Çocuklarda Kan Sayımı Testini Nasıl Yorumlayalım?
Kan sayımları (hemogram) bugün her hastanede ve her laboratuarda yapılabilen incelemelerdir. Genelde ateşli enfeksiyonlar sırasında hekimler tarafından istenir. Çocuğun geçirmekte olduğu enfeksiyonun viral mi,bakteriyel mi olduğunun anlaşılmasında ve antibiyotik kullanıp kullanmama konusunda da yol göstericidir. Bunun dışında çocukta kansızlık varsa, burun kanamaları ve deride kanamalar varsa istenirler. Sağlıklı bir çocuğun beslenmesi hakkında da kabaca fikir verir (Ör; hemoglobin düzeyi).
Kan sayımı, bize doğrudan kemik iliğinin ürettiği hücreler hakkında fikir verir. Bu hücreler alyuvarlar (eritrosit, kırmızı hücreler),akyuvarlar (lökosit, beyaz hücreler) ve kan pulcuklarıdır (trombosit).Akyuvarlar da kendi içinde değişik hücrelerden oluşur (nötrofil, eozinofil,bazofil, lenfosit, monosit vd). Bunun dışında alyuvarların içindeki hemoglobin düzeyi, alyuvarların çapı ve diğer parametreler hakkında da bilgi verir.
Kan sayımını yorumlarken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalar aşağıda verilmiştir. Bu değerlendirmelerden önce çocuğun kan yaymasının da mikroskopta doktor tarafından incelenmesi önerilir:
1- Sonuçlar çocuğun yaşına göre yorumlanmalıdır. Çünkü yaşa göre değerler değişmektedir. Örneğin; 2 yaşında bir çocuk için hemoglobinin 12gr/dl olması normalken, bir ergen için anormaldir.
2- Ne bulmayı bekliyoruz? Klinik bulgular ile kan sayımı bulguları birbirini destekliyor mu? Çünkü, laboratuarlardan kaynaklanan hatalarda pratikte sık yaşanmaktadır. Klinik bulgusu olmayan bir çocukta, sadece kan sayımına bakarak tanı konulmamalıdır.
3- Enfeksiyonu olan çocukta 6 hafta süreyle alyuvar sayısı ve hemoglobin düzeylerinde düşmeler olur. Buna enfeksiyon anemisi (kansızlığı)denir. O nedenle demir eksikliği anemisi tanısı konmamalıdır. Demir eksikliği anemisinde alyuvar sayısı, hemoglobin, hematokrit ve MCV (alyuvar çapı) düşer.Kesin tanı için başka testlere (serum demir düzeyi, total demir bağlama kapasitesi, ferritin) gereksinim vardır.
4-Akyuvar sayısında artışlar (>9.000-10.000/mm3),genelde enfeksiyon hastalıklarında olur. Artan hücreler genelde nötrofiller olup bakteriyel enfeksiyonu destekler. Bu çocukların genelde ateşi de vardır.Antibiyotik tedavisi almadan kolay kolay ateşleri düşmez. Artan hücreler lenfosit ve monositler ise bu bulgular viral enfeksiyonu destekler (Ör; EBV enfeksiyonu).
5- Akyuvar sayısında azalmalar (<4.000/mm3),genelde viral enfeksiyonlarda olur ve antibiyotik tedavisi gerektirmezler. Ör;grip, soğuk algınlığı gibi. Azalan hücreler nötrofillerdir. Bazen çocuğun kullandığı ilaçlar (Ör; antibiyotikler) da hücreleri düşürebilir.
6- Eozinofil ve bazofil denen hücreler de artış varsa,allerjik hastalıklar (astım, ürtiker, besin alerjileri veya parazite hastalıklar düşünülür.
7- Kan pulcuklarında (trombosit) azalmalar (100.000-150.000mm3) genelde viral enfeksiyon hastalıklarında gözlenir. Bu sayının 100.000/mm3 altında olması durumunda İTP (immün trombosit trombositopeni) düşünülür.
8- Lösemi ve diğer hastalıklarda da kan sayımı sonuçları anormal çıkabilir. Klinik bulgular (düşmeyen ateş, halsizlik, solukluk, çabuk yorulma, deride kanamalar, kemik ağrıları, lenf bezlerinde büyümeler,karaciğer-dalak büyümeleri) eşliğinde değerlendirilmelidir. Örneğin: Akyuvarların çok yüksek olması, aynı zamanda kansızlık ve trombosit sayısında düşüklük olması)
9- Beta-talasemi (akdeniz anemisi) taşıyıcılığında da kan sayımında hemoglobin, hematokrit ve MCV'nin düştüğü görülür. Alyuvar sayısı artar. Kesin tanı için başka testler (hemoglobin elektroforezi, HbA2) gereklidir.
