ENGELLİLERİN EĞİTİMİ VE TERİHSEL GELİŞİM

Değerli okuyucularım, Özel Eğitim’ i bilmek ve tanımak için önce tarihsel gelişimini ve ne mücadeleler verilerek; nereden, nerelere geldiğini; bu gelişmelere hangi alanın daha çok hizmet ettiğini bilmek gerekir. Düşüncesi ile mümkün olduğunca kısaltmaya çalışarak “ÖZEL EĞİTİMİN TARİHİ GELİŞİMİNİ açıklayarak, makaleme başlamak istiyorum.

Saygılarımla…

Halil TÜRKMEN

“ psikologum1952 "

A.Ü.Eğitim Bilimleri Fakültesi

Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı

Atatürk Döneminde “Eğitim Devrimi “ ile tüm gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ” İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ nde” belirlenen tüm haklar gibi eğitim hakkı da gerçek yaşama geçirilmeye çalışılmıştır. Buna göre İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 26. maddesinde “Herkesin eğitim hakkı vardır” ifadesiyle tüm bireylerin kendi kişiliği geliştirme yönünde eğitim almaları gerektiği vurgulanmıştır. Böylece özel eğitime gereksinimi olan bireylerin, normal gelişim özelliği gösteren bireylerle eşit eğitim ve yaşam fırsatlarından yararlanmaları için yasal, idari ve eğitsel düzenlemeler oluşturulmaya çalışılmıştır. Özel gereksinimli bireylerin erken bebeklik döneminden başlayarak okul öncesi eğitimlerine, ilköğretim, mesleki eğitim, lise ve üniversite eğitimlerine ilişkin gerekli düzenlemeler oluşturulmaya çalışılmıştır. 80 yıllık Cumhuriyet döneminde özel eğitimin pek çok alanında gelişme görülmüştür. 1955 yılında “Özel Eğitim Şubesi” açılmış, Rehberlik ve Araştırma Merkezleri”nin temelini oluşturan “Psikolojik Servis Merkezi” nin kurulmuş olmasıdır. Ankara’da Yeni Turan ve Hıdırlıktepe ilkokullarında zihin engelliler için açılan özel sınıflarını, daha sonraki yıllarda “alt özel sınıf” uygulamasına dönüşmesi ve bu durumun günümüze kadar gelen uygulamanın ilk örneklerini oluşturmasıdır (Özsoy, 1990). 1961 yılında yayınlanan 222 sayılı “İlköğretim ve Eğitim Kanunu” nun 12. maddesindeki “mecburi ilköğretim çağında bulundukları halde zihnen, bedenen, ruhen ve sosyal bakımdan özürlü olan çocukların özel eğitim ve öğretim görmeleri sağlanır” hükmü ile zorunlu ilköğrenim çağında bulunan engelli çocukların eğitimleri yasa önünde tanınmıştır ( Gökçe, Kartal, Rıdvanoğlu, Erezkan ve Alışcı, 2002). Yine Bir başka yasal düzenleme ise 1967 yılında kabul edilen 931 sayılı “İş Kanunu”dur. Bu kanun daha sonra 1971 yılında 1475 sayılı yasa ile yeniden düzenlenmiştir. 1978 yılında yürürlüğe giren “Özel Eğitim Öğretmenliği Sertifika Programı” ile ilgili bölüm, özel eğitimin her dalına öğretmen yetiştirmeye başlamış ve 625 sınıf ve ders öğretmeni yetiştirmiştir. 1965 yılından 1982 yılına kadar özel eğitim personeli yetiştirme açısından tek kaynak durumunda olan Özel Eğitim Bölümü 1982 yılında YÖK Yönetim Kurulu kararı ile Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bölümü ile birleştirilmiştir (Akçamete ve Kaner, 1999; DPT, 1992). 1971 yılında halen yürürlükte olan 1475 sayılı “İş Kanunu” kabul edilmiştir.

1973 yılında kabul edilen 1739 sayılı “Millî Eğitim Temel Kanunu”dur. Bu kanunun 8. Maddesinde “ özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocukları yetiştirmek için özel tedbirler alınır” ifadesinin yer aldığını görmekteyiz. 1983 yılında genel müdürlük Özel Eğitim ve Rehberlik Dairesi Başkanlığı’na dönüştürülmüş ise de 1992 tarihinde kabul edilen 3797 sayılı yasa ile tekrar Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Daha sonra 1983 yılında Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Özel Eğitim Öğretmenliği Programı başlatılmış ve ilk mezunlarını 1987 yılında vermiştir (Çağlar, 1990). 1980’li yıllar özel eğitim öğretmeni yetiştirme açısından olumlu gelişmelerin yaşandığı yıllardır. Anadolu Üniversitesi’nde açılan programın ardından 1986 yılında Gazi Üniversitesi Gazi eğitim Fakültesinde Özel Eğitim Bölümü Görme ve Zihin Engelliler Öğretmenliği programları başlatılmıştır. 1982 Anayası’nın 41., 42., 49., 50., 60. ve 61. maddeleriyle ailenin korunması, eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi, çalışma hakkı ve ödevi ile sosyal güvenlik hakkı konularında herkesin yasa önünde eşit olduğu ifade edilmiş, 61. maddede ise “Devlet sakatların korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayıcı tedbirleri alır” ifadesi yer almaktadır. Özel eğitim alanında 1980’li yıllarda gözlenen bir diğer gelişme ise 1983 yılında kabul edilen 2828 sayılı “Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu”dur. Bu kanunun 3. Maddesinin c fıkrasına göre “özürlü” doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle normal yaşamın gereklerine uyamama durumunda olup, korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyacı olan kişi olarak tanımlanmıştır.

1983 yılında 2916 sayılı “Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Kanunu” yürürlüğe girmiştir. Bu kanundan sonra, Engelli çocuklarımızla ilgili çıkan mevzuatı “ Kanun, yönetmelik,yönerge, genelge vb.” gerek www.hturkmen.com gerekse www.rehabilitasyon.com sitelerde Makalelerde defalarca belirttim. Ayrıntılı ve kapsamlı bilgilere bu makalelerden erişebilirsiniz. Anca özetle: Engelli Çocuklar bizim ülkemizin çocuklarıdır Temel Kanun olan Anayasada’ belirtilen “eğitim hakkı” özürlü, özürsüz ; ülkemizde yaşayan tüm bireyler için verilmiş bir hakdır. Bu hakkın eşit kullanımı, tarihi gelişimde izlendiği gibi gecikmiş yani geç verilmiş bir hakdır. Devletin Sosyal Devlet olmasının gereklerindendir. Geriye dönüşü bile olası değildir.
Anayasamızın 42. maddesi: Devlet, maddi imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır” Ülkemizdeyaşayan her bireyin eğitimde fırsat eşitliği gereği eğitim hakkı vardır. Bu maddeden yola çıkarak,i engellilerinde, eğitim hakkı vardır.

Engel durumları ne kadar erken yaşlarda tanılanıp, gerekli önlemler ve eğitim koşulları oluşturulup, ihtiyaçlarına en uygun olan eğitim; geç kalınmadan verildiği süreçte engelli gelişir ve süreç içinde akranları seviyesine gelmese bile yaklaşır. Diğer değişle başkalarına bağımlı olmadan, bağımsız olarak yapması gerekli olan işlevleri yapar duruma gelir.

Ben eğitim ve Ülkemizdeki Eğitimin nasıl olması gerektiğini 2000 yılında bitirdiğim ve 2003 yılından beri , www.geleceginegitimi.com kişisel sayfamda GELECEGİN EGİTİMİ “Çağdaş, Bireysel ve Yönlendirici Eğitim Sistemi “ adlı kitabımda, bu kitabı okumanızı öneririm. Aşağıda bu kitabın 1. baskısından bazı alıntılar sunulmuştur.

Eğitim, bireylerin yaşantılarında amaçlanan hedefler doğrultusunda, kasıtlı, istendik ve kalıcı davranış değiştirme sürecidir. Eğitimin girdisi olan öğrencinin davranışları, eğitimi süresinde değiştirilmek istenen hedef davranışlar ve belirli amaçlar doğrultusunda değiştirilmeye çalışılır. Değişen bu olumlu ya da olumsuz davranışlar alınan üründür. Diğer değişle eğitim dizgecinin çıktılarıdır. Bu çıktıların hedeflenen amaçlar doğrultusunda olup, olmadığının sistemce kontrol altına alınması ve değerlendirilmesi gerekir. Değerlendirme sonucu hedeflenen amaca ulaşmak için çaba gösterilmesi gerekir. Eğitim işlevinin bir bütünlük içinde tüm bu unsurları taşıyan biçimine Eğitim Dizgeci diyoruz. Bu günkü Eğitim Sistemi, Milli Eğitim Temel Kanununda ve Anayasamızda belirtilen ilkelere uygun eğitim işlevini, eşitlikçi ve öğrenci merkezli olarak gerçekleştirme görevini yerine getirememektedir. Bu yönü ile demokratik, çağdaş ve evrensel bir sistem olmaktan uzak ilkel bir yapıya sahiptir

Bu yapıt bir gün basımı yapılarak yayımlanacak, okuyucularımca okunacak.

Ancak bitmedi !.. Bitmeyecek !.. Hep açtı!.. Hep Susamıştı !..
Hep aç ve susuz kalacak !..

Günümüzde, gelecekte, insan oğlu evrende var olduğu süreçte; kuşaktan, kuşağa, nesilden,nesle her Eğitim Dizgeci gibi bu yapıttaki eğitim dizgecinin de sürekli geliştirilmesi gerekecektir. Eğitim sistemlerinde, insanın insan olmasının gerektirdiği evrensel değerler, yalnız insana has değerlerdir. Çağdaş bir insan toplumu olmanın felsefesi, çağa uygun insan olmanın gerektirdiği tüm değerlerin yaşam biçimine dönüştürülmesidir. Bu değerlerin teknolojinin, bilimin, evrensel bazı güçlerin ya da kendi ürettiklerimizin esiri ya da kölelerine dönüşmemesi, düşünce ürünlerimizle yok edilmemesi için hep var olmaları gereken ve yalnız insana has duygular ve davranış örüntüleri olduğu unutulmamalıdır. Bu amaçla insanın insan olmasının gerektirdiği bu değerler, sürekli eğitimcilerin düşünceleri, görüşleri, önerileri ve katkıları ile geliştirilmeye, beslenmeye, büyümeye ve sürekli düzenlenmelere gidilmesine ve sistemin yapılanmasında yer almasına ihtiyacı bulunmaktadır.

Çağımızda, bilim ve teknolojinin baş döndürücü bir hızla geliştiği, ” Sibernetik Uzay Çağını “ yaşadığımız evrende, artık devletler küçülmeye başlamışlardır. Bu amaçla bir çok ulus ya da devlet bir araya gelerek “Avrupa Birleşik Devletleri, Avrasya Devletleri, 3. Dünya Devletleri, Afrika ve Orta Doğu Devletleri, Amerika Birleşik Devletleri vb” birlikler oluşturmaya ihtiyaç ve gereksinim duymaktadırlar. Bu birliklerden yola çıkarak, küçülen dünyamızda süreç içinde bir bütünleşme ile dünyanın birliğine doğru bir gelişme, birliktelik ve bütünleşme yakın çağımızda yaşanacaktır. “Dünya Devletinin” Dünyamızın korunması, tüm olanaklardan her insanın eşit yararlanması için bu zorunludur. Bu nedenle de herkes için geçerli çağdaş bir eğitim zorunlu hale gelecektir. Tüm bu amaçlarla globalleşen dünyamızda, eğitim, bilgi, iletişim, enformasyon, teknoloji, siyaset, ekonomi vb. alanlarda insan oğlunun birlikteliğine, barış içinde birlikte yaşamasına, anlaşabilmesine, tüm olanaklardan eşit ve birlikte yararlanmalarına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu gün insanların, bilgiye ulaşması, bilgiden yararlanması, bilgiyi kullanması ve tüm toplumun yararına ve hizmetine sunması; daha gelişmiş, daha kalkınmış, daha özgürlükçü, daha demokrat, daha insancıl, daha barışçı, daha çağdaş bir ülkeyi ve dünyayı gelecek kuşaklara ve nesillere bırakma özlemimizin; çağdaş, demokratik bir eğitimle gerçekleşeceği unutulmamalıdır.

Ülkemizin, gelecekte dünya aileleri arasında uygar bir ulus olarak yer alabilmesi için ülkemiz üzerinde yaşayan tüm bireylere bu bilincin verilerek, insan olmanın gerektirdiği, çağdaş, demokrat, laik ve özgürlükçü bir ulus olarak; geleceğine güvenle bakacak güven ve öz güveni gelişmiş; kendisi, çevresi ve tüm toplumla barışık; sevgi ortamında büyüyerek, kendini ve insanları sevmekten, ülkesini ve dünyayı seven, koruyan; insan haklarını savunan, koruyan ve uygulayan; laik, demokratik, sosyal ve hukuk devleti ilkesini gözeten ve tüm yönleri ile eşit uygulayan, bilimsel ve hür düşünceye sahip ; tüm bu insani ve toplumsal özellikleri yaşam şekline dönüştüren; sağlıklı kişilikli, verimli, kendine ve topluma yararlı üretken bireylere dönüştürülmeleri, bunları gerçekleştirmek için daha çağdaş ve daha demokratik ve öğrenci merkezli bir eğitime ihtiyaç bulunmaktadır....... bu günkü eğitim sisteminin yapısına baktığımızda ,insanın insan olmasının gerektirdiği, çağın koşullarına uygun erdem olan evrensel değerleri kazandırmaktan uzak olduğunu, süslü yazılarla metinlerde bulunmasına rağmen, uygulamada bunları davranışa dönüştürecek bireyleri yeterince yetiştiremediği ; sevgiye- saygıya, özveriye tutsak, kendine ve yakın çevresine güvensiz, özgüvensiz, mutsuz, umutsuz, karamsar, kötümser, bencil, kendi çıkarlarını toplumun çıkarlarının üstünde tutan, soyan, talan eden, kaçıran, göçüren ve bu davranışları kurnazlık diye maharet bilen, kısacası doğanın sunduğu olanakları bilinçsizce tüketen, insan olmanın gerektirdiği olumlu davranışlardan çok olumsuz davranış örüntülerini alışkanlığa ve yaşam biçimine dönüştürmüş bireylerin yetiştirilmesine, zemin hazırladığı acı gerçeği ile karşı karşıya gelmekteyiz. Çağdaş bireylere dönüşmek yerine, çağdışı kalmış ve çağ dışılık özlemlerini sürekli yaşayan bireyler; demokratik, laik, özgür, bağımsız, hür düşünen bireyler yerine, demokrasiye, laikliğe, insan hak ve özgürlüklerine hatta Atatürk’e düşman, kaderci ve gerici bireyler; çalışkan, sağlıklı kişilikli, üretken, verimli ve topluma yararlı bireyler yerine, ben merkezli, bana neci, bilinçsizce tüketen sağlıksız kişilikli bireyler; ülkemize ve topluma kazandırma işlevini gerçekleştirerek; insanlarımızı sürekli çağın gerisinde kalmaya, Uygar Avrupa, Dünya Devleti ailesi olma yerine barbar olmaya mahkum ettiğimiz gerçeği ile karşı karşıya kalmaktayız. Oysa çağdaş bir ulusa dönüşmenin, tüm alanlarda çağdaşlaşma ve bu gününe, geleceğine güvenle bakan sağlıklı kişilikli, üretken bireyler yetiştirmekten geçtiği, bunun tek yolunun Öğrenci ve Öğreten Merkezli Bir Eğitim olduğu gerçeğidir

Okuyacağınız bu yapıtda,ülkelerin gelişip,kalkınmasında ve çağdaş dünya ailesi içinde uygar bir ulus olarak yer almasında,ülkede verilen eğitimin ne kadar önemli olduğu ve hükümetlerce önemsenmesi gerektiği üzerinde durulmuştur.

Evrende yaşayan her canlı varlığın belirli oranlarda öğrenebildiğinden yola çıkılarak,her insanın doğuştan getirdiği potansiyeli oranında öğrenip,kendini geliştirebileceği;bireylere uygun koşulların oluşturulduğu eğitim ortamlarında her bireyin optimum düzeyde öğrenebileceği,potansiyeli oranında kendini geliştirebileceği, bireye uygun eğitimin nasıl gerçekleşebileceği vurgulanmıştır.

Eğitilenin insan olması nedeni ile eğitimde yapılan hatanın telafisi olmayacağı, ürününün tekrar insana döneceği unutulmadan insana gereken önem ve değerin verilmesi için öğrenci merkezli bir eğitime ihtiyaç bulunduğu;eğiten ve eğitilenlerin oluşturdukları kurullar ve komisyonlar kanalı ile demokratik ve katılımcı bir eğitim yönetimi yapısını oluşturmaları hedeflenmiştir.

Eğitim demokratik,çağdaş ve özerk bir yapıya kavuşmasında en büyük engellerden biri olan eğitimin siyasete alet edilmesi ve yetkilileri tek elde toplayan merkeziyetçi hantal bürokratik yapısıdır.

Bu amaçla eğitim siyasetten arındırılarak yetkiler yörelere devredilerek eğiten ve eğitilenin yönetimine bırakılmalıdır. Program merkezli, ezberci ve kuru bilgi yükleyici, sınav endeksli ve eleyici, bilimsel ve çağdaş olmaktan uzak bir eğitim dizgecine alternatif olarak,öğrenci merkezli,öğrencinin aktif olduğu ve öğrenmenin öğrenilmesinin gerçekleştiği ve sınavı ortadan kaldırıp yönlendirmenin önerildiği bilimsel, çağdaş ve demokratik bir eğitim dizgeci önerilmiştir.
Eğitim alanında yıllar süren araştırma, uygulama ve deneyimlerimin ürünü olan bu yapıttan, başta eğitimcilerin, eğitilenlerin ve tüm okuyucularımın yararlanacağı, onların görüş ve katkıları ile besleneceği ve gelişeceği umudunu taşımaktayım.

Çağdaş bir eğitimin, bugünün insanını yetiştirmekten çok geleceğin insanını yetiştirmeyi amaçlaması, geleceğe uygun planlanması ,programların uygulayan eğitimcilere oluşturulması,öğrenilen bilgilerin ürünlerinden tüm insanlığın yararlanması ve öğrenci kontenjanlarının ihtiyaçlara uygun belirlenmesi……………………. Devam ediyor.



