Etkili iletişimin kilitlerinden biri de “ben dili”dir. Günlük hayatta veya bir problem üzerine kurulan çoğu diyalogda ne yazık ki “sen dili” hakimdir. Bu dil iletişim kanalında zedeleyici ve işlevsizdir. Farkında olmadan kullanılan “sen” aslında suçlayıcıdır ve karşı tarafı dinlemeden uzaklaştırıp savunmaya yöneltir. Çözüm üretimine katkısı olmayan “sen”i “ben” ile değiştirmek istenilen gelişime katkı sağlayacaktır. “Ben dili”nde suçlama olmadığından karşı tarafta daha çok aktif dinleme ve empati kurma seviyesinde yükselme görülür.

Ben Dili’nin Cümle Kalıbı

“Ben …………. olduğunda …………… hissediyorum. Ben ……………… olmasını arzu ederdim.”

Görüldüğü üzere bu cümle kalıbında kişi kendi hislerinden bahsetmekte ve aynı zamanda buna bir çözüm önerisi getirmekte. Karşı tarafın kötü hissetmesinden ziyade farklı bir pencereden olaya bakabilmesine olanak sağlamakta.

Elbet bu kalıbı başlangıçta bir çatışma esnasında kullanmak zor olacaktır. Öfke duygusunu hisseden bir kişiden durup bu kalıbı hatırlamasını beklemek rasyonel olmaz. Onun yerine “ben dili”ni önce günlük hayatınızda basit yerlerde kullanmaya başlayın. Sakin ve rahat olduğunuz zamanlarda bu kalıbı kullanarak dilinize yerleşmesine yardımcı olun ve beyin bu cümle biçimine alışsın. Öğrenme gerçekleştiğinde üzerine çok düşünmeden otomatikman “ben” diyaloglarda hakim olacaktır.

Sen Dilin’den Ben Dili’ne Geçiş

• Sen hep geç kalıyorsun bu durumdan bıktım.
 Ben uzun süre beklediğimde önemsiz hissediyorum, vaktinde buluşabilmeyi arzu ederim.
• Senin bu dağınıklığından sıkıldım. Eşyaların her zaman etrafa fırlatıyorsun.
 Evin dağınık olması beni huzursuz hissettiriyor, eşyalarını yerine koyabilmeni isterim bu beni çok mutlu eder.
• Senin yalanların beni çileden çıkartıyor. Geçen gün de aynısını yaptın.
 Bana karşı dürüst olmanı arzu ederim, aksi taktirde kendimi kötü hissediyorum.
• Senin sorumsuzluğun yetti artık.
 Sorumlulukların yerine getirilmemesi beni üzüyor, paylaştığımız sorumlulukları yerine getirmeni arzu ederim. Bu beni çok mutlu ve rahat hissettirirdi.
• Her seferinde sözümü kesiyorsun, sen bir türlü dinlemeyi beceremeyecek misin?
 Sözüm kesildiğinde kendimi değersiz hissediyorum, beni cümlemin sonuna kadar dinleyebilmeni isterdim.
• Sen yine bu bulaşıkları biriktirmişsin. Bu kadar kirli olmandan nefret ediyorum.
 Bulaşıkların temiz olmaması beni rahatsız ediyor, onları yıkamış olmanı isterdim.
• Yine işten geldin sadece ayaklarını uzatıp tembellik yapıyorsun. Bıktım senden.
 Tek başıma bu işleri yapmak beni yoruyor ve üzgün hissediyorum, bana biraz yardım etmeni arzu ederdim.


Psk.Dan. Berna Türker