Kan sayımı, bize doğrudan kemik iliğinin ürettiği hücreler hakkında fikir verir. Bu hücreler alyuvarlar (eritrosit, kırmızı hücreler),akyuvarlar (lökosit, beyaz hücreler) ve kan pulcuklarıdır (trombosit).Akyuvarlar da kendi içinde değişik hücrelerden oluşur (nötrofil, eozinofil,bazofil, lenfosit, monosit vd). Bunun dışında alyuvarların içindeki hemoglobin düzeyi, alyuvarların çapı ve diğer parametreler hakkında da bilgi verir.
Kan sayımını yorumlarken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalar aşağıda verilmiştir. Bu değerlendirmelerden önce çocuğun kan yaymasının da mikroskopta doktor tarafından incelenmesi önerilir:
1- Sonuçlar çocuğun yaşına göre yorumlanmalıdır. Çünkü yaşa göre değerler değişmektedir. Örneğin; 2 yaşında bir çocuk için hemoglobinin 12gr/dl olması normalken, bir ergen için anormaldir.
2- Ne bulmayı bekliyoruz? Klinik bulgular ile kan sayımı bulguları birbirini destekliyor mu? Çünkü, laboratuarlardan kaynaklanan hatalarda pratikte sık yaşanmaktadır. Klinik bulgusu olmayan bir çocukta, sadece kan sayımına bakarak tanı konulmamalıdır.
3- Enfeksiyonu olan çocukta 6 hafta süreyle alyuvar sayısı ve hemoglobin düzeylerinde düşmeler olur. Buna enfeksiyon anemisi (kansızlığı)denir. O nedenle demir eksikliği anemisi tanısı konmamalıdır. Demir eksikliği anemisinde alyuvar sayısı, hemoglobin, hematokrit ve MCV (alyuvar çapı) düşer.Kesin tanı için başka testlere (serum demir düzeyi, total demir bağlama kapasitesi, ferritin) gereksinim vardır.
4-Akyuvar sayısında artışlar (>9.000-10.000/mm3),genelde enfeksiyon hastalıklarında olur. Artan hücreler genelde nötrofiller olup bakteriyel enfeksiyonu destekler. Bu çocukların genelde ateşi de vardır.Antibiyotik tedavisi almadan kolay kolay ateşleri düşmez. Artan hücreler lenfosit ve monositler ise bu bulgular viral enfeksiyonu destekler (Ör; EBV enfeksiyonu).
5- Akyuvar sayısında azalmalar (<4.000/mm3),genelde viral enfeksiyonlarda olur ve antibiyotik tedavisi gerektirmezler. Ör;grip, soğuk algınlığı gibi. Azalan hücreler nötrofillerdir. Bazen çocuğun kullandığı ilaçlar (Ör; antibiyotikler) da hücreleri düşürebilir.
6- Eozinofil ve bazofil denen hücreler de artış varsa,allerjik hastalıklar (astım, ürtiker, besin alerjileri veya parazite hastalıklar düşünülür.
7- Kan pulcuklarında (trombosit) azalmalar (100.000-150.000mm3) genelde viral enfeksiyon hastalıklarında gözlenir. Bu sayının 100.000/mm3 altında olması durumunda İTP (immün trombosit trombositopeni) düşünülür.
8- Lösemi ve diğer hastalıklarda da kan sayımı sonuçları anormal çıkabilir. Klinik bulgular (düşmeyen ateş, halsizlik, solukluk, çabuk yorulma, deride kanamalar, kemik ağrıları, lenf bezlerinde büyümeler,karaciğer-dalak büyümeleri) eşliğinde değerlendirilmelidir. Örneğin: Akyuvarların çok yüksek olması, aynı zamanda kansızlık ve trombosit sayısında düşüklük olması)
9- Beta-talasemi (akdeniz anemisi) taşıyıcılığında da kan sayımında hemoglobin, hematokrit ve MCV'nin düştüğü görülür. Alyuvar sayısı artar. Kesin tanı için başka testler (hemoglobin elektroforezi, HbA2) gereklidir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklarda Kan Sayımı Testini Nasıl Yorumlayalım?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Mehmet KANTAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Mehmet KANTAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
26 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
çocukta kan sayımı, çocukta kan testi, çocuklarda kan sayımı, çocuklarda kan testi, hemogram, çocukta hemogram, çocuklarda hemogram, çocukta kansızlık, çocukta hemoglobin düzeyi, enfeksiyon anemisi, lösemi, çocukta lösemi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