Başlangıçta yapılan her düzenlemede, gerekli alt yapı, personel ve diğer koşullar oluşturulmadan “Yasal Düzenlemelere Gidilmesi” diğer ülkelerde olduğu gibi bizim ülkemizin en belirgin ve kurtulamadığımız hastalıklarındandır. Hastalıkları olarak, ola gelmiştir…! Engelliler ile ilgili tüm düzenlemelerde de bu hastalığımızı gözlemlemek olasıdır. Eğitim işlevinin MEB tarafından yürütülmesi esas iken, Engelliler SHÇEK Mevzuatına göre eğitilmiş ve denetim yeterince sağlanamadığı için istenmeyen sorunlar ortaya çıkmıştır. MEB ‘ e bağlı kurumlarca eğitimine, 1996 yılında yürürlüğe giren 573 sayılı “ÖZEL EĞİTİM HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME “ ile karar verilmiş, “Engellilerin eğitiminin, erken çocukluk döneminden başlayarak, okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim yükseköğretim yaygın eğitime ilişkin ilkeler belirlenmiştir. “ ancak 2006 yılında bu kurumlar SHÇEK ‘ ten ,MEB ‘ na bağlanmıştır. Görüldüğü gibi yasalarda düzenlemelerin tam olarak gerçekleşmesi 5 ile 15 yıllık bir geçiş sürecini kapsamaktadır. Günümüzde bu kurumların açılışları konusunda, kimlerin açabileceği konusunda, hangi ortamlarda, hangi araç, gereç ve koşullar oluşturularak,kimler tarafından ve nasıl bir eğitimle vb. eğitim verilmesi gerekli hususlarda; süreç içinde gerkli düzenlemeler yapılmaması, bu değerli eğitim kurumlarını “Eğitim Amaçlı değil de Ticari Amaçlı görenlerin heveslerini kabartmaya devam etmektedir. Başlangıçta tamamen engellilerin eğitimi konusunda masumane alınan kararlar, süreç içinde gerekli yasal düzenlemelerin yapılmaması ve gecikmesi sonucu; bir çok aksaklık ve sorunu da beraberinde getirmektedir. Örnekler vermek gerekirse: Başlangıçta Fakültelerin “Özel Eğitim Öğretmenliği” programları mezunları ihtiyacı karşılamadığı için alternatif olarak; “İllerde benimde yıllarca öğretim görevlisi olarak görev aldığım” “Alt Özel Sınıf Öğretmenleri Özel Eğitim Kursu” ile alt özel sınıf özel eğitim öğretmenleri, süreç içinde MEB Hizmet- içi Eğitim Dairesi’ nin düzenlediği kurs sertifikalı “Özel Eğitim Sınıf Öğretmenleri “ görevlendirilmiştir. Psikolog/PDR/ Rehber Öğretmen kadrolarına alternatif olarak önce Eğitim Bilimleri Fakültesi’nin Planlama ve Program, Ölçme Değerlendirme vb. Lisans mezunlarına, bu alanlarda Mastır yaptırılması alternatif olarak getirilmiştir. Kişisel kanımca doğru olanı budur. En azından Eğitim Fakültesi mezunu ve bu alanda 2 yıllık ek bir eğitim alarak yetiştirilmektedir.” Bu aralar, makalelerim de belirttiğim gibi Eğitim Fakültesi Mezunlarının 2.yıllık bir mastır programı ile Özel Eğitim Öğretmeni” ihtiyacını karşılamak için henüz yasal hale getirilememiştir. Tabiî ki, sertifikalı bu görevlere başlayan her alanda personelin kazanılmış hakkı olduğu için ihtiyaç duyulan personel için açılan kursların sınırlı tutulması, öncelikli olarak alan mezunlarının görevlendirilmeleri esas olmalıdır. Yine özel eğitim kurumlarının eğitimciler tarafından açılıp, yürütülmesi esas olmalıdır ki bu kurumlara devam edeni engelliler, engelli oldukları için en az normal bireyler kadar önemsenerek; gelecek kuşakların sağlıklı ve kaliteli eğitim almaları ve topluma yararlı bireyler olarak yetiştirilmeleri, hedeflensin ve gerçekleştirilsin.

Engellilerin, normal çocuklarımız gibi her düzeydeki eğitim öğretim çalışmalarından tüm engelli “ ön eğitim, okul öncesi, ilköğretim/lise,üniversite her yaşta ve eğitim seviyesinde “ çocuklarımızın yararlanması için hizmetlerin yaygınlaştırılması gerekmektedir. Hangi yaşta olursa olsun tüm engelli bireyler potansiyellerini en üst düzeye çıkarabilmek için parasız “Devletin Temel Görevidir” uygun eğitimden yararlanmalıdırlar. Her yaştaki parasız eğitim hakkı ailelerinin bağlı bulunduğu sosyal güvence gözetilmeksizin tüm çocuklara verilmelidir. Ülkemizde engelli bireylerin yaşama, eğitim, çalışma gibi hakları yasalarca belirlenmiştir. Ancak bu hakların hayata geçirilmesinde güçlükler bulunmaktadır. İleriye yönelik yapılacak çalışmalarda bu güçlüklerin ortadan kaldırılmasına çalışılmalıdır. Engelli bireylere yönelik olarak sürdürülen çalışmalarda yaşanan bir diğer sorun bu hizmetlerin yalnızca sayısal olarak sınırlı olması değil, aynı zamanda niteliklerinin de birbirinden farklı olmasıdır. Bu nedenle verilen hizmetlerin niteliğinin artırılması da ileriye yönelik hedefler arasında yer almalıdır. Türkiye’de özel eğitime gereksinimi olan bireyler için gerekli planlamaların yapılması bu bireylerin sayılarının bilinmesini gerektirmektedir. Çeşitli engel gruplarının toplam öğrenci nüfusu içindeki oranlarını gösteren istatistikler bulunmamaktadır. Türkiye’deki engelli bireylerin sayısını belirlemek amacıyla Başbakanlık Özürlüler İdaresi Devlet İstatistik Enstitüsü ile 1998 yılında bir çalışma başlatmış ancak bu çalışma sonuçlanmamıştır. MEB’nın 1999 verilerine göre, yalnız sıfır- on sekiz yaşları arasında 3 milyon 650 bin engelli çocuğun olduğu görülmektedir. 1999-2000 yılında bu çocukların sadece 38.19’ u , yaklaşık olarak %1’i eğitimden yararlanmış bulunmaktadır ( Gökçe, 2002). Günümüzde bu oranlar artmasına karşın özellikle kırsal kesimde yani köylerdeki engelliler özel eğitimden yararlanamamakta, taşralarda ilçe ve beldelerde Özel Eğitim Kurumlarının sayılarının yetersiz olması ya da hiç açılmaması nedeniyle; özel eğitimden yararlananların sayısı düşünüldüğünden azdır. Bu sayılar bize eğitimde fırsat eşitliği konusunda ciddi sorunlarımızın olduğunu göstermektedir.
Özellikle il merkezlerinde ve bu tür kurumların açıldığı merkezlerde ailelerin genelde bilinçsiz olması nedeni ile kurumlardan farklı beklentiler içinde olmaları, engelliyi kullanmaya çalışmaları, eğitimci olmayan kurucuların bu kurumları ticari düşünerek yaptıkları hatalar vb. nedenlerle, engellinin eğitimi ikinci plana itilmektedir. Engelli bireylere yönelik sürdürülen hizmetlerin kaliteli, verimli ve mevzuata uygun yürütülmesi ve süreklilik içinde gerçekleştirilmesi gelişme için gereklidir. Bu sürekliliği sağlamak için hizmet verenler arasında işbirliği ve eşgüdümün olması da önemlidir. Ayrıca eğitim sürelerinin kısaltılarak, devletin yükünün azaltılması anlayışı yerine kaliteli, sağlıklı ve iyi ve mevzuata uygun eğitim veren kurumların özendirilerek, yerel yönetimlerce desteklemeleri gerekirken, eğitimci ve bu alandan olmadan bu işe soyunanların yaptığı hataları ,yasal zeminde Yerel Yönetimler eli ile tekrarlanması gibi ikinci bir hataya kalkışılması engellilerin topluma yararlı bireyler olarak kazandırılması yerine Belediye Başkanlarının siyasetleri “ Bu siyasete destek verenler tarafından eğitim işinin yürütülmesi” doğrultusunda yetiştirilmesi gibi büyük ve onarılması güç bir tehlikeyi gündeme taşır. Endişesi şimdiden eğitim sevdalısı ve gönüllüsü bir arkadaşınız olarak, beni düşündürmektedir. Temennim çocuklarımız için ÖZELLİKLE ENGELLİ ÇOCUKLARIMIZ için alınacak kararların, bilimsel çalışmalarla desteklenen veriler ve araştırmalar sonucu elde edilen bulgular, ilgili üniversite ana bilim dalları TEMSİLCİLERİNİN, ilgililerin, ilgili kurumlarların ve sivil toplum örgütü temsilcilerinin vb. kişi, kurum,kuruluşların görüşleri,alacakları kararlar ve öneriler doğrultusunda hazırlanmasını diliyorum.

Not: l Eğitim Okulları ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Maliye Bakanlığı Bir Düzenlemeye Gidiyor MuNot Özel Eğitim Okulları ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Maliye Bakanlığı Bir Düzenlemeye Gidiyor Mu ? ve Diğer Makalelerde zaman zaman bilgi verdim.


Kaynaklar
www.hturkmen.com
www.geleceginegitimi.com
www.rehabilitasyon.com




İsteseniz kaynak sitelerimi siteniz yayın kurallarına uygun değilse silebilirsiniz.








SON ŞEKLİ İLE (20.04.2007)ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARINDA GÖREV YAPAN
YÖNETİCİ, KADROLU OLARAK GÖREV YAPAN (ÖĞRETMEN,UZMAN VE USTA ÖĞRETİCİLER İLE DİĞER PERSONELİN) YASAL DERS SAATLERİNE İLİŞKİN ÇİZELGE
ÜNVANI MAAŞ KARŞILIĞI GİREBİLECEĞİ DERS SAATİ ÜCRET KARŞILIĞI GİREBİLECEĞİ DERS SAATİ TOPLAM GİREBİLECEĞİ DERS SAATİ
ÖZEL OKULLAR
Genel Müdür 6 - 6
Müdür 6 - 6
Müdür Yardımcısı 6 6 12
Aday Sınıf Öğretmeni 18 - 18
Aday Branş Öğretmeni 15 - 15
Öğretmen (Sınıf) 18 12 30
Öğretmen (Branş) 15 15 30
Usta Öğretici (Okul öncesi) * 18 12 30
Uzman ve Usta Öğretici ( Y.Dil-Bilg.)* 15 15 30
ÖZEL DERSHANELER
Genel Müdür 6 - 6
Müdür 6 6 12
Müdür Yardımcısı 6 6 12
Aday Öğretmen 20 - 20
Öğretmen 20 20 40
Uzman ve Usta Öğretici ** 20 20 40
ÖZEL KURSLAR
Müdür 6 6 12
Müdür Yardımcısı 6 6 12
Aday Öğretmen 20 - 20
Öğretmen 20 20 40
Uzman ve Usta Öğretici ** 20 20 40
ÖZEL M.T.S.KURSLAR
Müdür 6 12 18
Müdür Yardımcısı 6 12 18
Aday Öğretmen 20 - 20
Öğretmen 20 20 40
Uzman ve Usta Öğretici ** 20 20 40
Direksiyon Usta Öğreticisi 20 20 40
Trafik ve Çevre Bil.-Motor ve Araç Tek.-İlkyardım Bil. Öğreticileri 20 20 40
ÖĞRENCİ ETÜT EĞİTİM MERKEZLERİ
Müdür 6 6 12
Müdür Yardımcısı 6 6 12
Aday Öğretmen 20 - 20
Öğretmen 20 20 40
Uzman ve Usta Öğretici 20 20 40

İhtiyaç halinde, resmi okullarda görevli öğretmenlere asıl görevlerini aksatmamak ve aylık karşılığı okutmakla yükümlü haftalık ders saati sayısını doldurmaları kaydı ve çalıştıkları kurumların izni ile sadece okullarda, aylık karşılığı okutmakla yükümlü oldukları haftalık ders saati sayısının yarısı kadar ders ücretli olarak görev verilebilir. Öğretmenlerin toplam ders saati sayısı haftada 30 (otuz) saati geçemez.
Uzman öğretici, usta öğretici ve öğretmenlik yapma nitelik ve şartlarını taşıyan diğer Devlet memurlarına, ilgili birimlerin izni ile 10 (on) saati geçmemek üzere ücretli ders görevi verebilir.
Gerekli nitelik ve şartları taşıyan öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticilerden resmi ve özel öğretim kurumlarında görevi bulunmayanlar ile emeklilere, örgün eğitim kurumlarında 30 (otuz) saati, yaygın eğitim kurumlarında ise (40) kırk saati geçmemek üzere ders saati ücretli olarak görev verilebilecektir.
Kadrolu Öğretmen ve usta öğreticiler dışındaki Özel Öğretim Kurumlarında ders saati ücretli olarak onay ile görev verilen öğretmen ve öğreticiler en fazla 40(kırk) saate kadar derse girebilirler.
Kurumlardaki ek ders ücreti miktarı, resmi okullar için tespit edilen miktardan az olamaz. Ancak 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’ nun 8’inci madde uyarınca resmi kurumlardan ücretli olarak görevlendirilenlere verilecek ek ders ücreti miktarı, resmi okullar için tespit edilen ek ders ücretinin 2 katını geçemez.
Son Şekli ile (20.04.2007)Özel Öğretim Kurumlarında Görev Yapan
Yönetici, Kadrolu Olarak Görev Yapan " Öğretmen,Uzman ve Usta Öğreticiler ile Diğer Personelin"
Yasal Ders Saatlerine İlişkin Çizelge Ünvanı Maaş Karşılığı Girebileceği Ders Saati Ücret Karşılığı Girebileceği Ders Saati Özel Özel Eğitim Okulu
Müdür 6 2 8
Müdür Yardımcısı 6 2 8
Aday Öğretmen (Özel Alt Sınıf Öğretmeni) 18 - 18
Aday Branş Öğretmeni (Beden Eğt.-Resim-Müzik-İş Teknik vb.) *** 15 - 15
Aday Branş Öğretmeni (Mesleki Teknik Eğitim veren öğrt.- Vitray vb.) *** 15 - 15
Öğretmeni (Özel Alt Sınıf Öğretmeni) 18 12 30
Branş Öğretmeni Beden Eğt-Resim-Müzik-İş Teknik vb)*** 15 15 30



Tüm Özel Eğitim Kurumu Yetkililerinin ve Okuyucularımın DİKKATLERİNE

SUNULUR.

MEB yayınladığı yönetmelikle devlet okullarında çalışan öğretmenlerin özel okullarda da ders verebilmesinin önünü açtı. Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nin Resmi Gazete’de yayınlanmasının ardından öğretmenlerin farklı kurumlarda görevlendirmede, ücretli girebileceği ders saati sınırının:

Öğretmenlerin hem de memurların kaç saate kadar derse girebileceğine dair düzenleme yapıldı.Madde metni sadece okullarda görev alamaya izin vermiştir.Okul ile dershane tanımı yönetmeliğin dördüncü maddesinde ayrı ayrı yapılmıştır. Buna göre öğretmen veya memurlar dershanelerde değil sadece okullarda görev alabilecektir.

MEB Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin yönetmeliğin ayrıntılar şöyle; Resmî okullarda görevli rehber öğretmen ve aday öğretmenler dışındaki öğretmenler, ihtiyaç hâlinde asıl görevlerini aksatmamak ve aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulundukları haftalık ders saati sayısını doldurmaları kaydı ve çalıştıkları kurumların izni ile sadece okullarda, aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulundukları haftalık ders saati sayısının yarısı kadar ücretli ders verilebiliyor. Bu öğretmenlerin toplam ders saati sayısı haftada 30 saati geçemiyor.Eğitim-öğretim hizmetleri sınıfı dışındaki diğer Devlet memurları ile eğitim sektörü dışındaki özel sektörde görev yapanlara özel öğretim kurumlarında haftada 10 saati geçmemek üzere ücretli ders görevi verilebiliyor.Özel öğretim kurumlarında görev yapan yönetici ve aday eğitim personeli dışındaki eğitim personeline aylık karşılığı girebileceği ders saati sayısı kadar başka bir özel öğretim kurumunda ders saati ücretli olarak görev verilebiliyor. Ancak, okullar dışındaki aynı kurucuya ait diğer özel öğretim kurumlarında, rehber öğretmenlere en fazla iki kurumda görev verilebilir.Eğitim personeli olarak görev yapma nitelik ve şartlarını taşıyan ve herhangi bir kurumda çalışmayanlara yaygın eğitim kurumlarında haftada 40 saati, örgün eğitim kurumlarında haftada 30 saatini geçmemek üzere özel öğretim kurumlarında ders saati ücretli olarak görev verilebilmekte.Eğitim personeline, valilikten / kaymakamlıktan geçici olur veya çalışma izni alınmadan kurumlarda ders saati ücretli olarak görev verilmez.Ek ders görevi için aranan koşullar şöyle;1.Resmi okullarda görevli rehber öğretmen ve aday öğretmenlere ek ders görevi verilemez.
2. Görevlendirilecek öğretmenlerin asıl görevlerini aksatmamak ve aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulundukları haftalık ders saati sayısını doldurmaları gerekmekte.

3. Görevlendirilecek öğretmenlerin çalıştıkları kurumların izni gerekmekte.
4. Görevlendirilecek öğretmenler sadece okullarda, aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulundukları haftalık ders saati sayısının yarısı kadar ek derse girebilecek.


