Aşırı Terleme (Hiperhidrozis)
Terleme (Hidrozis) nedir?
Terleme, sıcak havalarda ve egzersiz sırasında vücut sıcaklığını ayarlayan doğal ve yararlı bir korunma mekanizmasıdır. Vücudumuzdaki ter bezleri, sempatik sinir sistemi tarafından kontrol edilmektedir ve terleme (hidrozis) vücudun çevresindeki ortamla arasındaki ısı değişimine uyumunu sağlamak için yaptığı normal fizyolojik durumdur. Ter miktarı kişiden kişiye göre değişebilmektedir.
Aşırı terleme (Hiperhidrozis) nedir?
Kişinin günlük yaşamını olumsuz düzeyde etkileyecek olan terleme ile karakterize tıbbi bozukluktur. Normal terleme sıcak ortamlarda ve aktivite yapılınca artarken, aşırı terlemede aktivite olmadan, sıcak ortamda bulunmadan, hatta soğuk ortamda bile normalden fazla terleme söz konusudur. Aşırı terleme genellikle eller, ayaklar, koltuk altları veya yüzü etkiler.
Hangi sıklıkla görülür?
Nüfusun yüzde 1 kadarını etkilemektedir. Sıklıkla gençlerde ve ergenlikten sonra 20'li yaşlarda başlar.
Vücudumuzda en çok hangi bölgelerde görülür?
Hastalarda en sık ellerde (%90’ında), sırasıyla ayaklarda (%70), koltukaltı (%60) ve yüzde (%50) tek başına veya birkaçı ile beraber şekilde bulunur.
“Hiperhidrozis” nedenleri nelerdir?
Nedenleri fazla bilinmemekte ve aile öyküsünün nasıl bir rol oynadığı açık değildir. Ancak, “hiperhidrozisi” olan hastaların yarıya yakınında akrabalarında da aynı sorunun olduğu görülmektedir.
“Hiperhidrozis” bir hastalık mıdır?
Terleme, vücudumuz için doğal ve yararlı bir mekanizma iken aşırı terleme olduğunda işimizin, sosyal hayatımızın etkilenecek duruma gelmesi hastalık olarak kabul edilir.
Aşırı terleme olduğu yere göre çeşitli sıkıntıya yol açabilir. Özellikle ellerden damlayan, ceketlerden ve ayakkabılardan taşan bir terleme varsa; yaşamın tüm alanlarında kişiyi zor durumda bırakabilir. Yüzde terleme ve ani yüz kızarması insanlarla konuşurken, alışverişte, yemekte, işte sosyal hayatı olumsuz etkileyebilir. Kuşku ve yanlış anlaşılmaya neden olabilir. Aşırı terleme kişisel görüntüyü bozmanın yanında, başkalarıyla ilişki kurmayı engeller, ciddi sosyal sıkıntılara neden olur, günlük işleri, meslek ve kariyer gelişimini, yaşam kalitesini ve ruhsal sağlığı bozar. Sosyal ve iş ortamında sıkıntı yaşarlar. Bu sıkıntıların neden olduğu utanma hissi, kaygı ve stres kişinin ruh sağlığına negatif etki yapar. Hastaların çoğunda güven kaybı, sosyal kısıtlanma ve içe kapanma görülür.
Hastalarda en sık şikayetler nelerdir?
En sık “ben çok terliyorum, ellerim ve ayaklarım sürekli ıslak, ellerimle iş yapamıyorum, tokalaşamıyorum, yeni biriyle tanışmaktan çekiniyorum, koltuk altlarım bir türlü kuru kalmıyor, elbiselerimde tuz lekeleri oluyor, kalemle yazı yazamıyorum, sınavlarda çok zorlanıyorum, bilgisayar kullanamıyorum, sürekli ellerimi silmek için yanımda mendil gibi malzemeler taşımak zorundayım, kıyafetlerime ellerimi sildiğim için sürekli kirleniyor, yanımda yedek kıyafetler taşımak zorunda kalıyorum” şeklinde şikayetlerle karşılaşılmaktadır. Çünkü aşırı terleme kişinin sosyal ve iş yaşamında sorunlar yaşamasına neden olabilir. Terleme kimi zaman da psikolojik kökenli olabilir. Örneğin; utanınca ve korkunca ya da stres anında fazla terleme gelişebilir.
