Makat çatlağı tedavisinde BOTOKS TEDAVİSİ kas kesmeden iyi sonuçlar sunuyor...

Bazen zor bir sorun karşısında üstesinden gelinemeyeceği korkusu insanı sarar. Halk arasındaki ismiyle makat çatlağı bilimsel ismiyle anal fissür böyle bir rahatsızlık. Makatta ağrı şikayetine neden olan bu durumda dahi insanlar utanma nedeni ile bu konu hakkında konuşmak ya da doktora gitmek istemezler. Kişisel çabalarla iyileşmesi için uğraşma yoluna gidilir. Ancak anal ağrı er geç tedavi edilmelidir. Tanı ne kadar erken konulursa tedavi sonuçları da o kadar iyi oluyor.
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim üyesi Doç. Dr. Sezai Leventoğlu kış aylarında kabızlık, zor ve sert dışkılama nedeni ile daha sık karşımıza çıkan ve halk tarafından “utanılan hastalıklar” arasında yer alan makat çatlağı tedavisinde kas kesmeden botoks uygulamasının iyi sonuçlar sunduğunu belirtiyor. Uygulanan Botoks dozuna ve uygulayıcıya göre iyileşme oranlarının %70-80’lerde olduğunu belirten Dr. Leventoğlu hastalık hakkında bilgiler vererek önerilerde bulundu.
Makat çatlağı ile yaşama boyu karşılaşma ihtimali %11 olarak bildiriliyor. Her iki cinste de eşit olarak görülen bu rahatsızlık özellikle genç yaş gurubunda sık görülüyor. Ağrılı, zor dışkılama şikayetlerine neden olan makat çatlağı başlangıç döneminde taze parlak renkli kanama nedeni ile sıklıkla hekimler ve de hastalar tarafından hemoroid yani basur olarak yanlış adlandırılıyor. Makattaki yırtık nedeni ile makat kaslarındaki kasılma sonucunda dışkı dar bir yerden çıkıyor, yırtık derinleştikçe hastanın ızdırabı daha da artabiliyor.
“ağrı nedeni ile tuvaletimi erteliyorum.” “tuvalete çıkmak benim için kabus.” “Tuvalete çıkmamak için yemek yemiyorum. sadece su ile besleniyorum. son 3 ayda bu yüzden 20 kilo verdim.” “makat ağrısı nedeni ile işimden oldum. Sosyal yaşantım kalmadı. “ Anal fissür halk arasındaki ismiyle makat çatlağı sıkıntısı olan pek çok hastanın ortak haykırışı bu kelimeler.
Daha çok ağrı daha çok kasılmaya yol açıyor…
Makatta çatlak ya da tıbbi adıyla anal fissürün makattaki küçük yırtıklar olduğunu açıklıyor Dr. Leventoğlu. Aşırı gerilmeye ve zorlanmaya bağlı makat esneyip, gevşemeyince oradaki doku yırtılıyor, şiddetli ağrıya neden oluyor. Ağrı kaslarda spazma yol açıyor. Bu bir kısır döngü. Ağrı kasılmaya, kasılma daralmaya, dışkının dar alandan zor geçmesi de yırtığa yol açıyor. Makat çatlağında hastalar “cam kırığı tarzında dışkılama hissi, dışkı üzerinde inci şerit halinde kan, makatta yanma-acı hissi, özellikle dışkılama sonrası makatta zonklama” tanımlıyor. Hastalığın erken döneminde parlak kırmızı kan gelmesi hastalar tarafından hemoroid olarak algılanıyor ve hemoroid tedavisi için çaba sarf ediliyor. Makat ağrısının devamında nihayet hasta bir proktoloji uzmanına başvuruyor.
Dr. Leventoğlu’na göre anal fissür yani makat çatlağı herkesin başına gelebilir. Hastaların çoğunluğu sağlıklı insanlar olmasına rağmen kabızlık ya da sert ve zor dışkılama altta yatan nedenler arasında biliniyor. Düşük posalı beslenme, gebelik, normal doğum, şehir değişikliği, kişinin ortam değişikliği (askerlik, evlenme), bağışıklık sisteminin zayıflaması da hastalığın ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Erken dönem makat çatlağı tıbbi tanımıyla akut anal fissürde dışkılama sonrası ağrı şikayeti, kanama olmakta ancak bu şikayetler uzun süreli olmuyor. 2-4 hafta içinde beslenme ve tuvalet alışkanlıklarını disiplinize etmekle kolayca kaybolabiliyor. Şikayetlerin 4 haftadan uzun sürmesi, dışkılama sonrası temizlenmede ele şişlik, meme gelmesi, ağrılı dışkılama, yanma hissinin varlığı olayın kronikleştiğini gösteriyor.
