2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Psikolojik Savunma Mekanizmaları
MAKALE #9660 © Yazan Psk.İlkten ÇETİN | Yayın Eylül 2012 | 8,576 Okuyucu
SAVUNMA MEKANİZMALARI

İnsanlar zaman zaman sorunlarla karşılaşır ve onlara bir çözüm bularak kurtulmak ister. Fakat bu süreç içerisinde engellenir, kaygı duyar, tedirginlik yaşarlar. Bunların yaşanması doğaldır. Birey, içinde bulunduğu durumdan kurtulmak için iki yolu dener:
1. Ağlayarak, kendisine acı veren durumla ilgili olarak sürekli konuşarak bu duygudan kurtulmaya çalışmak.
2. Yaşadığı bu duyguyla yüzleşmesini engelleyecek, psikolojik bütünlüğünü koruyacak savunma mekanizmaları geliştirmek.

Savunma mekanizmaları, psikolojik bütünlüğün dağılmaya karşı korunmasını sağlar. Kişinin içinde bulunduğu duruma ve döneme göre farklılık gösterir. Birey zorlamalı bir durumla karşı karşıya kaldığında, bu durumun yarattığı olumsuz duygulardan özellikle kaygıdan kurtulmak için, savunma mekanizmalarını farkında olmadan kullanmaya başlar. Savunma mekanizmasını bütün bireyler davranışının gerçek anlamını bilmeden kullanır. Kaygı düzeyi azalan birey, çevreyle geçici olarak daha etkin etkileşimde bulunduğu için savunma mekanizmalarının gerekli ve sağlıklı olduğu söylenebilir. Fakat savunma mekanizmaları sürekli kullanıldığında tam tersine çevreye uyumu bozar ve sağlıksız sonuçlara sebep olur. Birey içinde bulunduğu durum ve döneme uygun olarak bir tek savunma mekanizması da kullanabilir; birden fazla savunma mekanizması da kullanabilir. Kullanılan savunma mekanizmaları aşağıdaki başlıklar altında incelenebilir.

· Bastırma: Bireyin kendisini tehdit altında hissettiği duygu ve düşünceyi kendisinden, bilincinden uzaklaştırması bazen de bilince ulaşmasına engel olmasıdır. Birey bu savunma mekanizması sayesinde kendisine zarar verecek istekleri kontrol altında tutar, aniden ortaya çıkan ve hazırlıksız olunan bir durumun olumsuz etkisini hafifletir. Baskı altına alınan duygu ve düşünceler, gece rüyalarda ortaya çıkar, günlük yaşamda ise dil sürçmelerine sebep olur.
· Yadsıma – İnkar Etme: Birey bir tehlikeyle karşı karşıya kaldığında baş etmekte zorlanırsa, kaçamazsa o tehlikeyi yadsımayı-inkar etmeyi tercih eder. Yadsıma düşlerde ya da söz ve davranışlarda ortaya çıkar.
Düş içinde yadsıma daha çok çocuklarda görülmekle birlikte yetişkinlerde de görülür. Birey gerçek durumu bilmesine rağmen bu durumu yadsıyan düşleri sürdürmeye devam eder. Bu düşler, isteklere doyum sağlayan düşlerdir.
Söz ve davranışlarla yadsıma ise bireyin çok sıkıntılı, mutsuz bir dönem geçiriyor olmasına rağmen, etrafa karşı çok mutlu olduğunu ifade eden sözler söylemesi ve davranması olarak ortaya çıkar.
· Mantığa Büründürme – Neden Bulma: Bireyin kendisini rahatsız eden durumdan kaçmak için davranışına haklı bir gerekçe bulmasıdır. Günlük yaşantıda ders çalışmaktan hoşlanmayan bir öğrencinin başının ağrıması, diş hekimine gitmekten korkan birinin randevu saatini unutması gibi durumlar örnek olarak verilebilir.
· Yansıtma: Birey çatışma yaşadığında ve bununla baş etmekte zorlandığında, başkalarını suçlayarak bu durumun yoğunluğunu biraz hafifletebilir. Bu mekanizma işinde başarısız olan birisinin, patronunu ve iş arkadaşlarını suçlaması şeklinde ya da kendisinin olumsuz isteklerini başkaları istiyormuş gibi göstermesi şeklinde ortaya çıkabilir.
· Saplanma: Bireyin bir gelişim dönemine ait özelikleri yaşamı boyunca taşıması ve bunun kişiliğin bir özelliği haline gelmesi biçiminde işleyen savunma mekanizmasıdır. Saplanma, belirli bir gelişim döneminde ihtiyaçların aşırı doyurulduğu için bireyin bu dönemi bırakmak istememesi ya da tam tersi engellenen ve doyurulmayan ihtiyaçlar sebebiyle ortaya çıkar. Yanlış ana-baba tutumundan kaynaklanır. Saplanma zihinsel değil, duygusal boyuta gerçekleşen bir durumdur.
· Yer Değiştirme: Kaygı ya da kızgınlık gibi duygular denetim altına alınamayan bir duruma karşı hissedildiğinde, bu duygunun denetim altındaki bir olaya yönlendirilmesi. Bu savunma mekanizması ile ilgili olarak verilen, işyerinde patronuna kızıp, evde çocuklarını azarlayan baba örneği çok yaygındır.
· Özdeşim Kurma: Engelleme ya da çatışmayla başa çıkmak için bir başkasının düşünce, duygu ve davranışlarını, değerlerini sindirip, kişiliğin bir parçası haline getirme şeklinde ortaya çıkar. Hayran olduğu bir sanatçının kullandığı bir eşyayı kullanarak bireyin kendini o sanatçı gibi hissetmesi özdeşimdir.
· Karşıt-Tepki Geliştirme: Birey içindeki yasak dürtü ve eğilimlerin tam karşıtı tepkiler vererek esas dürtüsünü gizleyebilir. Örneğin, birisine karşı duyduğu kin ve nefreti örtmek için birey, yapay bir sevgi gösterebilir. Böylece saldırgan ve olumsuz, kabul görmeyen, başa çıkmakta zorlandığı duygularını sevgi duygusu ile kontrol altına almış olurlar.
· Bahane Bulma: Bireyin kendisine acı veren durumlarda, akla uygun gibi görünen, kimseye zarar vermeyerek bir açılama bulması için kullandığı savunma mekanizmasıdır. İnsanların kendisini seveceği özelliklere sahip olmayan, kendisi de insanları sevmeyen birsi, yalnız kalmasını “ben yalnız olmaktan hoşlanıyorum” şeklinde açıklaması, bu savunma mekanizmasına örnektir.
· Yüceleştirme: Bu savunma mekanizması, bireyin kaygısını azaltmasının yanı sıra çevreye faydalı işler yapmasına da neden olur. Yıkıcı duyguların ortadan kaldırılması için bireyin enerjisini yaratıcılığa, üretime yönlendirmesidir. Bu mekanizmada dürtülere ket vurulur, cinsel ya da saldırgan eğilimlerin etkisi ortadan kalkar, enerjiye yeni bir biçim verilir. Örneğin; çocukluk yıllarında yoğun yaşanan cinsel merakın yetişkinlikte araştırmaya yönelik meraka dönüşmesi.

Savunma mekanizmaları çok sık kullanıldığında bireyin gerçekleri algılamasını engeller. Hiç kullanılmaması ise ruhsal aygıtın sağlıksız işlediğinin göstergesidir. Yeterli miktarda kullanıldığında organizmayı dağılmaktan kurtarır ve organizmanın kendisini en uygun bir denge içinde tutmasını sağlar.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Psikolojik Savunma Mekanizmaları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.İlkten ÇETİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.İlkten ÇETİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     6 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
İlkten ÇETİN Fotoğraf
Psk.İlkten ÇETİN
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi259 kez tavsiye edildiİş Adresi KayıtlıTavsiyeEdiyorum.com'u sıkça ziyaret ediyor.
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.İlkten ÇETİN'in Makaleleri
► Psikolojik Savunma Mekanizmaları Psk.İ.Nil BİREYŞOĞLU ÖZEN
► Ego Savunma Mekanizmaları Dr.Mehmet TEKNECİ
► Savunma Mekanizmaları Psk.Nurhayat YÜKSEL
► Savunma Mekanizmaları Psk.Bahattin GÖKTAN
► Savunma Mekanizmaları Psk.Dnş.Abdullah TOPAL
► Bilinçdışı ve Savunma Mekanizmaları Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Psikolojik Savunma Mekanizmaları' başlığıyla benzeşen toplam 13 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kendine Sevgili Misin? Şubat 2022
► Bilişsel Çarpıtmalar (Düşünce Hataları) ÇOK OKUNUYOR Temmuz 2012
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


12:11
Top