2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Doğum Kontrol İlaçları (Oral Kontraseptifler)
MAKALE #9317 © Yazan Op.Dr.Kutlugül YÜKSEL | Yayın Temmuz 2012 | 8,640 Okuyucu
DOĞUM KONTROL İLAÇLARI (ORAL KONTRASEPTİFLER)

Giriş: Bu makalede yalnızca ağız yoluyla alınarak gebe kalmayı önleyen doğum kontrol ilaçları anlatılmıştır. Günümüzde doğum kontrol ilaçları doktor kontrolü olmadan, korunma amacıyla en sık başvurulan yöntemdir. Her şeyden önce bu ilaçların hem içeriğinin hem de dozlarının oldukça çeşitli olduğu bilinmeli, beklenmedik yan etkilerle karşılaşmamak için bunlardan hangisinin sizin bünyenize uygun düştüğü ancak muayene ve tetkiklerden sonra doktorunuz tarafından belirlenmelidir. Bu ilaçlar kullanılırken de yan etkilerini değerlendirmek için altı ayda bir doktor kontrolüne giderek gerekli araştırmalar yapılmalıdır. Bu araştırmalar sonucunda herhangi bir olumsuz durum tespit edilmezse, aynı ilaca ya da doktorun belirleyeceği başka bir ilaca devam edilebilir.

Bu makale; doğum kontrol ilaçların hiç de masum ilaçlar olmadığını, bir çok önemli yan etkilerinin olduğunu, doktor kontrolü olmadan kullanılmasının doğru olmadığını vurgulamak amacıyla yazılmıştır.

1- En Fazla Kullanılan Doğum Kontrol İlaçları İki Gruba Ayrılır:


- KOMBİNE DOĞUM KONTROL İLAÇLARI
-YALNIZ PROGESTAJEN İHTİVA EDEN DOĞUM KONTROL İLAÇLARI


2- Acil Korunma


-Ertesi Gün Hapları: İlişkiden hemen sonra ya da birkaç gün içinde oral yolla kullanılan ve “Ertesi Gün Hapları” olarak bilinen ilaçlar acil korunma yöntemi olarak kullanılır.

-Yüzpe Rejim: Acil korunma amacıyla kullanılan kombine doğum kontrol ilaçları.


3- Diğer Yöntem:
Mifepristone (RU 486): Ülkemizde kullanılması yasal olmayan antiprogestajen etkili günlük doğum kontrol ilacıdır.

KOMBİNE DOĞUM KONTROL İLAÇLARI


Kombine doğum kontrol ilaçları : Östrojen ve progesteron ihtiva eder. Günde bir tablet alınır ve bu ilaçlar kadınlarda gebeliği önler.

Kombine doğum kontrol hapları her gün aynı saatte alınmalıdır. Eğer bir veya daha fazla tablet 12 saatten daha uzun süre unutulursa koruyucu etkisi azalır. Bu ilaçların bir kutusunda 21 ya da 28 hap bulunur. Eğer içinde 21 adet hap varsa her gün bir tablet alınarak üç hafta devam edilir, bir hafta ara verilerek adet döngüsü 28 güne tamamlanır. Eğer doğum kontrol ilacı 28 tabletlik kutularda ise yine üç hafta günde bir tane alınır, son bir hafta ise plasebo ya da şekerli tabletler kullanılır ve böylece 28 tabletli olanlarda hiç ara vermeden ilaç kullanılmış olur. Plasebo tedavisi sırasında çekilme kanaması meydana gelir.

Plasebo hapların içinde hormon yoktur, bazı plasebo olarak kullanılan haplar demir ihtiva eder.

Kombine Doğum Kontrol İlaçlarının Etkinliği:

Bu ilaçları düzensiz ve yanlış kullananlarda her yıl gebe kalma oranı % 2-8’dir. Bu ilaçları mükemmel kullananlarda gebelik oranı her yıl % 0,3’tür.

Doğum kontrol ilaçları adetin ilk beş günü içinde başlanırsa ve her gün aynı saatte almaya devam edilirse, koruyucu etkisi çok iyi olur. İçinde 21 adet hap olan doğum kontrol ilaçları düzenli bir şekilde kullanıldıktan sonra yedi gün ara verilmelidir. Bu süre içinde adet görülür. Bu ilaçları kullanırken adet miktarı azalabilir; bu konuda endişe duyulmamalıdır. Bu tür ilaçlar kullanılırken yumurtlama baskılandığı ve rahim iç tabakası inceldiği için adet kanamasının normalden az olacağı bilinmelidir.