Hangi hastalıklarda aşırı terleme görülebilir?
Tiroid bezinin fazla çalışması (hipertroidi), böbrek üstü bezinden kaynaklanan bazı hastalıklar, şişmanlık, menopoz, ağır psikiyatrik hastalıklar ve bazı kanserlerin tedavisinde kullanılan ilaçlar, egzersiz, aşırı sıcak ya da soğuk hava koşullarının ciltte ve ruh halinde yarattığı gerilim, stres ve kaygı bozuklukları, alkol, kahve veya çay tüketimi, baharatlı gıdalar aşırı terlemeye yol açabilir. Bunun dışında Parkinson hastalığı, şeker hastalığı, kalp krizi, bazı içsalgı bezi hastalıkları ve koma gibi durumlarda da terleme artar.
Bu hastalıklarda görülen “hiperhidroz”, esas hastalığın eşlikçisi, sonucu veya belirtisi olabilir. Bu nedenle “hiperhidrozis” tedavisine başlamadan önce altta yatan bir hastalığın olup olmadığının ortaya konması gerekir.
“Hiperhidrozis” teşhisi nasıl koyulur?
Teşhis koyabilmek için “hipertiroidi, obezite” ve diğer organik hastalıkların olmadığının kanıtlanması gereklidir. Gerekli tahliller ve testler yapılarak organik bir hastalık olup olmadığı ortaya konulabilir.
Aşırı terleme tedavisinde neler kullanılır?
1) Geçici tedaviler (Cerrahi Dışı Yöntemler): Tedavi uygulandığı süre boyunca etkisi devam eder. Tedavi bırakılınca terleme tekrar başlar.
Botoks: Bir çok enjeksiyon ile vücuda botoks verilir ve etkisi 4 – 7 ay kadar sürebilir. Tekrarlayan tedaviler gerektirir.
İyontoforez: El ve ayaklara düşük elektrik akımı uygulamasıdır, neredeyse ömür boyu tedavi gerektirir. Koltuk altı terlemelerinde uygun olmayıp etkisi geçicidir.
Lokal krem: Alüminyum klorit ve etil alkol karışımlı koltuk altı terlemelerinde, gluteraldehit içeren kremler ayak terlemelerinde kullanılır, geçici etkisi vardır.
Psikoterapi: Psikoterapi nadiren başarılı olur.
2) Kalıcı tedaviler (Cerrahi Yöntemler): En etkili ve kesin sonuç veren tedavi şeklidir.
İki çeşidi olup birincisi ter bezlerinin tamamen ortadan kaldırıldığı (sadece koltuk altındaki ve kasıklardaki ter bezleri için geçerli) ameliyat ve ikincisi sempatektomi denilen (terleyen bölgeye giden sinirlerin kesilmesi) yöntemle yapılan ameliyattır.
Sempatektomide sempatik sinir blokajı klipsle, yakarak(koterize) veya keserek yapılabilir. Ülkemizde terleme tedavisi 10 yılı aşkın bir süredir kapalı yöntemle uygulanmaktadır.
Ameliyat ne zaman önerilir?
Genellikle aşırı terlemeden şikayetçi, iş ve sosyal hayatı ile yaşam kalitesi olumsuz etkilenen genç kişilerde önerilir. Cerrahi tedavi yapılacak kişinin çok iyi seçilmesi ve diğer tedavi seçeneklerini denemiş ve cevap alınamamış olması istenir. İleri yaşlarda öncelikle başka hastalıklar yönünden araştırılmalıdır.
Ameliyat kimlere uygun değildir?
Ağır akciğer ve kalp hastaları, psikiyatrik hastalar, terlemeye sebep olduğu tespit edilen hastalıkları olanlar, akciğerden daha önce operasyon geçirip akciğer zarında ciddi yapışıklık olanlar için uygun değildir.
Cerrahi tedavi yöntemi nasıl uygulanıyor?
Günümüzde bu yöntem halk arasında kapalı ameliyat denilen (Endoskopik Torakoskopik Sempatektomi- ETS) uygulanadır. Ameliyathane şartlarında ve genel anestezi altında yapılmaktadır. Hastalar işlem sırasında birşey hissetmezler, koltuk altından 0.5 veya 1 cm’lik bir veya iki adet küçük kesi ile özel aletler ve kamera yardımı ile yaklaşık 30 dakikada tamamlanır. El, koltuk altı ve yüz terlemesi aynı seansta tedavi edilebilir. Ameliyat bittiğinde etkisi hemen başlar ve terleme kesilir.
