Bedenim ne söylüyor?

Psikosomatik, fiziksel belirtilerin kaynağı olarak sadece biyolojik değil psikolojik etkisinin de bulunması durumu. Yunanca psyche, ruh ve soma, beden anlamına gelen kelimelerin birleşiminden oluşmaktadır. Ruhumuzun bedenimize olan etkisi.
Yaşantımız boyunca olaylar karşısında hissettiğimiz olumlu olumsuz tüm duygularımızın bedensel bir yansıması vardır. Bazen olaylar karşısında baş edemeyeceğimizi düşünüp savunma mekanizmalarımızı devreye sokar ve olay hiç olmamış gibi bilinç altımıza atmaya çalışırız. Bilinç altına gönderdiğimiz düşünceler zaman içerisinde bizi rahatsız etmeye başlar. Bu durum bazen zihinsel, duygusal, bedensel bazense hepsinde kendini göstermeye başlar. Bilinç altına gönderdiğimiz anılar birikmeye başladıkça zihinsel yorgunluklar ortaya çıkar ve bunun sonucunda nedenini anlamlandırmadığımız bedensel yakınmalar, ağrılar veya hastalıklar ortaya çıkabilir.
Bedenimizin farklı bölgelerinde yaşadığımız sıkıntıların ayrı ayrı sebepleri olmaktadır. Bu sıkıntılardan kurtulmak için bedenimizi dinlemeyi ve konuşturmayı öğrenmekten başlayabilirisiniz.
Bastırılmış duygular, ertelenmiş yaslar, yüzleşilmemiş yaşantılar gibi yaşamımız boyunca bizimle beraber taşıdığımız kilitli kutular vardır. Somatizasyon dediğimiz bedende oluşan psikolojik kaynaklı yakınma, ağrı, yaralar, hastalıklar gibi durumlara sebep olurlar. Bir başka deyişle, bu kilitli kutular yaşadığımız psikolojik olayları bedenselleştirerek dışa vurmaya zaman içerisinde bedene ağırlık vermeye başlayarak kendilerini gösterirler.
Kişi yaşadığı olaylar karşısında hissettikleri duyguları dile getirmekte zorlanır. Düşünce yada duygu şeklinde dile getirilmeyen duygu bedensel yakınmalarla ortaya çıkmış olur. Yıldız ve Akyol, 1995, yaptıkları çalışma sonucunda 28 somatizasyon bozukluğu teşhisi almış hasta ile yaptıkları çalışma sonucunda hastaların %92.86’sının ilk tedavi yöntemi için doktora başvurdukları görülmüştür. daha sonraki süreçte doktorların yönlendirmeleriyle psikiyatri bölümüne başvurarak destek aldıkları tespit edilmiştir. bu araştırmanında ortaya koyduğu gibi, çoğu kişinin psikosomatik yakınmalar sebebiyle öncelikli olarak psikiyatrist yada psikoloğa başvurmak yerine başka alanlarda çalışan doktorların yönlendirmeleriyle başvurdukları görülmektedir. Somatizasyon bozukluğunda oluşan yakınmalar (ağrı, yara, alerji, hastalık) sadece zihinsel değil fiziksel olarakta kendisini gösterir. Bu noktada kişiler başvuracakları alana karar vermekte zorlanabilirler.
Aykanat 2015, yılında hazırlamış olduğu bazı somatizasyon belirtileri olan rahatsızlıklar aşağıda yer almaktadır.
Solunum sistemiyle ilgili, bronşit, alerji, astım
Dolaşım sistemiyle ilgili, tansiyon
Sindirim sistemiyle ilgili, kusma, mide problemleri
Metabolik-endokrin sistemiyle ilgili, diyabet, yeme bozuklukları
Ürogenital sistemle ilgili, adet düzensizlikleri, cinsel problemler
Kas sistemiyle ilgili, eklem ağrıları, romatizma
Deri ile ilgili, ülser, kaşıntı
Oluşan hastalık durumuna, bedenin hangi bölgesinde oluştuğuna ne şekilde ortaya çıktığı kişiden kişiye göre ve kişinin ona atfettiği anlama göre değişiklik göstermektedir. Her birimiz biricik ve özel olduğumuz için kendi bedenimizi keşfetmeyi ve ona sadık kalarak bize ne anlatmak istediğini öğrenmemiz gerekir. Yaşadığımız rahatsızlıkların bize ne söylemeye çalıştığını duymamız belki de onlarla baş etmemizi sağlar.
Somatizasyon bozukluğun tedavisinde psikoterapinin etkili olduğu görülmüştür. Bilişsel davranışçı terapi, gestalt terapi, EMDR veya farklı ekollerden yararlanılarak somatizasyon bozukluğuyla ilgili çalışılabilir. Karapıçak ve Aslan 2011, tarafından yapılan araştırma sonucunda sağlık kaygısının büyük ölçüde kişilerin bedensel yakınmalarını etkilediği ve somatizasyon bozukluğunun sıklıkla yaşanan ruhsal sorunlar arasında yer aldığı belirtilmiştir.
Uzman Klinik Psikolog Seda Kandur

Kaynaklar ,
A. Akyol, M.Yıldız (1995), “Somatizasyon ve Konversiyon Bozuklukları” Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi 2(4)
B. Aykanat (2015), “Bedensel Belirti Bozuklukları ile İlişki Bozuklukları” KTU Aile Hekimliği
Ö. Karapıçak, S.Aslan ve Ç. Utku (2011), “Panik Bozukluğu, Somatizasyon Bozukluğu ve Hipokondriaziste Sağlık Kaygısı” Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi2