2007'den Bugüne 92,301 Tavsiye, 28,216 Uzman ve 19,976 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Duyu Bütünleme Terapisi Nedir?
MAKALE #9026 © Yazan Fzt.Ebru SİDAR | Yayın Mayıs 2012 | 9,447 Okuyucu
Dünyayı nasıl algıladığımıza ve nasıl davranacağımıza duyu bütünleme sürecimizin ardından karar veririz.

Duyu bütünleme terapisi 1960 lı yıllarda Amerikalı doktor J.Ayres tarafından, University of Southern California 'da yapılan araştırma ve çalışmaların ardından uygulamaya konulmuş, devam eden süreçte tün dünyada, çocuklar için, özellikle otizm başta olmak üzere birçok problemin çözümünde oldukça önemli bir terapi yöntemi olarak uygulanmaya başlanmıştır.


Duyu bütünleme terapisinde çocukların yaşadıkları duyusal tecrübelerin nörofizyolojik adaptasyonu ve çocuğun duruma uygun adaptif cevap açığa çıkarması sağlanır. Bu sayede çocuğun çevresiyle olan sosyal, duygusal ve fiziksel etkileşimine pozitif yansır.


Kişinin vücudu ve çevresinden aldığı duyu bilgileri beyinde bilginin kavranması, yorumlanması ve bütünleştirilmesi işlemlerinden geçerek, ortaya çıkan duysal bilginin kullanılarak organize bir cevap açığa çıkarılması sağlanır. Böylece çocuk dış dünyadan gelen duyu bilgilerine adapte olur.


Duyu bütünleme terapisi; direkt olarak çocuğun merkezi sinir sitemine etki ettiği için sinir sisteminin gelişimini sağlar.

Normal Duyusal Sistemimiz 7 bölümden oluşmaktadır;

Vestibuler Duyu (denge): İç kulakta yer alır. Yer çekimiyle bağlantılı olarak, vücudumuzun alan içerisinde nerede olduğunu, hızını, yönünü ve hareketini algılamamızı sağlar, bize bununla ilgili bilgi verir. Bu sistem vücudumuzu dengede tutmak ve vücudumuzun postürünü korumak için temeldir.

Proprioseptif Duyu (vücut farkındalığı): Kaslarda ve eklemlerde yer alır ve vücudumuzun nerede olduğunu söyler. Bununla birlikte vücut parçalarının nerede olduğu ve nasıl hareket ettiklerine ilişkin bilgi verir.

Tat Duyusu: Dildeki kimyasal alıcılar tarafından işlenir. Tatlı, ekşi, acı ve tuzlu gibi farklı tatları algılamamız sağlar.

Koku Duyusu: Burundaki kimyasal alıcıların işlemesiyle yakın çevremizdeki kokular hakkında bilgi verir.

Taktil Duyu (dokunma): Deride bulunur, vücudun en büyük organıdır. Dokunma, basınç ve ağrı seviyesiyle ilişkilidir ve bu suretle ısıyı (sıcak ve soğuğu) ayırt etmemize yardımcı olur. Dokunma sosyal gelişimin önemli bir parçasıdır. İçinde olduğumuz çevreyi ölçüp değerlendirmemize yardımcı olur ve buna uygun tepkiler geliştirmemizi sağlar.

Görme Duyusu: Gözün retina kısmında yer alır ve ışık ile aktif hale gelir. Görme duyumuz nesneleri, insanları, renkleri, zıtlıkları ve uzamsal sınırları tanımamıza yardımcı olur.

İşitme Duyusu: Havadaki ses dalgalarının, dış kulak yolu ile toplanarak, iç kulaktaki reseptörleri uyarması sonucu çevremizdeki sesleri algılar ve beyin sapında anlamlandırılır.

Terapideki hedef çocuğun her zaman mutlu, iletişime açık ve ortamdaki uyaranları rahatlıkla tolere edebilir halde olmasını sağlamaktır. Olumlu tecrübeler öğrenmeyi kolaylaştırır. Seans sırasında mutlu olan çocuk iletişimi sürdürür ve oyun sırasında öğrendiği bilgileri günlük yaşamına çok daha kolay entegre eder. Çocuk ancak dünyayı normale en yakın şekilde algıladığında öğrenmeyi gerçekleştirebilir. Dünyayı en iyi algılama da ancak duyusal bütünlükle sağlanabilir.


Terapinin temeli duyusal uyaranların, çocuğun ihtiyaçlarına ve sorunlarına göre planlanarak, çeşitli diyetler halinde çocuğa sunulmasıdır.

Duyu bütünleme terapisi sırasında her çocuk kendi içinde farklı bir birey olarak kabul edilir çünkü her çocuğun farklı duyusal bozuklukları ve elbette farklı bir kişiliği vardır.


Terapi seanslarının başında çocuk değerlendirilir ve hangi alanlarda ne şekilde sorun yaşadığı tespit edilir. Çocuğun problem yaşadığı alanlardaki bozukluğun davranışlarına ne şekilde yansıdığı gözlemlenir ve uygun terapi programı çizilir.
Terapi sırasında aile sürecin en önemli parçasıdır ve terapistle aile, çocuğun da içinde olduğu bir takım gibi çalışmak zorundadır.
Terapi süreci içinde standart bir terapinin dışında çocuğun terapi sırasındaki ihtiyaç ve arayışları göz önünde bulundurulur ve aileye de çocuğunun neye ihtiyacı olduğunu anlaması için eğitim verilir. Unutulmaması gereken en önemli nokta terapilere devam eden çocuğun bir birey olduğu ve asla standardize edilemeyeceğidir.
Terapiler çocuğun ve ihtiyaçlarının önderliğinde sürdürülür.

Terapi sırasında seanslar çocuğa, ihtiyacı olduğu düzeydeki duyusal uyaranlarla donatılmış veya uyaranlardan arındırılmış oyunlar şekilde sunulur. Çocuğun seans sırasında terapistle sürekli iletişim halinde olması birinci hedeftir. Çünkü seans sırasında, yapılandırılmış ortamda, iletişim kuran, fikirler üreten, çözümler bulan, hayal eden, sosyalleşerek oyuna katılan çocuk; seanslar dışında da iletişimi sürdürecek ve günlük hayatındaki sosyal, fiziksel ve psikolojik sorunlarını atlatmaya başlayacaktır.


Aslında Çocuğumun Nesi Var?


Sosyal, akademik, fiziksel veya psikolojik alanlardan birinde veya birkaçında sorunlar yaşayan çocuğunuzun problemlerinin temelinde; aslında dünyayı sizin algıladığınız kadar kolay algılayamaması ya da uyaranları doğru ve anlamlı bir şekilde yorumlayamaması olduğunu hiç düşündünüz mü?


Dünyayı nasıl algıladığımıza, algıladığımız bu bilgileri nasıl kullanacağımıza ve kullanırken nasıl davranacağımıza duyu bütünleme sürecimiz sonunda karar veririz.
Duyu bütünleme;
  • Çevreden gelen uyaranların duyusal organlarımız tarafından algılanması
  • Merkezi sinir sisteminde bu bilgilerin işlemlenmesi
  • Bu bilgilere uygun bir cevabın oluşturulması
  • Bu cevabın (fiziksel, sosyal, akademik ya da psikolojik cevap) harekete geçirilmesi
aşamalarının tamamıdır.

Bu sebeple duyu bütünleme fiziksel, sosyal, psikolojik ve akademik gelişimin en önemli parçasıdır.

Fiziksel bir aktivite ile sonuçlanan duyu bütünleme

sürecine ait aşağıda verilen örneklerden yola çıkarak,
benzer şekilde çocuğunuzun, duyu bütünleme sürecinde bir sorun olduğunda;
vermesi gereken duygusal, iletişime yönelik ya da öğrenme ile ilgili olan bir
cevabı da ayarlamakta sorun yaşıyor olabileceğini unutmayınız.


