Yaşadıklarımız öğretiyor bize, çünkü çocukluktan beri başarı ve performansa göre övüldük. Aldığımız notlar, kuralara uyma, insanları memnun etme, görüntü, spor daha birçok alanda aynıydı. Sonuçta oluşan inancımız “Ben ne başardıysam ve onu ne kadar iyi başardıysam, oyum.” Oldu.
Ama yapılan bütün araştırmalar mükemmeliyetçiliğin başarıyı engellediğini gösteriyor ve hatta daha da kötü depresyon, kaygı, bağımlılığa giden yola sokuyor bizi…
Eğer mükemmeliyetçiysek, risk almak dehşet vericidir. Hatalar yapma ve başkalarını hayal kırıklığına uğratma korkumuz yüzünden de peşinden gidemediğimiz hayallerimiz vardır. İstenilen olmak için kendi yaşamımızı feda ederiz. Adeta ruhumuzu satarız ve bu yüzden içimiz acı doludur. Ama biz mükemmel olmak için bunu da yok saymaya çalışırız.
Mükemmeliyetçilik, elimizden gelenin en iyisini yapmak değildir. Sağlıklı başarı ve büyümekle de ilgili değildir. Mükemmeliyetçilik, mükemmel yaşar, mükemmel görünür, mükemmel davranırsak, suçlama, yargılama ve utancın acısından sakınabileceğinize veya en aza indirebileceğimize inanmaktır. Bir kalkandır. Gerçeklerden kaçıran şey o iken, bizi koruduğunu düşünerek her yere sürüklediğimiz yirmi bin tonluk çelik zırh gibidir.
Elinden gelenin en iyisini yapmakla, mükemmeliyetçilik zaman zaman birbiriyle karıştırılıyor sanırım. Ama aralarındaki en önemli fark şudur; “elimizden gelenin en iyisi” inde kendimize odaklıyızdır. Merkezinde “Nasıl gelişebilirim?” sorusu bulunur. Mükemmeliyetçilikte ise dış odaklıyızdır. Genellikle de merkezinde bulunan soru “Ne düşünecekler?” dir. Hatta bazen mükemmeliyetçiliği kişisel gelişim olarak düşünenler de var. Ama maalesef esasında mükemmeliyetçilik kabul edilmek ve onay almakla ilgilidir.
Mükemmellik kâinatımızın en büyük yalanıdır. Zenginlik vaat eder ama sefalet getirir…
Mükemmeliyetçiliği bıraktığımızda, alacağımız mükâfat paha biçilmezdir. Hayatı zevkle yaşamaya başlarız. Kendi hayatımızı geri alırız ve o zaman içimizdeki mutluluğu gerçekten hissedebiliriz. Kontrol etmek zor olsa da imkânsız değildir. Bize yüklenen bu ağır yükten kurtulmak, en sevdiklerimizi yani ailemizi, çocuklarımız ve dostlarımızı tekrar kazanma şansını verir. Onlarla gerçekten sevgi dolu bir bağlantı oluşturma fırsatını yakalarız ki bu bağlantı bizim insan olarak en temel psikolojik ihtiyaçlarımızdan birisidir.
Mükemmeliyetçilikten kurtulmak için yapmamız gereken ilk şey, korkularımızı fark etmek ve onlarla yüzleşmektir. Bu olduğunda mükemmel olmaya çalışmaz, kendimizi sağlıklı bir şekilde ortaya koyabiliriz. Bunun değeri ve kişisel tatmini tartışılmazdır. Çünkü kendini ifade edebilmek yani duygu ve düşüncelerini paylaşabilmek bir başka psikolojik ihtiyacımızdır.
Diğer yapmamız gereken şey ise, iç seslerimizi dinlemektir. Özellikle mükemmel olmaya çalışan iç sesimizle içimizdeki sağlıklı tarafın birbiriyle konuşmasıdır. Hata yaptığımızda, kendimizi eleştirmeden şefkat göstermeyi öğrenmemiz gerekir. Mükemmeliyetçi sesimizi genelde Meli, malı yla biten cümlelerimizde yâda siyah beyazlarımızda bulabiliriz.