Kaç tip ETS (Endoskopik Torakal Sempatektomi) ameliyatı uygulanabilir?
Endoskopik yöntem üç farklı şekilde uygulanmaktadır. Bunlar sempatik zincirin bir kısmının ve ganglionun çıkarılması (sempatektomi), sempatik zincirin kesilmesi (sempatikotomi) ve sempatik zincirin klemplenmesi veya klip yerleştirilmesi (endoskopik sempatik blok) şeklindedir. Sempatektomi yapılmasının ve sempatik sinirin bütünlüğünün bozulmasının hastanın vücuduna herhangi bir zararı yoktur.
Hastanede kalış süresi ne kadardır?
Ameliyat sonrası dönem oldukça rahattır. Bir gece hastanede kalmak genellikle yeterli olup çoğu hasta 2-3 gün içinde işlerine dönebilir.
Cerrahi tedavinin başarı oranları nedir, istenmeyen etkileri nelerdir?
Cerrahi tedavi ile yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır. El terlemesinde tam tedavi oranı %97-100, hasta memnuniyeti %98 civarındadır. Koltuk altı ve yüz terlemesinde ise bu oranlara yakın başarı yüzdesi vardır.
Komplikasyonlar; genel anestezi altında uygulanan her ameliyatta rastlanabilen durumlardır ve görülebilme oranı yüzde 1’in altındadır. Yan etki olarak bazı hastalarda refleks (kompansatuar) terleme olarak bilinen vücudun diğer bölgelerinde terleme artabilir. Çoğunlukla sıkıntıya yol açmaz. Diğer yan etkiler ise düşük kalp hızı, kuru el ve kuru yüz cildi ile çok nadir görülen göz kapağında düşmeyle karakterize horner sendromudur.
Terleme, sıcak havalarda ve egzersiz sırasında vücut sıcaklığını ayarlayan doğal ve yararlı bir korunma mekanizmasıdır. Vücudumuzdaki ter bezleri, sempatik sinir sistemi tarafından kontrol edilmektedir ve terleme (hidrozis) vücudun çevresindeki ortamla arasındaki ısı değişimine uyumunu sağlamak için yaptığı normal fizyolojik durumdur. Ter miktarı kişiden kişiye göre değişebilmektedir.
Aşırı terleme (Hiperhidrozis) nedir?
Kişinin günlük yaşamını olumsuz düzeyde etkileyecek olan terleme ile karakterize tıbbi bozukluktur. Normal terleme sıcak ortamlarda ve aktivite yapılınca artarken, aşırı terlemede aktivite olmadan, sıcak ortamda bulunmadan, hatta soğuk ortamda bile normalden fazla terleme söz konusudur. Aşırı terleme genellikle eller, ayaklar, koltuk altları veya yüzü etkiler.
Hangi sıklıkla görülür?
Nüfusun yüzde 1 kadarını etkilemektedir. Sıklıkla gençlerde ve ergenlikten sonra 20'li yaşlarda başlar.
Vücudumuzda en çok hangi bölgelerde görülür?
Hastalarda en sık ellerde (%90’ında), sırasıyla ayaklarda (%70), koltukaltı (%60) ve yüzde (%50) tek başına veya birkaçı ile beraber şekilde bulunur.
“Hiperhidrozis” nedenleri nelerdir?
Nedenleri fazla bilinmemekte ve aile öyküsünün nasıl bir rol oynadığı açık değildir. Ancak, “hiperhidrozisi” olan hastaların yarıya yakınında akrabalarında da aynı sorunun olduğu görülmektedir.
“Hiperhidrozis” bir hastalık mıdır?
Terleme, vücudumuz için doğal ve yararlı bir mekanizma iken aşırı terleme olduğunda işimizin, sosyal hayatımızın etkilenecek duruma gelmesi hastalık olarak kabul edilir.