Duyu bütünleme süreci 5 basamaktan oluşmaktadır
Örneğin fiziksel-motor gelişimin duyusal bütünleme sürecinde;
1. Duyusal Kayıt: ‘Kolum bir yere dokunuyor’
2. Konumlama ve dikkat: ‘Dokunduğum yer çok sıcak’
3. Yorum: ‘ Kolum yanabilir’
4. Cevabın organizasyonu: ‘ Kolumu çekmem gerekir’
5. Cevabın uygulanması: Kolunu çeker
şeklinde sıralanır.

Herhangi bir aktiviteyi gerçekleştirecek çocuk; ne, nerede, ne kadar uzakta, ne hızda, ne yönde,
sabit mi, hareketli mi gibi soruların cevabını bilmek zorundadır. Bu sorunların herhangi birini cevaplamasına engel olacak duyu bütünleme bozukluğu çocuğun aktiviteyi gerçekleştirmesini engeller ya da zorlaştırır.

Örneğin; çocuğunuza ‘’Çoraplarını giy ‘’ dediğinizde onun bunu yapmakta zorlanması size anlaşılmaz geliyor olabilir. Aslında sizin için yapması çok kolay olan bir eylem onun için ne kadar karmaşık bir bakalım;

Çocuğunuzun bu isteğinizi yerine getirmek için;
· Dikkatini size vermesi ve söylediğiniz şeyi duyması,
· Etrafta olan biten şeylerden dikkatini ayırması,
· Ondan ne istediğinizi doğru anlaması,
· Odada, çok sayıdaki obje veya eşya içinden çorapları ayırt ederek görmesi,
· Onları giymeye nasıl başlayacağıyla ilgini plan yapması,
· Vücudunun pozisyonunu ayarlaması,
· Doğru zamanda kasılıp gevşemeler yaparak çoraba uzanması,
· Çorabı tutabilmek için parmaklarını iyi kullanması
· Gücünü iyi ayarlayıp çok sıkı ya da çok gevşek tutmaması,
· Ellerinin içindeki çorabı ve çorap giydirilen ayağını iyi hissetmesi,
· Motor planlama yaparak doğru bir şekilde çorabını giymesi
gerekiyor .

Bunlar ona ne yapması gerektiğini sizin söylediğiniz durumlarda beyninde gerçekleşmesi gereken işlemlerden sadece bir kısmı. Peki ya siz ona sadece birazdan birlikte dışarı çıkacağınızı söyleseydiniz ve ne yapması gerektiğini onun bulmasını bekleseydiniz? İşte bu onun için çok daha karmaşık bir hal alabilirdi.

Peki ama neden?

Neden çocuğunuz çok zeki olduğu halde okulda sırada oturmaktan hoşlanmıyor?

Neden arkadaşlarıyla iletişim kurmakta zorlanıyor?
Neden kalem tutmayı yazı yazmayı hiç sevmiyor?
Neden duygusal krizler yaşıyor?
Neden çok ağır hareket ediyor?
Neden ondan basit bir şey istediğinizde bile yapmak istemiyor?
Neden bir işi yaparken çok daha fazla enerji harcayarak çabuk yoruluyor?
Neden ağzına sürekli bir şeyleri sokuyor?
Neden sürekli elinde bir oyuncak ya da başka bir cisim tutmak istiyor?
Neden söylediklerinizi hiç anlamamış gibi görünüyor?
Ellerini gözlerinin önünde tutup sallıyor,sürekli el çırpıyor,kendi etrafında dönüyor?
Neden duyduğu kelimeleri sürekli tekrar ediyor?
Neden herşeye çarpıp duruyor?
Ya da neden sürekli evin içinde koşup duruyor?

Duyu bütünleme süreci bazen çevresel koşullar ya da genetik faktörlerden dolayı doğru ve olması gerektiği düzende işlemediğinde ‘duyu bütünleme bozukluğu’ olarak adlandırılan durum ortaya çıkmaktadır.


