Öfke Kontrolü
ÖFKE KONTROLÜ
Öfke karşılanmamış istekler, istenmeyen sonuçlar ve beklentiler sonucu oluşan doğal ve her insanda görülen evrensel bir tepkidir. “Kötü” bir duygu olarak görülerek hep zarar verici sonuçları ön plana çıkarılsa da uygun bir şekilde ifade edildiğinde etkili bir iletişim için yararlı bir duygudur. Hem bu zararları hem de yararları göz önüne alındığında öfkenin yönetilmesi gerektiği görülmektedir.
Öfke uygun şekilde baş edilmesi gereken bir duygudur. Çünkü bu şekilde ifade edilmezse oldukça yıkıcı bir duygudur ve ev içi şiddeti de içeren bir çok sosyal ve kişisel sorunlara neden olmaktadır. Bireylerin iş ve aile yaşantılarını etkilemektedir. Eğer uygun bir şekilde ifade edilmezse birey tümden sosyal ilişkilerden çekilebilmektedir. Öfkeye ek olarak, sigara kullanımı, alkol ve madde bağımlılığı, yeme bozukluğu, depresyon görülebilmektedir. Bu bireyler stresi, gerginlik gibi kronik problemler göstermesinin yanı sıra kalp damar hastalıkları, mide bağırsak sistemi hastalıklarına da sahip olabilmektedirler. Bu gibi sebeplerle yıkıcı olan öfke baş edilmesi ve uygun şekilde ifade edilmesi gereken bir duygudur.
Öfkeyle başa çıkmak için bir takım yollar vardır. Bu yolları; öfkeyi tanımak ve uyarıcılara yönelik, bedene yönelik, düşüncelere yönelik ve davranışlara yönelik yöntemler olarak incelemek mümkündür.
Uygun bir baş etme için öncelikle bu duygunun varlığının kabul edilmesi ve tanınması gerekir. Bazı bireyler bastırarak, yok sayarak veya inkar ederek öfkenin varlığını kabul etmezler ya da bunu zaman içerisinde patlamalar olarak gösterirler. Bu işlevsel olmayan sonuçları nedeniyle öfke hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Öncelikle bu duygunun otomatik olmadığı ve nedeninin olaylar ya da bazı kişiler değil bizim o olaylara verdiğimiz anlam olduğu bilinmelidir. Öfkenin bastırılmasının da boşaltılmasının da etkili bir çözüm yolu olmadığı,bu duygunun problem çözme ve kişisel gelişime fayda sağlayacak şekilde çözülebileceği anlaşılmalıdır.
Çoğu zaman öfkeyi tetikleyen bir takım uyarıcılar bulunmaktadır. Bu uyarıcılara yönelik müdahaleler de, baş etmek için bir yoldur. Bunun için belirli konuları belirli zamanlarda konuşma gibi planlı kaçınma yapılabilir. Fiziksel uzaklaşma ile tartışmaya bir süre ara verip o ortamda uzaklaşılır. Birey tartışma konusu hakkında daha fazla bilgi toplamak veya düşüncelerini süzgeçten geçirmek için biraz zaman kazanma yoluna gidebilir. Bazen de dikkatini başka yöne çevirerek ya da düşünce durdurması yaparak ketleme yapabilir.
Bedene yönelik yöntemler ise gevşeme egzersizleri ve fiziksel egzersizleri içermektedir. Bunun için bir takım nefes egzersizleri, aşamalı kas gevşemesi etkili olabilmektedir.
Düşüncelere yönelik yöntemlerde ise düşünme süreçlerini gözden geçirme ve bunu yeniden düzenleme gerekmektedir. Birey olaylara ilişkin yorumlarını gözden geçirmelidir. “Bu haksızlık”, “onun suçu”, “bunu hak etmedim” gibi öfkeye yol açan yorumlar yerine “bazen böyle şeyler olabilir”, “burada benim de bir katkım olabilir”, “belki bu davranışının esas hedefi ben değildim” gibi yorumlar öfkeyi azaltabilmektedir.
Davranışsal olarak da yapılabilecek bazı yöntemler bulunmaktadır. Ona kadar saymak, tepki vermeyi bir gece uykusundan sonraya bırakmak, fiziksel egzersiz yapmak, başka bir işle uğraşmak gibi yollar öfke ile baş etmede etkili olabilmektedir.
Bu yöntemlere ek olarak önerilen diğer yöntemler de şu şekildedir:
Öfke karşılanmamış istekler, istenmeyen sonuçlar ve beklentiler sonucu oluşan doğal ve her insanda görülen evrensel bir tepkidir. “Kötü” bir duygu olarak görülerek hep zarar verici sonuçları ön plana çıkarılsa da uygun bir şekilde ifade edildiğinde etkili bir iletişim için yararlı bir duygudur. Hem bu zararları hem de yararları göz önüne alındığında öfkenin yönetilmesi gerektiği görülmektedir.
