Hepimizin yaşadığı, yıllar geçtikte nasıl bir dönem olduğunu unuttuğumuz süreç: “ergenlik”
Yıllardır kimi doğru kimi yanlışla, bazen zorlanarak bazen keyifle ama en iyisini istemekten vazgeçmeden çocuğunuzu büyüttünüz. Hala sizin gözünüzde küçük çocuğunuz olsa da; o artık çocuk değil. Bunu bazen bağırarak, bazen ağlayarak bazen susarak size anlatmaya çalışıyor. Eskiden yanaklarını sıktığınızda size kocaman gülücüğüyle karşılık verirken artık sinirleniyor. Peki bu değişim normal mi?
Çocukluğu geride bırakıp yetişkin olmaya çalışmak oldukça zor. Hem kendi ayaklarının üzerinde durmaya çalışıyor, hem de buna alışık değil ve tökezliyor. Bazı anne babalarsa çocuklarının tökezlemesine kıyamıyor, fazla korumacı davranıyorlar. Bazılarıysa tam tersi çocuklarının bütün sorumluluğu üstlenmesini bekliyor ve onlara yardımcı olmayı bırakıyorlar. Bu noktada gençlerin özgüveni gelişmiyor. Ya gözle görülür şekilde çok ürkek davranıyorlar ya da dışardan birçok problemin üstesinden gelecek gibi görünse de iç dünyalarında çatışmalar yaşıyorlar.
Aslında özgüveni doğru şekilde geliştirmek çok kolay. Çocuğunuzun yaşına uygun, yapabileceği her şeyi kendisinin yapmasına izin vermek özgüven geliştirmekte kilit noktamız. Yalnız bir konuda zorlandığında sizden yardım istemesinde yanlışlık olmadığını aktarmak çok önemli. Nasıl ki çocuğunuz küçükken yemeğini kendi yemesi için eline kaşık vermiştiniz, döküp saçmasını önemsememiştiniz, bu dönemde de aynı şekilde bazı noktalarda kontrolü çocuğunuza vermeniz gerekmekte. Belki başlarda zorlanacak ama sonunda kendi ayaklarının üzerinde duracaktır.
Bunun dışında neler yapabilirim diyorsanız; artık çocuğunuzun büyüdüğünü kabullenip ona saygı duyun derim. Yalnızca belirli konularda kontrolü çocuğunuza bırakmanız yetmez, ona hem evin içinde bir birey olarak saygı duymanız, hem de kendi hayatı ile ilgili verdiği kararlara saygıyla yaklaşmanız çok önemli. Evde tartışılan bir konuda fikrini söylüyorsa ve bu fikir size pek uygun değilse onu dinlemeniz, anladığınızı hissettirmeniz ve size uygun olmayan taraflarını açıklamanız gerekmekte. Sonuçta kendi hayatını kontrol etmesine izin verdiğiniz çocuğunuza evde bir karar verirken söz hakkı tanımamanız çocuğunuzun aklını karıştıracaktır.
Saygı duyduğunuz, kendi hayatını yönlendirmesine izin verdiğiniz, fikir alış verişi yaptığınız çocuğunuza sorumluluk da vermelisiniz. Sorumluluklar hayatın bir parçası. Odasını toplama, kurslarına tek başına gitme ya da sofrayı toplama görevinin çocuğunuza verilmesi çocuk için yeterli sorumluluktur. Bu gibi sorumluluklarını yapmadığı zaman eğer ki haklı bir mazereti varsa yardım etmeli, yoksa müdahale etmeden yapmasını beklemelisiniz. En önemlisi sorumluluklarını gerçekleştirdiğinde ve başarılarında takdir etmeyi unutmamalısınız
Arkadaş seçimlerini çocuğunuza bırakmalı, bir sorun gördüğünüz arkadaşlarındaysa nedenini çocuğunuza açıklayarak arkadaşına karşı mesafe koymasını rica etmelisiniz. Yalnız buradaki en önemli ayrıntı bu durum çocuğunuzun her arkadaşı için geçerli olmamalıdır.
Ailede saygı duyulan çocukların genellikle özgüven problemi çekmediğini görüyoruz. Kendilerine güvenlerinin oturdukları bu yaşların çok kritik olduğunu unutmamalı, onların yetişkinliğe adım attığını artık küçük çocuğunuz olmadığını aklınızdan çıkarmamalısınız.
Hande NACAR
Psikolog