2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Stres Yönetimi
MAKALE #9282 © Yazan Uzm.Psk.Çisem UZUN | Yayın Temmuz 2012 | 6,685 Okuyucu
Stres Yönetimi

Stres hayatın bir gerçeğidir. Aşırı stres insanı iş göremeyecek hale getirip, ciddi sorunlar yaratabilir. Ancak stresin olumlu bir yanı da vardır. Etkili bir işleyiş için gereklidir. Olumlu stres organizmada fiziksel ve ruhsal gelişmelere, büyümeye ve olgunlaşmaya yol açar.


Olumlu ve olumsuz stres arasındaki farklılık, kişinin stres oluşturucu olayı yada ortamı nasıl algıladığına ve onunla nasıl başa çıktığına bağlıdır. Aynı olay farklı kişilerde, hatta bazen aynı insanda farklı zamanlarda, farklı tepkiler ortaya çıkarır.


Bilim adamı Selye, stresin fizyolojisi üzerine yaptığı araştırmalar sonucu, stresin üç basamağı olduğunu söylemektedir.


1-Alarm Dönemi: Bu dönem, organizmanın dış uyaranı stres olarak algıladığı durumdur. Organizma mücadele ederek yada kaçarak stresten korunmaya çalışır.


2-Direnç Dönemi: Organizma yüz yüze olduğu stres verici karşı direncini yükseltir. Bu dönemi başarı ile aşarsa beden normale döner, başarısız olursa beden kuvvetten düşer.


3-Tükenme Dönemi: Stres verici olay çok ciddi ise ve uzun sürerse organizma tükenir, organizmada geri dönüşü olmayan izler bırakır.


Benzer bir araştırmanın deneyinde, bilim adamı bir kaç beyaz fareyi bir kafes içinde buzdolabına koyar ve orada bırakır. Fareler ilk 24 saat gözlerinde kaçınılmaz ölüm korkusu ile, tüyleri bakımsız ve karmakarışık birbirlerine ve kafesin bir köşesine sokulurlar. Ertesi günden itibaren fareler ağır ağır hareket etmeye başlalar. Çok geçmeden tüyleri yumuşak, tertemiz ve düzgün hale döner. Birbirleri ile oynar, sürekli hareket eder ve durmadan yemek yerler. Dondurucu ortama tümüyle uyum sağlarlar. Ama bir sabah deneyci, kafesi buzdolabından çıkarır ve bu son decere dinç fareleri ölü bulur. Fareler başlangıçta alarm tepkisi göstererek ne mücadele ettiler ne de kaçabildiler. Bunun yerine hareketsiz kalarak, beden ısılarını koruyup stresle başa çıkmaya çalıştılar. Acil durumlarda bedenlerinin ürettiği yüksek düzeydeki adrenalin ve kortizol onların yeniden canlanmalarında ve gelişmelerinde yardımcı oldu. Ancak durmaksızın süren soğuk yüzünden daha fazla dayanamayarak titreyip öldüler.


Stres kısa dönemli olarak; kalp atış sayısında artış, endişe, karamsarlık, kızgınlık, unutkanlık, dikkati toplayamama gibi sorunlar yaratır.


Stres uzun dönemli olarak; baş ağrısı, kalp hastalığı gibi kronik hastalıklar, depresyon, fobiler, kişilik değişikliği, ruhsal hastalıklar, düşünce ve hafıza kusurları, uyku bozuklukları gibi sorunların oluşmasına neden olur.


Sonuç olarak; üretkenliğin azalması, zevk alamama, yakın ilişkilerden uzaklaşma ortaya çıkar.


Stresle başa çıkmak için;


• Stresli birdurumla başa çıkmaya çalışırken kişinin kendisine, olumsuz şeyler yerine, olumlu ve mantıklı şeyler söylemesinin, yararlı etkisi olur. Olaylar karşısında gösterilen olumsuz tutumlar, kişinin kendine söylediği olumsuz sözler, o olay sırasında hissedilen gerginliği arttırmaktadır.