Kombine Doğum Kontrol İlaçlarının Etki Mekanizması


Bu ilaçlar gonodotropin salgılanmasını engelleyerek follikül gelişimini bozar ve yumurtlamaya engel olur.

Doğum Kontrol İlaçlarının Etkisinin Azalabileceği Durumlar
  • Doğum kontrol hapını kullanırken bir kutuda birden fazla ilaç almayı unutma,
  • İkinci kutuya başlamak için yedi günden fazla ara verme,
  • Bulantı, kusma gibi rahatsızlıklara bağlı olarak ilacın barsaklarda emilmesinin bozulması
  • Östrojen progesteron düzeylerini azaltan bazı ilaçlarla birlikte kullanılması (rifampisin, phenytoin, carbamazepire, barbitüratlar, ampisillin, doxacyclin).
Doğum Kontrol İlaçlarını Yan Etkileri

Özellikle sigara içen, uzun yıllar kontrolsüz doğum kontrol ilacı kullanan, 35 yaş üstünde kadınlarda ilacın yan etkileri daha çok görülür.

- Ara kanama
- Adetlerin tamamen kesilmesi
- Venöz tromboembolizm (derin ven trombozu, akciğer embolisi)
- Kalp damar hastalıkları ve felç
  • -Meme, rahim ağzı – servix ve karaciğer kanseri riski
    -Safra kesesinde taş ( safra akımını azalttığı için )
-Doğum kontrol ilaçları vajinada kuruluk yapabilir. Bu durumda vajinal lubrikan kullanılmalıdır.

- Depresyon: Bu tür ilaçlar beyinde bir nörotransmitter olan serotonin düzeyini düşürerek depresyona eğilim ortaya çıkarabilir. Halihazırda depresyona meyilli olan kadınlarda özellikle yalnız progestan ihtiva eden ilaçlar kullanıldığı zaman bu etki daha kolay ortaya çıkmaktadır.
  • - Hipertansiyon
    -Vajinal akıntı (lokore)
    -Memelerde hassasiyet
    -Bulantı, kusma
    -Ciltte gebelik maskesine benzeyen renk koyulaşması (melasma).
Son üç yan etki özellikle eski yüksek dozlu doğum kontrol ilaçlarında görülür.

  • Doğum Kontrol İlaçlarının Ağırlık Üzerine Etkisi:
    Uzun zamandır yapılan araştırmalar göz önüne alınacak olursa; özellikle modern düşük dozlu ilaç kullananlar ilaç kullanmayanlarla karşılaştırıldığında ağırlık kazancı olmadığı kanıtlanmıştır.
Doğum Kontrol İlaçlarının Faydaları:
  • Adet düzensizliği, ağrılı adet görme, adet öncesi gerginlik sendromu, akne gibi hastalıkların iyileşmesine yardımcı olur.
  • Tüp ve yumurtalık iltihabı daha az görülür.
  • Çikolata kisti oluşmasına engel olur; daha önceden mevcut çikolata kistinin ise büyümesine engel olur.
  • Polikistik over sendromu semptomlarında azalma görülür.
  • Anemi önlenir.
  • Yumurtalık kanseri, endometrial kanser ve kolectal kanser riski azalır.
Doğum Kontrol İlaçlarının Kullanıldığı Diğer Hastalıklar:
  • Ağrılı adet kanaması,
  • Aşırı adet kanamasına bağlı anemi,
  • Polikistik over sendromu,
  • Endometriozis,
  • Düzensiz adet kanamaları,
  • Adenomyozis.
Doğum Kontrol İlaçlarının Kullanılmaması Gereken Durumlar:
- Kalp – damar hastalığı geçirmiş olmak,
- Kanında pıhtılaşma bozukluğu olanlar (Ailesel faktör V Leiden gibi)
- Aşırı obes ve kolesterol seviyesi çok yüksek olanlar,
- 40 yaş üstünde sigara içenler,
- Meme kanseri şüphesi olan ya da araştırmalarda memesinde ileri evre kitle tespit edilenler,
  • -Karaciğer hastaları ( karaciğer tümörü, siroz, karaciğer adenomu, v.s. ),

YALNIZ PROGESTAJEN İHTİVE EDEN DOĞUM KONTROL İLAÇLARI
(MİNİ – PİLL)

Yalnız progestajen ihtive eden doğum kontrol ilaçları ülkemizde bulunmamaktadır. Bu ilaçlarda östrojen bulunmaz. İçinde progestajen bulunur. Mini- pill’ler vücut tarafından üretilen natürel progestogenlere benzeyen sentetik bir progestogendir. Bu ilaçların riski kombine ilaçlardan daha azdır. Buna rağmen kalp damar hastalığı, karaciğer tümörü, nedeni belli olmayan vajinal kanaması ve meme kanseri ve dış gebelik geçiren hastaların kullanması sakıncalıdır.

