Krizi çocuğunuza anlatmak için lükslerinizden vazgeçin



Ekonomik kriz, ailenin her bireyi gibi çocukların da makul isteklerde bulunmasını gerektiriyor. Ona tutumlu olmayı öğretmek istiyorsanız, kendi davranışlarınızla örnek olun..

Çocuk Gelişim Uzmanı Şenay Yılmaz, çocuklarının sorunlarına dair ailelerden gelen soruları yanıtladı:



* Sekiz yaşındaki oğluma bir şey istediğinde hiç 'hayır' demedik. Ekonomik krizde harcamalarına dikkat etmesi gerektiğini nasıl anlatalım? Çocuğun sürekli rahat ve istediklerine ulaşabileceği bir ortamda yetiştirilmesi, onun, zorlayıcı hayat koşulları ile karşılaşınca hırçın agresif ya da saldırgan davranmasına neden olabilir. Ona şartların zorlaştığını hissettirebilmeniz için işe önce kendinizden başlayın.



SAKİNLİKLE ANLATIN

Lükslerinizden vazgeçtiğinizi hissettirin; çok beğendiğiniz bir gömleği para biriktirerek alabileceğinizi eşinizle yüksek sesle konuşarak onun duymasını sağlayın. İsteklerinden gücünüzün yeten kısmını karşılayabileceğinizi, fazlasını yapamayacağınızı anlatın. Ancak bu konuşmayı sakin, sessiz ve onun da kendini rahat hissettiği bir ortamda yapın. Bunun bir süreç olduğunu zamanla atlatılacağına inandığınızı ve ondan aile bütçesine destek olmasını istediğinizi söyleyin. Durumu aşırı dramatize etmeyin.



* Çocuğum evde çok uslu ama okulda hep yaramazlık yapıyor. Ya da evde çok yaramasa okulda çok sessiz duruyor. Neden böyle yapıyor? Çocuklar yaşadıkları zorlukları, stres yaratan durumları ya da ifade edemediklerini davranışlarıyla gösterirler. Hangi saatlerde, hatta hangi derslerde bu sorun artıyor, sorgulayın. Bunları tetikleyen nedenlere bakın. Nedenden sonuca gitmeye çalışın. Eğer evde hareketli okulda sessizse; ebeveynlerin dikkatini çekmek istiyor, okulda arkadaşları ile yaşadığı sorunları çözemediği için huzursuzluk yaşıyor ya da okulda kendine fazla özel vakit ayıramadığı için evde yaşadığı özgür ortamı sonuna kadar yaşamak istiyor olabilir. Onu anlamaya çalışın. Anlarken yargılamadan, tamamen onun gibi düşünerek sorunlara çözüm üretin.



* Arkadaşları çocuğumla alay ediyor. Çocuğumu nasıl yönlendirmeliyim? Onu dinleyin ve arkadaşlarının neden dalga geçtiğini anlamaya çalışın. Sonra bu durumla başedebilme yolları üretin. Örneğin görmemezlikten gelmesini isteyin. Ya da o ortamdan uzaklaşmasını söyleyin.

* Kesinlikle diğer çocuklarla ya da velileriyle konuşmayın.

* Ona moral verin ve başınızdan geçen benzer bir olayı (gerekirse hikaye yaratın) anlatın. Çeşitli çözümler ürettiğinizi ve uyguladığınızı söyleyin.

* Çocuğunuzdan yaşadığı bu durumu anlatan bir resim çizmesini isteyin. Çizdiği bu resimleri duygu durumlarına uygun renklerde boyaması konusunda teşvik edin. Daha sonra resmini anlatmasını isteyin. Bu sayede olumsuz ve saldırgan duygusunu boşaltmış olur ve sakinleşir.

* Çocuğunuzun özgüvenini artıracak davranışlarda bulunun.



Çocuğum sınavlardan 4 aldığında ağlıyor. Ne yapmalıyım?

Genelde bu tarz sorunu olan çocuklarla karşılaştığımızda ilk baktığımız şey anne ya da babadır. Bu sorununun daha fazla ilerlemesi psikiyatrik sorunlara neden olabileceği için bu konuda bir uzmandan destek almanızı öneririz.



