2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocukta Beş Duyuyu Geliştirmek
YAZI #2726 © Yazan Uzm.Psk.Mutlu İNCESOY | Yayın Kasım 2015
ÇOCUKTA BEŞ DUYUYU GELİŞTİRMEK
Eğitim yaşamında ve gündelik yaşamda pek çok veri ( bilgi) ile karşılaşırız. Beyin bu verileri işlemden geçirir ve birey için gerekli olmayanları bir gün içerisinde unutur, gerekli olanları uzun süreli hafızaya kaydeder. Yolda yürürken, evde ya da işte duyduğumuz sesler, gördüğümüz tabelalar, yaşadığımız olaylar beyin için bilgi niteliği taşır. Okulda ders sırasında öğretmenin anlattıkları, arkadaşımızın konuşmaları, duvardaki panolar, koridordan gelen sesler de bilgi niteliği taşır. Yeni bilgiye yer açmaya çalışan beyin ise kişinin tekrar etmediği ya da birden fazla duyu organı ile pekiştirmediği verileri hızla siler. Kalıcı öğrenmenin temelinde birden fazla duyu organı ile öğrenerek pekiştirme yapılması vardır. Örneğin öğretmenin anlattığını yazmak, bir kez daha yüksek sesle okumak, tenefüste arkadaşına anlatmak, akşam bununla ilgili bir aktivite yapmak çok yönlü bir pekiştirme sağlar. Sadece dinleme ile yetinmek ise bu bilginin en kısa sürede unutulması ile sonuçlanır. Bir bilgiyi duyduğumuzda unutmamak için yüksek sesle tekrar etmek ve bir kağıda yazmak öğrenmeyi pekiştirir. Bu sayede yapacağımız işleri, alışverişte alacaklarımızı, randevularımızı ve ödevlerimizi unutmayız.
Çocuk eğitiminde çok duyulu öğrenmeyi bir alışkanlık haline getirmek mümkündür. Bu amaçla bazı egzersizler yapmak yeterlidir.
1-İŞİTME DUYUSU
Modern çağın en büyük sıkıntılarından birisi duymamaktır. ‘Çocuklar artık duymuyorlar.’ Kulakları sağlam maşallah. Beslenmeleri tam, eğitimleri tam ama duymuyorlar. Birçok öğretmen ve anne-baba bu sıkıntıyı yaşamaktadır. ‘Bir şeyi 5 kere söylüyorum duymuyorlaaaar’. Evet, çocuklar artık beş kere söylenmeyen şeyleri duyamıyorlar ya da ancak bağırdığınızda duyuyorlar. Peki bunun sebebi ne?
Özellikle şehirlerde o kadar çok gürültü var ki insanlar sağlıklarını koruyabilmek için birçok sesi duymadan yaşamayı öğreniyorlar. Evlerde sürekli açık olan televizyon ve bilgisayarların yarattığı gürültü kirliliği ise cabası. Hal böyleyken de çocuklar artık düşük tınılı sesleri duymamaya alıştılar. Ne yazık ki gerçekte duyulması gereken sesleri de duymamaya başladılar. Hele ki öğretmenin anlattığı ve çocuğun dinlediği bir eğitim sisteminde dinlemeyi bilmeyen çocukların halini bir düşünün.
Ancak duyu organlarını aktif kullanma becerisi geliştirilebilir sevgili okurlar. Özellikle ilk çocukluktan itibaren uygulanan egzersizlerle çocuğunuza dinlemeyi öğretebilirsiniz. Bunun için günlük hayatın içine yayılmış bazı çalışmalar yeterlidir.
Örneğin:
Sokakta yürürken çocuğunuzun dikkatini bazı spesifik seslere çekin.
-Uzaktan gelen köpek havlamasını duydun mu?
-Rüzgarın sesi kulağıma hoş geldi.
-Kuşlar nasıl da baharı müjdeliyor vb.
Evde otururken de bunu yapabilirsiniz
-Yağmur sesini duyuyor musun?
-Kediler nasıl da bağrışıyor.
-Çaydanlıktaki su kaynadı sanırım. Fokurdamaları duyuyor musun?
Bazı yönergeleri bir kez söyleyebilir ve aklında tutmasını isteyebilirsiniz.
-Bir kez söyleyeceğim. İyi dinlemeni istiyorum. ‘Mutfaktan masanın üzerindeki tabağı ve bir de bardak getirmeni istiyorum.’ (Bu yönergeleri aklında tutup tutamadığını kontrol edin)
-Dişlerini fırçalamadan önce çantanı hazırla vb.
Günlük yaşam içerisinde her türlü olayı işitme egzersizi olarak kullanabilirsiniz. Yönergeleriniz açık ve düşük bir ses tonu ile olsun. Çocuklar alçak tınılı sesleri de duymayı öğrenmeliler. Bu alışkanlık onların hayatına büyük bir katkı sağlayacaktır.
