2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Sinir Sistemi Hastalıklarında Beslenme
MAKALE #9665 © Yazan Dyt.Zühal AYNACI BAYEL | Yayın Ekim 2012 | 28,149 Okuyucu
Beynin gelişiminde beslenmenin önemi büyüktür. Zira beslenme beyin-sinir sisteminin gelişiminde önemli rol oynar. Sinir sistemi oluşumu ve gelişimi anne karnında başlar ve yaşamın ilk yıllarındatamamlanırBeyin gelişiminin 1/3’ü anne karnında, 2/3’ü yaşamın ilk yıllarında olur Anne karnında yeterli ve dengeli protein alamayan bebeğin büyümesi yanında gelişimi deolumsuz etkilenmektedir.Proteinler, amino asitler ve yağlar myelin kılıfının onarımında,sinir hücresi metabolizmasında etkilidirler. Yeterli alınan Na, K ve diğer elektrolitler ise serebrospinal sıvıyı etkiler,sinir hücrelerinin uyarılma yeteneğini arttırırlar. Sinir hücrelerinin çalışması için B grubu vitaminlere, azotlu (bazı amino asitlere), lipitlimaddelere ve elektrolitlere özellikle gereksinim vardır.B grubu vitaminlerinin sinir sistemi metabolizmasındaki rolül tartışılmazdır. Özellikle tek karbon metabolizmasında rol alan B vitaminlerinin (Folik asit, B 6, B 12) yetersizlikleri ciddi sorunlar yaratır.Yaşlılarda bu vitaminlerin vücuttaki düzeyleri azalmaktadır.Yaşlılarda; Atrofik gastrit mide boşalma hızının yavaşlaması, intrinsik faktör salınımının azalması, mide ve ince barsağın üst bölümünde pH yükselmesi başta folik asit ve B12 olmak üzere vitamin biyoyararlılıklarının azalması görülebilir.

Bu vitaminler aracılığıyla metioninden s-adenosil (SAM) oluşmakta, bu s-adenosil homosisteine(SAH) o da homosisteine dönüşmektedir. Homosisten tekrar methionine dönüşür. Bu dönüşümler çift yönlüdür. Bu vitaminler yetersiz olduğunda homosistein metilleşemediği için SAH birikmekte, bir çok metilasyon tepkimesi inhibe olmaktadır. Homosistein yüksekliği vasküler hastalık, felç, tromboz riskini arttırır, sonuçta bilişsel işlevlerde azalma olur. Örneğin, depresyonu olan ve Alzheimerli hastalarda homosistein düzeyi yüksek, serum folik asit ve B12 düzeyi düşük bulunmuştur.


Beyin çalışması, bazal metabolizma hızı (BMH)nın bebeklerde % 44’ünü, yetişkinlerde %19’unu kapsar. Yetersiz- dengesiz beslenmeye bağlı olarak unutkanlık, huzursuz olma, düzensiz düşünme ve zeka gelişiminde yetersizlik gibi sorunlar olur. Malnütrisyon, iyot eksikliği,demir yetersizliği,gebelik öncesi ve sırası folik asit yetersizliği,doğuştan metabolizma hastalıkları beyin gelişimi ve sinir sisteminde bozukluklara yol açmaktadır.Ayrıca beynin çalışması için de enerjiye gereksinim vardır. Bu nedenle sinir sistemininoluşması ve düzenli çalışması için yeterli ve dengeli beslenmek gerekir.Merkezi sinir sisteminin çalışması kesintisiz glikoz sağlanmasını ve tüm besin öğelerinin yeterli tüketilmesini gerektirir. Kan şekerinin normal düzeyde tutulması bilişsel performansta önem taşır.Malnutrisyon ve ayrıca bebeklik döneminde ortaya çıkan metabolizma hastalıkları (fenilketonüri gibi), beyin gelişimine ve sinir sistemine olumsuz etki yapmaktadırlar.


Nöritis ve Polinöritiste Beslenme : Sinir yaralanmaları, tümör veya infeksiyonlarla ortaya çıkabilen bu
hastalıklarda, genellikle B grubu vitaminlerinin yetersizliği gözlenmiştir.B1, B6 ve Pantotenik asit yetersizliğinde görülebilir. B12 ve niacin yetersizliğinde de oluşur.Özellikle alkolikler risk grubudur. Tüm B grubu vitaminler fazla verilir.Bazen paranteral yolla vitamin desteği gerekir.Bu nedenle diyet Bgrubu vitaminlerden ve vit Dden zengin olmalıdır. Ancak B grubu vitaminlerinin tedavidehangi dozda verilmesi gerektiği konusunda yapılan çalışmaların ucu açıktır.

Serebrovasküler Hastalıklarda Beslenme : Merkezi sinir sistemi hastalıklarının en önemlilerindendir.


Başlıca risk faktörleri; ateroskleroz,hipertansiyon,diyabet,kalp yetmezliği,sigara içimi,koroner arter hastalığı, şişmanlıktır.Bu hastaların tıbbi beslenme tedavisinde zayıflatıcı, tuzsuz, sıvı sınırlaması olabilen doymuş yağların sınırlandığı beslenme tarzları uygulanabilir. Antioksidanlar arttırılarak potasyum minerali alımı belli düzeyde tutulabilir.Uygun fiziksel aktivite her zaman vazgeçilmezdir. şişmanlık varsa bireyin normal kilosuna inmesi sağlanmalıdır.Bu tedbirlerin çoğu hastalık öncesi alınmalıdır. Ancak hastanın serebrovasküler bir rahatsızlık geçirmesinden sonra da zayıflatılıp diyetinde tuz oranının azaltılması hastalığıntekrarlamaması için önemlidir.