Hastalık nasıl tedavi ediliyor…
Makat çatlağından korunmak için özellikle sebze meyve ağırlıklı beslenme, sabah kahvaltısının mutlaka yapılması, sabah yataktan kalktıktan sonraki ilk iki saat mümkünse kahvaltıdan yarım saat sonra günde bir kez tam boşaltma tarzında dışkılama, dışkılama sonrası makat bölgesine sıcak duş tutulması önem arz ediyor. Bunlar hastalığın varlığında mevcut tedaviye ilave tedbirler olarak eklenmesi de tedavinin başarı şansını arttırıyor. Anal fissür halk arasındaki ismiyle makat çatlağında tedavi stratejileri ameliyat dışı ve ameliyat yöntemleri olarak iki gurupta irdeleniyor. Tedavide anal kaslara geri dönüşümsüz zarar vermeden kas spazmını-kasılmasını ortadan kaldırmak hedefleniyor. Bu amaçla nitratlı kremler makat bölgesine uygulanabiliyor. Bunların başarı olasılığı %50-60 arasında bulunuyor. Nitratlı kremlere iyi yanıt alınırsa tedavi 6-8 haftaya tamamlanıyor. Bu kremlerin en büyük handikapı baş ağrısı olarak biliniyor. Nitratlı kremlerden fayda görülmemesi durumunda ikinci seçenek olarak Botolinium toksini yani BOTOKS injeksiyonu öneriliyor. Uygulayıcı ve ilacın dozuna göre başarı şansı %70-80. Etkinliği altı ay süren bu ilaç ofis koşullarında, anestezi gerektirmeyen, minik iki adet iğnenin yapıldığı, öğlen arası dahi uygulanabilen, hastanın işe ya da okula gitmesini engellemeyen bir prosedür. Hastanın ağrı şikayetleri Botoks uygulaması sonrası 2-3 gün içinde gerilemekte, 10 gün içinde ise tamamen kayboluyor. Dr. Leventoğlu Botoks yönteminin güzelliğini kas koruyucu olması, gaz-gaita kaçırma sorunlara neden olmaması olarak bildiriyor. Başarısız olunması durumunda, hala ihtiyaç olursa da kas kesilmesi mümkün olacak seçenekler arasında bulunuyor.
Nitratlı kremler ya da Botoks gibi ameliyat dışı seçeneklerden fayda görülmemesi ya da bunlara uygun görülmeyen vakalarda sfinkterotomi denilen kas kesilmesi durumu kaçınılmaz oluyor. İdeal olanı sağlıklı bireylerde olan makat çapının 30-33mm ye getirilmesinin hedeflenmesi. Makat çatlağı olan bireylerde bu çap 18mmye kadar gerilemekte, daralmakta. Burada önemli olan kasın ne kadar kesileceği sorunu karşımıza çıkıyor. Kasın gereğinden az kesilmesi durumunda ameliyat hiçbir işe yaramazken, gereğinden fazla kas kesilmesi durumunda da gaz kaçırma-tutamama, gaita tutamama sorunları ortaya çıkabiliyor. Dr. Leventoğlu, özellikle ameliyatın gerekmesi durumunda kendilerinin dünya literatürüne katkı olarak sağladıkları teknikle yani spazm kontrollü ve de basınç kontrollü olarak kasın kesilmesi bu sorunları hemen hemen tümüyle ortadan kaldırabildiğini ifade ediyor.
Anal fissür yani halk arasındaki adıyla makatta çatlak, yırtık başlangıçta basit tedbirler alınması ile kendiliğinden iyileşebilen bir hastalıkken, hadisenin kronikleşmesi, uzaması tedaviye dirençli kılmakta daha sofistike tedavi protokollerini gerektirebiliyor. Bu nedenle Dr. Leventoğlu sebze-meyve ağırlıklı beslenmeyle gaita hacminin arttırılması ve yumuşatılması ile dışkılamanın daha kolay ve rahat yapılmasını öneriyor. Yine günde bir kez tam sıkışarak sabahları mümkünse kahvaltıdan sonra dışkılamanın hastalığı önleyebileceği gibi mevcut tedavilerin etkinliğini artıracağını belirtiyor. Son olarak da makat bölgesine dışkılama sonrası sıcak duş uygulaması hastanın şikayetlerini belirgin olarak ortadan kaldıracağını ifade ediyor.