BAŞ DÖNMESİ
Halk arasında sık olarak duyduğumuz Vertigo, Latince kökenli bir kelime olup bir hastalık değil, tam karşılamasa da dilimizdeki Başdönmesini ifade eden bir terimdir. Başdönmesi kişinin veya çevresinin ayrı ayrı veya birlikte dönmesi şeklinde hissedilen, hafif baş dönmesi ve dengesizlik hissinden başlayıp, çok şiddetli ve hastayı yataktan kalkamaz hale getirecek hale varana kadar çok değişik şiddette olabilir.

Baş dönmesinin toplumda görülme sıklığı yaşla artmaktadır. Baş dönmesi hissi beyin, omurilik, gözler, eklemler ve kaslar birçok organ ve sistemlerin hastalıklarında ortaya çıkmakla beraber, gerçek baş dönmesi iç kulak rahatsızlıklarında görülür.
Başdönmesinin en şık karşılaşılan nedenlerinden biri, iç kulak hastalığı olan "Periferik vertigo, Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) halk arasında iç kulak yarım daire kanallarında kristal kayması olarak bilinir. Kişi başını ani olarak çevirdiğinde kısa süreli ( 15-20 sn süren ) bir başdönmesi olur sonra kendiliğinden geçer. Diğer zamanlarda kişi genellikle normaldir fakat bazen hafif bir dengesizlik hissi olabilmektedir. Bu hastalık basit manevralarla teşhis edilip tedavisi yapılabilmektedir.
Diğer bir kulak hastalığı ise Vestibüler Nöronitis dediğimiz kulak denge sinirinin iltihabı, çoğunlukla ÜSYE'lerini (üst solunum yolu enfeksiyonu) takip eden günlerde baş dönmesi, bulantı-kusma krizi şeklinde ortaya çıkar. Hastalık 1 aya kadar sürebilir. Kendiliğinden yavaş yavaş düzelir. Bu dönemde yatak istirahatı, bulantı, kusma ve başdönmesini önleyici ilaçlar kısa süreli olarak kullanılabilir. Akut şikayetleri azaldıktan sonra denge egzersizlerine başlanarak bu süreç daha çabuk atlatılabilir.
Bir başka kulak hastalığı ise harekete bağlı olmadan da başdönmesine neden olan, fakat beraberinde kulakta dolgunluk , basınç hissi, işitme kaybı, çınlama ve şiddetli bulantı ve kusmayla ortaya çıkan Meniere Hastalığı’dır. Bu hastalıkta iç kulakta sıvı artışı olmakta, sonuçta aradaki zarın yırtılmasıyla sıvalar birbirine karışarak başdönmesi, bulantı ve kusmaya neden olamaktadır. Nöbetler şeklinde ortaya çıkan bu hastalıkta her nöbetten sonra işitme kaybı artar. İleriki dönmede sağırlığa neden olur. Bu hastalıkta tedavi olarak nöbetlerin daha hafif ve seyrek olarak olaması için bazı ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca tuz, sigara ve stresin azaltılması önemlidir.
Kronik orta kulak iltihaplarının iç kulağa yayılması (labirentit) sonucunda da vertigo görülebilir. Bazı Migren hastalıklarında başdönmesi olabilir. İç kulak veya iç kulak sinirindeki tümöral hastalıklar başdönmesi şikayetine neden olurlar.
Santral vertigo ise beyinde bulunan denge merkezlerini etkileyen nörolojik durumlarda oluşan vertigodur. Burada baş dönmesiyle beraber şuur kaybı, çift görme, konuşma bozuklukları ve felç gibi semptomlar gözlenir.
Başdönmesi birçok hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur. En sık karşılaşılan nedenlerin başında kulak hastalıkları olduğu için kulak burun boğaz muayenesi ile işitme ve denge tetkiklerinin yapılması doğru bir yaklaşım olacağı kaçınılmazdır.