Öfke uygun şekilde baş edilmesi gereken bir duygudur. Çünkü bu şekilde ifade edilmezse oldukça yıkıcı bir duygudur ve ev içi şiddeti de içeren bir çok sosyal ve kişisel sorunlara neden olmaktadır. Bireylerin iş ve aile yaşantılarını etkilemektedir. Eğer uygun bir şekilde ifade edilmezse birey tümden sosyal ilişkilerden çekilebilmektedir. Öfkeye ek olarak, sigara kullanımı, alkol ve madde bağımlılığı, yeme bozukluğu, depresyon görülebilmektedir. Bu bireyler stresi, gerginlik gibi kronik problemler göstermesinin yanı sıra kalp damar hastalıkları, mide bağırsak sistemi hastalıklarına da sahip olabilmektedirler. Bu gibi sebeplerle yıkıcı olan öfke baş edilmesi ve uygun şekilde ifade edilmesi gereken bir duygudur.
Öfkeyle başa çıkmak için bir takım yollar vardır. Bu yolları; öfkeyi tanımak ve uyarıcılara yönelik, bedene yönelik, düşüncelere yönelik ve davranışlara yönelik yöntemler olarak incelemek mümkündür.
Uygun bir baş etme için öncelikle bu duygunun varlığının kabul edilmesi ve tanınması gerekir. Bazı bireyler bastırarak, yok sayarak veya inkar ederek öfkenin varlığını kabul etmezler ya da bunu zaman içerisinde patlamalar olarak gösterirler. Bu işlevsel olmayan sonuçları nedeniyle öfke hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Öncelikle bu duygunun otomatik olmadığı ve nedeninin olaylar ya da bazı kişiler değil bizim o olaylara verdiğimiz anlam olduğu bilinmelidir. Öfkenin bastırılmasının da boşaltılmasının da etkili bir çözüm yolu olmadığı,bu duygunun problem çözme ve kişisel gelişime fayda sağlayacak şekilde çözülebileceği anlaşılmalıdır.
Çoğu zaman öfkeyi tetikleyen bir takım uyarıcılar bulunmaktadır. Bu uyarıcılara yönelik müdahaleler de, baş etmek için bir yoldur. Bunun için belirli konuları belirli zamanlarda konuşma gibi planlı kaçınma yapılabilir. Fiziksel uzaklaşma ile tartışmaya bir süre ara verip o ortamda uzaklaşılır. Birey tartışma konusu hakkında daha fazla bilgi toplamak veya düşüncelerini süzgeçten geçirmek için biraz zaman kazanma yoluna gidebilir. Bazen de dikkatini başka yöne çevirerek ya da düşünce durdurması yaparak ketleme yapabilir.
Bedene yönelik yöntemler ise gevşeme egzersizleri ve fiziksel egzersizleri içermektedir. Bunun için bir takım nefes egzersizleri, aşamalı kas gevşemesi etkili olabilmektedir.
Düşüncelere yönelik yöntemlerde ise düşünme süreçlerini gözden geçirme ve bunu yeniden düzenleme gerekmektedir. Birey olaylara ilişkin yorumlarını gözden geçirmelidir. “Bu haksızlık”, “onun suçu”, “bunu hak etmedim” gibi öfkeye yol açan yorumlar yerine “bazen böyle şeyler olabilir”, “burada benim de bir katkım olabilir”, “belki bu davranışının esas hedefi ben değildim” gibi yorumlar öfkeyi azaltabilmektedir.
Davranışsal olarak da yapılabilecek bazı yöntemler bulunmaktadır. Ona kadar saymak, tepki vermeyi bir gece uykusundan sonraya bırakmak, fiziksel egzersiz yapmak, başka bir işle uğraşmak gibi yollar öfke ile baş etmede etkili olabilmektedir.
Bu yöntemlere ek olarak önerilen diğer yöntemler de şu şekildedir:
- Kendine sakinleştirecek cümleler söylemek,
- Bağırmamak, vurmamak, şiddeti asla kabul etmemek
- Suçlama yapmaktan kaçınmak
- Soruna odaklanmak ve problem çözme becerileri geliştirmek
- Mizahı kullanmak
- Kişisel saldırılara cevap vermeyerek,durumu kişiselleştirmemek
- Karşıdaki kişi ile duygu ve düşüncelerini paylaşmak
- Stres yönetimi becerileri geliştirmek
- Atılganlık becerileri ile kendini uygun şekilde ifade edebilmek
- Olaylardan önce beklentileri netleştirmek
- Alternatif açıklama getirme konusunda sık sık egzersiz yapmak,
- Tartışma, eleştirme, dinleme, övme gibi bir takım alanlardaki becerileri geliştirmek
- Duyguları tanımak
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Öfke Kontrolü" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.İlkten ÇETİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.İlkten ÇETİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
4 Beğeni 
Yazan Uzman
|
öfke kontrolü, öfkenin kontrolü, öfkeyi kontrol etmek, kontrolsüz öfke, kontrollü öfke, öfkeyle başa çıkmak, öfkeyle mücadele
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