Yalnız Progestajen İhtive Eden Doğum Kontrol İlaçlarının Etki Mekanizması

Yumurtlamayı önler, rahim ağzında servikal mukusun kalitesini bozar, mukusu kalınlaştırır ve sperm geçişine engel olur. Rahim iç zarı endometriumun kalitesini değiştirerek döllenmiş yumurtanın yerleşmesine engel olur.

Yalnız Progestajen İhtive Eden Doğum Kontrol İlaçlarının Kullanma Şekli

Bu ilaç her gün aynı saatte bir tablet olacak şekilde hiç ara vermeden, adet zamanı dahil kullanılmalıdır. Bu ilaç 12 saatten fazla unutulacak olursa hemen kalınan yerden kullanılmaya devam edilmeli, takip eden iki gün içinde ikinci bir tedbir olarak prezervatif kullanılmalıdır.

Bu ilaca adetin ilk günü başlanırsa ilk ayda bile gebelikten derhal korur, başka ilave bir korunma yöntemine başvurmak gerekmez.

Yalnız Progestajen İhtive Eden Doğum Kontrol İlaçlarının
Gebelik ve Emzirme Üzerine Etkisi:

Bu ilacı kullanırken gebe kalınırsa bebek üzerine zararlı etkisi tespit edilmediğinden ilaç kesilmeli, gebeliğin devam edip etmemesine karar verilmelidir.
Bu ilaçlar çok az miktarda anne sütüne geçmesine rağmen bebeğe süt yoluyla geçtiğinde herhangi bir zararlı etkisi testpit edilmemiştir. Ayrıca sütün kalitesini de etkilemez.

Yalnız Progestajen İhtive Eden Doğum Kontrol İlaçlarının Kullanıldığı Durumlar:


Bu ilaçlar kombine doğum kontrol ilaçlarından daha az riskli olduğundan bu ilaçların kullanılmadığı durumlarda da kullanılabilir.
  • 35 yaşın üstünde olanlar
  • Emziren anneler ( doğumdan bir ay sonra başlayabilir)
  • Düşük ya da kürtajdan hemen sonra
  • Hipertansiyonu kontrol altında olanlar
  • Kolesterolü yüksek olanlar
  • Diabet hastalığı olanlar ( göz, kalp, böbrek damarları etkilenmemiş olanlar)
  • Sigara içenler
  • Kalp kapak hastalığı olanlar
  • Guatr olanlar
  • Safra kesesinde taş olanlar.
Op. Dr. Kutlugül Yüksel
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Doğum Kontrol İlaçları (Oral Kontraseptifler)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Kutlugül YÜKSEL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Kutlugül YÜKSEL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Kutlugül YÜKSEL Fotoğraf
Op.Dr.Kutlugül YÜKSEL
Ankara
Doktor "Kadın Hastalıkları ve Doğum - Jinekoloji"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi27 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Op.Dr.Kutlugül YÜKSEL'in Makaleleri
► Doğum Kontrol Yöntemleri Op.Dr.Şenay AYCAN
► Doğum Kontrol Hapları Op.Dr.Kenan ERTOPÇU
► Doğum Kontrol Metotları PDF Dr.Hüseyin ŞENYURT
► Doğum Kontrol Hapları Op.Dr.Mustafa N. ALİHANOĞLU
► Doğum Kontrol Yöntemleri Prof.Dr.İlker GÜNYELİ
► Doğum Kontrol Hapları ve Kanser Prof.Dr.İlker GÜNYELİ
► Kontraseptif Aşılar (Doğum Kontrol Aşıları) Doç.Op.Dr.Nermin KÖŞÜŞ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Doğum Kontrol İlaçları (Oral Kontraseptifler)' başlığıyla benzeşen toplam 73 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:22
Top