BİR KEREDEN ÇOK ŞEY OLUR


Ülkemizde özellikle genç nüfusu etkileyen ama toplumsal bir sorun olan “madde bağımlılığı” birçok faktörün etkisiyle ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Fizyolojik veya psikolojik problemleri olan kişilerin uyuşturucu ve/veya uyarıcı maddeye daha fazla yöneldiği bilinmektedir. Herkesin bağımlı olma ihtimâli vardır ancak problem çözme becerilerinin gelişmemiş olması, olumsuz benlik algısı, sorunlu aile yaşantıları gibi birçok faktör bağımlılık için risk oluşturmaktadır. Bir baş etme yolu veya sorunlardan uzaklaşma isteğiyle uyuşturucu ve/veya uyarıcı maddeye yönelim beraberinde büyük zararlar getirir.
Genellikle arkadaş ortamında “bir kereden bir şey olmaz, dene”, “çok iyi gelecek” gibi telkinlere kayıtsız kalamayan kişiler bağımlılığa ilk adımlarını atmış olurlar. Uyuşturucu ve/veya uyarıcı maddeler alındığı ilk andan itibaren sinir sistemini etkilemeye başlar. Örneğin kokain ve amfetaminler merkezi sinir sistemini uyarırken, opiyatlar ve sakinleştiricilerin yatıştırıcı etkileri vardır. Bazı reçeteyle satılan ilaçlar da benzer etkilere sebep olduğundan kötüye kullanılabilir. Kişi maddeyi ilk kullandığı zamanlarda keyif alır, rahatlar, hoş bir his duyar ve daha sonra bu maddeyi tekrar alıp aynı hissi yaşamak ister. Bir kez kullanımda dahi bağımlı olma riskine karşın kişiler maddelerin bu özelliklerinden dolayı kullanım sıklıklarını arttırmak isterler. Böylelikle aynı etkiyi duymak için madde kullanım miktarının artmasına ihtiyaç duyularak tolerans gelişir. Bağımlılık yapıcı maddenin azaltılması veya yokluğunda da yoksunluk belirtileri ortaya çıkarak kişinin hayatı her yönden zarar görmeye başlar. Bunun dışında laboratuvar hayvanları aracılığıyla madde bağımlılığının temeli olan psikolojik bağımlılık araştırmaları bize gösteriyor ki, madde kullanma isteği bütün normal faaliyetleri durdurup madde arayışına yoğunlaştıkları için kendine zarar veren ve ölümle sonuçlanabilen davranışların doğmasına neden olmaktadır.
Madde bağımlılığı fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden bireyi ve yakın çevresini derinden etkilemektedir. Bu doğrultuda bağımlılık tıbbi ve psikolojik müdahalelerle tedavi edilmelidir. Tedavinin başarılı olabilmesi için de öncelikle bireyin tedaviyi kabul etmesi ve tedaviye devam etmesi gerekir. Bu süreçte de psikoterapinin önemi ortaya çıkmaktadır. Psikoterapi ile aile ve bireye psikolojik destek sağlanarak bireyin topluma etkin bir birey olarak geri kazandırılması sağlanır.