Duyu Bütünleme Bozukluğu ;

Normal olarak algılanması gereken duyusal uyaranlara normalin üzerinde ya da normalin altında cevap vermek veya duyusal uyaran arayışı içinde olmakla gözlemlenen duyusal modülasyon problemi,
Duyusal uyaranları ayırt etme sorunu olarak gözlemlenen duyusal diskriminasyon problemi,
Ve duyusal sorunlardan kaynaklanan fiziksel-motor planlama ve koordinasyon problemleriolarak gözlemlenebilirler.
Bu problemleri daha iyi anlamak için kendinizi düşünebilirsiniz

· Bazı kumaşlara dokunmaktan rahatsız oluyor musunuz?

· Yükseğe çıktığınızda başınız dönüyor ve aşağıya bakmakta zorlanıyor musunuz?
· Yemek yerken ekmeğin sert kısmını ya da özellikle içini mi tercih ediyorsunuz?
· Yüksek sese tahammül edemiyor musunuz?
· Sürekli masa başında oturup çalışmak yerine hareketli bir işi tercih mi ediyorsunuz?
· Öfkelendiğinizde sonradan pişman olduğunuz sözler-davranışlar mı sergiliyorsunuz?
· Kalabalık ortamlarda bir grupla iletişim kurmak yerine, ikili ilişkileri mi tercih ediyorsunuz?
· Bir işi planlamak veya planı hayata geçirmekte zorlanıyor musunuz?
· Genellikle karar vermekte sıkıntı yaşıyor, başkalarından fikir alarak mı hareket ediyorsunuz?
· Bir olay planladığınız şekilde gerçekleşmeyip bir aksilik olduğunda yeni duruma adapte olmakta zorlanıyor musunuz?
· Araba ya da deniz yolculuklarında mideniz bulanıyor mu?
· Çıplak ayakla yere basmaktansa çoraplı ya da terlikli olmayı mı tercih ediyorsunuz?
· Lunaparklardan hiç haz etmeyenlerden misiniz?
· Kalabalık ya da dağınık ortamlarda dikkatinizi toplamakta zorlanıyor musunuz?

Normal duyusal süreçte; kişi kendi vücudundan ve çevreden gelen uyarıları doğru bir şekilde algılar ve uygun bir davranış ya da motor hareket açığa çıkarır. Yani duyusal modülasyon, diskriminasyon ve motor planlamayla koordinasyon aşamalarında herhangi bir tıkanma yaşanmaz.

Fakat biz yetişkinlerin günlük hayatımıza, önemsiz gibi görünen bu küçük rahatsızlıklarla yansıyan duyusal bütünleme problemlerini, bazen çocuklarımız bizim kadar kolay atlatamayabiliyorlar. Bu aşamada duyu bütünleme terapisi, hayatlarına tamamen oyunlarla süslenmiş ve eğlenceli hale getirilmiş özel yöntemlerle girerek sorunlarına çözüm oluyor.


Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Duyu Bütünleme Terapisi Nedir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Fzt.Ebru SİDAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Fzt.Ebru SİDAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     3 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ebru SİDAR Fotoğraf
Fzt.Ebru SİDAR
İstanbul
Fizyoterapist
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi3 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Fzt.Ebru SİDAR'ın Makaleleri
► Ayres Duyu Bütünleme Terapisi Fzt.Aymen BALIKÇI
► Duyu Bütünleme Eğitimi Nedir? Fzt.Ümmühan ÇÖPKES
► Yaşamın İçinde Duyu Bütünleme Fzt.Aymen BALIKÇI
► Grup Terapisi Nedir? Nasıl Uygulanır? Dr.Aslı AKTÜMEN BİLGİN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,976 uzman makalesi arasında 'Duyu Bütünleme Terapisi Nedir?' başlığıyla benzeşen toplam 89 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


02:54
Top