Aşırı terleme olduğu yere göre çeşitli sıkıntıya yol açabilir. Özellikle ellerden damlayan, ceketlerden ve ayakkabılardan taşan bir terleme varsa; yaşamın tüm alanlarında kişiyi zor durumda bırakabilir. Yüzde terleme ve ani yüz kızarması insanlarla konuşurken, alışverişte, yemekte, işte sosyal hayatı olumsuz etkileyebilir. Kuşku ve yanlış anlaşılmaya neden olabilir. Aşırı terleme kişisel görüntüyü bozmanın yanında, başkalarıyla ilişki kurmayı engeller, ciddi sosyal sıkıntılara neden olur, günlük işleri, meslek ve kariyer gelişimini, yaşam kalitesini ve ruhsal sağlığı bozar. Sosyal ve iş ortamında sıkıntı yaşarlar. Bu sıkıntıların neden olduğu utanma hissi, kaygı ve stres kişinin ruh sağlığına negatif etki yapar. Hastaların çoğunda güven kaybı, sosyal kısıtlanma ve içe kapanma görülür.
Hastalarda en sık şikayetler nelerdir?
En sık “ben çok terliyorum, ellerim ve ayaklarım sürekli ıslak, ellerimle iş yapamıyorum, tokalaşamıyorum, yeni biriyle tanışmaktan çekiniyorum, koltuk altlarım bir türlü kuru kalmıyor, elbiselerimde tuz lekeleri oluyor, kalemle yazı yazamıyorum, sınavlarda çok zorlanıyorum, bilgisayar kullanamıyorum, sürekli ellerimi silmek için yanımda mendil gibi malzemeler taşımak zorundayım, kıyafetlerime ellerimi sildiğim için sürekli kirleniyor, yanımda yedek kıyafetler taşımak zorunda kalıyorum” şeklinde şikayetlerle karşılaşılmaktadır. Çünkü aşırı terleme kişinin sosyal ve iş yaşamında sorunlar yaşamasına neden olabilir. Terleme kimi zaman da psikolojik kökenli olabilir. Örneğin; utanınca ve korkunca ya da stres anında fazla terleme gelişebilir.
Hangi hastalıklarda aşırı terleme görülebilir?
Tiroid bezinin fazla çalışması (hipertroidi), böbrek üstü bezinden kaynaklanan bazı hastalıklar, şişmanlık, menopoz, ağır psikiyatrik hastalıklar ve bazı kanserlerin tedavisinde kullanılan ilaçlar, egzersiz, aşırı sıcak ya da soğuk hava koşullarının ciltte ve ruh halinde yarattığı gerilim, stres ve kaygı bozuklukları, alkol, kahve veya çay tüketimi, baharatlı gıdalar aşırı terlemeye yol açabilir. Bunun dışında Parkinson hastalığı, şeker hastalığı, kalp krizi, bazı içsalgı bezi hastalıkları ve koma gibi durumlarda da terleme artar.
Bu hastalıklarda görülen “hiperhidroz”, esas hastalığın eşlikçisi, sonucu veya belirtisi olabilir. Bu nedenle “hiperhidrozis” tedavisine başlamadan önce altta yatan bir hastalığın olup olmadığının ortaya konması gerekir.
“Hiperhidrozis” teşhisi nasıl koyulur?
Teşhis koyabilmek için “hipertiroidi, obezite” ve diğer organik hastalıkların olmadığının kanıtlanması gereklidir. Gerekli tahliller ve testler yapılarak organik bir hastalık olup olmadığı ortaya konulabilir.
Aşırı terleme tedavisinde neler kullanılır?
1) Geçici tedaviler (Cerrahi Dışı Yöntemler): Tedavi uygulandığı süre boyunca etkisi devam eder. Tedavi bırakılınca terleme tekrar başlar.
Botoks: Bir çok enjeksiyon ile vücuda botoks verilir ve etkisi 4 – 7 ay kadar sürebilir. Tekrarlayan tedaviler gerektirir.
İyontoforez: El ve ayaklara düşük elektrik akımı uygulamasıdır, neredeyse ömür boyu tedavi gerektirir. Koltuk altı terlemelerinde uygun olmayıp etkisi geçicidir.
Lokal krem: Alüminyum klorit ve etil alkol karışımlı koltuk altı terlemelerinde, gluteraldehit içeren kremler ayak terlemelerinde kullanılır, geçici etkisi vardır.
Psikoterapi: Psikoterapi nadiren başarılı olur.
2) Kalıcı tedaviler (Cerrahi Yöntemler): En etkili ve kesin sonuç veren tedavi şeklidir.
