Ben ben ben ben.... Ben yapacağım, ben yiyeceğim, ben yatacağım diyerek kendi özerkliğini ilan etme çabaları içerisinde Aliko. Kafasına taktığı kurbağa şapkasını bize göstermek için mutfağa geldi. Çok tatlı görünüyordu fotoğrafını çekmek istedim. Tam çekerken elimden aldı "artık ben cekiceem" diyerek izin verdim ve işte karşınıza başarı duygusunu şapkayla ve fotoğrafıyla taçlandıran Aliko.

Mini mini birlerin, ana sınıfı öğrencilerinin ailelerinin kaygılarının tavan olduğu bir dönem ekim ayı. Yapabilir mi, yazabilir mi, okuyabilir mi? İşte bu sorunun cevabı 0-4 yaş arasında özerk olmasına, başarı duygusunu yaşamasına ne kadar izin verdiğinizle de alakalı.

Bebeğin emekleme çabalarına dayanamayıp ellerinden tutup yürütmeye çalışmak başardım duygusuna engel olmaktır.
Ek gıda döneminde kaşığı tutamıyor, üzerine döküyor, kirletiyor diyerek eline meyveyi, sebzeyi, kaşığı çatalı vermeyerek önlem almak, okul çağına geldiği halde buna devam etmek, başarı duygusuna engel olmaktır.
Ayakkabılarını, kıyafetlerini giyemiyor düğmeyi ilikleyemiyor, fermuar çekemiyor diyerek o işi üstlenmek başarı duygusuna engel olmaktır.
İki yaş döneminde o ağlama ve öfke nöbetleri geçirdiğinde ona patlamak, bağırıp çağırmak veya yokmuş gibi davranarak küserek başa çıkılacağını zannetmek de kendi duygularını tanımasına engel olmaktır.
Bırakınız yapsınlar, bırakınız yaşasınlar…
Çatalı kaşığı tutmayı, yemek yemeyi kendi yedikçe, makası kendine zarar vererek dikkatli olmayı öğrenecektir. Başarısızlığı yaşamadan başarıya ulaşılamayacağını elinden alıp yaptığımız da değil, “tekrar dene başarabilirsin” diyerek yüreklendirdiğimizde anlayacaktır.

Okula yeni başlayan öğrencilerin sadece bilişsel değil sosyal sorunlarla da başa çıkabilmeleri için zorlu bir dönem olduğundan önceki yazıda bahsetmiştim.

Okula yeni başlayan çocukları nasıl destekleyebiliriz?
Bilişsel ve psikomotor becerileri geliştirmek adına çocuklarımızın yapacağı etkinlikler şunlar olabilir;

• Büyük kasları güçlendirmeden küçük kasları güçlendiremezsiniz. (Yani önce kollar sonra parmaklar.) Fiziksel gelişimi destekleyen oyunlar (top oyunları, elindeki nesneyi başka bir yere taşıma, oyuncak toplama vb.)
• Sadece kalem tutarak çocuğun kaslarını geliştirmeye çalışmak onun sıkılmasına neden olabilir. Özellikle masa başı oyunları ve aktiviteleri sevmeyen çocuklar için, düğmeyi ilkten geçirme, ip dizme, kaşıkla doldur boşalt, hamur oyunları gibi oyunlar ve aktiviteler gerçekleştirilebilir.
• Montessori etkinliklerine bayılıyorum. Babaanne- anneanne yöntemi… Çocuğu hayata hazırlayan etkinlikler içeriyor. Sofra hazırlamak, ayakkabı boyamak, süpürge ve faraşla yerleri süpürmek gibi oyunların yanında bilişsel olarak çocuğu destekleyen oyunlarda içeriyor. Büyük- küçük, uzun-kısa, kavramlarını çok yönlü geliştirecek aktivitelerle destekliyor.
• Çocuklarınızın hayal gücünü destekleyecek hikâyeler okuyup, onun da anlatımını desteklerseniz okumaya karşı ön yargı oluşmasına engel olursunuz. Özellikle 6. aydan sonra kitaplarla tanıştırabilirsiniz (Model olmanız da önemli).
• Ödevlerini yetiştiremez kaygısı ile siz onun yerine yaparsanız ömr-ü billah kurtulamazsınız bu dertten. Bırakın öğretmen okulda biraz da kızsın, mahcup olsun, bunun kendi sorumluluğu olduğunun farkında olsun.
• Ödevlerini siz yapmayın fakat yapıp yapmadığını kontrol edin, yanında olun, ona yol gösterin, yapabileceğine dair motivasyon sağlayın. “Nasıl başlarsa öyle gider” diye düşünerek yanlışlarını görünce strese girmeyin. Çocuğunuz sizden etkilenip kaygılanır ve olumsuz sonuçlar karşınıza çıkar.
• Çocuğunuzun önünde uzun bir zaman olduğunu unutmayın. Rahat ve eğlenceli bir aktivite haline getirin ödev yapmayı.
• 15-20 dk da bir molalar vermesini sağlayın.
• Okula başlayınca oyundan uzaklaşmasını beklemeyin ve uzaklaştırmayın. Oyun oynamaya ve öğrenmeye devam etmesi gelişimini destekler.
• Sınıftaki ve çevresindeki arkadaşlarıyla arasında fark olup olmadığını takip edin fakat çocuğunuza kıyaslama yapmayın.

Sıraladığım öneriler hem mesleki birikim hem de yaşantılar sonucudur. Fakat en önemli tecrübeyi annem sayesinde edindiğimi belirtmeliyim. İlkokula başladığımız ilk günden itibaren evdeyse elindeki bulaşığı, tarladan geldiyse yemek yemeği bırakıp bizi destekledi. Okuyup meslek sahibi olmak dışında bağımsız olmayı, her zorluğun üstesinden gelebilmeyi, mücadelenin hiç bir zaman bitmeyeceğini ondan öğrendiğimiz için daha rahat yazıyorum ve öneriyorum.

Çocuklarımız bize doğanın emaneti ise onları korurken hayata hazırlamanın da görevimiz olduğunu unutmayalım.

sanırım bir sonra ki yazı annem olacak zira bana öğrettiklerinden faydalanmak herkesin hakkı olmalı….