Anaokulu çocuklar için çok yararlı bir süreçtir. Kendi yaşıtlarıyla oynayabilme fırsatı yakalayacağı, kendi yaş grubu ile hayattaki ilk paylaşımları yapabileceği, sırasını beklemeyi öğrenebileceği, kurallara uymaya başlayacağı hem eğlenceli hemde öğretici bir adımdır. Akademik olarak kendini okula da hazırlayacak en temel süreç de diyebiliriz.
Anaokuluna başlamak birçok duyguyu da beraberinde getirecektir. Bu süreç yalnız çocuk için değil, ailesi içinde geçerli. Okulun kapısından girdiği anda tanımadığı çocuklar, öğretmeni çocukta kaygı ve heyecan uyandıracaktır. Bu duygularla baş edebilmesi için çocuğun ailesi tarafından hazırlanması çok önemlidir.
Çocuğun okul açılmadan önce okul hakkında bilgilendirilmesi, yapılacak çalışmaların benzerlerinin önceden aile ile yapılmaya başlaması okula uyumu kolaylaştıracak faktörlerdendir. Örneklemek gerekirse hamurla oynamaktan tutunda el işi karton kesmeye kadar her türlü süreç örnek sayılabilir.
Okul açılmadan çocuk ile okulun ziyaret edilmesi, öğretmeni ile tanışıp vakit geçirmesi de okul açıldığında çocuğun öğretmenine güven duymasını ve uyum sağlamasına fayda sağlayacak etkenlerdendir. Öğretmeni ve ailesinin birlikte mutlu hareket ettiğini gözlemleyen çocuk, kendini güvende hissedecektir. Okul açılmadan önce çocuğun öğretmeni ve ailesi ile okul içinde, bahçe de oyun oynamaları, öğretmenin okulda yapılan etkinliklerin evdekilere benzediğini göstererek çocuğa deneyimletmesi uyum sorunu yaşanmaması için faydalı olacaktır.
Oryantasyon sürecinde çocuğunuzla derslere girme fırsatı veriliyorsa, oynaması, arkadaşlarıyla iletişime geçmesi konusunda ısrarcı olmayın. Bırakın çocuk ortamı keşfetsin, oynamak istediği kişiyi, nesneyi kendisi seçsin. Bu bir süreç sizin orada olmanız güvende hissetmesine yeterli, ısrar ederek baskılamayın. Cesaretlendirmek adına ittirmeyin.
Çocuklarınızın yanında siz güvende olduğunu hissettirmelisiniz, yaşadığını kaygı, okula yönelik endişelerinizi çocuk hissedecektir ve uyum sürecinde olumsuzluklar olarak karşınıza gelecektir. Sizin okulunuza, öğretmenlerinize duyduğunuz güven çocuğunuza da olumlu yansıyacaktır. Unutmayın, okula başlamasına yönelik bir karar aldınız ve tedirginliklerinizi aşmış olarak okula başlıyor olmanız gerekiyor, kararınızın arkasında durup, sorumluluklarınızı yerine getirin.
Okulda ilk gün,
çocuk ile öğretmeni tekrardan tanıştırılarak bir adım geride durun. Öğretmeni ile kuracağı iletişime müdahele etmeden sakince gözlemleyin.
Çocuğunuz okula girmek istemediğinde, üzülüp kızmayın. Mutlu bir şekilde vedalaşın, görünmeden kaçmaya çabalamayın. Vedalaşmadan gitmekte çocuklarda terkedilmişlik hissi yaratır. Uzun uzuna vedalaşmalar, çocuktan kopamamakta çocukta okulun kötü bir yer olduğunu düşündürebileceğinden, vedalaşmalar, mutlu bir şekilde kısa tutulmalıdır.
Çocuğun vedalaşmasından sonra bir çok aile acaba çocuğum ağladı mı ? sorun yaşadı mı ? diye düşündüğünden kurumu terkedemez ve çevreden izlemeye çabalar. Bu davranış çocuk tarafından güvenilmeyen ortamda olduğunu düşündürecek bir davranıştır ve bir çok çocuk aile ile vedalaştıktan sonra ortama uyum sağladığı gözlenmiştir.
Bir çok anaokulu güne circle time, dans gibi aktivitelerle başlar. Bu aktivitelerin evde de rutin haline gelmesi süreci hızlandıracak adımlardandır.
Evdeki düzen ile okul süreci ne kadar paralel giderse, çocukta kurumda evinde hissini kazanacaktır.

UYUM SORUNU YAŞAYAN ÇOCUKLAR İÇİN TAVSİYELER.
Her çocuğun gelişim süreci farklı olduğundan yeni ortama adapte olmalarının da farklı olacağını unutmayın. SİZİN İSTEDİĞİNİ HIZDA DEĞİL , ÇOCUĞUN HIZINDA İLERLEMEK UYUM SORUNU YAŞANAN ÇOCUKLARDA EN ÖNEMLİ KISIMDIR.
1- Çocuğumuza okula giderek yeni arkadaşları ile oynayacağını söyleyin. Gitmek ister misin? oynamak ister misin? derken hayır cevabı aldığınızda işler sarpa sarabilir. Kibarlık yapmak isterken çocukların eline ipleri bırakmayın.
2-Çocuğun ilk haftasının, günlük ortalama 30 dakika- 1 saat aralığında olmasında fayda vardır. Mutlu bir şekilde, geçen kaliteli zaman tüm güne bedel olacaktır. ( Tüm gün dursun, yarım gün bari gitsin demek yok ! )
3-Yanında en sevdiği oyuncağı götürmesine, kıyafeti giymesine izin verin. Kaygılandığı endişe yaşadığı durumlarda güvende hissettirmesini sağlayacaktır.
4- Kısa bir vedalaşma ile çocuğunuza sarılıp öptükten sonra yeni arkadaşlarıyla iyi oyunlar dileyerek, döneceğiniz zamanı belirterek ayrılın. Ses tonunuzda endişe olduğunda çocuğunuza yansıyacağını unutmayın. Sizin güven vermeniz, vedalaşmayı uzatmanız sürece olumsuz yansıyacaktır. İlk hafta süreci uzatmak adına bilinçli/bilinçsiz geç almaların adaptasyonuna olumsuz etkileyeceğini unutmayın.
5-Çocuğunuza uyum sürecinde zaman tanıyın. Aceleci olmayın.


Doğancan DURSUN
Uzm. Kl. Psikolog