2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Generalden Entrikacıya Dönüşüm: Macbeth
YAZI #1578 © Yazan Dr.İbrahim ATEŞ | Yayın Aralık 2012
Shakespeare'in kısa, yoğun ve kanlı yapıtı: Macbeth. Onurlu bir generalin entrikacı bir şeytana dönüşümünün şiirsel anlatısı Macbeth. Görünen basit, net anlatımın altında yatan giz mıknatıs gibi çekiyor okuru ve her okur olasılıkla bambaşka yorumlar, başka bir gize ulaşır örtüyü kaldırdığında. 'Küçük, kısa, yoğun olanın' sürpriz gücünü hissederiz son sayfayı da okuduğumuzda.
1606 yılında yazdığı oyunda Shakespeare'in, Holinshed'in "Chronicles of Scotland" adlı yapıtını kaynak olarak kullandığını biliyoruz. Bu yapıt 1040 yılında İskoçya Kralı Duncan'ın Macbeth tarafından öldürüldüğünü, Macbeth'in 17 yıl devam eden krallığının ise Duncan'ın oğlu Malcolm tarafından sonlandırıldığını anlatır.
Shakespeare'in yapıtında olaylar ve yaşananlar:
Glamis Beyi Macbeth bir zafer dönüşü karşılaştığı üç cadının kehanetine kulak verir; Önce Cawdor Beyi, sonra da İskoçya Kralı olacaktır Macbeth. Kral Duncan'ın kahramanlıklarından dolayı Macbeth'i Cawdor Beyi yapmasıyla ilk kehanet gerçekleşir ve ilk kehanetin gerçekleşmesi Macbeth'in ruhunda bir ateş yakar: Kral Olmak. Kahraman, onurlu bir adamın bu uğurda neleri göze alabildiğine tanık oluyoruz ilerleyen sayfalarda. Tereddütleri Lady Macbeth'in kışkırtıcılığıyla etkisiz kılınan Macbeth Kral Duncan'ın canını o uykudayken hançerle alır. Cinayeti uşaklara yıkar. Öldürülen kralın oğulları babalarının akıbetine uğramamak için ülkeyi terk edince, general Macbeth taç giyer ve Kral olur. Cadıların kehanetini bilen Banquo ve onun oğlunu öldürtme girişimi Banquo'nun can vermesi ve oğlu Fleance'ın kurtulması ile sonuçlanır. Ne var ki, Banquo'nun hayaleti Macbeth'e huzur vermeyecek ve ziyaretiyle onu deliliğin kıyısına yaklaştıracaktır. Canını korumak isteyen bir başkası, Macduff, ülkeden alelacele kaçar (nedense karısı ve çocuklarını yanına almaz). Herşeyden habersiz olan karısı ve çocukları Macbeth'in emriyle katledilir. Macbeth'i kışkırtan Lady Macbeth suçluluk duygularının ağırlığı altında ezilerek hastalanır; uyurgezerken sayıklar: "Arabistan'ın tüm esansları yetmez bu küçük eli güzel kokutmaya". Öldürülen kralın oğlu Malcolm, amcası Siward ve Macduff'la birlikte komuta ettiği İngiliz ordusuyla Kral Macbeth'in şatosuna dayanır ve Macbeth’e meydan okur.
'Yapıttaki tetikçi' diyebileceğimiz 'üç cadının kehaneti' üzerinde düşünmeye zorluyor bizi. General Macbeth'in bilinçdışı Kral olma arzusunu gerçekleştirmek, eyleme geçmek için üç cadının kehanetini yarattığını, aslında üç cadının düş ürünü olduğunu, Macbeth'in tereddütünü yok etmek için varolduklarını düşünmemek elde değil. Macbeth'in arzularının hayalet de ürettiğini, öldürttüğü Banquo'nun hayaletinin şatodaki şölene katılmasında izliyoruz ve üç cadının Macbeth'in düş gücünün ürünü olduğuna daha çok ikna oluyoruz. Banquo'nun hayaletini görmeyi nasıl olur da Macbeth arzular? Eyleme geçme sonrası ortaya çıkan suçluluk duyguları, 'keşke Banquo yaşıyor olsaydı' arzusu 'Banquo yaşıyor' ile sonuçlanıyor. Elbette, süreç bilinçdışı yaşandığı için Macbeth Banquo'nun hayaletiyle karşılaşınca dehşete kapılıyor. Fizik ötesi çağrışımlar yaratan diğer kehanetlerin gerçekleşmesi durumu, daha karmaşık görünse de -insan ruhu dikkate alındığında- görece basit şekilde bile açıklanabilir. Örneğin, Macbeth'e kadından doğmuş birinin zarar vermeyeceği kehaneti ('none of woman born shall harm Macbeth') ve gerçekten de kadından doğmamış birinin Macbeth'i öldürmesiyle kehanetin gerçekleşmesi. Macduff'ın kendisi için en büyük tehdit olduğunu (Shakespeare bunun nedenini karanlıkta bırakmış) ruhunun derinliklerinde sezen ancak bu sezgisini bastıran ve bilincinde olmayan Macbeth, ve ayrıca Macduff'ın doğmadan önce ana rahminden alındığı (sezaryen) bir şekilde kulağına gelen ve bu 'önemsiz' bilgiyi unutan (bilinç dışına iten) Macbeth böyle bir kehanette bulunulmasını sağlamıştır. Sonuçta, ezelden beri olan ve ebediyen olacak olan yine olmuş 'kehanet kendini gerçekleştirmiştir'. En güçlü tehdit olarak sezdiği Macduff'ın ülkeyi terketmesine öfkelenip (Malcolm ve güçlü bir orduyla geri dönecektir) onun karısını ve çocuklarını katlederek, Macduff'ın intikam alma eylemini kaçınılmaz hale getirecektir Macbeth.
Lady Macbeth'in de kışkırtmasıyla Kral Duncan'ı öldürme planı yapmış olan, ancak bir türlü 'arzu-korku çatışması'ndan, ikilemden yakasını kurtaramayan Macbeth, hemen önünde durmasına karşın eline alamadığı hançerden gelip eline girmesini bile rica edecek kadar ileri gidiyor:
.....
Bu ne? Bir hançer mi bu önümde beliren,
Kabzası elime yakın? Gel hadi, gir elime!
Tutamıyorum seni, ama hala görüyorum.
....
(Is this a dagger which I see before me,
The handle toward my hand? Come, let me clutch thee!
I have thee not, and yet I see thee still.)
....

(Yorumda Macbeth-William Shakespeare, Çev. Bülent Bozkurt, Remzi Kitabevi, 144 s., 2000 adlı eser esas alınmıştır)
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
İbrahim ATEŞ Fotoğraf
Dr.İbrahim ATEŞ
Antalya
Doktor "Ruh sağlığı ve hastalıkları - Psikiyatri"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi5 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.İbrahim ATEŞ'in Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Generalden Entrikacıya Dönüşüm: Macbeth' başlığıyla eşleşen başka makale bulunamadı.
► Sosyal Fobi ve Tedavisi ÇOK OKUNUYOR Şubat 2023
► Uçuş Korkusu ve Tedavisi Aralık 2018
► Seks Bağımlılığı Aralık 2018
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


08:20
Top