Çocuklarda Anksiyete (Kaygı) Bozuklukları ve Korkular
Anksiyete Nedir ve Ne Sıklıkta Görülmektedir?
Çocuklarda anksiyete (kaygı) bozukluğu düşünülenin aksine oldukça yaygındır. Kaygı herkesin yaşadığı, bizi tehlikelerden koruyan, türün devamını sağlayan bir duygu olsa da günlük yaşantıyı etkilemeye başladığında ve kişiye rahatsızlık verdiğinde bir uzmana başvurmak gereklidir.
Çocuklarda anksiyete bozukluğu toplumda %5-18 arasında görülmektedir. Kız çocuklar ve erkekler çocuklarda eşit sıklıkta görüldüğü düşünülmektedir. Ancak yaşı daha küçük olan çocuklarda daha belirgin ve daha kuvvetli belirtilere rastlandığı görülmüştür. Ayrıca çocuklar, yetişkinler gibi korkularını net bir biçimde ifade edemedikleri için,ağlama, sinirlilik, öfke nöbetleri, psikosomatik belirtiler gibi daha farklı semptomlar gösterebilirler. Örneğin sınav kaygısı yaşayan bir çocuğun okula giderken mide bulantısı, karın ağrısı, baş ağrısı gibi semptomlar göstermesi sıklıkla rastladığımız bir durumdur. Bunun yanı sıra uçağa binmekten korkan bir çocuk tam da tatile çıkacağınız sıralarda hastalık belirtileri göstermeye başlayabilir.
Çocuklar Nelerden Korkar?
Çocukları kaygılandıran nesne ve durumlar da gelişimsel olarak değişmekte, farklılaşmaktadır. İki yaşa kadar bebekler anneden/ebeveynden ayrı kalmaktan korkabilirler. Yabancı birini gördüklerinde ağlayabilir, alıştıkları ortam değiştiğinde huzursuzluk belirtileri gösterebilirler. Bu doğal gelişim sürecinin bir parçasıdır. 2-5 yaş arası çocuklar hayvanlardan, hayali canavarlardan, gölgelerden, karanlıktan korkabilirler. Gece yalnız yatmak istememe, arkadaşlarla bahçede oynamaktan kaçınma, anaokuluna gitmek istememe gibi davranış örüntülerine rastlayabiliriz. İlkokul çağlarında ise daha soyut şeyler de onları korkutmaya başlar: arkadaşlarının önünde küçük düşmek, ebeveynlerin öleceği, sevdiklerine bir şey olacağı vb. Ayrıca kazalar, uçağa binme, asansöre binme, topluluk içinde söz alma, dişçiye gitme, doktora gitme, okula gitme gibi çok çeşitli nesne ve durumlar çocukta endişe-korku yaratabilir. Bazen de çocuklarda utanç duygusu nedeniyle asıl korktukları şeyi saklayarak daha kabul edilebilir gibi görünen bir nedenin arkasına sığınma, yalana başvurma gibi bir takım davranışlar görülmektedir. Örneğin küçük kardeşini aşırı kıskanan bir çocuk, okula gitmekten korktuğunu iddia edebilir fakat aslında evde annesiyle kardeşinin baş başa kalmasını istememektedir. Veya tam tersi okul korkusu olan bir çocuk okulda öğretmeninin ona kötü davrandığını, şiddet uyguladığını söyleyebilir. Böyle durumlar daha hassas yaklaşımları gerekli kılmaktadır.
Çocuğumda Anksiyete Bozukluğu Var mı? Ne yapmalıyım?
Anksiyete bozuklukları çocukların benlik algısının düşmesine, içe kapanmalarına, arkadaş ortamından dışlanmalarına ve akademik başarılarının düşmesine neden olabilir. Böyle bir durumla karşılaşan ebeveynler zaman zaman ne yapacaklarını bilemeyip bazı hatalı tutumlar sergilemektedirler. Örneğin, çocuğu korktuğu obje veya duruma savunmasız bir şekilde maruz bırakma (yüzmekten korkan çocuğu havuza atma, böcekten korkan çocuğun önüne böcek koyma) cezalandırma (odandan çıkma, televizyon izleme) tehdit etme (tek başına uyumazsan bundan sonra sana oyun yok), kınama (kocaman oldun bebekler bile bundan korkmaz), dalga geçme (erkek adam olacaksın bir de yaptığına bak!) vb.
Çocuğunuzda tıbbi bir rahatsızlıkla açıklanamayan mide ağrısı, uykusuzluk, baş ağrısı, mide bulantısı gibi fiziksel belirtiler gözlemliyorsanız, endişeli, sinirli, huzursuz olduğunu düşünüyorsanız, okul notlarında düşme varsa ve açıkça belli ettiği kaçınma tepkileri varsa bir uzmandan yardım almalı, bu belirtilerin kalıcı hale gelmesini engellemelisiniz. Çocuklara güven duygusu aşılamak, onun özgüvenini geliştirici pekiştirmeler yapmak bu süreçte ona yardımcı olacaktır.