Epilepsi ve Beslenme : Bireyin serebral fonksiyonlarının geçici olarak bozulup nöbetler şeklinde şuur
kaybı ile ortaya çıkabilen bir hastalıktır.Bir çok nedeni olabilir. B6 eksikliği, Pb ( Kurşun) ve alkole bağlı zehirlenmeler de etkendir.Nöbetler ketojenik diyetle kontrol edilebilir. Günümüzde hem ketojenik diyet, hem de antikonvülsant ilaçlar beraber kullanılmaktadırKetojenik diyet yüksek yağ içerir.Epileptik nöbetlerin azaltılmasında ketozisin iyileştirici etkisi gözlenmiştir.Ketozisin oluşturulması için açlık arkasından ketojenik diyet uygulanır.Bu diyette protein sınırlanır, meyve ve sebze dışında karbonhidratlı besinler verilmez.Mayonez, tereyağ, sıvı yağ verilir.

Menü bireyin gereksinimleri doğrultusunda düzenlenir.ıAntikonvülsant ilaçların uzun süre kullanımı karaciğerde D vitamini metabolizmasını hızlandırarak kalsiyum emilimini bozar ve yetişkinlerde osteomalasi, çocuklarda raşitizm yapabilir. D vitamini eklemesi gerekebilir. Bu ilaçların folik asitle de antagonist (zıt) etkileşimi olduğundan ek vitamin tabletlerinde folik asit eklenmesi gerekebilir.


Karpal Tunnel Sendromu ve Beslenme:


Eritrositlerde glutamik okzalasetik amino transferaz (GOAT ) aktivitesi azalır. Yapılan bazı çalışmalarda 2 mg ek pridoksin verildiğinde belirtiler azaldığı, 100 mg’a çıkıldığında tümüyle iyileşme görüldüğü açıklanmıştır.. B6’dan zengin olan karaciğer, böbrek, et, kurubaklagiller, bulgur, yeşil sebzeler, patates, kuru meyveler bol verilebilir.


Alzheimer Hastalığı ve Beslenme:


Hem çevresel, hem genetik faktörlerin hastalıkla ilintisi vardır.Çevresel faktörlerden metaller serbest radikal üretiminde rol alırlar. Fe, Al, Hg, Pb, Zn ve Cu’ ın hastalıkla ilişkisi olabileceği düşünülmektedir. Hastalarda protein ve lipit oksidasyonuna bağlı ürünlerin arttığı gözlenmiştir.B6, folik asit veya Mg yetersizliklerinde de beyin dokusunda değişmeler gözlenmesine karşın kesin ilinti kurulamamıştır.Serbest radikal tutucu antioksidantların (Vitamin E, C, malatonin, flavonoidler, karotenoidler) tedaviye yardımcı olduğu bulunmuştur. (Bol meyve-sebze) İştah azalması ve yemek yemeyi unutmaya karşı önlem alınmalıdır.Besin değeri yoğun, hacmi az besinlere yer verilmelidir. İhtiyaca göre 400 I.U E vitamini farklı zamanlarda günde 4 kez verilebilir. İnflamatuvar tepkimelerin olumsuz etkilerini düşünerek inflamasyonu arttıran n.6 çoklu doymamış yağların azaltılarak n.3 çoklu doymamış yağların arttırılması önerilmektedir. n.3’lerden zengin balıklarda ağır metal birikmesi olabileceğinden güvenli omega 3 preperatları önerilmektedir. Ağır metallerden arındırılmış hazır balık yağı preparatları kullanılabilir.


Migren ve Beslenme: Genellikle damarsal nedenlere bağlı olarak gelişen ve başın bir yarısını tutan veayrıca Aspirin gibi ilaçlarla tam netice alınamayan, aralıklı gelen baş ağrısıdır.


Diğer sinir sistemi hastalıklarında örneğin migrende ağrı nöbetlerinin başlamasından önceyenilen bazı yiyeceklerin sebep olduğu düşünülmektedir.

Beyin gelişimi ve hastalıkları konusunda bilgilerimiz arttıkça bu konuda beslenme

yaklaşımlarımız daha netleşecektir kanısı yaygındır.Sonuç olarak sinir sistemi sağlığı ve hastalıklarında doğru beslenmenin önemi anne karnından itibaren ve yaşamın her dönemini etkileyecek sonuçlar doğurması bakımından gözardı edilmemelidir.Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kulaktan dolma bilgiler ve ehliyetsiz kişilerce yapılan önerilerle oluşturulmamalı her ne durumda olunursa olunsun, önerilerin de her duruma ve kişiye özgü olması gerektiği hatırda kalmalıdır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Sinir Sistemi Hastalıklarında Beslenme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Zühal AYNACI BAYEL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Zühal AYNACI BAYEL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     15 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Zühal AYNACI BAYEL Fotoğraf
Dyt.Zühal AYNACI BAYEL
İçel (Mersin) (Online hizmet de veriyor)
Uzman Diyetisyen - Saç Bakım & Güzellik Uzmanı
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi125 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Zühal AYNACI BAYEL'in Yazıları
► Böbrek Hastalıklarında Beslenme ÇOK OKUNUYOR Dyt.Yüksel Turan TAŞDEMİR
► Kalp Hastalıklarında Beslenme Dyt.Turgay KÖSE
► Safra Kesesi Hastalıklarında Beslenme ÇOK OKUNUYOR Dyt.Bahar SEZER
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Sinir Sistemi Hastalıklarında Beslenme' başlığıyla benzeşen toplam 83 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Vejeteryan Beslenme Mart 2017
► Otizm ve Beslenme Şubat 2017
◊ Kanser ve Beslenme Temmuz 2008
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


17:41
Top