Çocuğunuz okula başlayınca çeşitli sorunlarla karşılaşmış olabilirsiniz. Mutlaka bir uzmandan yardım almanızı gerektiren davranışlar ise şunlar:



* Evdeki ödev yapma süresi bahanelerle bölünerek 30 dakikayı aşıyorsa...

* b-d-p ya da 6-9 gibi sembolleri sürekli karıştırıyorsa...

* Ondan istediklerinizi iyi dinlemiyor ya da farklı algılıyorsa. Örneğin buzdolabından su istediğinizde size elma getiriyorsa...

* Dikkatsizce davranışlarından dolayı evdeki eşyaları kırıyor, düşürüyor ya da çarpıyorsa...

* Kendini ifade ederken çok kısa cümleler kuruyor ya da tam olarak anlatamıyorsa...

* El becerisi isteyen işlerde zayıf kalıyorsa... Örneğin kalemi kullanırken zayıf tonda yazı yazma, kalemi gerektirdiği şekilde bastırarak yazmama...

* Yazıları gereğinden fazla küçük ya da büyük ise...

* Okurken harflerin seslerini hatırlamıyor ya da hatırladığı seslerin harflerini çizemiyorsa...

* Aşırı derecede hareketli ve ani davranışları varsa...

* Öğretmenin sınıfta yapmasını istediği ödevlerini tamamlamadan eve geliyorsa...

* Hafızası çok zayıfsa, öğrendiklerini hemen unutuyorsa...

* Okula ve öğrenmeye karşı aşırı isteksizse...

* Öğretmeni size, sınıfta ders yaparken çocuğunuzun bir şeylerle ilgilendiğini ya da hayallere dalarak onu dinlemediğini söylüyorsa...

* Sınıf geneline göre çok geride ise...

* Okumayı, yazmayı ve matemetik becerilerini yaşıtlarının gösterdiği yeterlilikte yapamıyorsa...

* Ödevler sizin için artık kabusa döndüyse,



* Çocuğum 3. sınıfta ve okulu ile evimiz arasında oldukça uzun bir mesafe var. Sabah ve akşam dönüşlerinde çok yoruluyor. Bazen ödevlerini bile yetiştiremediğimiz oluyor. Ancak okulu ve öğretmenleri de oldukça iyi. Bize yakın bir okula geçmemizi önerir misiniz?

Trafik koşullarını ve ulaşım zorluklarını düşününce yaşadığınız sıkıntıyı anlamamak mümkün değil. İlkokul çağı, çocukların akademik eğitimleri açısından çok önemli bir dönemdir. Bu nedenle bu dönemi ne kadar sağlıklı ve verimli geçirirse, diğer yıllar da, o oranla daha başarılı geçer. Eğer çocuğunuzun eğitiminden ve başarısından memnunsanız okulunu değiştirmemenizi öneririm. Ayrıca şehrin yaşam koşullarına alışmasının da sizin için başka bir artı olduğunu düşünüyorum.



* Kızım her pazartesi okula gitmek istemiyor. Ne yapabilirim?

Bazı çocuklar için iki gün tatil çok yeterli gelmez. Tatilin bitip tekrar okulun başlaması, tüm gün okulda olmak, dersler, ödevler, yetersiz süreli teneffüsleri düşündükçe gerginleşirler ve huysuzlaşırlar. Bunun için şunları yapın:



* Bir önceki akşam okulda yaşadığı güzel anılarını ya da olayları hatırlatın ve kahkahalarla gülün. Bu, çocuğa okulun güzel şeyler de yaşanan bir yer olduğunu hatırlatın.

* Her pazartesi sabahı ailece kahvaltı yapın.

* Çocuğunuza, o gün yaşayacaklarını merak ettiğinizi ve gelmesini dörtgözle beklediğinizi hissettirin.

* Ayrılma vakti geldiğinde çok uzatmayın. Kararlı davranın ve öpüşerek vedalaşın.

* Akşam geldiğinde çok fazla zorlamadan, günü hakkında konuşmaya çalışın