İki çeşidi olup birincisi ter bezlerinin tamamen ortadan kaldırıldığı (sadece koltuk altındaki ve kasıklardaki ter bezleri için geçerli) ameliyat ve ikincisi sempatektomi denilen (terleyen bölgeye giden sinirlerin kesilmesi) yöntemle yapılan ameliyattır.
Sempatektomide sempatik sinir blokajı klipsle, yakarak(koterize) veya keserek yapılabilir. Ülkemizde terleme tedavisi 10 yılı aşkın bir süredir kapalı yöntemle uygulanmaktadır.
Ameliyat ne zaman önerilir?
Genellikle aşırı terlemeden şikayetçi, iş ve sosyal hayatı ile yaşam kalitesi olumsuz etkilenen genç kişilerde önerilir. Cerrahi tedavi yapılacak kişinin çok iyi seçilmesi ve diğer tedavi seçeneklerini denemiş ve cevap alınamamış olması istenir. İleri yaşlarda öncelikle başka hastalıklar yönünden araştırılmalıdır.
Ameliyat kimlere uygun değildir?
Ağır akciğer ve kalp hastaları, psikiyatrik hastalar, terlemeye sebep olduğu tespit edilen hastalıkları olanlar, akciğerden daha önce operasyon geçirip akciğer zarında ciddi yapışıklık olanlar için uygun değildir.
Cerrahi tedavi yöntemi nasıl uygulanıyor?
Günümüzde bu yöntem halk arasında kapalı ameliyat denilen (Endoskopik Torakoskopik Sempatektomi- ETS) uygulanadır. Ameliyathane şartlarında ve genel anestezi altında yapılmaktadır. Hastalar işlem sırasında birşey hissetmezler, koltuk altından 0.5 veya 1 cm’lik bir veya iki adet küçük kesi ile özel aletler ve kamera yardımı ile yaklaşık 30 dakikada tamamlanır. El, koltuk altı ve yüz terlemesi aynı seansta tedavi edilebilir. Ameliyat bittiğinde etkisi hemen başlar ve terleme kesilir.
Kaç tip ETS (Endoskopik Torakal Sempatektomi) ameliyatı uygulanabilir?
Endoskopik yöntem üç farklı şekilde uygulanmaktadır. Bunlar sempatik zincirin bir kısmının ve ganglionun çıkarılması (sempatektomi), sempatik zincirin kesilmesi (sempatikotomi) ve sempatik zincirin klemplenmesi veya klip yerleştirilmesi (endoskopik sempatik blok) şeklindedir. Sempatektomi yapılmasının ve sempatik sinirin bütünlüğünün bozulmasının hastanın vücuduna herhangi bir zararı yoktur.
Hastanede kalış süresi ne kadardır?
Ameliyat sonrası dönem oldukça rahattır. Bir gece hastanede kalmak genellikle yeterli olup çoğu hasta 2-3 gün içinde işlerine dönebilir.
Cerrahi tedavinin başarı oranları nedir, istenmeyen etkileri nelerdir?
Cerrahi tedavi ile yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır. El terlemesinde tam tedavi oranı %97-100, hasta memnuniyeti %98 civarındadır. Koltuk altı ve yüz terlemesinde ise bu oranlara yakın başarı yüzdesi vardır.
Komplikasyonlar; genel anestezi altında uygulanan her ameliyatta rastlanabilen durumlardır ve görülebilme oranı yüzde 1’in altındadır. Yan etki olarak bazı hastalarda refleks (kompansatuar) terleme olarak bilinen vücudun diğer bölgelerinde terleme artabilir. Çoğunlukla sıkıntıya yol açmaz. Diğer yan etkiler ise düşük kalp hızı, kuru el ve kuru yüz cildi ile çok nadir görülen göz kapağında düşmeyle karakterize horner sendromudur.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Aşırı Terleme (Hiperhidrozis)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Kenan Can CEYLAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Kenan Can CEYLAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
aşırı terleme, hiperhirozis, hidrozis, terleme, terleme nedir, terlemenin sebepleri, aşırı terlemenin sebepleri, aşırı terleme sebepleri, aşırı terleme nedenleri, aşırı terleme nedir, aşırı terleme tedavisi, aşırı terlemenin tedavisi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