• Stresli durumlarda gevşemeye ayrılan zaman yoğun stresin fiziksel etkilerini azaltmaya yardımcı olur. Gevşeyebilen kişiler, birikmiş stresin yarattığı gerginlikten sıyrıldıklarından yeniden enerji üretmek için bedenlerine zaman tanımış olurlar. Belli bedensel değişiklikleri yaratmak amacıyla hayal kurmak iyi bir egzersizdir. Bunun için gözleri kapatıp sesszice oturmak ve kendi kendimize komutlar vermeliyiz. Örneğin; sağ kolum gittikçe ağırlaşıyor diyoruz ve ağırlaştığını hissediyoruz. Aynısını sol kolumuz ve bacaklarımız için de yapıyoruz. Sonra sıcaklık duygusu geliştiriyoruz. Kollarımızdaki sıcaklığın arttığını hayal ediyoruz. Son olarak bütün gövdem ısınmaya başladı diyoruz. Bunları yaparken alnım gittikçe serinliyor diyerek alnımızı serinletiyoruz. Daha sonra kalp atışlarımızı sakinleştiriyoruz. Kendimize kalbim daha düzenli ve sakin atmaya başladı diyoruz. Aynı şekilde solunumu da düzenliyoruz. Kendi kendimize tekrarladığımız bu cümleler üzerinde odaklanarak derinlemesine gevşemeyi gerçekleştirebiliriz.


• Stresle başa çıkmak için bir diğer yol da stresle ilgili konuyu çözümlemektir. Bunun için önce problemi net olarak saptamalıyız. Problemin açığa kavuşturulması stresi hafifletir. Çözüm için olabildiğince seçenek üretmeliyiz. Bu çaresiz olmadığımızı ortaya çıkarıp kendimize güvenimizi arttırır. Sonra bir çözüm yolunu seçip eyleme geçmeliyiz. Ve sonuçları değerlendirip, sorun çözülmemişse diğer çözüm yollarını denemeliyiz. En baştan çok çözüm yolumuzun olması, olumsuz sonuçlara katlanabilmemizi kolaylaştırır. Stresi ortadan kaldırmaya çalışırken daha çok stres yüklenmemiş oluruz.


• Zamanı iyi kullanmak stresi azaltır. Doğru önceliklendirmeler, yetiştirilemeyen işler için kaygıyı engeller. Etkili bir zaman planlaması için düzenli olmak, yazılı planlar yapmak, işleri uygun kişilere paylaştırmak ve zaman cetveli kullanmak yararlı olabilir.


• Stresli durumların bir nedeni de insanlar arası iletişim sorunlarıdır. Sorunlarımızı bu kişilerle makul şekilde tartışabilmek çözüm için anahtardır. Sen’li cümleler yerine ben’li cümleler kullanmak uygundur. Çünkü sen’li cümleler insanları genelde aşağılama eğilimindedir, karşı tarafta olumsuz ve savunmacı bir tepki oluşturur. Öreneğin; “her şeyime karışıyorsun” yerine, “bana fazla karıştığını düşünüyorum” gibi. Ayrıca açık uçlu sorular karşımızdaki kişiye en üst düzeyde özgürlük sağlar. Yönlendirici sorular, evet yada hayır şeklinde cevap alınan sorulardır ve neden aramak için kullanıldığı izlenimi yaratırlar. Böyle soruların sıklığı karşımızdaki kişinin konuşmayı kesmesine ve içine kapanmasına neden olur.


• Her çeşit bedensel çalışma, hobiler için zaman ayırmak, stresten ve olumsuz etkilerinden uzaklaşarak güç kazanmak için yararlıdır. Bazen sadece bir kişi ile konuşmak ve onun tarafından anlaşıldığını görmek bile bireyin yükünü hafifletir.


Işıkla kalın.


Çisem Uzun
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Stres Yönetimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Çisem UZUN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Çisem UZUN'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     3 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Çisem UZUN Fotoğraf
Uzm.Psk.Çisem UZUN
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi15 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Çisem UZUN'un Makaleleri
► Stres Yönetimi Psk.Mehmet GÖRÜROĞLU
► Stres Yönetimi Psk.Zeliha ŞAHİN
► Sıvan Kaygısı/ Stres Yönetimi Psk.Dnş.Ferhat BULDUM
► Stres ve Stres Yönetimi Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Stres Yönetimi' başlığıyla benzeşen toplam 27 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Okula Gitmek İstemiyorum! Aralık 2017
► Kumarın Karakutusu Aralık 2016
► Sağlıklı İletişim Eylül 2012
► Kanser Hayatınızda mı? Temmuz 2012
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


09:23
Top