Örgün ve yaygın eğitim kurumlarının müdür, müdür başyardımcısı ve müdür yardımcıları haftada 6 saat; Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri haftada 18 saat; Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri haftada 15 saat; Atölye ve laboratuar öğretmenleri haftada 20 saat; ders okutmakla yükümlüler.Örneğin okul öncesi ve sınıf öğretmenleri haftada 9 saat özel okulda derse girebilecek.5. Görevlendirilecek öğretmenlerin; resmi görevli olduğu kurum ile Özel Öğretim Kurumlarında alacağı derslerin toplam ders saati haftada 30 saati geçemeyecek.6. Öğretmen olan fakat Eğitim-öğretim hizmetleri sınıfı dışında memur veya eğitim sektörü dışındaki özel sektörde görev yapanlara, özel öğretim kurumlarında haftada 10 saati Ek ders görevi verilebiliyor. Bir memurun öğretmen olarak ders verebilmesi için 119 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı çerçevesinde öğretmen olarak atanabilme şartlarına haiz olması şartı aranıyor.7. Özel öğretim kurumlarında görev yapan yönetici ve aday eğitim personeli dışındaki eğitim personeli aylık karşılığı girebileceği ders saati sayısı kadar başka bir özel öğretim kurumunda ek derse girebiliyor.8. Eğitim personeli olarak görev yapma nitelik ve şartlarını taşıyanlara yaygın eğitim kurumlarında haftada 40 saat, örgün eğitim kurumlarında haftada 30 saat ek ders görevi verilebiliyor.9. Eğitim personeline, valilikten / kaymakamlıktan geçici olur veya çalışma izni alınmadan kurumlarda ders saati ücretli olarak görev verilmez.10. Madde metni sadece okullarda görev alamaya izin vermiştir. Okul ile dersane tanımı yönetmeliğin dördüncü maddesinde ayrı ayrı yapılmıştır. Buna göre öğretmen veya memurlar dershanelerde değil sadece okullarda görev alabilecektir


Kaynaklar
http://www.hturkmen.com




Çok Değerli Okuyucularım:
Son Günlerde gerek Devlet ve Özel Eğitim Kurumları ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Psikolog/ PDR,Rehber Öğretmen olarak görev yapanların yapacakları görevler hakkında ayrıntılı bilgi konusunda mesajlar gelmesi üzerine aşağıdaki yazıyı hazırlamış bulunuyorum.

Daha önce bu sayfadaki Makalelerde aynı konuda bilgi vermiştim. Bilgilerinize… SAYGILARIMLA… HALİL TÜRKMEN
Yayın : Resmi Gazete

Yayım Tarihi ve Sayısı : 08/06/1965 - 12026

Numarası : 625

ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI KANUNU
Kanun Numarası : 5580
Kabul Tarihi : 8/2/2007
Resmî Gazete : 14.02.2007/26434


MADDE 8 – Kurumların eğitim-öğretim ve yönetim hizmetlerinin, asıl görevi bu kurumlarda olan yönetici ve eğitim-öğretim elemanları ile yürütülmesi esastır. Bir kurumun öğretime başladığı tarihten itibaren mevcut ders saati sayısının, kuruluş sırasında üçte birinin, kuruluşundan üç yıl sonra da en az üçte ikisinin asıl görevi bu kurumlarda olan öğretmen, uzman öğretici veya usta öğreticiler tarafından okutulması zorunludur. Kurumların yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmetlerinde, en az dengi resmî öğretim kurumlarına atanabilmek için gerekli nitelik ve şartları taşıyanlar, resmî dengi bulunmayan kurumların yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmetlerinde ise yönetmelikle belirtilen nitelik ve şartları taşıyanlar görevlendirilir. İhtiyaç halinde, resmî okullarda görevli öğretmenlere asıl görevlerini aksatmamak ve aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saati sayısını doldurmaları kaydı ve çalıştıkları kurumların izni ile sadece okullarda, aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saati sayısının yarısı kadar ücretli ders verilebilir. Öğretmenlerin toplam ders saati sayısı haftada otuz saati geçemez . Uzman öğretici, usta öğretici ve öğretmenlik yapma nitelik ve şartlarını taşıyan diğer Devlet memurlarına, ilgili birimlerin izniyle haftada on saati geçmemek üzere ücretli ders görevi verilebilir. Ders saati ücretli olarak görevlendirileceklerle ilgili diğer hususlar yönetmelikle belirlenir. Kurumların müdürleri, kurucu/kurucu temsilcisi tarafından; diğer yönetici ve öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticileri ise müdürlerince seçilir ve çalışma izinleri valiliğin iznine sunulur. Valiliğin izni alınmadan müdür ile diğer yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler işe başlatılamaz. Gerekli şartları taşıyan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler için valilikçe çalışma izni düzenlenir. Çalışma izninin iptali yine valilikçe yapılır. Millî Eğitim Bakanlığı Özel, Özel Eğitim Kursları Yönetmeliği Yayımlandığı Resmî GazeteTarihi: 22/07/2005Sayısı: 25883
a)

b) 26.06.2006 tarih ve 55270 Özel Eğitim Giderlerinin Karşılanması

KURUMLARDA BULUNMASI GEREKEN ZORUNLU PERSONEL TABLOSUZihinsel engelliler eğitimi için zorunlu personel 1- Özel eğitim sınıf öğretmeni, 2- Rehber öğretmen veya psikolog, 3-Okul öncesi öğretmeni/ Çocuk gelişimi ve eğitimi öğretmeni veya uzmanı,
*Fizyoterapist

…………………… Sayılan,1,2,3 maddelerdeki elamanlar kurum açmak için bulundurulması gereken zorunlu personeldir.
Kurumlarda Çalışacak Personelin Haftalık Girebileceği Ders Saati Sayısı Tablosu.

Özel Özel Eğitim Kurslarında;Öğretmenlik yapma koşullarını taşıyan (kurum müdürü) yönetim görevini aksatmamak koşuluyla, haftada aylık karşılığı 6 saat, ders saati ücreti karşılığı 6 saat olmak üzere en çok 12 saat,Görevli öğretmen ve uzman öğreticiler haftada aylık karşılığı 20 saat, ders saati ücreti karşılığı 20 saat olmak üzere en çok 40 saat, Özel özel eğitim okullarında;
Kurum müdürü haftada aylık karşılığı 6 saat, ders saati ücreti karşılığı 2 saat olmak üzere en çok 8 saat, özel eğitim okullarında görevli özel eğitim sınıf öğretmeni haftada aylık karşılığı 18 saat, ders saati ücreti 12 saat olmak üzere en çok 30 saat, görevli uzman öğreticiler haftada aylık karşılığı 20 saat, ders saati ücreti karşılığı 20 saat olmak üzere en çok 40 saat

Kurum Müdürü günde en fazla 2 seans, Özel eğitim okullarında görevli özel eğitim sınıf öğretmeni 1 günde en fazla 6 seans, Özel eğitim kurslarında görevli öğretmen, uzman, öğreticiler ve usta öğreticiler günde en fazla 8 seans eğitime girebilir. c) 7)Rehber öğretmen: Talim ve Terbiye Kurulunca belirlenen yüksek öğretim programlarından birini tamamlamış, öncelikle özel eğitim alanında yüksek lisans yapmış veya özel eğitim alanında hizmet içi eğitim programlarına katılmış kişiyi,
11)Psikolog: Üniversitelerin psikoloji alanında lisans eğitimi almış veya “Psikolog” unvanı alan atipik ve uyum güçlüğü olan bireylere tanılama ve terapi hizmetleri veren kişiyi,

Kanun No. 5378 Kabul Tarihi : 1.7.2005
h) Rehabilitasyon: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle oluşan özrü ortadan kaldırmak veya özürlülüğün etkilerini mümkün olan en az düzeye indirmek, özürlüye yeniden fiziksel, zihinsel, psikolojik, ruhsal, sosyal, meslekî ve ekonomik yararlılık alanlarında başarabileceği en üst düzeyde yetenekler kazandırarak; evinde, işinde ve sosyal yaşamında kendine ve topluma yeterli olabilmesi ve özürlünün toplum ile bütünleşmesi, ayrımcılığa karşı tüm tedbirlerin alınması amacıyla verilen koruyucu, tıbbî, meslekî, eğitsel, rekreasyonal ve psiko-sosyal hizmetler bütününü, RehabilitasyonMADDE 10.- Rehabilitasyon hizmetleri toplumsal hayata katılım ve eşitlik temelinde özürlülerin bireysel ve toplumsal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak verilir. Rehabilitasyon kararının alınması, plânlanması, yürütülmesi, sonlandırılması dâhil her aşamasında özürlü ve ailesinin aktif ve etkili katılımı esastır. Rehabilitasyonun her alanında ihtiyaç duyulan personelin yetiştirilmesine yönelik eğitim programları geliştirilir ve bu personelin istihdamı için gerekli önlemler alınır. 16 Aralık 2006 tarihli 26378 sayılı Resmi Gazete de; Diğer okul ve kurumlarda ders görevi

’’MADDE 26- ÜCRETLİ Görevlendirme (1) Bu Karar kapsamında bulunan yönetici ve öğretmenlere, aslî görevlerini aksatmamak ve aylık karşılığı ders görevlerini tamamlamak kaydıyla; Bakanlığa bağlı okul ve kurumlarda, diğer kurumlara bağlı okullar ile yüksek öğretim kurumlarında, ücretleri görev aldıkları okul veya kurumca ödenmek üzere ek ders görevi verilebilir.
Ancak, bu tür görevlendirmelerde verilecek ek ders görevi, kendi okullarında veya dengi okullarda haftada aylık ve ücret karşılığı okuttukları ek ders saati sayısı toplamını dolduranlar bakımından haftada 8 ile 10 saati geçemez.’’ Yukarıdaki madde hükmünde ders ücretli görevlendirmenin şeklini belirtmiştir. Psikolog/PDR yalnız ders ücretli de görevlendirilmiş olsa “Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği ve diğer mevzuat hükümlerinde belirtilen görevleri yaparlar ” yani derse/ seansa giremezler.
Ancak Psikolojik Danışma Hizmetleri yapabilirler.Yapılan bu danışma ders/seans gibi gösterilemez.
Kararınca Resmi Okullarda görevli Psikolog/PDR, Rehber Öğretmenler Özel Eğitim Okul ve Kurumlarında ayrıca ücretli çalışabilirdi.
8 mart 2008’de çıkan yönetmelikce ’’PDR, Rehber Öğretmen ve aday öğretmen hariç’’ ibaresi konulmuş ve dolayısıyla bu tarihden itibaren ; RAM ve Resmi Kurumlarda görevli PSİKOLOG/PDR vb. uzmanların ayrıca ücretli çalışmaları engellenmiştir.

Bu cümleden şu anlaşılmalıdır. Psikolog/PDR mezunları Özel Eğitim Okul ve kurumlarında ayrıca ders ücretli çalıştırılamazlar. Çalıştırılmaları yasal değildir. Aynı şekilde Aday Öğretmenler adaylık süresinde ders/seans yazamazlar.

PSİKOLOG/ PDR Eğitimde Psikolojik Hizmetler vb. Program Mezunları ve Görevleri.

MEB Bağlı tüm kurumlarda Görevli ise; görevleri ile ilgili aşağıdaki yönetmeliği "Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği'ni" iyice incelemenizi öneririm.



Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği

Resmi Gazete Tarihi: 31.05.2006
Resmi Gazete Sayısı: 26184

Rehber öğretmenin görev ve sorumlulukları MADDE 63 – (1) Rehber öğretmen bulunduğu okul ve kurumdaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yanında aşağıdaki görevleri de yapar: a) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin ailelerine yönelik aile eğitimi hizmetlerini planlamak, yürütmek ve gerektiğinde ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak. b) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin bireysel gelişimini değerlendirmek üzere formlar hazırlanmasında BEP geliştirme birimiyle, öğretmenler ve ilgili personel ile iş birliği yapmak. c) Öğretmenler ve ailelerle iş birliği yaparak öğrenciler için bireysel gelişim raporu düzenlemek. ç) Öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla rehberlik ve danışma hizmetleri yürütme komisyonu, BEP geliştirme birimi, izleme ve yöneltme kurulu ile öğretmenlerle iş birliği yapmak. Yukarıdaki Yönetmelikte belirtilmiştir.

Gerek PSİKOLOG , gerekse PDR /Rehber Öğretmenlerini Görevleri Aşağıdaki Yönetmelikte Detaylı Verilmiştir:



Milli Eğitim Bakanlığından Resmi Gazete Tarihi: 17/04/2001 Resmi Gazete Sayısı: 24376
BİRİNCİ KISIM : Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM : Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, il/ilçe düzeyinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin ve bu hizmetlerin verildiği rehberlik ve araştırma merkezleri ile eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma servislerinin kuruluş ve işleyişine ilişkin esasları düzenlemektir. Kapsam Madde 2 - Bu Yönetmelik, il/ilçe düzeyinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini, rehberlik ve araştırma merkezleri ile eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma servislerinin kuruluşu, görevleri ve işleyişine ilişkin esaslar ile bu kurumlarda çalışan personelin görevlerini kapsar. Dayanak Madde 3 - Bu Yönetmelik; 14/06/1973 tarihli ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, 16/08/1997 tarihli ve 4306 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu, Milli Eğitim Temel Kanunu, Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu, Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 24/03/1988 tarihli ve 3418 sayılı Kanunda Değişiklik Yapılması ve Bazı Kağıt ve İşlemlerden Eğitime Katkı Payı Alınması Hakkında Kanun, 30/04/1992 tarihli ve 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Milli Eğitim Bakanlığını,
b) Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölümü: İl ve ilçe milli eğitim müdürlüklerine bağlı rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini yürüten bölümü,
c) Milli Eğitim Müdür Yardımcısı/Şube Müdürü: İl ve ilçelerdeki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin düzenlenmesi ve yürütülmesinden sorumlu milli eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürünü,
d) Merkez: İl/ilçelerdeki rehberlik ve araştırma merkezini,
e) Merkez Müdürü: İl/ilçelerdeki rehberlik ve araştırma merkezi müdürünü, f) Okul Müdürü: Resmi ve özel, eğitim-öğretim kurumlarındaki müdürü,
g) Bölüm Başkanı: Rehberlik ve araştırma merkezlerindeki her bölümün başkanını,
h) Bölüm: Rehberlik ve araştırma merkezi bünyesindeki özel eğitim hizmetleri ile rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bölümlerini,
ı) Koordinatör Psikolojik Danışman: Okuldaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini koordine etmekle yükümlü psikolojik danışmanı, i) Rehber Öğretmen (Psikolojik Danışman): Eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma servisleri ile rehberlik ve araştırma merkezlerinde öğrencilere rehberlik ve psikolojik danışma hizmeti veren, üniversitelerin psikolojik danışma ve rehberlik ile eğitimde psikolojik hizmetler alanında lisans eğitimi almış personeli,
j) Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisi: Eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini yürüten servisi,
k) Sınıf Rehber Öğretmeni: Eğitim-öğretim kurumlarında bir sınıfın rehberlik hizmetlerini yürüten ve rehberlik saatlerine giren ilköğretim kurumlarında şube rehber öğretmenini, orta öğretim kurumlarında ise sınıf öğretmenini,
l) Psikolog: Üniversitelerin psikoloji alanında lisans eğitimi almış rehberlik ve araştırma merkezlerinde atipik ve uyum güçlüğü olan çocuklara tanılama ve terapi hizmetleri veren personeli,
m) Psikometrist: Üniversitelerin ilgili bölümlerinden birinde psikolojik ölçme araçları konusunda lisans eğitimi almış rehberlik ve araştırma merkezlerinde tarama, inceleme, tespit, teşhis ve benzeri amaçlarla kullanılacak psikolojik ölçme araçlarını uygulamayı bilen ve gerekli olanları geliştiren personeli,
n) Eğitim Programcısı: Üniversitelerin eğitimde program geliştirme alanında lisans eğitimi almış rehberlik ve araştırma merkezlerinde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri alanlarında gereksinim duyulan programların geliştirilmesinde gerekli teknik hizmetleri veren personeli,
o) Özel Eğitimci: Üniversitelerin Özel Eğitim veya Özel Eğitim Öğretmenliği alanlarında lisans eğitimi almış rehberlik ve araştırma merkezlerinde özel eğitim gerektiren çocuklar için tanılama ve destekleyici özel eğitim hizmetlerini veren, uygun eğitim önlemleri alınmasını sağlayan personeli,
ö) Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi: Üniversitelerin çocuk gelişimi veya çocuk sağlığı ve eğitimi alanlarında lisans eğitimi almış rehberlik ve araştırma merkezlerinde öğrencilere, ailelere ve öğretmenlere çocukların her türlü gelişim durumlarına ilişkin sorunların çözümünde gerekli önlemlerin alınmasında ve gelişimlerinin izlenmesinde yardım sağlayan personeli,
p) Sosyal Çalışmacı: Üniversitelerin sosyal hizmetler alanında lisans eğitimi almış rehberlik ve araştırma merkezlerinde danışanlarla ilgili olarak verilecek hizmetlerin planlanması için gerekli sosyal, ekonomik ve kültürel bilgileri toplayan, değerlendiren ve hizmetlerin verilmesinde sosyal hizmet kurumları arasında eşgüdümü sağlayan personeli,
r) Psikolojik Ölçme Araçları: Rehberlik ve araştırma merkezleri ile rehberlik ve psikolojik danışma servislerinin tarama, inceleme, tespit, teşhis, öğrenci tanıma gibi çalışmalarında kullanabilecekleri çeşitli yetenek, zeka ve standart başarı testleri; kişilik, tutum, mesleki ve akademik benlik, gelişim, öğrenci davranışlarını değerlendirme gibi ölçekler; ilgi envanterleri, problem tarama envanterleri, kontrol listeleri, anketler ve benzeri ölçme araçlarını,
s) Öğrenci: Her türlü eğitim-öğretim kurumlarında eğitim görmekte olan bireyleri,
t) Danışan: Rehberlik ve araştırma merkezine, merkezin hizmetlerinden yararlanmak üzere başvuran, okul veya ilgili kurum ve kuruluşlardan gönderilen öğrencileri veya bireyleri,
u) Danışan Dosyası: Rehberlik ve araştırma merkezlerinde hizmet verilen bireylere ilişkin hizmetin gerektirdiği bilgileri içeren ve her birey için ayrı ayrı tutulan dosyayı,
ü) Öğrenci Gelişim Dosyası: Eğitim-öğretim kurumlarında rehberlik ve psikolojik danışma servisince her öğrenci için ayrı ayrı tutulan, yöneltme süreci ile rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri kapsamında öğrencinin her türlü özelliklerine ilişkin bilgileri içeren dosyayı, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM İlkeler Madde 5 - Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki ilkeler esas alınır:
a) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri, eğitim kurumlarının eğitim-öğretim etkinlikleri bütünlüğü içinde yer alır.
b) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri tüm öğrencilere açık bir hizmettir.
c) Her öğrenci eğitim sürecinde kendisine sunulan seçenekler arasında seçme özgürlüğüne sahiptir.
d) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde insana saygı esastır.
e) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin bireysel boyutunda gizlilik esastır.
f) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri öğrenci, veli, uzman, öğretmen ve yönetici gibi ilgililerin iş birliği ile yürütülür.
g) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde bireysel farklılıklara saygı esastır. h) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesinde hem bireye hem de topluma karşı sorumluluk söz konusudur.
ı) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yürütülmesinde bilimsellik esastır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerinin Temel Özellikleri Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerinin Amacı Madde 6 - Türk Eğitim Sisteminin genel amaçları çerçevesinde eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri temelde; öğrencilerin kendilerini gerçekleştirmelerine, eğitim sürecinden yetenek ve özelliklerine göre en üst düzeyde yararlanmalarına ve gizilgüçlerini en uygun şekilde kullanmalarına ve geliştirmelerine yöneliktir. Öğrencilere yönelik olarak düzenlenen her türlü rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bu amaçlar doğrultusunda bütünleştirilerek verilir.
Eğitsel Rehberlik Madde 7 - Her öğrenciye, kendine özgü yetenek, ilgi, mesleki değer, başarı ve motivasyonu oranında eğitim-öğretim uygulamalarıyla uyum sağlaması, özelliklerine ve gelişimine uygun programlara yönelmesi için gerekli hizmetler verilir. Bu hizmetler;
a) Öğrencileri okula, okuldaki alanlara, çeşitli etkinliklere, yeni durumlara alıştırma ve yönlendirme, b) Öğrencilerin etkili öğrenme ve çalışma becerileri geliştirmelerine yardım etme, c) Öğrencilerin motivasyonlarını destekleme ve artırma, d) Özelliklerine uygun üst öğrenim kurumlarına yönlendirme olarak ele alınır.
Mesleki Rehberlik Madde 8 - Eğitim sürecinde her öğrenciye; mesleki tercih yapması, kendine uygun mesleğe yönelmesi, iş yaşamına ve mesleğe hazırlanması için gerekli rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri verilir.
Bu hizmetlerde aşağıdaki hususlar temel alınır: a) Hizmetler bir süreç olarak ele alınır, okul öncesi eğitim ve ilköğretimin başlaması ile birlikte bu hizmetler verilir. b) Hizmetlerde öğrencinin içinde bulunduğu gelişim dönemi ve bireysel özellikleri dikkate alınır. c) Öğrenciye ve velisine; öğrencinin özellikleri, iş dünyası, meslekler ve bunları edinme yollarına ilişkin güncel bilgiler sistemli olarak aktarılır. d) Öğrenci, bir meslek alanı veya mesleği seçme baskısı altında bırakılmaz. Bireysel Rehberlik Madde 9 - Öğrencinin bireysel ve sosyal gelişimini desteklemek, duygusal sorunlarında yardımcı olmak üzere gerekli rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri verilir.
Bu hizmetlerde aşağıdaki hususlar temel alınır: a) Öğrencilerin davranış, duygu, düşünce ve tutumlarına karşı duyarlık gösterilerek gizlilik ilkesine özellikle dikkat edilir. b) Bireysel rehberlik etkinliklerinde öğrencilerin kendilerine ilişkin farkındalık düzeyini yükseltmelerine yardım edilir. c) Öğrenci herhangi bir sorun ifade ettiğinde, bu alanda psikolojik danışmanın vereceği hizmet, öğrencinin sorununu onun adına çözmesi anlamına gelmez. d) Öğrenci, sorununu çözme sorumluluğunu üstlenmek durumundadır. Psikolojik danışman, öğrenciyi sorununu çözme çabasında, alanın bilimsel yöntemlerine göre destekler. e) Psikolojik danışma uygulamalarında, uygulamacının psikolojik danışma formasyonuna sahip olması esastır.
f) Bireysel rehberlik; öğrencilerin sorunlarına yardımın yanı sıra, onların kişilik ve sosyal gelişimlerine ve olgunlaşmalarına destek olmayı ve bu amaca yönelik düzenlenmiş bireysel ve grup etkinliklerini de içerir.
Bireyi Tanıma Madde 10 - Eğitsel, mesleki ve bireysel rehberlik hizmetlerinin sistemli, sağlıklı ve öğrencinin özellik ve gereksinimlerine uygun şekilde verilebilmesi için bireyi tanıma çalışmaları yürütülür.
Bu çalışmalarda aşağıdaki konulara dikkat edilir: a) Öğrencinin yetenek, ilgi, istek, mesleki değer, başarı gibi bireysel özellikleri ile sosyal, kültürel özellikleri olabildiğince çok boyutlu olarak ele alınır. b) Bilgilerin toplanmasında, değerlendirilmesinde ve kullanılmasında bilimsel standartlara uyulur. c) Bu çalışmalarda uygulanan ölçme aracı, yöntem ve tekniklerin kullanılması bir amaç değil araçtır. d) Bireyi tanıma çalışmalarında temel amaç; öğrencinin kendini tanımasıdır. Öğrenci hakkında elde edilen bilgiler, onun gelişimini desteklemek için kullanılır. e) Bireyi tanıma çalışmaları bir süreç dahilinde yürütülür. f) Elde edilen bilgiler bütünleştirilerek değerlendirilir. Grup Rehberliği Etkinlikleri
Madde 11 - Eğitsel ve mesleki rehberlik ile öğrencilerin bireysel ve sosyal gelişimlerine yönelik olarak grupla rehberlik etkinlikleri düzenlenir. Bu etkinlikler; öğrencilerin gelişimsel gereksinimlerini de karşılayacak şekilde bilimsel standartlara uygun olarak programlanır, uygulanır, değerlendirilir ve geliştirilir.
Grup rehberlik etkinliklerinden, bilgi verme gibi, uygulanması özel uzmanlık gerektirmeyenler, rehberlik saatlerinde sınıf rehber öğretmenlerince uygulanabilir. Söz konusu etkinliklerden uygulanması, alanında teknik beceri ve uzmanlık gerektirenler ise psikolojik danışmanlar tarafından uygulanır. Öğretim Kademelerine Göre Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Madde 12 - Okul öncesi eğitim ve ilköğretimde hizmetler genel olarak; öğrencinin kendisi, öğretmeni/öğretmenleri ve ailesi tarafından yetenek, beceri ve diğer özelliklerinin fark edilmesine, öğrencinin yetiştiği ortamın iyileştirilmesine, bireysel ve sosyal gelişimlerinin desteklenmesine, etkili öğrenme ve çalışma becerileri ile motivasyonlarının artırılmasına, ilköğretim sonrası eğitime ve orta öğretime devam edemeyecekler için mesleğe yönlendirmeye yöneliktir. Orta öğretimde ise hizmetler genelde; üst öğrenime, meslek alanlarına ve mesleğe yönelmede, etkili öğrenme ve çalışma becerileri geliştirmede, meslekler ve gerektirdiği özellikler ile meslek ve çalışma yaşamı konusunda bilinçlendirmede, bireysel özelliklerini değerlendirip farkındalık düzeyini geliştirmede, bireysel ve sosyal gelişimin sürdürülüp yetişkin yaşamına hazırlanmada yoğunlaşır. Orta öğretimdeki hizmetlerde okul türlerine göre gerekli uyarlamalar yapılır. Yaygın eğitimdeki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri genelde kursiyerlerin mesleğe ve işe yönlendirilmesini, iş yaşamına hazırlığı, bireysel ve sosyal gelişimlerinin desteklenmesini kapsar. Örgün ve yaygın eğitimdeki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde, sorunlara erken müdahale ve özellikle sorunun oluşmamasına yönelik gelişimsel, koruyucu yaklaşım esastır. Yönlendirmede Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri
Madde 13 - Yönlendirmedeki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde; eğitsel, mesleki, bireysel rehberlik ile bireyi tanıma uygulamalarının ve sonuçlarının öğrencinin yönlendirilmesi için kendisine ve velisine yardımcı olacak şekilde bütünleştirilmesi esastır. Bu bütünleştirmede öğrencinin gelişimsel, bireysel özellikleri ve gereksinimleri göz önünde bulundurulur. Yönlendirmede rehberlik ve psikolojik danışma birimlerinin karar ve önerileri, öğrencinin ve velisinin kararının gerçekçi olması yönünde seçenekleri gösterici ve öneri niteliğindedir. Öğrenci ve veli, kararlarının sorumluluğunu üstlenmek durumundadırlar.
Psikolojik Ölçme Araçları Madde 14 - Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde bireyi tanıma ve diğer çalışmalarda kullanılacak ölçme-değerlendirme araçlarının sağlanması, kullanımı, uygulanması ve bilimsel standartlarının korunmasına ilişkin önlemler Bakanlıkça alınır. Öğrencilerin Katılımı
Madde 15 - Eğitsel ve mesleki rehberlik çalışmalarında öğrenciler için; sorumluluk üstlenmek, gönüllülüğü artırmak, akran dayanışmasını desteklemek ve çalışmaların verimini artırmak amacıyla etkinliklerin düzenlenmesi ve uygulanmasında gerekli koşullar hazırlanır, katkı ve katılımları sağlanır. Ailelerin Katılımı Madde 16 - Öğrencilerin gelişimlerinin aile boyutunda da desteklenmesi, bir bütün olarak tanınması, tanıtılması ve değerlendirilmesi, ailelerin yönlendirmede ve eğitim yaşantısındaki karar sürecinde gerekli yerini alması ve bu konuda bilinçlenmesi için hizmetlere veli ve ailelerin katılımı ve katkısını sağlayacak önlemler alınır. İ
KİNCİ KISIM : Milli Eğitim Müdürlüklerinde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Milli Eğitim Müdür Yardımcısı/Şube Müdürü
Madde 17 - Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bölümünden sorumlu milli eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü, il / ilçe genelindeki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri ile ilgili etkinliklerin bütünlük içerisinde planlanması, programlanması, eşgüdümü ve yürütülmesinden milli eğitim müdürü adına yetkili ve sorumludur. Milli eğitim müdür yardımcısı/şube müdürünün görevlendirilmesinde rehberlik ve psikolojik danışma alanında eğitim görmüş olanların; bu nitelikteki elemanların bulunmaması durumunda ise alanın özelliği dikkate alınarak milli eğitim müdürlüğünce görevlendirme yapılır. Milli Eğitim Müdür Yardımcısı/Şube Müdürünün Görevleri Madde 18 - İl ve ilçede rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinden sorumlu milli eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü aşağıdaki görevleri yapar. a) Bakanlık ile kurumlar arasındaki haberleşme ve eşgüdümü sağlar, gelen yazıları ilgili kurumlara ulaştırır ve sonuçlarını izler. b) İl ve ilçelerde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini yürüten kurumların bütçe işlerini yürütür. c) Rehberlik ve araştırma merkezleri ile eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma servislerinin her türlü personel gereksinimini belirler ve yerel olanaklarla karşılanamayan gereksinimlerin Bakanlığa bildirilmesini sağlar. d) Rehberlik ve araştırma merkezleri ile rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servislerinde görevli personelin il içi atamalarında komisyon üyesi olarak görev alır ve atamalara ilişkin rehberlik ve araştırma merkezi müdürlüklerini bilgilendirir. e) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini yürüten kurum ve servislerin açılması için gerekli inceleme, planlama, değerlendirme çalışmalarını ve kuruluş işlemlerini yürütür. f) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini yürüten kurum ve servislerin yer, donatım, araç-gereç gibi her türlü gereksinimlerini sağlar. g) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il danışma komisyonuna katılır, bu komisyonun sekreterya hizmetlerinin yürütülmesini ve alınan kararların zamanında Bakanlığa iletilmesini sağlar. h) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il danışma komisyonunda alınan kararların uygulanmasına ilişkin gerekli çalışmaları yürütür. ı) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleriyle ilgili çerçeve programlarının uygulanabilmesi için gereksinimlerin karşılanması, eşgüdümün oluşturulması gibi destek hizmetleri sağlar. i) İl/İlçede bulunan eğitim-öğretim kurumlarının yöneltmedeki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin organizasyonunu ve eşgüdümünü sağlar. j) Rehberlik ve araştırma merkezi tarafından gönderilen rehberlik ve psikolojik danışma servislerinin yıllık rapor ve programlarının değerlendirilmesine ilişkin rapor ile rehberlik ve araştırma merkezine ait çalışma raporları ve programları incelenerek bunların her yıl ekim ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderilmesini sağlar. k) Bölüm personelinin görevlendirilmesini, iş bölümünü, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleriyle ilgili kurumlar ve okullarla eşgüdüm içinde çalışılmasını sağlar. l) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri ile ilgili kurum-kuruluş ve üniversitelerle iş birliği yapar. Hizmetlerde yararlanmak üzere rehberlik ve psikolojik danışma alanlarındaki gelişmeleri izler.
ÜÇÜNCÜ KISIM : Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri İl Danışma Komisyonu Kuruluş ve Toplanma Madde 19 - Her ilde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin il düzeyinde planlanması ve kurumlar arası iş birliğinin sağlanması amacıyla rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il danışma komisyonu oluşturulur. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il danışma komisyonu, eylül ve haziran aylarında olmak üzere yılda en az iki kez toplanır. Bu Komisyonun sekreterya hizmetleri ildeki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bölümü tarafından yürütülür. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il danışma komisyonu, milli eğitim müdürü veya milli eğitim müdür yardımcısının/şube müdürünün başkanlığında : a) İlde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinden sorumlu milli eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü, b) İlçelerde şube müdürleri, c) Rehberlik ve araştırma merkezi müdürü/müdürleri,


Makalemi Eleştiren Arkadaşlara, yanıtım:

Tabii ki her alandan mezun öğretmenler Özel Eğitim Kurumu veya Rehabilitasyon Merkezi, Kurs Merkezi vb. Öğretim Kurumlarında ücretli olarak görevlendirilir. Yukarıdaki paragrafın devamı olarakta belirttiğiğim cümlede 8 saat ücretli yada en fazla 10 saat ücretli görevlendirmeler Devlet Okullarında görev yapan PSİKOLOG/PDR mezunu öğretmenlerin ayrıca" Müdürün Muvafakatı,Valilik Oluru ile görevlendirilirken" artık görevlendirilemeyeceği belirtilmiştir.
Değerli Arkadaşlarım, bana gelen mesajları makalelerimden inceleyip,irdelerseniz.....
Psikolog/ PDR alanı mezunları Özel Eğitim Kurumları ve Rehabilitasyon Merkezlerinde ne görevler yapacaklardır ? Denilmektedir.
ben bu konudaki uygulamaları,sitemde ayrıntılı yazdım.ncak sorular çoğalınca, ilgili yönetnelik maddelerini değiştirme yetkim olmadığı için olduğu gibi ekleyerek bu arkadaşlarımı bilgilendirmek istedim. MAKALELERİMİ incelediğinizde uygulamalarda hangi görevlerin yapılcağını çeşitli defalar açıklamış bulunuyorum.
SAYGILARIMLA...
HALİL TÜRKMEN
PSİKOLOG







Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar İle Mezun Oldukları Yüksek Öğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar
Karar Sayısı : 119 Karar Tarihi : 12/07/2004
Amaç Madde 1- Bu Esasların amacı;a) Öğretmen olarak atamaya esas alınacak alanların,b) Öğretmenliğe atanacakların alanlara göre mezun oldukları yüksek öğretim programlarının,c) Öğretmenliğe atananların alanlarına göre aylık karşılığında okutacakları derslerin belirlenmesidir.DayanakMadde
2- Bu Esaslar, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun, Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar ile Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.KapsamMadde
3- Bu Esaslar, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacakların atamalarına esas olan alanlar ile mezun oldukları yüksek öğretim programları ve aylık karşılığı okutacakları derslerin belirlenmesine ilişkin hükümleri kapsar.Tanımlar Madde
4- Bu Esaslarda geçen;a) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,b) Bakan: Millî Eğitim Bakanını,c) Başkanlık: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığını,d) Kurul: Talim ve Terbiye Kurulunu,e) Eğitim Kurumu: Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim faaliyetlerinin yürütüldüğü kurumlar ile bu kurumlarda yürütülen eğitim-öğretim etkinlikleri için; program hazırlama, eğitim araç-gereci üretme, öğrenci ve öğrenci adaylarına uygulanacak seçme ve/veya yarışma sınavları için gerekli iş ve işlemleri yürütme, rehberlik hizmetleri verme yoluyla yardımcı ve destek olan kurumları,f) Öğretmen: Yüksek öğretim kurumlarında genel kültür, özel alan ve pedagojik formasyon eğitimi alarak yetişmiş olan ve her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları ile kurs ve seminerlerde eğitim-öğretim hizmetlerini yürüten kişileri, g) Çizelge: Öğretmen adayları ve öğretmenlerin, atanabilecekleri öğretmenlik alanları ile bu alanlara atanabilmek için mezun olmaları gereken yüksek öğretim programlarını ve bu alanlara bağlı olarak aylık karşılığı okutacakları dersleri gösteren çizelgeyi,h) Alan: Öğretmen adayları ve öğretmenlerin mezun oldukları lisans düzeyindeki yüksek öğretim programına bağlı olarak atanabilecekleri öğretmenlikleri,ı) Yan Alan: Öğretmen adayları ve öğretmenlerin yüksek öğrenimlerinde alanlarına ek olarak aldıkları ve diplomalarda yer alan öğrenim programını, i) Aylık Karşılığı Ders: Öğretmenlerin atandıkları alanlar ve yan alanları ile ekli çizelgede “Aylık Karşılığı Okutacakları Dersler” bilgi başlığı altında gösterilen dersler ve yeterliliği Talim ve Terbiye Kurulunca kabul edilen yurt içi ve yurt dışı hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirildikleri alanlardaki dersleri,j) Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programı: Bakanlık ve Yüksek Öğretim Kurulu iş birliği ile belirlenen alanlarda açılan öğretmenlik formasyon derslerinin alındığı programı,k) Pedagojik Formasyon: Bakanlıkça veya Bakanlık ile Yüksek Öğretim Kurulu iş birliği çerçevesinde açılan öğretmenlik mesleğine yönelik derslerin yer aldığı programı ifade eder.Öğretmen Olarak Atamaya Esas Alanlar, Yüksek Öğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutulacak Dersler
Madde 5- Öğretmen olarak atanmaya esas alanlar, her bir alan öğretmenliği için mezun olunacak yüksek öğretim programı ile öğretmenliğe atananların alan ve yan alanlarına göre aylıkları karşılığında okutacakları dersler ek çizelgede belirtilmiştir.Öğrenim DurumuMadde
6- Öğretmenler, ek çizelgede belirtilen alanlar itibarıyla ve bu alanların karşısında gösterilen yüksek öğretim programlarından en az lisans mezunu olanlar arasından seçilir.Lisans eğitimindeki alan üzerine yapılmayan yüksek lisans veya doktora eğitimi yan alan olarak değerlendirilebilir.Atamalarda Dikkate Alınacak Hususlar Madde
7- Öğretmen olarak atanacakların gerekli ve yeterli düzeyde genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon almaları esastır. Bu eğitim süreçlerinden biri için yeterli kredi almamış olanların öğretmen olarak ataması yapılmaz.Öğretmenliğe; eğitim, fen, edebiyat, fen-edebiyat fakültelerinin ek çizelgede belirtilen programlarından mezun olanlar ile diğer yüksek öğretim kurumlarının ek çizelgede yer verilen programlarından mezun olanların atanması esastır.Buna göre;a) Sınıf öğretmenliğine; yüksek öğretim kurumlarının sınıf öğretmenliği programından mezun olanlar, b) İlköğretim alan öğretmenliklerine; yüksek öğretim kurumlarının ilköğretim alan öğretmenliği programlarından mezun olanlar, (ilköğretim alan öğretmenlikleri programlarından mezun olanlarla ihtiyacın karşılanamadığı dönemlerde, alanla ilgili orta öğretim alan öğretmenliği programı mezunları),c) Orta öğretim alan öğretmenliklerine;
1- Eğitim Fakültesi mezunları,
2- Karar eki çizelgede yer verilen diğer yüksek öğretim programlarından mezun olup Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans/Pedagojik Formasyon Programını bitirenler ilgili mevzuatı uyarınca öğretmenlik için öngörülen merkezî sınavlardan aldıkları puan esas alınarak, Bakanlıkça alanlara göre belirlenecek taban puanın üstünde puan alanlar arasından puan üstünlüğü dikkate alınarak atanırlar.İhtiyacın KarşılanamamasıMadde
8- Aşağıda belirtilen alanların öğretmen ihtiyacının ek çizelgede bu alanlara kaynak gösterilen yüksek öğretim programlarından mezun olanlarla karşılanamadığı atama dönemlerinde;a) İngilizce öğretmenliğine, aşağıda belirtilen sıralama esas alınarak İngilizce Öğretmenliği Sertifikası Programını tamamlamış olmaları koşuluyla;- Yabancı dille öğretim yapan yüksek öğretim kurumlarının ek çizelgede yer verilen lisans düzeyinde İngilizce öğretim yapan bölümlerinden mezun olanlar, - Ek çizelgede herhangi bir alan öğretmenliğine kaynak olarak gösterilen programlarından mezun olup “Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (KPDS)” nda (B) ve daha yukarı düzeyde puan alanlar,b) Bilgisayar öğretmenliğine; Elektronik Öğretmenliği ile Elektronik ve Haberleşme Öğretmenliği programlarından mezun olanlar,c) İş Eğitimi (İş ve Teknik Eğitimi) öğretmenliğine;- Seramik Öğretmenliği,- Nakış Öğretmenliği,- Geleneksel Türk El Sanatları Öğretmenliği,- Çiçek Örgü Dokuma Öğretmenliği,- Dekoratif Ürünler Öğretmenliği,programlarından mezun olanlar, d) İş Eğitimi (Ev Ekonomisi) öğretmenliğine; ek çizelgede İş Eğitimi (Ev Ekonomisi) alanına kaynak olarak gösterilen programlardan mezun olanların atanmalarından sonra Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans/Pedagojik Formasyon Programını tamamlamış olmaları koşuluyla Ev Ekonomisi Yüksek Okulu ve Ev Ekonomisi Bölümü mezunları puan üstünlüğüne göre atanırlar.Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon Eğitimi Olmayanların AtamalarıMadde
9- Bu Esasların 7 ve 8’inci maddelerinde belirtilen nitelikleri taşıyan potansiyel adaylarla ihtiyacın karşılanamadığı atama dönemleriyle sınırlı olmak ve belirtilen nitelikleri taşıyan adayların atanmalarından sonra gelmek koşuluyla; ek çizelgede yer verilen yüksek öğretim programlarından mezun olanlardan Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon programını tamamlamamış olanlar, Kamu Personeli Seçme Sınavı’nda 75 ve daha yukarı puan aldıkları takdirde, pedagojik yönden eksiklikleri daha sonra tamamlatılmak üzere alan öğretmenliklerine atanabilirler.Bu şekilde öğretmenliğe atananların Pedagojik Formasyon eğitimleri adaylık dönemi içinde gerçekleştirilir.Ortak Alanlar Madde 10- Yabancı Dil, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Bilgisayar, Resim-İş/Resim, Müzik, Beden Eğitimi ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi alanları, ilköğretim ve orta öğretimde ortak alanlardır.İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği bölümü mezunları hariç olmak üzere bu alanların öğretmenleri, bu derslerin okutulduğu eğitim kurumlarının tür ve dereceleri yönünden her hangi bir ayrım yapılmaksızın eğitim kurumlarının tamamına atanabilirler.Alanları Dışında Atananlar
Madde 11- Mezun oldukları yüksek öğretim programı itibarıyla alanları; Fizik, Kimya, Biyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, İmam-Hatip lisesi Meslek Dersleri olup ilköğretim kurumlarının Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi öğretmenliklerine atanmış olanlar, istekleri hâlinde mezun oldukları yüksek öğretim programı itibarıyla bu Esaslar eki çizelge doğrultusunda atanabilecekleri alanlara atanabilirler.Mezun oldukları yüksek öğretim programı veya aylık karşılığı okutabileceği dersler itibarıyla birden fazla alan öğretmenliğine atanabilecek durumda olanlar, ihtiyaç duyulduğunda isteklerine bakılmaksızın bu alan öğretmenliklerinden her hangi birisinde görevlendirilebilirler. Bunların yer değiştirme suretiyle atamalarında, öğretmenliğe atanmalarına esas olan alan/kurum öğretmenliği esas alınır.Mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alanı dışında başka bir alana atamaları yapılmış olanların atandıkları alandaki öğretmen ihtiyacının karşılanmış olması ve öğrenimleri itibarıyla atanabilecekleri alanlarda ihtiyaç bulunması durumunda ilgili mevzuatına göre alanlarına atanabilirler.Daha önceki Talim ve Terbiye Kurulu kararları kapsamında öğretmenliğe atanan, ancak bu Esaslar eki çizelgede mezun oldukları yüksek öğretim programlarına ve alanlarına yer verilmeyen öğretmenlerin yer değiştirme suretiyle atamaları, aynı nitelikteki eğitim kurumlarına yapılır.Fazla Başvuru
Madde 12- Herhangi bir alan öğretmenliğine atanmak için yapılan başvuru sayısının, atama yapılacak kadro sayısından daha fazla olması hâlinde ilgili mevzuatında belirtilen seçim yöntemine göre atama yapılır.Aylık Karşılığı Okutulacak Dersler
Madde 13- Öğretmenler, atandıkları alanın “Aylık Karşılığı Okutacağı Dersler” sütununda yer alan dersleri, öncelikle atandıkları kurumun alan ve alan seçmeli dersleri olmak üzere eğitim kurumlarının tür ve dereceleri bakımından herhangi bir ayırım yapılmaksızın okuturlar.Öğretmen ihtiyacı ek çizelgede yer alan yüksek öğretim programlarından mezun olanlarla karşılanamayan alanlara ait dersler ile yeni konulan ders veya meslek alanlarına ait derslerin hangi öğretmenlerce okutulacağı veya bu dersleri okutmak üzere hangi alan öğretmenlerinin hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirileceği, ilgili birimlerin teklifleri üzerine Kurulca belirlenir.Dersi Kaldırılan veya İstihdam Alanı Daralan Öğretmenler
Madde 14- Dersi kaldırılan ya da istihdam alanı daralan öğretmenler, ek çizelgede aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine isteklerine bakılmaksızın atanabilirler. Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon Programına Alınacaklar
Madde 15- Bakanlık ve Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) iş birliği ile düzenlenen alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans ya da pedagojik formasyon programlarına, ek çizelgede yer verilen yüksek öğretim programlarının hangilerinden mezun olanların alınacağı öğretmen ihtiyacı çerçevesinde Personel Genel Müdürlüğü ile Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğünün teklifi doğrultusunda Kurulca belirlenir.Yürürlükten Kaldırılan Hükümler Madde 16- Bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihte, Talim ve Terbiye Kurulu’nun 14/08/2002 tarih ve 295 sayılı, 31/03/2003 tarih ve 4 sayılı ve 27/04/2004 tarih ve 50 sayılı Kararlar ile değişik 01/06/2000 tarih ve 340 sayılı Kararı yürürlükten kalkar.Geçici Madde 1- Bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihte eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenler, Talim ve Terbiye Kurulunun daha önceki kararları kapsamında atandıkları alan/kurum öğretmenliği görevlerine devam ederler. Yer değiştirme suretiyle atamaları da Bakanlıkça düzenlenen en son atama kararlarında belirtilen alanlarda yapılır.
Geçici Madde 2- Bu Esaslar eki çizelgede yer verilmeyen, ancak daha önceki kararlarda yer alan ve adları değişen yüksek öğretim kurumlarının lisans düzeyindeki öğretmenlik programlarından mezun olanlar, bu Esaslar eki çizelgede yer alan denk oldukları yüksek öğretim programı mezunları gibi değerlendirilirler.Ek çizelgede herhangi bir alan öğretmenliğine kaynak gösterilmeyen ancak Talim ve Terbiye Kurulunun daha önceki kararlarında öğretmenliğe kaynak gösterilen Eğitim Bilimleri Fakültesi ile eğitim fakültelerinin eğitim bilimleri bölümlerinin Eğitim Programları ve Öğretimi, Eğitim Yöneticiliği ve Deneticiliği, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Eğitim Yönetimi Teftişi ve Plânlaması, Halk Eğitimi ile Eğitimde Psikolojik Hizmetler bölüm/anabilim dallarından lisans düzeyinde mezun olanlar, daha önceki kararlar eki çizelgelere göre atanabilir durumda oldukları alan öğretmenliklerine atanmak üzere Bakanlıkça belirlenecek ölçütler doğrultusunda başvuruda bulunabilirler.
Geçici Madde 3- Eğitim Fakülteleri, Fen Fakülteleri, Edebiyat Fakülteleri, Fen-Edebiyat Fakülteleri ile Karar eki çizelgede yer verilen diğer yüksek öğretim programlarından mezun olup sınıf veya alan öğretmenliği formasyon programını bitirenler, bu Esasların 7’nci maddesindeki şartları doğrultusunda alan öğretmenliğine atanırlar.İngilizce Öğretmenliği Sertifikaları, bu Esasların 7 ve 8’inci maddesi hükmü çerçevesinde İngilizce öğretmenliğine atanacaklar bakımından değerlendirilir.
Geçici Madde 4- (Talim ve Terbiye Kurulu'nun 09.02.2005 tarih ve 7 sayılı Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
Geçici Madde 5- (Ek:09.02.2005 tarihli ve 7 sayılı TTKK) (Talim ve Terbiye Kurulu'nun 24.01.2006 tarih ve 8 sayılı Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.) Geçici Madde 6- (Ek:18.10.2005 tarihli ve 338 sayılı TTKK) (Talim ve Terbiye Kurulu'nun 24.01.2006 tarih ve 8 sayılı Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
Geçici Madde 7- (Ek: 24.01.2006 tarihli ve 8 sayılı TTKK) "Lisans öğrenimi üzerine Bilgisayar Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını tamamlayanlar, Lisans döneminde aldıkları kredinin en az % 30'u kadar krediyi tezsiz Yüksek Lisans Programında Bilgisayar alanına ait derslerden aldıklarını belgelendirmeleri hâlinde Karar eki Esaslar ve Çizelgede belirtilen Bilgisayar Alanına atanabileceklerin atanmalarından sonra gelmek üzere 2006 yılı atama döneminde Bilgisayar Öğretmenliğine atanabilirler."
Geçici Madde 8- (Ek: 12.05.2006 tarihli ve 133 sayılı TTKK) 5450 Sayılı Kanunla Bakanlığa devredilen meteoroloji meslek lisesi, tapu ve kadastro meslek lisesi, adalet meslek liseleri, sağlık meslek liseleri ve tarım meslek liselerinde görevli meslek dersleri öğretmenleri, öğrenimleri itibarıyla bu Esaslarla belirlenen alanlarda görevlerine devam ederler. Bunların bu Esaslar eki çizelgede belirlenen alanlarda yer değiştirme suretiyle atamaları, ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılır. Bu kurumlarda genel bilgi ve kültür dersi öğretmeni olarak görev yapanlardan; öğrenimleri itibariyle atanabilecekleri alanlar dışındaki diğer alanlara atanmış olanlar, bu Esaslar eki çizelgede belirtilen öğrenimine uygun alanlara; öğrenimleri bu Esaslar eki çizelgede herhangi bir alana kaynak gösterilmeyenler ise Talim ve Terbiye Kurulunun görüşleri doğrultusunda, durumlarına uygun görevlere istekleri de dikkate alınmak suretiyle Bakanlıkça atanırlar."
Geçici Madde 9- (Ek: 12.05.2006 tarihli ve 133 sayılı TTKK) Sağlık meslek liselerine alan öğretmeni olarak ataması yapılmış olan sağlık eğitim enstitülerinin; - Çevre sağlığı bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin çevre sağlığı bölümünde, - Medikal bakım bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin medikal bakım bölümünde, - Ana çocuk sağlığı bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin ana çocuk sağlığı bölümünde, - Radyoloji bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin radyoloji bölümünde, - Laboratuvar bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin Laboratuvar bölümünde, - Toplum sağlığı bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin toplum sağlığı bölümünde, - İlk yardım ve acil bakım bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin acil tıp teknisyenliği bölümünde, - Tıbbî istatistik ve bilgisayar bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin tıbbi sekreterlik bölümünde, - Anestezi bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin anestezi bölümünde alan dersleri öğretmeni olarak görevlerine devam ederler. Bu öğretmenler, bu Esaslar eki çizelgede alanlarının karşısında gösterilen dersleri, aylık karşılığı olarak okuturlar Ayrıca sağlık meslek liselerinin öğretmen ihtiyacı, Karar eki çizelgede yer alan yüksek öğretim kurumları mezunları ile karşılanamadığı atama dönemlerinde, sağlık eğitim enstitülerinin ilgili bölümlerinden mezun olanların atamalarına devam edilir.
Geçici Madde 10- (Ek: 06.07.2006 tarihli ve 306 sayılı TTKK) 14/07/2005 tarihli ve 192 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ile 2006-2007 Öğretim Yılından itibaren uygulamadan kaldırılan “İş Eğitimi” dersinde alan öğretmeni olarak hâlen görev yapmakta olanlar, aynı Kararla kabul edilen “Teknoloji ve Tasarım” dersi öğretmenliğinde istihdam edilirler. “İş Eğitimi” alan öğretmenliğine, karar eki çizelgede kaynak gösterilen yükseköğretim programlarından mezun olanlar ile bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihte ilgili fakültelerde bu dersin öğretmenliği için öğrenim görmekte olanların “Teknoloji ve Tasarım” dersi öğretmenliği alanına atanmalarına devam edilir. Bu şekilde ilk defa atananlar ile bu alanda istihdam edilenler, hizmet içi eğitim kursundan geçirilirler.
Geçici Madde 11- (Ek: 12.05.2006 tarihli ve 133 sayılı TTKK) 2006 Yılı atama dönemine mahsus olmak üzere, "Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği" ihtiyacının Karar eki çizelgede yer alan yükseköğretim programı mezunlarınca karşılanamaması durumunda bu alana; fakültelerin görme engelliler ve işitme engelliler sınıfı öğretmenliği bölümleri mezunları, bunlarla da ihtiyacın karşılanamaması durumunda ise sınıf öğretmenliği programlarından mezun olup hâlen görevde olanlardan Kurulca onaylanan Zihin Engelliler alanına ait hizmet içi eğitim kursu programını başarı ile tamamlamış olanlar atanırlar.
Geçici Madde 12- (Ek: 23.06.2006 tarihli ve 277 sayılı TTKK) Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler alanlarından birinin normu ile ilişkilendirilerek ataması yapılmış ve hâlen bu görevi yürütmekte olan (görevlendirmeler hariç) Fizik, Kimya, Biyoloji, Tarih ve Coğrafya Bölümü mezunu öğretmenlerden alan değişikliği başvurusunda bulunanlar, 2006 Yılı ile sınırlı olmak üzere ilişkilendirildikleri alana atanırlar
Madde 17- Bu Esaslar, onay tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 18- Bu Esasları Millî Eğitim Bakanı yürütür.
42 Psikoloji Psikoloji Bölümü (*) ▀ Psikoloji▀ Eğitim Psikolojisi▀ İnsan İlişkileri ▀ Sosyoloji▀ Gerontopsikiyatri (Yaşlı hizmetleri alanı)▀ Gezerek özel eğitim▀ Grup gözetimi ve eğitimi▀ Özel eğitim alan uygulamaları (Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde)

45 Rehabilitasyon Fizik Tedavi veRehabilitasyon (*) ▀ Yaşlı hizmetleri alanının;- Fizyoterapi- Yaşlı Jimnastiği- Yaşlı ve Yaşlı Hasta Kaldırma Teknikleri

46 Rehber Öğretmen 1. Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü/Anabilim Dalı 2. Psikoloji Bölümü (*)


Aşağıdaki Son Yayımlanan Genelgede Tablo Bozuldu


Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar İle Mezun Oldukları Yüksek Öğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar (12.07.2004 tarih ve 119 sayılı Kurul Kararı)

(12.05.2006 tarih ve 113 sayılı Kurul Kararı işlenmiştir)

Yayımlandığı Tebliğler Dergisi Tarih: Ağustos 2004 Sayı:2563

Değişikliğin;
Yayımlandığı Tebliğler Dergisi Tarih: Mart 2005 Sayı:2570
Yayımlandığı Tebliğler Dergisi Tarih: Haziran 2005 Sayı:2573
Yayımlandığı Tebliğler Dergisi Tarih: Kasım 2005 Sayı:2578
Yayımlandığı Tebliğler Dergisi Tarih: Şubat 2006 Sayı:2581
Yayımlandığı Tebliğler Dergisi Tarih: Şubat 2006 Sayı:2581

Amaç
Madde 1- Bu Esasların amacı;
a) Öğretmen olarak atamaya esas alınacak alanların,
b) Öğretmenliğe atanacakların alanlara göre mezun oldukları yüksek öğretim programlarının,
c) Öğretmenliğe atananların alanlarına göre aylık karşılığında okutacakları derslerin belirlenmesidir.