Çocuklarda anksiyete (kaygı) bozukluğu düşünülenin aksine oldukça yaygındır. Kaygı herkesin yaşadığı, bizi tehlikelerden koruyan, türün devamını sağlayan bir duygu olsa da günlük yaşantıyı etkilemeye başladığında ve kişiye rahatsızlık verdiğinde bir uzmana başvurmak gereklidir.
Çocuklarda anksiyete bozukluğu toplumda %5-18 arasında görülmektedir. Kız çocuklar ve erkekler çocuklarda eşit sıklıkta görüldüğü düşünülmektedir. Ancak yaşı daha küçük olan çocuklarda daha belirgin ve daha kuvvetli belirtilere rastlandığı görülmüştür. Ayrıca çocuklar, yetişkinler gibi korkularını net bir biçimde ifade edemedikleri için,ağlama, sinirlilik, öfke nöbetleri, psikosomatik belirtiler gibi daha farklı semptomlar gösterebilirler. Örneğin sınav kaygısı yaşayan bir çocuğun okula giderken mide bulantısı, karın ağrısı, baş ağrısı gibi semptomlar göstermesi sıklıkla rastladığımız bir durumdur. Bunun yanı sıra uçağa binmekten korkan bir çocuk tam da tatile çıkacağınız sıralarda hastalık belirtileri göstermeye başlayabilir.
Çocuklar Nelerden Korkar?
Çocukları kaygılandıran nesne ve durumlar da gelişimsel olarak değişmekte, farklılaşmaktadır. İki yaşa kadar bebekler anneden/ebeveynden ayrı kalmaktan korkabilirler. Yabancı birini gördüklerinde ağlayabilir, alıştıkları ortam değiştiğinde huzursuzluk belirtileri gösterebilirler. Bu doğal gelişim sürecinin bir parçasıdır. 2-5 yaş arası çocuklar hayvanlardan, hayali canavarlardan, gölgelerden, karanlıktan korkabilirler. Gece yalnız yatmak istememe, arkadaşlarla bahçede oynamaktan kaçınma, anaokuluna gitmek istememe gibi davranış örüntülerine rastlayabiliriz. İlkokul çağlarında ise daha soyut şeyler de onları korkutmaya başlar: arkadaşlarının önünde küçük düşmek, ebeveynlerin öleceği, sevdiklerine bir şey olacağı vb. Ayrıca kazalar, uçağa binme, asansöre binme, topluluk içinde söz alma, dişçiye gitme, doktora gitme, okula gitme gibi çok çeşitli nesne ve durumlar çocukta endişe-korku yaratabilir. Bazen de çocuklarda utanç duygusu nedeniyle asıl korktukları şeyi saklayarak daha kabul edilebilir gibi görünen bir nedenin arkasına sığınma, yalana başvurma gibi bir takım davranışlar görülmektedir. Örneğin küçük kardeşini aşırı kıskanan bir çocuk, okula gitmekten korktuğunu iddia edebilir fakat aslında evde annesiyle kardeşinin baş başa kalmasını istememektedir. Veya tam tersi okul korkusu olan bir çocuk okulda öğretmeninin ona kötü davrandığını, şiddet uyguladığını söyleyebilir. Böyle durumlar daha hassas yaklaşımları gerekli kılmaktadır.
Çocuğumda Anksiyete Bozukluğu Var mı? Ne yapmalıyım?
Anksiyete bozuklukları çocukların benlik algısının düşmesine, içe kapanmalarına, arkadaş ortamından dışlanmalarına ve akademik başarılarının düşmesine neden olabilir. Böyle bir durumla karşılaşan ebeveynler zaman zaman ne yapacaklarını bilemeyip bazı hatalı tutumlar sergilemektedirler. Örneğin, çocuğu korktuğu obje veya duruma savunmasız bir şekilde maruz bırakma (yüzmekten korkan çocuğu havuza atma, böcekten korkan çocuğun önüne böcek koyma) cezalandırma (odandan çıkma, televizyon izleme) tehdit etme (tek başına uyumazsan bundan sonra sana oyun yok), kınama (kocaman oldun bebekler bile bundan korkmaz), dalga geçme (erkek adam olacaksın bir de yaptığına bak!) vb.
Çocuğunuzda tıbbi bir rahatsızlıkla açıklanamayan mide ağrısı, uykusuzluk, baş ağrısı, mide bulantısı gibi fiziksel belirtiler gözlemliyorsanız, endişeli, sinirli, huzursuz olduğunu düşünüyorsanız, okul notlarında düşme varsa ve açıkça belli ettiği kaçınma tepkileri varsa bir uzmandan yardım almalı, bu belirtilerin kalıcı hale gelmesini engellemelisiniz. Çocuklara güven duygusu aşılamak, onun özgüvenini geliştirici pekiştirmeler yapmak bu süreçte ona yardımcı olacaktır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklarda Anksiyete (Kaygı) Bozuklukları ve Korkular" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Gülgün KURTAY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Gülgün KURTAY'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
çocukta korku, çocukta kaygı, çocukta endişe, çocukta anksiyete, çocuklarda anksiyete, çocuklarda korku, çocuklarda kaygı bozuklukları
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
