Çocukların her isteğini anında yerine getirmek mi sağlıklı yoksa vicdanla çatışmayan alternatif bir yol benimsemek mi? Son yıllarda ebeveynleri çıkmaza düşüren bir durum “çocuklarının istekleriyle başa çıkma yöntemleri”.

Bazı ebeveynler bu isteklere çocuk gürültüsünden ve mızmızlanmasından kaçmak için anında yanıt vermeyi seçerken, bazıları da uzun ve zahmetli yolu tercih ederek çocuklarını her isteğinin anında karşılanmayabileceği gerçeği karşısında eğitmeye çabalıyor. Peki hangi yöntem daha sağlıklı? Bir örnek üzerinden bu konuyu ele alalım: Oyuncak. Çocukların asla karşı koyamayacağı bir dünya oyunca dünyası. Herhangi bir oyuncakçıya girip de bir oyuncak sahibi olmadan sessizce oyuncakçıdan çıkan çocuk bulmak oldukça zordur. Çoğu istediğini elde edemeyince ağlamaya, anne babasını beğendiği oyuncağı almaya zorlayacak birtakım davranışlarda bulunmaya başlar. Peki bu durumda anne babalar çocuğa nasıl yaklaşmalıdır?

Öncelikli hedef bu durumda ekonomik durumunuzu gözden geçirmeniz olacaktır. Fakat hedefin ekonomiden önce çocuğun istediği oyuncağın çocuğa kazandıracağı beceri olmalıdır. Eğer bu oyuncağın çocuğunuza faydası olacağını düşünüyorsanız ve çocuğunuzda buna benzer bir oyuncak yok ise fiyatı konusunda düşünmeye başlayabilirsiniz. Burada da karşınıza iki seçenek çıkacak: almak ya da almamak. Eğer ekonomik olarak sizi zorlamayacağını düşünüyorsanız bu oyuncağı alın, alırken de oyuncak alışverişinin belli bir sıklıkta yapılacağını (örneğin ayda 1 ya da 2 ayda 1 gibi, hangi sıklık size uygunsa) mutlaka belirtin. Eğer bu oyuncağın sizi ekonomik olarak zorlayacağını düşünüyorsanız oyuncağa alternatif bir benzerini birlikte bulmaya çalışın. Eğer mümkün olursa alternatifini almak için çocuğunuzla bir anlaşmaya varabilirsiniz. Ya da bu oyuncağa paranızın yetemeyeceğini açıkça belirtin. Fakat bu yöntem sizin çocuğunuzun her isteğine vereceğiniz bir yanıt olmamalıdır. Önemli olan bu noktada istek-yanıt dengesini iyi kurabilmektir.

Değinilmesi gereken bir nokta ise çocukla kurulacak iletişim dilidir. Çocuğa verilen ret yanıtlarında çocuğun sadece isteğinin reddedildiğinin, kişiliğinin reddedilmediğinin hissettirilmesi önemlidir. Çocuğa hayır deme aşamasında çocuğun algılayabileceği, mantık çerçevesinde bir argüman sunulmalıdır. “Hayır o oyuncağı alamayız çünkü aynısından sende var.”, “Hayır o oyuncağı alamayız çünkü oyuncak alışverişlerini ayda bir kez yapacağımızı konuşmuştuk.” mantık çerçevesinde sunulan argümanlar olarak değerlendirilebilir. “Hayır o oyuncağı alamayız çünkü paramız yok.” ya da “Hayır alamayız çünkü çok pahalı.” şeklindeki cümlelerde ise çocuğa negatif bir duygu yüklemesi yapılarak yetersizlik duygusu aşılanmış olur. Bu sebeple ret yanıtlarında çocuğu olumsuz etkileyecek, ailesinin kendi isteklerine karşılık vermede yetersiz kaldığı düşüncesinin oluşturulmaması daha sağlıklı bir yöntem olacaktır.

Çocuğunuzun her isteğini yerine getirmek kadar hiçbir isteğine yanıt vermemek de aynı oranda sağlıksızdır. Koyulan kurallar ve ebeveyn çocuk sevgisi çerçevesinde çocuğun isteklerinin yerine getirilmesi sevilme duygusunu pekiştirip özgüven oluşumunu olumlu yönde etkileyecektir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken husus çocuğun her isteğinin anında yerine getirilemeyebileceği ama bunun da belli kuralları olduğunun çocuğa düzgün bir şekilde aktarılmasıdır. Çocuğun isteklerinin ne zaman kabul görüp ne zaman kabul görmeyeceğini tayin edebilmesi de ancak bu kurallar çerçevesinde netlik kazanmış olur. Çocuğunuzun isteklerini koşulsuz yerine getirmeniz onun yetişkin yaşamında da sürekli herkesin bu isteklerini yerine getireceğini düşünmesine ve getirilmemesi durumunda hayal kırıklığına uğramasına yol açacaktır. Çocuğunuza kuralsız ve koşulsuz vereceğiniz tek şey sevginizdir.