Dayanak
Madde 2- Bu Esaslar, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun, Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Esaslar ile Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.

Kapsam
Madde 3- Bu Esaslar, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacakların atamalarına esas olan alanlar ile mezun oldukları yüksek öğretim programları ve aylık karşılığı okutacakları derslerin belirlenmesine ilişkin hükümleri kapsar.

Tanımlar
Madde 4- Bu Esaslarda geçen;

a) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,

b) Bakan: Millî Eğitim Bakanını,

c) Başkanlık: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığını,

d) Kurul: Talim ve Terbiye Kurulunu,

e) Eğitim Kurumu: Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim faaliyetlerinin yürütüldüğü kurumlar ile bu kurumlarda yürütülen eğitim-öğretim etkinlikleri
için; program hazırlama, eğitim araç-gereci üretme, öğrenci ve öğrenci adaylarına uygulanacak seçme ve/veya yarışma sınavları için gerekli iş ve işlemleri yürütme, rehberlik hizmetleri verme yoluyla yardımcı ve destek olan kurumları,

f) Öğretmen: Yüksek öğretim kurumlarında genel kültür, özel alan ve pedagojik formasyon eğitimi alarak yetişmiş olan ve her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumları ile kurs ve seminerlerde eğitim-öğretim hizmetlerini yürüten kişileri,

g) Çizelge: Öğretmen adayları ve öğretmenlerin, atanabilecekleri öğretmenlik alanları ile bu alanlara atanabilmek için mezun olmaları gereken yüksek öğretim programlarını ve bu alanlara bağlı olarak aylık karşılığı okutacakları dersleri gösteren çizelgeyi,

h) Alan: Öğretmen adayları ve öğretmenlerin mezun oldukları lisans düzeyindeki yüksek öğretim programına bağlı olarak atanabilecekleri öğretmenlikleri,

ı) Yan Alan: Öğretmen adayları ve öğretmenlerin yüksek öğrenimlerinde alanlarına ek olarak aldıkları ve diplomalarda yer alan öğrenim programını,

i) Aylık Karşılığı Ders: Öğretmenlerin atandıkları alanlar ve yan alanları ile ekli çizelgede "Aylık Karşılığı Okutacakları Dersler" bilgi başlığı altında gösterilen dersler ve yeterliliği Talim ve Terbiye Kurulunca kabul edilen yurt içi ve yurt dışı hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirildikleri alanlardaki dersleri,

j) Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programı: Bakanlık ve Yüksek Öğretim
Kurulu iş birliği ile belirlenen alanlarda açılan öğretmenlik formasyon derslerinin alındığı programı,

k) Pedagojik Formasyon: Bakanlıkça veya Bakanlık ile Yüksek Öğretim Kurulu iş birliği çerçevesinde açılan öğretmenlik mesleğine yönelik derslerin yer aldığı programı,

ifade eder.

Öğretmen olarak atamaya esas alanlar, yüksek öğretim programları ve aylık karşılığı okutulacak dersler
Madde 5- Öğretmen olarak atanmaya esas alanlar, her bir alan öğretmenliği için mezun olunacak yüksek öğretim programı ile öğretmenliğe atananların alan ve yan alanlarına göre aylıkları karşılığında okutacakları dersler ek çizelgede belirtilmiştir.

Öğrenim durumu
Madde 6- Öğretmenler, ek çizelgede belirtilen alanlar itibarıyla ve bu alanların karşısında gösterilen yüksek öğretim programlarından en az lisans mezunu olanlar arasından seçilir.

Lisans eğitimindeki alanı üzerine yapılmayan yüksek lisans veya doktora eğitimi yan alan olarak değerlendirilebilir.

Atamalarda dikkate alınacak hususlar
Madde 7-Öğretmen olarak atanacakların gerekli ve yeterli düzeyde genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon almaları esastır. Bu eğitim süreçlerinden biri için yeterli kredi almamış olanların öğretmen olarak ataması yapılmaz.

Öğretmenliğe; eğitim, fen, edebiyat, fen-edebiyat fakültelerinin ek çizelgede belirtilen programlarından mezun olanlar ile diğer yüksek öğretim kurumlarının ek çizelgede yer verilen programlarından mezun olanların atanması esastır.
Buna göre;
a) Sınıf öğretmenliğine; yüksek öğretim kurumlarının sınıf öğretmenliği programından mezun olanlar,
b) İlköğretim alan öğretmenliklerine; yüksek öğretim kurumlarının ilköğretim alan öğretmenliği programlarından mezun olanlar,
(ilköğretim alan öğretmenlikleri programlarından mezun olanlarla ihtiyacın karşılanamadığı dönemlerde, alanla ilgili orta öğretim alan öğretmenliği programı mezunları),
c) Orta öğretim alan öğretmenliklerine;
1- Eğitim Fakültesi mezunları,
2- Karar eki çizelgede yer verilen diğer yüksek öğretim programlarından mezun olup Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans/Pedagojik Formasyon Programını bitirenler ilgili mevzuatı uyarınca öğretmenlik için öngörülen merkezî sınavlardan aldıkları puan esas alınarak, Bakanlıkça alanlara göre belirlenecek taban puanın üstünde puan alanlar arasından puan üstünlüğü dikkate alınarak atanırlar.

İhtiyacın karşılanamaması
Madde 8- Aşağıda belirtilen alanların öğretmen ihtiyacının ek çizelgede bu alanlara kaynak gösterilen yüksek öğretim programlarından mezun olanlarla karşılanamadığı atama dönemlerinde;
a) İngilizce öğretmenliğine, aşağıda belirtilen sıralama esas alınarak İngilizce Öğretmenliği Sertifikası Programını tamamlamış olmaları koşuluyla;
-Yabancı dille öğretim yapan yüksek öğretim kurumlarının ek çizelgede yer verilen lisans düzeyinde İngilizce öğretim yapan bölümlerinden mezun olanlar,
- Ek çizelgede herhangi bir alan öğretmenliğine kaynak olarak gösterilen
programlarından mezun olup "Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (KPDS)" nda (B) ve daha yukarı düzeyde puan alanlar,
b) Bilgisayar öğretmenliğine; Elektronik Öğretmenliği ile Elektronik ve Haberleşme Öğretmenliği programlarından mezun olanlar,
c) (Talim ve Terbiye Kurulu'nun 12/05/2006 tarih ve 133 sayılı Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
d) (Talim ve Terbiye Kurulu'nun 12/05/2006 tarih ve 133 sayılı Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.)

Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon eğitimi olmayanların atamaları
Madde 9- Bu Esasların 7 ve 8'inci maddelerinde belirtilen nitelikleri taşıyan potansiyel adaylarla ihtiyacın karşılanamadığı atama dönemleriyle sınırlı olmak ve belirtilen nitelikleri taşıyan adayların atanmalarından sonra gelmek koşuluyla; ek çizelgede yer verilen yüksek öğretim programlarından mezun olanlardan Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon programını tamamlamamış olanlar, Kamu Personeli Seçme Sınavı'nda 75 ve daha yukarı puan aldıkları takdirde, pedagojik yönden eksiklikleri daha sonra tamamlatılmak üzere alan öğretmenliklerine atanabilirler.

Bu şekilde öğretmenliğe atananların Pedagojik Formasyon eğitimleri adaylık dönemi içinde gerçekleştirilir.

Ortak Alanlar
Madde 10- Yabancı Dil, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Bilgisayar, Resimİş/Resim, Müzik, Beden Eğitimi ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi alanları, ilköğretim ve ortaöğretimde ortak alanlardır.

İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği bölümü mezunları hariç olmak üzere bu alanların öğretmenleri, bu derslerin okutulduğu eğitim kurumlarının tür ve dereceleri yönünden her hangi bir ayrım yapılmaksızın eğitim kurumlarının tamamına atanabilirler.

Alanları dışında atananlar
Madde11- Mezun oldukları yüksek öğretim programı itibarıyla alanları; Fizik, Kimya, Biyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya ,İmam-Hatip lisesi Meslek Dersleri olup ilköğretim kurumlarının Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi öğretmenliklerine atanmış olanlar, istekleri hâlinde mezun oldukları yüksek öğretim programı itibarıyla bu Esaslar eki çizelge doğrultusunda atanabilecekleri alanlara atanabilirler.

Mezun oldukları yüksek öğretim programı veya aylık karşılığı okutabileceği dersleritibarıyla birden fazla alan öğretmenliğine atanabilecek durumda olanlar, ihtiyaç duyulduğunda isteklerine bakılmaksızın bu alan öğretmenliklerinden her hangi birisinde görevlendirilebilirler. Bunların yer değiştirme suretiyle atamalarında, öğretmenliğe atanmalarına esas olan alan/kurum öğretmenliği esas alınır.

Mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alanı dışında başka bir alana atamalarıyapılmış olanların atandıkları alandaki öğretmen ihtiyacının karşılanmış olması ve öğrenimleri itibarıyla atanabilecekleri alanlarda ihtiyaç bulunması durumunda ilgili mevzuatına göre alanlarına atanabilirler.

Daha önceki Talim ve Terbiye Kurulu kararları kapsamında öğretmenliğe atanan, ancak bu Esaslar eki çizelgede mezun oldukları yüksek öğretim programlarına ve alanlarına yer verilmeyen öğretmenlerin yer değiştirme suretiyle atamaları, aynı nitelikteki eğitim kurumlarına yapılır.

Fazla başvuru
Madde 12- Herhangi bir alan öğretmenliğine atanmak için yapılan başvuru sayısının, atama yapılacak kadro sayısından daha fazla olması hâlinde ilgili mevzuatında belirtilen seçim yöntemine göre atama yapılır.

Aylık karşılığı okutulacak dersler
Madde 13- Öğretmenler, atandıkları alanın "Aylık Karşılığı Okutacağı Dersler" sütununda yer alan dersleri, öncelikle atandıkları kurumun alan ve alan seçmeli dersleri olmak üzere eğitim kurumlarının tür ve dereceleri bakımından herhangi bir ayırım yapılmaksızın okuturlar.

Öğretmen ihtiyacı ek çizelgede yer alan yüksek öğretim programlarından mezun olanlarla karşılanamayan alanlara ait dersler ile yeni konulan ders veya meslek alanlarına ait derslerin hangi öğretmenlerce okutulacağı veya bu dersleri okutmak üzere hangi alan öğretmenlerinin hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirileceği, ilgili birimlerin teklifleri üzerine Kurulca belirlenir.

(Ek:12/05/2006 tarihli ve 133 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı) "5450 sayılı Kanunla Bakanlığa devredilen meteoroloji meslek lisesi, tapu ve kadastro meslek lisesi, adalet meslek liseleri, sağlık meslek liseleri ve tarım meslek liselerindeki alan/bölümlerde, öğretmen kaynağı olmaması nedeniyle hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirilen öğretmenlerce okutulan dersler, bu alanlara yönelik yüksek öğretim programlarından mezun olanlar atanana kadar hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirilen öğretmenlerce okutulmaya devam edilir."

Dersi kaldırılan veya istihdam alanı daralan öğretmenler
Madde 14- Dersi kaldırılan ya da istihdam alanı daralan öğretmenler, ek çizelgede aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine isteklerine bakılmaksızın atanabilirler.

Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon Programına alınacaklar
Madde 15- Bakanlık ve Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) iş birliği ile düzenlenen alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans ya da pedagojik formasyon programlarına, ek çizelgede yer verilen yüksek öğretim programlarının hangilerinden mezun olanların alınacağı öğretmenihtiyacı çerçevesinde Personel Genel Müdürlüğü ile Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğünün teklifi doğrultusunda Kurulca belirlenir.

Yürürlükten kaldırılan hükümler
Madde 16- Bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihte, Talim ve Terbiye Kurulu'nun 14.08.2002 tarih ve 295 sayılı, 31.3.2003 tarih ve 4 sayılı ve 27.04.2004 tarih ve 50 sayılı Kararlar ile değişik 1.6.2000 tarih ve 340 sayılı Kararı yürürlükten kalkar.

Geçici Madde 1- Bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihte eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenler, Talim ve Terbiye Kurulunun daha önceki kararları kapsamında atandıkları alan/kurum öğretmenliği görevlerine devam ederler. Yer değiştirme suretiyle atamaları da Bakanlıkça düzenlenen en son atama kararlarında belirtilen alanlarda yapılır.

Geçici Madde 2- Bu Esaslar eki çizelgede yer verilmeyen, ancak daha önceki kararlarda yer alan ve adları değişen yüksek öğretim kurumlarının lisans düzeyindeki öğretmenlik programlarından mezun olanlar, bu Esaslar eki çizelgede yer alan denk oldukları yüksek öğretim programı mezunları gibi değerlendirilirler.

Ek çizelgede herhangi bir alan öğretmenliğine kaynak gösterilmeyen ancak Talim ve Terbiye Kurulunun daha önceki kararlarında öğretmenliğe kaynak gösterilen Eğitim Bilimleri Fakültesi ile eğitim fakültelerinin eğitim bilimleri bölümlerinin Eğitim Programları ve Öğretimi, Eğitim Yöneticiliği ve Deneticiliği, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Eğitim Yönetimi Teftişi ve Plânlaması, Halk Eğitimi ile Eğitimde Psikolojik Hizmetler bölüm/anabilim dallarından lisans düzeyinde mezun olanlar, daha önceki kararlar eki çizelgelere göre atanabilir durumda oldukları alan öğretmenliklerine atanmak üzere Bakanlıkça belirlenecek ölçütler doğrultusunda başvuruda bulunabilirler.

Geçici Madde 3- Eğitim Fakülteleri, Fen Fakülteleri, Edebiyat Fakülteleri, Fen-Edebiyat Fakülteleri ile Karar eki çizelgede yer verilen diğer yüksek öğretim programlarından mezun olup sınıf veya alan öğretmenliği formasyon programını bitirenler, bu Esasların 7 ncimaddesindeki şartları doğrultusunda alan öğretmenliğine atanırlar.

İngilizce Öğretmenliği Sertifikaları, bu Esasların 7 ve 8'inci maddesi hükmü çerçevesinde İngilizce öğretmenliğine atanacaklar bakımından değerlendirilir.

Geçici Madde 4- (Talim ve Terbiye Kurulu'nun 09.02.2005 tarih ve 7 sayılı Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.)

Geçici Madde 5- (Ek:09.02.2005 tarihli ve 7 sayılı TTKK) (Talim ve Terbiye Kurulu'nun 24.01.2006 tarih ve 8 sayılı Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.)

Geçici Madde 6- (Ek:18.10.2005 tarihli ve 338 sayılı TTKK) (Talim ve Terbiye Kurulu'nun 24.01.2006 tarih ve 8 sayılı Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.)

Geçici Madde 7- (Ek: 24.01.2006 tarihli ve 8 sayılı TTKK) "Lisans öğrenimi üzerine Bilgisayar Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını tamamlayanlar, Lisans döneminde aldıkları kredinin en az % 30'u kadar krediyi tezsiz Yüksek Lisans Programında Bilgisayar alanına ait derslerden aldıklarını belgelendirmeleri hâlinde Karar eki Esaslar ve Çizelgede belirtilen Bilgisayar Alanına atanabileceklerin atanmalarından sonra gelmek üzere 2006 yılı atama döneminde Bilgisayar Öğretmenliğine atanabilirler."

Geçici Madde 8- (Ek: 12.05.2006 tarihli ve 133 sayılı TTKK) 5450 Sayılı Kanunla Bakanlığa devredilen meteoroloji meslek lisesi, tapu ve kadastro meslek lisesi, adalet meslek liseleri, sağlık meslek liseleri ve tarım meslek liselerinde görevli meslek dersleri öğretmenleri, öğrenimleri itibarıyla bu Esaslarla belirlenen alanlarda görevlerine devam ederler. Bunların bu Esaslar eki çizelgede belirlenen alanlarda yer değiştirme suretiyle atamaları, ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılır.

Bu kurumlarda genel bilgi ve kültür dersi öğretmeni olarak görev yapanlardan; öğrenimleri itibariyle atanabilecekleri alanlar dışındaki diğer alanlara atanmış olanlar, bu Esaslar eki çizelgede belirtilen öğrenimine uygun alanlara; öğrenimleri bu Esaslar eki çizelgede herhangi bir alana kaynak gösterilmeyenler ise Talim ve Terbiye Kurulunun görüşleri doğrultusunda, durumlarına uygun görevlere istekleri de dikkate alınmak suretiyle Bakanlıkça atanırlar."

Geçici Madde 9- (Ek: 12.05.2006 tarihli ve 133 sayılı TTKK) Sağlık meslek liselerine alan öğretmeni olarak ataması yapılmış olan sağlık eğitim enstitülerinin;
- Çevre sağlığı bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin çevre sağlığı bölümünde,
- Medikal bakım bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin medikal bakım bölümünde,
- Ana çocuk sağlığı bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin ana çocuk sağlığı bölümünde,
- Radyoloji bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin radyoloji bölümünde,
- Laboratuvar bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin Laboratuvar bölümünde,
- Toplum sağlığı bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin toplum sağlığı bölümünde,
- İlk yardım ve acil bakım bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin acil tıp teknisyenliği bölümünde,
- Tıbbî istatistik ve bilgisayar bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin tıbbi sekreterlik bölümünde,
- Anestezi bölümü mezunları, sağlık meslek liselerinin anestezi bölümünde alan dersleri öğretmeni olarak görevlerine devam ederler. Bu öğretmenler, bu Esaslar eki çizelgede alanlarının karşısında gösterilen dersleri, aylık karşılığı olarak okuturlar

Ayrıca sağlık meslek liselerinin öğretmen ihtiyacı, Karar eki çizelgede yer alan yüksek öğretim kurumları mezunları ile karşılanamadığı atama dönemlerinde, sağlık eğitim enstitülerinin ilgili bölümlerinden mezun olanların atamalarına devam edilir."

Geçici Madde 10- (Ek: 12.05.2006 tarihli ve 133 sayılı TTKK) 14.07.2005 tarihli ve 192 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ile 2006-2007 Öğretim Yılından itibaren uygulamadan kaldırılan "İş Eğitimi" dersinde alan öğretmeni olarak hâlen görev yapmakta olanlar, hizmet içi eğitim kursundan geçirilerek aynı Kararla kabul edilen "Teknoloji ve Tasarım" dersi öğretmenliğinde istihdam edilirler.

