08 Aralık Perşembe günü Caddebostan Kültür Merkezinde düzenlenen “Çocuklarda İhmal ve İstismar” konulu panele konuşmacı olarak katıldım. Üniversite yıllarından beri arkadaşım ve aynı zamanda meslektaşım olan Seyhan Sevinçler Togan ile birlikte Çocuklarda İhmal ve İstismarın tanımı, nedenleri ve etkileri ile ilgili temel bilgileri katılımcılara anlattık ve psikolojik boyutu ile ilgili paylaşım yaptık. Panelin diğer konuşmacıları: İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Başkanı Aşkın Yaşar Topuzoğlu, Üsküdar Çocuk Bürosu Emniyet Amiri Özlem Temur ve Sosyal Hizmet Uzmanı Deniz Şimşekdi.

Panelde konuşmacı olmam ile ilgili teklif gelince çok heyecanlandım. Sunumu yapacağım arkadaşım ile birlikte konu ile ilgili hangi bilgileri paylaşırsak farkındalık sağlayabiliriz konusunda uzun konuşmalar yaptık ve çocuklar üzerindeki tartışılmaz etkilerinin vurgulanması gerektiği ile ilgili fikir birliğine vardık. Konu çok önemli olduğu için katılımın yoğun olacağını düşünüyordum. Sunum günü salona gittiğimizde toplam elli kişi geldiğini gördüm. Katılımcılarımıza teşekkür ediyorum. Ancak böyle önemli bir konuda küçük bir salonu dolduramamış olmak seminerden sonra kafamı meşgul etti. “Eğer ünlü bir şarkıcı gelecek gibi bir duyuru yapmış olsaydık acaba ne olurdu?”. Sanırım salon tıklım tıklım dolardı.

Konu “İhmal ve İstismar”. Tanımlarına baktığımızda; Literatürde çocuk istismarı, çocukların beden ve ruh sağlıklarına zarar veren ya da fiziksel, zihinsel, duyuşsal, sosyal ve ahlaki gelişimlerini engelleyen ve kaza sonucu olmayan eylemler olarak ifade edilmektedir. İhmal ise, çocuğa bakmakla yükümlü ve/veya onu eğitmekle görevli kişilerin çocuğun bakım, beslenme, barınma, sevgi, güven, eğitim gibi temel gereksinimlerini karşılama konusunda görevlerini gerektiği gibi yapmamaları olarak belirtilmektedir (Fatma Ünal, Aile Çocuk İstismarı ve İhmali).

Bu konuda yapılan araştırmalarda çok düşündürücü sonuçlar ortaya çıktığı görülmektedir.

“2002 yılında dünyada;
• 53000 çocuk katledilmiş,
• Okul çağındaki %20-65 çocuk sözlü veya fiziksel tacize uğramış,
• 18 yas altındaki 150 milyon kız, 73 milyon erkek çocuk zorla cinsel ilişkiye veya diğer cinsel şiddete maruz kalmış,
• 1,8 milyon çocuk fuhuş ve pornografiye,
• 275 milyon çocuk ev hakli tarafından şiddete maruz kalmış,
• 126 milyonu tehlikeli işler olmak üzere 218 milyon çocuk isçiliğe tabi tutulmuş,
• 1,2 milyon çocuğun da insan ticaretine kurban olduğu bildirilmektedir” (Dr. Şenol Akçay, 2008).
Türkiye de bugüne kadar çocuk ihmal ve istismarı ile ilgili yukarıda verilen bilgiler kadar yeterli veriler toplanamamıştır. Bu konuda yapılan çalışmaların ve kayıtların yetersiz olması buna neden olarak gösterilebilir.

Panelde Çocuk Şubesi Emniyet Amiri Özlem Hanımın vurguladığı “insanların bildikleri, şahit oldukları ihmal ve istismar olaylarını ilgili mercilere bildirmemeleri” bu konuda neden kayıt olmadığına bir cevap olabileceği ihtimalini aklıma getirdi. Konu çocuk olduğunda daha cesur olmak gerektiğini düşünüyorum. Çevrenizde fiziksel, duygusal ve cinsel istismara maruz kaldığını düşündüğünüz çocuklar varsa mutlaka bunu ilgili mercilere bildirmek gerekmektedir. Sonuçlarına bakıldığında telafisi mümkün olmayan hasarlar verdiği düşünülürse bir çocuğun (bu yetişkinde olabilir) yaşamında bir telefonla önemli farklılıklar yaratabilirsiniz.

Denizyıldızının hikâyesini birçoğunuz okumuşsunuzdur. Konuyla ilgili olduğunu düşündüğümde tekrar paylaşmak istedim;

Bir adam, okyanus sahilinde yürüyüş yaparken, denize telaşla bir şeyler atan birine rastlar. Biraz daha yaklaşınca, bu kişinin, sahile vurmuş denizyıldızlarını denize attığını fark eder ve “Niçin bu denizyıldızlarını denize atıyorsunuz?” diye sorar. Topladıklarını denize atmaya devam eden kişi, “Yaşamaları için” yanıtını verince, adam şaşkınlıkla, “İyi ama burada binlerce denizyıldızı var. Hepsini atmanıza imkân yok. Sizin bunları denize atmanız neyi değiştirecek ki?” der. Yerden bir denizyıldızı daha alıp denize atan kişi, “Bak, onun için çok şey değişti” karşılığını verir.