2-GÖRME DUYUSU
Görme duyusu son yıllarda çocukların en çok kullandığı duyudur. Televizyonda, bilgisayarda yaptıkları aktivitelerin çoğu çocuğun görme duyusuna hitap eder. Bu nedenle olsa gerek, son dönemlerde öğretmenlere ders anlatımlarında görsel materyal kullanmaları önerilmektedir. Özellikle sınıfta görselliği kullanan öğretmenler o derste daha yüksek bir başarı elde ederler. Çünkü elimizde görsel öğrenmesi bol bol uyarılmış çocuklar var ancak bu konuda da bir teferruata değinmek istiyorum. Çocuklar bütünü görmekte iyiler ancak ayrıntıları kaçırıyorlar. Bu sebeple ayrıntıları da görebilmeleri için çalışılabilir.
Siz de bu beceriyi geliştirmek için çalışmalar yapabilirsiniz.
Örneğin:
-Baksana ağacın yaprakları arasında minik meyveler büyümeye başlamış
-Pazarda kaç çeşit meyve var sayalım.
-Hangi meyveler akraba acaba.
-Alışverişte gördüklerini çizebilir misin?
-Odanda olan eşyaları bakmadan resmedebilir misin? vb.
Çocuk, görmenin ötesine geçip ayrıntıları da görmeyi öğrenirse daha kaliteli bir görme yaşantısı geliştirmiş olacaktır.
3-KOKLAMA DUYUSU
Aslında işin özünde sahip olduğumuz tüm becerileri geliştirmek var. Bedenini ve kişiliğini iyi tanıyan insanlar hayatta daha mutlu ve başarılı olabilirler.
Koklama duyusu da bu sebeple çocuklarda geliştirilmelidir. Kokusunu aldıkları materyallerin özelliklerini tanıma ya da tahmin etme oyunu ile bu duygu geliştirilebilir.
Örneğin:
-Mis gibi balık kokusu geldi. Sen balık sever misin?
-Baharda çiçekler nasıl da güzel kokuyorlar.
-Dişlerini fırçalarsan ağzın temiz kokacaktır.
-Evimiz temizlik kokuyor.
-Bu gelen koku hangi yemeğe ait acaba, vb.
Bu şekilde çocuk etrafındaki kokulara karşı da duyarlı olacaktır.
4-TATMA DUYUSU.
Birçok çocukta bu duyuyu fark ediş erken yaşta gerçekleşir. Küçük çocuklar bile ekşiyi tatlıdan, tuzluyu ekşiden ayırabilir ve tercihler yapar. Hatta bebeklerin her şeyi ağızları ile keşfetmeleri de bu duyuyu geliştirir. Bu sebeple onların eşyaları yalamasını ya da ağzına götürmesini engellemeyin. Bebeklerin bir dönem her şeyi ağzına götürmesi doğal bir süreçtir.
Örneğin:
-Çok şeker içeren yiyecekler sağlığımıza ve dişlerimize zararlıdır. Tat bak bu çok şekerli. Sanırım glikoz içeriyor.
-Hııı bu yemek çok lezzetli.
-Bu çorba lezzetsiz, ama sağlıklı olduğu için yemeğimi bitirmek istiyorum,
-Muzun ağzımda dağılmasına bayılıyorum vb.
5-DOKUNMA DUYUSU
Bu duyu bebeklikten itibaren geliştirilebilir. Çocuklara farklı dokulardan oluşan kitap ve oyuncaklar almak, onların eşyalara dokunuşunu yorumlamak, iyi egzersiz alanları yaratır.
Örneğin:
-Bak, sandalye ne kadar soğuk.
-Şu ayının yumuşaklığına bak.
-Masa ıslak.
-Kitabın bu sayfası ne kadar tırtıklı,
-Saçların çok yumuşak vb.
Aslında beş duyuyu da geliştirmek mümkün. Basit bir çok yaşantı ya da sohbetle bunu sağlayabilirsiniz. Bunun farkında olmak ve geliştirmek için materyal aramak yeterli. Olaylara ve eşyalara bu gözle bakarsanız ne kadar çok malzeme ve fırsat olduğunu görebilirsiniz. Yolda yürürken ya da evde televizyon seyrederken çocukla yan yana olduğunuz vakitleri bu tip basit sohbetlerle öğrenme ortamına dönüştürebilirsiniz. Bu egzersizler çocukta hem duyularına karşı farkındalık sağlayacak hem de öğrenme zenginliği yaratacaktır.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Mutlu İNCESOY Fotoğraf
Uzm.Psk.Mutlu İNCESOY
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi1 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Mutlu İNCESOY'un Makale ve Yazıları
► Çocuklarda Sorumluluk Bilincini Geliştirmek Psk.Dnş.Ece AKIN BAKANAY
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Çocukta Beş Duyuyu Geliştirmek' başlığıyla benzeşen toplam 19 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Tuvalet Eğitimi Ocak 2016
► Oyuncak Seçimi Aralık 2015
► Kitap Sevgisi Aşılama Kasım 2015
► Kardeş Kıskançlığı Kasım 2015
► Bilgisayar ve Çocuk Kasım 2015
► Kariyer Kasım 2015
◊ Bilim ve Merak Kasım 2015
◊ Çocuk ve Yalan Kasım 2015
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


14:52
Top