"İş Eğitimi" alan öğretmenliğine karar eki çizelgede kaynak gösterilen yükseköğretim programlarından mezun olanlar ile bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihte ilgili fakültelerde bu dersin öğretmenliği için öğrenim görmekte olanların, "Teknoloji ve Tasarım" dersi öğretmenliği alanına atanmalarına devam edilir."

Geçici Madde 11- (Ek: 12.05.2006 tarihli ve 133 sayılı TTKK) 2006 Yılı atama dönemine mahsus olmak üzere, "Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği" ihtiyacının Karar eki çizelgede yer alan yükseköğretim programı mezunlarınca karşılanamaması durumunda bu alana; fakültelerin görme engelliler ve işitme engelliler sınıfı öğretmenliği bölümleri mezunları, bunlarla da ihtiyacın karşılanamaması durumunda ise sınıf öğretmenliği programlarından mezun olup hâlen görevde olanlardan Kurulca onaylanan Zihin Engelliler alanına ait hizmet içi eğitim kursu programını başarı ile tamamlamış olanlar atanırlar.

Madde 17- Bu Esaslar eki çizelgeye eklenen yeni alanlar ve çizelgedeki bazı alanlarda yapılan değişiklikler ektedir

Madde 18- Bu Esaslar, onay tarihinde yürürlüğe girer.

Madde 19- Bu Esasları ile ilgili hükümleri Millî Eğitim Bakanı yürütür.

Psikoloji Psikoloji Bölümü (*) �� Psikoloji�� Eğitim Psikolojisi�� İnsan İlişkileri�� Sosyoloji�� Gerontopsikiyatri (Yaşlı hizmetleri alanı)

Kısacası, Resmi ve Özel Eğitim Kurumlarında Görevlendirilecek; PSİKOLOG / Psikolojik DANIŞMAN ve Rehber Öğretmenler maaş karşılığı dıışındaki sürelerde Müdür Yardımcıları gibi ders ücreti alırlar."RAM,Psikolojik Danışma ve Rehberlik SERVİSLERİ" Bu meslek uzmanlarının idareci olarak atanmalarına engel bir durum olmadığı gibi ÖZEL EĞİTİM KURUMLARINDA Resmi Kurumlarda olduğu gibi maaş ve ücretle görevlendirilebilirler. Sözleşme gereği yalnız ücretli olarak görev alabilirler.Ancak bir Resmi Kurumda çalışırken, Özel Kurumda ayrıca ÜCRETLİ görevlendirilemezler. MEB Sertifikalı Rehber Öğretmenler, yalnız Özel Dershanelerde Görevlendirilebilirler.

Anne-Babaların Zihinsel Özürlü Bireylerde Görülen Problem Davranışlarla Başetme Yöntemleri:

Özürlü ya da normal gelişim gösteren çocuğa sahip olan anne babalar çocuklarına bir şey öğretirken ya da davranışlarını kontrol ederken sorunlar yaşarlar ve bu konuda yardıma gereksinim duyarlar. Bu sorunlarla baş etme yolları öğretilirse, çocuklarının eğitiminde ortaya çıkabilecek sorunları önleme ve ortaya çıktığında da çözme becerilerine sahip olabilirler. Bu nedenle, çocuğun eğitiminin yanı sıra, anne-babanın da desteğe ihtiyacı vardır. Bu destek ilgili kurum ve uzman kişilerden talep edilebilir. Zihinsel özürlü çocuklarda sık görülebilen problemli davranışlarla baş etmek için, ilk olarak davranışın açık, net bir şekilde herkesin anlayacağı dilde ifade edilmesi gerekir. Böylece zihinsel özürlü çocukların öğretmenlerinden ve uzmanlardan uygun yardımlar alabilirsiniz. Aşağıdaki sorulardan bir ya da birden fazlasına “evet” cevabını veriyorsanız çocuğunuzun davranışı, problemli bir davranıştır. Sorular;

• Çocuğunuz bu davranışı yaparak kendisine ve başkalarına zarar veriyor mu?

• Çocuğunuzun bu davranışı çok sık, şiddetli ya da uzun sürüyor mu?

• Çocuğunuz bu davranışı yaptığında çevresindeki kişilerin garipsemelerine, ondan uzaklaşmalarına ya da etkileşime girmemelerine neden oluyor mu?

• Çocuğunuzun bu davranışı yapması onun, kardeşinin ya da arkadaşlarının öğrenmesini olumsuz şekilde etkiliyor mu? Çocuğun bir davranışı yaptıktan hemen sonra hoşuna giden durumlarla karşılaşması davranışı artırırken, hoşuna gitmeyen durumlarla karşılaşması da davranışı azaltır. Çocuğunuzun bir davranışını artırmak ya da azaltmak için gösterdiğiniz tepkilerin farkına varmanız son derece önemlidir. Bu olayların farkına vararak çocuğunuzun davranışlarını değiştirebilirsiniz. Görüldüğü gibi, davranışlar belli amaçlarla yapılır ve çocukların davranışları davranışın sonucunda verilen tepkiler ve elde ettiklerine göre azalır ya da artar. Her davranış bir amaç için yapılır ve sonucunda bir şey elde edilir. Eğer biz, çocuğun yaptığı davranış sonucunda neyi elde ettiğini anlarsak, o davranışı değiştirebiliriz. Genel olarak, davranışlar, dört farklı amaca hizmet edebilir.

1. İlgi isteme ve dikkat çekme isteği .

2. Kaçma/kaçınma .

3. İstediği bir etkinliği, nesneyi elde etme .

4. Duyumsal davranışlar . Çocuğunuzun ortama, ortamda bulunan kişilere, yapılan etkinliğe göre yapmasını istediğiniz davranış/davranışları o ortama girmeden önce çocuğunuza ifade edin . Bunu yaparken;

• Çocuğunuzun sizi dinlediğinden emin olun (Gözlerinin içine bakın, sessiz beklemesini sağlayın örneğin, “şimdi bana bak, sessizce beni dinle, markette neler yapman gerektiğini söyleyeceğim”)

• Yapmasını istediğiniz davranışın/davranışların neler olduğunu açıkça ve olumlu ifadeler kullanarak söyleyin. (Örneğin, “Ellerin yanda yürü, benim yanımda yürü, sessizce yürü” gibi)

• Kararlı bir ses tonu kullanarak ne yapması gerektiğini ifade edin.

• Bu davranışı yaptığında ne kazanabileceğini açıklayın. (Örneğin, “Eğer ellerin yanda yürürsen, benim yanımda yürürsen, sessizce yürürsen. . . . . . . . 'yı kazanabilirsin”) Çocuğunuz uygun davranışı gerçekleştirdiğinde, hemen

• Yaptığı davranışın ne olduğunu açıkça ifade ederek,

• Gözlerine bakarak, Coşkulu ve abartılı bir ses tonu ile konuşarak önceden belirlediğiniz sevdiği şeyle (oyuncak, etkinlik, yiyecek, övgü dolu sözcükler, dokunma) ödüllendirin. Çocuğunuz kendisine ve çevresine zarar verdiğinde, gözlerine bakmadan ve konuşmadan yaptığı davranışı durdurun. Eğer istediği şeyi kendi çabasıyla elde etmişse, hiçbir şey söylemeden ve bakmadan elinden alınız. Çocuğunuzun kaçınmak için gösterdiği davranışa son verdiği ya da azalttığı bir anda (ağlamayı, masaya vurmayı bıraktığında, ya da şiddetini azalttığında) yapmasını istediğiniz işi tekrar ifade edin ve istediğiniz işin en azından bir kısmını tamamlamasını sağlayın ve ödüllendirin. Uygun davrandığı anda onu ödüllendirin ve uygun davranış gösterirken farklı bir etkinliğe yönlendirin.

10- Çocuğa Beceri Kazandırmada Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar:

Her beceri yapılırken belli bir sırada, birbirini izleyen basamaklarla yapılır. Çocuğunuz o beceri içindeki bazı basamakları sizin çok küçük yardımınızla yapabilirken, bazı basamaklarda daha fazla yardıma gereksinim duyabilir. Bunu düşünerek, çocuğunuza sadece gereken yerde, gereken şekilde yardım edebilir ve onu, beceriyi yardımsız olarak yapabilir hale getirebilirsiniz. Çocuğunuzla neyi çalışırsanız çalışın, hangi etkinliği yaparsanız yapın unutmamanız gerekenler şunlardır:

• Çocuğunuza bir beceriyi öğretirken neden o beceriyi öğrenmesi gerektiğini açıklamaya çalışın.

• Öğreteceğiniz beceriyi basamaklara ayırın.

• Çocuğunuzla çalışırken annesi babası olduğunuzu unutmadan iletişim kurun.

• Onu yaptığı her basamakta sözel olarak, başını okşayarak ödüllendirin. Örneğin, “oğlum/kızım, aferin, kıyafetlerini çok güzel katlamışsın” gibi.

• Çocuğunuzun öğretmeni olmadığınızı, sadece öğrenmelerine destek olduğunuzu unutmayın. Onunla çalışırken her zaman güler yüzlü olun, doğal ortamda o beceriye yönelik çalışın. Örneğin giyinme becerisi konusunda çalışmak için; sabah giyinirken, akşam yatmaya hazırlanırken ya da gezmeye giderken yapılan giyinme- soyunma zamanlarını değerlendirebilirsiniz.

• Çocuğunuzun gelişim düzeyini dikkate alarak, yapabileceği beceriler konusunda üst düzeyde başarı bekleyin.

• Bir kez yapılan bir çalışma sonucu çocuğunuzun bir beceriyi hemen öğrenmesini beklemeyin. Beceriyi değişik zamanlarda tekrar tekrar çalışın ve her çalışmada yardımlarınızı azaltın. Böylece bir süre sonra sizin yardımınıza gerek olmadan kendisi yapar hale gelecektir.


Kaynaklar
http://www.hturkmen.com

OKUMA-YAZMA (DEP) Kaba Değerlendirme Formu
Uugulama Bilgileri Formu;

Uygulama Tarihi :
Uygulayanın Adı-Soyadı :
Uygulanacak Öğrencinin;Adı-Soyadı :
Doğum Tarihi :
Cinsiyeti
Formun AMACI Bu form; öğrencinin özbakım becerileri, büyük kas becerileri, küçük kas becerileri, iletişim becerileri, sosyal ve toplumsal beceriler, akademik becerilerine ilişkin performans belirlemek ve buna dayalı olarak bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlamak amacıyla hazırlanmıştır.
Kullanım YÖNERGESİ Form;1. Özbakım Becerileri2. Büyük Kas Becerileri3. Küçük Kas Becerileri4. İletişim Becerileri5. Sosyal ve Toplumsal Beceriler6. Akademik BecerileriFormu uygulayacak özel eğitim öğretmeni veya uzman çocuğu yakından tanıyan (anne-baba, kardeş, öğretmen...) kişilerle görüşmek, öğrenciyi gözlemek ve kimi zaman becerileri öğrenciye yaptırmak yoluyla “ Kaba Değerlendirme Formunu” dolduracaktır. Formda öğrencinin yerine getirdiği beceriler için “evet” sütununa, yerine getiremediği beceriler için “hayır” sütununa (x) işareti öğrencinin yaşına, cinsiyetine ve düzeyine uygun olmayan beceriler için yardımsız yada yardımla ve hatırlatarak ise diğer iki sütuna da (x) işareti koyulacaktır. . “Hayır” ve Kısmen sütununa işaretlenen, çocuğun yerine getiremediği becerilerden öncelikle öğretilmek istenenler olarak “BEP” da yer alacaktır.

* ÖZ BAKIM ve Tuvalet Becerileri Evet / Hayır / Kısmen / Yardımla (Model olarak)

Tuvalete kendisi gider.

Tuvaletini yapmadan öne soyunur.

Tuvalete oturur, tuvaletini yapar.

Tuvaletini yaptıktan sonra temizlenir.

Tuvaletini yaptıktan sonra giyinir.

Tuvaletini yaptıktan sonra sifonu çeker.

*Kişisel Bakım Becerileri

Ellerini yıkar, kurular.

Yüzünün yıkar, kurular

Saçını tarar.

Dişini fırçalar.

Banyo yapar.

Tırnak keser.

Sakal tıraşı olur

Makyaj yapar

*Giyinme Becerileri

Giysisinin çıt çıtlarını açar ve kapar.

Ayakkabısının bağını çözer ve bağlar.

Agraf / kopça açar ve kopça takar.

Eteğini çıkarır ve giyer.

Gömleğini çıkarır ve giyer.

Giysisinin fermuarını açar ve kapar.

Giysisinin düğmelerini açar ve ilikler.

Eldiven / ayakkabı / çorap çıkarır ve giyer.

Pantolon / kazak / ceket giyer / çıkarır

BÜYÜK KAS-KABA MOTOR- BECERİLERİ

Yatar ve yatarken oturma pozisyonuna geçer

Ayakları açık dengede durur.

Tek elinden tutulduğunda yürür.

Tek başıma yürür.

Bir yerden tutunarak yürür


ÖZELEGİTİM- BEP- BÖP- HAZIRLAMA SÜREÇLERİ
I.BÖLÜM

GİRİŞ

Eğitimin en önemli amacı, tüm çocukların gelişim süreçlerindeki olası sorunlarında onlara destek ve yardımcı olabilmektir. Bu amaç, kendisini özellikle toplumun yetkin ve amaçlarına erişmiş bireyler yetiştirme ilkesinde daha fazla ortaya koymaktadır. Ancak işlevleri yerine getirmeyi engelleyen etmenlerin bulunması ile birlikte, uygun eğitim planları ve uygulamaları geliştirilebilir. Her öğrenci farklı bir birey olarak bazı öğrenme yetersizlikleri ve yeterliliklerini kendi içinde barındırır. Çocukların yaklaşık % 20 sinin yaşamlarının belli bir döneminde herhangi bir tür özel eğitim gereksinimine sahip olduğu, bu çocukların yaklaşık % 2 gibi bir bölümünün ise, ağır ve karmaşık örnekler olduğu tahmin edilmektedir.Yukarda anılan nedenlerle özel eğitim gereksinimi olan bireyler için ‘BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMLARI’ hazırlanır. Bu tür programlar, bireylerin engelleri olsa bile onların var olan potansiyellerini kullanma ve geliştirme ortamlarını sağlar.
BEP NEDİR?
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları (BEP), özel eğitime gereksinimi olan her birey için yazılı olarak geliştirilmiş ve özel eğitim gereksinimi olan bireylerin, öğretmenlerin, ana-babaların ya da koruyucu aile ve kurumların özel gereksinimlerini karşılamak için oluşturulmuş özel eğitim programıdır.Bir BEP;
a.bireyin o anki performansını,
b.kısa dönemli öğretim hedeflerini de içeren uzun dönemli amaçları,
c.bireye sağlanabilecek özel eğitim hizmetlerini ve bireyin normal eğitim programlarına ne ölçüde katılabileceğini,
d.bu tür hizmetlere başlanması için düşünülen zaman ve devam edeceği süreyi, uygun amaç, ölçüt değerlendirme sürecini, öğretim amaçlarının değerlendirilmesi için en azından bir yılı temel alan zaman çizelgesini içerir.

573 Sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin4.Madde (f) bendinde, “özel eğitim gerektiren bireyler için bireyselleştirilmiş eğitim planı geliştirilmesi ve eğitim programlarının bireyselleştirilerek uygulanması esastır.” diyerek, BEP’nı yasal olarak zorunlu hale getirmiştir.

18 Ocak 2000 tarihinde yayımlanan Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği;
“Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı

Madde 62.Özel eğitim gerektiren birey için geliştirilen ve ailesi tarafından onaylanan bireyselleştirilmiş eğitim programı; bireyin, ailenin, öğretmenin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan ve hedeflenen amaçlarda verilecek destek eğitim hizmetlerini içeren özel eğitim programıdır.

Bireyselleştirilmiş eğitim programları, bireyin tüm gelişim ve disiplin alanlarında gözlem, gelişim ve değerlendirme ölçekleri kullanılarak ve hedeflenen amaçların gerçekleşme düzeyi doğrultusunda değerlendirilir.Birey için hazırlanacak bireyselleştirilmiş eğitim programında ve yöneltme kararında bu değerlendirmeler esas alınır.” demektedir.

KİMİN İÇİN BEP?

Okul ve sınıfta yapılan çalışmaların özünü planlama, öğretme ve ölçme tekniklerinin yer aldığı bir döngü oluşturur. Okul bünyesinde gerçekleşen bu genel düzenlemeler, çocuğun okula beraberinde getirdiği beceri, yetenek ve ilgilerini göz önünde bulundurur. Çocukların büyük çoğunluğu bu düzenlemeler çerçevesinde öğrenecek ve gelişecektir. Bununla birlikte, öğrenmek ve ilerleme kaydetmekte güçlük çekenlerin özel eğitime gereksinimi olabilir.

Eğer bir çocuk;

a.aynı yaş grubundaki çoğunluk çocuktan önemli denecek derecede öğrenme güçlüğü yaşıyorsa,

b.okula devam eden aynı yaş grubundaki çocuklara sağlanan eğitim olanaklarından yararlanmasını önleyen ya da engelleyen bir yetersizliğe sahipse,

c.beş yaşın altında ise ve a. ve b. Maddelerinde verilen tanımlara uyuyorsa ya da özel eğitim verilmemesi durumunda bu tanımlara uyacaksa, bu çocuğun özel eğitime ve dolayısıyla bireyselleştirilmiş eğitim programına gereksinimi var demektir.

Bireyselleştirilmiş eğitim programı, grup hedefleri doğrultusunda bireyin bireysel hedeflerinin olması ve bu hedeflere nasıl ulaşılacağının belirlenmesidir.Bir başka deyişle, okula devam eden her çocuk için hedef aynı olsa da, tutulan yol ve yolculuğun süresi farklı olacaktır. Ancak özel eğitim gereksinimi olan birey için bu yolun BEP süreci ile çizilmesi ve değerlendirilmesi gerekir.

BEP, özel eğitim gereksinimi olan birey için eğitsel bir yol haritasıdır ve BEP nın geliştirilmesinde aşağıda sıralanan ilkeler rehberlik etmelidir:

.Tüm çocuklar içinde yaşadıkları topluma ve bu çocukların eğitim sorumluluğu , içinde yaşadıkları toplumun bir öğesi olarak okula aittir.

.Eğitimin amacı anlamlı bir yaşam sürülmesini sağlamaktır.

