Sağlıklı beslenmek ömür boyu sürdürmemiz gereken bir alışkanlıktır. Beslenme. insan ihtiyaçlarının tabanını oluşturur. İnsan bir konutta bakım ve onarımını yaparak yıllarca oturabilir, bir giysiyi yıllarca giyebilir, fakat yaşamı için her gün beslenmesi gerekir. Ancak özel günlerde, davetlerde, bayramlarda beslenme düzenimiz bozulur. Her ne kadar siz dikkat etseniz de bir anda etrafınızı yemeniz için ısrar eden dostlarınız, akrabalarınız,arkadaşlarınız saracak ” bir seferden ne olur?, benim pişirdiğim börek kilo yapmaz? Zaten çok kilo verdin? Ben de tabağını bitir başkasında yemezsin?” sık duyduğunuz cümleler olacak ve ısrarlara hayır diyemediğiniz günler olacak.Biz diyetisyenler bunun ço iyi farkındayız o yüzden aradığınız her şey bu yazımda.
Sağlıklı bir kurban bayramı geçirmek için doğru besin seçimi, gıda güvenliği, etlerin saklanması, hazırlanması ve pişirme yöntemlerinde bilinçli davranmak gerekiyor. Alınması gereken önlemlerin herkes için geçerli olduğu unutulmayıp kurban bayramında da; sağlıklı beslenmenin temel prensiplerine, yiyecek seçimine, porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli dağılımına her zaman özen göstermemiz gerektiğini unutmamamız gerekir.

Bayramda beslenme önerileri

1. Yaşamın her döneminde yeterli ve dengeli beslenme sağlığın korunması için temeldir. Bu nedenle dört besin grubunda bulunan çeşitli besinler en az 3 ana ve 3 ara öğünde yeterli miktarlarda alınmalıdır.

2. Süt grubunda yer alan süt, yoğurt; et grubunda yer alan et, tavuk, yumurta, peynir, kuru baklagiller, sebze ve meyve grubu ve tahıl grubuna giren ekmek, bulgur, makarna, pirinç vb. besinlerin yeterli miktarlarda tüketilmesi önerilmektedir. Yetişkinler günde; 2 porsiyon süt/yoğurt ve 1 dilim peynir veya 1 yumurta ve 3-4 köfte kadar et/tavuk/balık tüketmeli, her öğünde mutlaka sebzeye çiğ/pişmiş olarak yer verilmelidir.

3. Hafif bir kahvaltı ile güne başlanmalı ve gün boyu öğün atlanmamalıdır.

4. Besinler iyi çiğnenmeli, yavaş yavaş, azar azar ve sık yenilmelidir.
5. Tabağınızın ¼ ünü kırmızı et kalan kısmını ise sebze yemekleri ve salatadan oluşturun, bunun yanında tam buğday ekmeğinizi veya bulgur pilavınızı tüketmeyi unutmayın.

6. Bayram boyunca tatlı, çikolata tüketimine dikkat edilmeli, çevrenin ısrarcı tutumlarından ve aşırı yeme eğiliminden mümkün olduğunca uzak kalınmalıdır. 1 porsiyon meyve yerine 2 kare bitter çikolata veya 1 bardak süt/yoğurt + 1,5 porsiyon meyve yerine dondurma ya da 1 küçük kase az şekerli sütlü tatlı tercih edilebilir.

7. Bayram süresince ve bayramdan sonra da sıvı alımı arttırılmalı, günde yaklaşık 1.5- 2 litre su içilmeli, günde 1-2 fincan yeşil çay içilmelidir.Yemeklerin yanında asitli, gazlı , şekerli içecekler tercih edilmemelidir.

8. Şeker, kalp ve yüksek tansiyon hastaları ile kronik hastaların, sürdürdükleri diyete bayram süresince de özen göstermeleri önemlidir. Ayrıca, 0-12 yaş grubu bebek ve çocukların, büyüme ve gelişime katkısı olmayan, boş kalori kaynağı şeker ve şekerli besinlerden uzak tutulmalıdırlar.

9. Özellikle yaşlılar ve tansiyon /şeker hastalarının gün boyu kahve ve çay tüketimlerine dikkat etmeleri gerekmektedir, günde 2 fincandan fazla kahve tüketmekten kaçınmaları önerilmektedir.

10. Bayram boyunca da yürüyüşü ihmal etmemek gerekir, diyet kaçamaklarınızı dengelemenin en iyi yolu kalori harcamaktır.
Yukarıdaki önerilerin yanında etlerin doğru şekilde pişirilmesi ve depolanması gerekir. Etler doğru pişirilmezse hayvanlardan insanlara hastalık yapıcı mikroorganizmalar bulaşır. Elbette ilk dikkat edilmesi gereken şey kurbanlık seçerken veteriner kontrollü-onaylı kurbanlıkların seçilmesi. Seçilen kurbanlığın İslami ve hijyenik şartlara uygun bir şekilde kesilmelidir.Unutulmaması gereken bir diğer konu ise kurbanlık kesildikten 24 saat sonra etteki mikroorganizmaların öldüğüdür.İlk 24 saat hem mikroorganizmaların ölmesi ve ölüm sertliğinin geçmesi için et mutlaka dinlendirilmelidir.Sıfır derece sıcaklıkta 7-10 gün dinlendirilen etlerin hem pişme süresi kısalır hem de lezzeti artar.Eti doğru pişirerek vitamin ve minerallerini kaybetmeyin. Doğru pişirme yöntemleri etin lezzetini,besin değerini,kıvamını,kokusunu koruyacaktır. Izgara, buğlama, fırında sebzelerle birlikte pişirmek seçilmesi gereken yöntemlerdir. Mangal, yağda kızartma gibi işlemler sonucu oluşacak kanserojen maddelerden uzak durmak için harika yöntemlerdir. Etler iyi pişirilmeli çiğ kalmamalıdır. Etlerin az pişmiş veya çiğ tüketilmesi etin kalitesini düşüreceği gibi, besin zehirlenmelerine de neden olabilmektedir. Etler ızgarada pişirilecekse vitamin kaybını önlemek ve kanserojen madde oluşumunu engellemek için etler ateşten 15 cm uzakta olmalıdır ve kömürler kor halini aldıktan sonra etler pişirilmelidir.
Herkese keyifli ve sağlıklı bir bayram dilerim…