuk algılanır.
Hareket halindeki uyarıcılar, durağan uyarıcılara göre daha çabuk algılanırlar. Örneğin koşan bir çocuk, duran bir çocuğa göre daha dikkat çekicidir.
Tekrar eden bir uyarıcı çok çabuk algılanır. Örneğin, yanıp sönen bir ışık, sürekli yanan bir ışıktan daha çabuk algılanır.
Bir ortamda bulunan ve o ortam için alışılmadık ya da garip olan bir uyarıcı çok çabuk algılanır. Örneğin, takım elbise giymiş insanlardan oluşan bir grup içinde kot pantolon giymiş biri daha çabuk algılanır.

Dikkati Belirleyen Bireysel Etkenler de şu şekilde açıklanabilir:

Bireylerin ihtiyaçları hangi uyarıcıya dikkat edileceği konusunda belirleyicidir. Örneğin, açlık duyan birisi pişmekte olan bir yemeğin kokusunu daha net algılar.
Beklentiler de algılanacak uyarıcının seçilmesi konusunda etkilidir. Örneğin, ağlayan bebeğin sesini misafirler değil de annesi duyar.
Daha önceki öğrenmeler de seçicilik konusunda etkilidir. Çünkü sonraki öğrenmelerimizi olumlu etkiler.
· Algıda değişmezlik: Uyarıcıların duyu organları üzerindeki etkisi, ortama göre değişmez. Örneğin, baktığımız bir geometrik şekil, sağdan baktığımızda, soldan baktığımızda, aşağıdan-yukarıdan baktığımızda değişmez,
· Algıda örgütlenme: Duyu organları, uyarıcıları tek tek değil de anlamlı bir bütün halinde algılar. Örneğin, bir insan yüzü duyu organları tarafından göz, kaş, ağız, burun olarak değil de bir bütün olarak algılanır. Algının örgütlenme özelliği değişik biçimlerde ortaya çıkar. Bunlar:
- Şekil zemin algısı: Bir nesnenin içinde bulunduğu ya da üstünde bulunduğu bir ortamdan farklı olarak algılanması. Örneğin, duvara asılmış bir tablonun duvardan ayrı olarak algılanması. Birey bu özelik sayesinde nesneleri tanır.
- Gruplama: Çok fazla sayıda uyarıcının anlamlı bütünler oluşturacak biçimde gruplanması, bazı uyarıcıların bir araya getirilerek bu uyarıcılara bütünlük kazandırılması.
- Tamamlama: Uyarıcılar arasında oluşan boşlukların tamamlanması ve böylece anlamsız bir uyaran yerine anlamlı bir şekil oluşması. Örneğin, kesik kesik çizgilerden oluşmuş bir kare şeklinin kesik çizgiler değil de kare şekli olarak algılanması. Bu özellik, uyarıcıları karmaşık nesneler olarak görmemizi engeller.

Bazı durumlarda, özelikle de zorlamalı dönemlerde, stresli dönemlerde algının seçiciliği işlevsel olmayabilir. Gürültülü bir ortamda tüm uyarıcıları algılamak, iki ya da daha fazla işi aynı anda yapıyor olmak, dikkati toplayamamak algılama ile sorun yaşandığının ipuçlarıdır ve uzman desteği gerektirir. Çünkü hayatı olumlu algılamamız algılarımıza bağlıdır
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Algılar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.İlkten ÇETİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.İlkten ÇETİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     10 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
İlkten ÇETİN Fotoğraf
Psk.İlkten ÇETİN
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi259 kez tavsiye edildiİş Adresi KayıtlıTavsiyeEdiyorum.com'u sıkça ziyaret ediyor.
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.İlkten ÇETİN'in Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Algılar' başlığıyla benzeşen toplam 2 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kendine Sevgili Misin? Şubat 2022
► Bilişsel Çarpıtmalar (Düşünce Hataları) ÇOK OKUNUYOR Temmuz 2012
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


18:21
Top