.Aile, çocuğa yönelik ve çocukla birlikte yaşam boyu planlamanın temelini oluşturur.

.Dayanışmacı ilişkiler temeline dayalı olarak çalışan ekipler kurulması çocuğun eğitim yaşantısının başarıya dönüşmesi açısından büyük önem taşır.

.Yapılan planlamada bireyin yaşantılarına saygı ve güven temel alınmalı ve üstlenilen roller desteklenmelidir.

.Özel eğitim bireysel olarak hazırlanan bir hizmetler ve destekler dizisidir.

Bireyselleştirilmiş eğitim programı, grup hedefleri doğrultusunda bireyin bireysel hedeflerinin olması ve bu hedeflere nasıl ulaşılacağının belirlenmesidir.Bir başka deyişle, okula devam eden her çocuk için hedef aynı olsa da, tutulan yol ve yolculuğun süresi farklı olacaktır. Ancak özel eğitim gereksinimi olan birey için bu yolun BEP süreci ile çizilmesi ve değerlendirilmesi gerekir.

Özel eğitim gereksinimleri belirlenerek tanılanmış bireyler için eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yöneltme kararı alınır... (Yönetmelik Madde 20).Yöneltme kararında;.bireyin yaşı, yetersizliği,yapabildiği en üst becerileri,eğitsel gereksinimleri ve gereksinim öncelikleri, gereksinebileceği destek hizmetler belirtilir.

Bu yöneltme kararı doğrultusunda, “...Özel eğitim hizmetleri kurulu bu bireylerin kaynaştırma uygulamaları yapılan okul ve sınıflara, özel eğitim okul ve sınıflarına yerleştirilmeleri kararını alır...”(Yönetmelik Madde 20).




II.BÖLÜM
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMININ HAZIRLANMASI


BEP nı kim hazırlar?

Özel eğitim hizmetleri kurulunca yerleştirilen birey için BEP Geliştirme birimince BEP hazırlanır.

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Geliştirme Birimi

Madde 63. Özel eğitim ve kaynaştırma uygulamaları yapılan okul ve kurumlarda özel eğitim gerektiren bireyler için, bireyselleştirilmiş eğitim programının geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi oluşturulur. Bu birimlerin, yakın çevrelerinde birim kurulamayan kurumlardaki özel eğitim gerektiren bireylere de destek eğitim vermesi için hizmet alanları özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından belirlenir.

Bu birim; kurum müdürü veya görevlendireceği müdür yardımcısının başkanlığında, gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen, aile, özel eğitim gerektiren öğrenci, rehber öğretmen-psikolojik danışman eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen, özel eğitim gerektiren öğrencinin sınıf öğretmeni veya hazırlanan programın içeriğine uygun branş öğretmeni, gerektiğinde izleme tanılama ve değerlendirme ekibinden görevli bir kişiden oluşur.

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Geliştirme Biriminin Görevleri

Madde 64. Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi başkanı ve üyelerinin görevleri şunlardır:

a)Başkan;

1.Birimi oluşturur, üyeleri belirler, toplantıları planlar,

2.Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi sürecinde, bireyin gereksinimleri doğrultusunda kurum içi düzenlemeleri yapar,

3.Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirilmesi sürecinde yapılan çalışmaları, değerlendirmeleri izler, gereksinim duyulan araç-gerecin geliştirilmesi veya sağlanması için özel eğitim hizmetleri kurulu ile eş güdümlü çalışır.

b) Gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen;

1.Kurumun olanaklarına ve bireyin gereksinimlerine göre hazırlanan bireysel eğitim planlarını, kaynaştırma uygulamaları yapılan kurumlar ile özel eğitim kurumlarında uygular,

2.Değerlendirme ölçeklerinin geliştirilmesinde görüşünü bildirir,

3.Gerektiğinde bireye, aileye, öğretmene ve kuruma bili verir.

c) Öğretmen;

1.Bireysel eğitim programlarının hazırlanmasında, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde etkin görev alır,

2.Planlanan eğitim programlarını uygulamaya dönüştürür,

3.Bireyin gelişimine göre yeni bireysel eğitim programı önerileri hazırlar.

d) Aile;

1.Bireysel eğitim programının geliştirilmesi sürecinde gereksinimleri iletir,

2.Çocuğu ile ilgili hedeflerini ve planlarını belirtir,

3.Eğitim programının uygulanması sırasında çalışmalara etkin bir şekilde katılır, gerektiğinde eğitim araç-gereç desteği sağlar.

e) Özel eğitim gerektiren birey;

1.Bireysel eğitim programlarının hazırlanışı sırasında kendi gereksinim ve isteklerini belirtir,

2.Çalışmalara etkin biçimde katılır,

3.Değerlendirme sonrasında çıkan eğitim önlemi ve yöneltme kararında isteğini belirtir.

f) Rehber öğretmen-psikolojik danışman;

1.Bireyin özel eğitim gereksinimleri doğrultusunda görüşünü belirtir ve bireye rehberlik yapar,

2.Bireyin gelişimini izler.

g) Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi;

1.Birey için saptanan destek eğitim hizmetlerinin uygulanmasında rehberlik eder,

2.Bireyin gelişimini okul rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisi ile iş birliği içinde iziler.

h) Eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen;

1.Bireysel eğitim programlarının hazırlanmasında, uygulandırıl-masında ve değerlendirilmesinde etkin görev alır,

2.Değerlendirme ölçekleri geliştirir.Gereksinim duyulan araç-gerecin geliştirilmesi veya sağlanması için başkan ile eş güdümlü çalışır.

3.Bireyin gelişimine göre yeni bireysel eğitim programı önerileri hazırlar,

4.Gerektiğinde bireye, aileye, öğretmene danışmanlık yapar.

BEP nın uygulanabilmesinin ön koşulları nelerdir?

BEP Geliştirme Birimi’nce hazırlanan BEP;

a.Bireyin gereksinimlerine göre belirlenmiştir.

b.Okul ve aile tarafından karşılıklı kararlaştırılmıştır.

c.Bireyin yaş grubuna özgü etkinlikleri destekler.

d.Bireyin aitlik duygusunu desteklemeye yönelik önlemleri içerir.

BEP Geliştirme Biriminin çalışma ilkeleri nelerdir?

a.Birim üyeleri BEP nın amaç ve hedeflerini gerçekleştirmek için birlikte çalışmaya önem vermelidir.

b.Bireyin güçlü yönlerine ve sahip olduğu yeteneklere odaklanılmalıdır.

c.Birim üyeleri sürekli iletişim içinde olmalıdır.

d.Programlar, her bireyin gereksinimlerini karşılayacak doğrultuda uyarlanmalıdır.

e.Öğretim yöntemleri çeşitlilik oluşturmalıdır.

f.Düşüncede esnek, uygulamada risk almaya açık bir tavırla hareket edilmelidir.

g.Öğretmenlerin ders planları, bireyin BEP nda yer alan amaç ve hedefleri yansıtmalıdır.

h.Öğretimden sorumlu okul personeli bireyin kaydettiği ilerlemeleri izlemelidir.

ı.Dönemsel incelemeler, planlı olarak yapılmalıdır.

j.İlgili hizmetler (destek hizmet, destek personel vb.) yöneltme raporunda belirtildiği şekilde verilmelidir.

k.Değerlendirme toplantıları yapılmalıdır.

l.Bireyin programının uygulanabilmesi için özel eğitim gerektiren bireylerin örgütlerinin görüşlerine önem verilir (573 sayılı KHK Mad. 4/h).

m. Birim, bireyin toplum içindeki ortamlara katılımını desteklemek amacıyla öğretimsel düzenlemeler yapmalıdır.

Birim tarafından hazırlanan BEP neleri içerir?

Yerleştirme sonrasında bireyin yerleştirildiği kuruma eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibince hazırlanmış olan ayrıntılı dosyası sunulmuştur. Bu dosyada, bireyin yaşı, yetersizliği, tüm gelişim ve disiplin alanlarında neler yapabildiğini gösteren kaba değerlendirme çizelgesi, bireyin gereksinimleri ve gereksinim öncelikleri, bireyin gereksindiği destek hizmetleri de içeren yöneltme raporu bulunur. Buna göre BEP Geliştirme Birimi;

a.Bireyin evde, okulda ve toplum içinde ne yaptığını,

b.Bireyin istediği ya da gereksindiği şeylerin neler olduğunu,

c.Bireyin şu anda neler yapabildiğini,

d.Öncelik sırasına konulmuş eğitsel gereksinimlerinin gerçekleştirilebilmesi amacıyla en çok bir yıllık uzun dönemli amaçlarını,

“Uzun dönemli amaç, disiplin ve gelişim alanlarında bireyin bir dönemde ya da yıl sonunda ulaşması beklenilen düzeyi ifade eder.Uzun dönemli amaçlar belirlenirken bireyin; geçmiş başarısı, varolan performans düzeyi, tercihleri, amaçların uygulanabilirliği, öğretime ayrılacak süreyi ve gereksinim duyduğu alanlardaki önceliklerini göz önünde bulundurulur.”

e.Bireyin ne tür bir destek hizmetine gereksinme duyduğunu,

f.Birey için hangi koşullarda ne tür ve nasıl düzenlemeler yapmak gerektiğini yazarak BEP i hazırlamış olur.

Birim BEP sürecini izlemek ve ilerlemeyi kaydetmek üzere BEP Bireysel İzleme Çizelgesi oluşturur(Ek 5. BEP Bireysel İzleme Çizelgesi).









III.BÖLÜM
B E P UYGULAMASI
BİREYSSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PLANI (BÖP)



Bireyselleştirilmiş eğitim programının BEP Geliştirme Birimince hazırlanmasından sonra öğretmen tarafından “BÖP” hazırlanır. Bireyselleştirilmiş Öğretim planı (BÖP), BEP nın amaçlarına ulaşılmasında gerekli özel öğretim planlarını içeren uygulama planıdır.

BÖP ya da diğer bir adıyla uygulama planı, bireyselleştirilmiş eğitim programında öngörülen uzun dönemli amaçlara, öğrencinin yerleştirildiği eğitim ortamında ulaşılmasını sağlayan bir doküman olarak da düşünülebilir.

BÖP, uzun dönemli amaçlara ulaşmak için konulan kısa dönemli amaçları, ayrıntılı değerlendirmeyi, öğretimin planlanmasını ve BÖP nın değerlendirmesini içerir. Bu değerlendirme BEP nın bir sonraki uzun dönemli amaçlarının belirlenmesini sağlayacaktır.

A.BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PLANININ HAZIRLANMASI

Ayrıntılı değerlendirme:

Ayrıntılı değerlendirme; öğrencinin gereksinim önceliklerinin sırası dikkate alınarak ve ölçme araçları kullanılarak gelişim ya da disiplin alanlarında, öğretimin yapılacağı basamağın belirlenmesidir.

Ayrıntılı değerlendirme, ayrıntılı ölçme araçlarının uygulanmasını gerektirir. Ayrıntılı ölçme araçlarının uygulanması sonucunda, öğretimin yapılacağı davranış basamakları ortaya çıkar.Ayrıntılı ölçme araçları öğretmen yapımı ölçü araçlarıdır.Bu araçlar önceden karar verilen bir ölçüte göre geliştirilir ve ölçüt bağımlı testler olarak nitelendirilirler. Ölçüt bağımlı ölçü araçları geliştirilirken, öncelikle ele alınan kavram ve becerinin analizi yapılır.

Kavram analizi, bir kavramın ilişkili ve ilişkisiz niteliklerinin belirlenmesi işidir. Beceri analizi ise bir beceriyi daha küçük alt basamaklara ayırma işidir.Beceri analizi, öğretimsel hedeflerin ve ilişkili öğrenme etkinliklerinin belirlenmesinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem bir süreci belirli bazı beceri ve parçalara bölerek bireyin daha kolay öğrenmesini amaçlar.Beceri analizinin temeli bütün becerilerin, kendisinden daha küçük parçalara ayrılabildiğine ve dikkatli bir sıralama yapılırsa öğrenmenin daha kolay gerçekleşebileceğine dayanır.

Ölçüt bağımlı testler öğrencinin önceden tanımlanmış kavram ve becerilerde yapabildiklerini belirlemek amacıyla kullanılır. Bu testler, öğrencilerin kavram ve becerilere sahip olma düzeyini verir ve ölçülecek olan davranışı gerçekleştirme durumunu ölçerek değerlendirmeye hizmet eder. Bu tür ölçü araçları ile öğrencinin kavram ve becerilerde yapabildikleri, yaşıtları ile kıyaslanmadan bağımsız olarak değerlendirilir.

Hazırlanan ölçüt bağımlı testler bireysel olarak her bir öğrenciye uygulandıktan sonra öğretimin planlanması aşamasında öğretimin yapılacağı davranış basamaklarına göre öğretim amaçları yazılır.

Kısa dönemli amaçların oluşturulması:

BEP Geliştirme Birimi tarafından hazırlanan bireyselleştirilmiş eğitim programındaki uzun dönemli amaç, müfredat programında yer alan ve öğrencinin gereksinimi olan gelişim ya da disiplin alanında bir dönemde ya da yıl sonunda gerçekleştirebileceği amaçlardır. Bir başka deyişle, özel eğitim gerektiren bireyin yerleştirildiği sınıfın veya grubun yıllık planı hazırlanırken, müfredatın hedefleri doğrultusunda, bireyin eğitim amaçlarının gözetilmesi ve belirtilmesidir.

Uzun dönemli amaçlara göre bireyin daha kısa sürede gerçekleştirebileceği ara basamakların belirlenmesi gerekir. Bu ara basamaklar kısa dönemli amaçlardır. Kısa dönemli amaçlar bireyin bir gün, bir hafta, bir ay ya da bir ünite sonunda hangi performans düzeyine ulaşacağının ölçülebilir ifadelerle yazılmasıdır. Kısa dönemli amaçlar özel eğitim gereksinimi olan bireyin öğretmeni tarafından kısa dönemli planlarında (günlük ve ünite) belirtilmiş olmalıdır.Yönetmeliğin 80.maddesinde de “..ı)Günlük planlarında özel eğitim gerektiren öğrencinin bireysel ve gelişim özelliklerini dikkate alarak, alacağı önlemleri belirtmiş olması, konularına dikkat edilir.” denilmektedir (Ek 6. Günlük değerlendirme çizelgesi ve günlük BÖP örneği).

Kısa dönemli amaçlar, öğretim etkinliklerinin ve değerlendirme yöntemlerinin seçilmesine temel oluştururlar. Bu amaçlar, öğrencinin davranışı olarak tanımlanmalı, göstermesi istenen davranışın hangi koşullar altında gerçekleştirileceği belirtilmeli ve kabul edilebilir davranış için gerekli ölçütlere yer verilmelidir.

Öğretimin planlanması:

Ölçüt bağımlı testlerin uygulanması sonucunda öğretimin yapılacağı davranış basamakları öğretim amaçları olarak belirtilir. Öğretim amaçları öğrencinin hangi davranışı, hangi durum ve koşullarda ve hangi düzeyde yapacağını ifade eden gözlenebilir ve ölçülebilir terimlerle yani davranışsal amaç niteliğinde yazılır.

Öğretimin planlanmasının içeriğini, öğretimin amacı ve öğretimin amaçlarının gerçekleştirilmesinde kullanılacak öğretim süreci oluşturur. Öğretimin amacı, ölçüt bağımlı testlerin uygulanmasından sonra ortaya çıkmıştır. Öğretim süreci ise öğretim yöntem ve araçlarından oluşur. Öğrencinin eğitim gereksinimine ve programın niteliğine göre öğretim amaçlarının gerçekleştirilmesine hizmet edecek yöntem belirlenir, bu yönteme uygun araçlar hazırlanır (Örneğin öğrencinin bir disiplin alanındaki bir davranış basamağına ilişkin öğretim amaçlarının gerçekleştirilmesine hizmet edecek yöntem bireysel çalışma olarak belirlendi ise, bu öğrencinin öğretiminin planlanması sürecinde bu çalışmaya uygun düzenlemeler yapılır ve araçlar geliştirilir).

Öğretimin yöntem ve amaçları belirlendikten sonra bu öğretimin uygulanması için bir takvim oluşturulur.Bireyin bir gün, bir hafta, bir ay ya da bir ünite sonunda hangi performans düzeyine ulaşacağının ölçülebilir ifadelerle yazılması, bir disiplin alanında bir davranışa yönelik öğretimin planlanmasıdır.

B.ÖĞRETİMİN UYGULANMASI:

Bireyselleştirilmiş öğretim planının uygulamaya dönüştürülmesi; belirlenen kısa dönemli amaçlar doğrultusunda, ayrıntılı değerlendirmeyi yaparak ve öğretim yapılacak davranış basamak ya da basamaklarını belirleyip bu basamaklara uygun davranışsal amaçları yazarak, davranışın öğretimine ilişkin yöntem ve araçların belirlenmesi ve öğretimin öngörülen süre içinde gerçekleştirilmesidir.

C. B Ö P DEĞERLENDİRMESİ :

Öğrencinin öğretim süresince ve öğretim sonunda sürekli olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, bireyselleştirilmiş öğretim planlarında yer alan öğretim amaçlarının öğretimi, belirlenen süre içerisinde tamamlandıktan sonra, BÖP nda belirlenmiş olan öğretim amaçlarının ne kadarının öğrencide gerçekleştiği, ölçüt bağımlı testlerde öğretim yapılacak davranış basamak ya da basamaklarının kazanılıp kazanılmadığına bakılarak, değerlendirilir. Öğretmen, öğrencilerinin BÖP nda yer alan her bir kısa dönemli amaçla ilgili olarak ilerleme değerlendirmesini yapmalı ve kaydetmelidir (Ek 6. Günlük değerlendirme çizelgesi ve günlük BÖP örneği).

İlerlemelerin değerlendirilmesiyle, öğrencinin gerçekleştirdiği öğretimsel amaçlara göre ve önceden belirlenmiş kısa dönemli amaçların sırasına uygun yeni öğretimsel amaçlar belirlenir.

Öğretimin uygulanması için öngörülen süre içerisinde öğretmen davranışın öğretimine ilişkin değerlendirmeler yapacaktır. Bu değerlendirmeler sonucunda, öğrencinin ilerleme kaydedememiş olduğu belirlenmişse, öğretmen öğretimin gerçekleştirilmesini sınırlandıran ya da engelleyen nedenleri değerlendirerek, BEP geliştirme birimine raporlaştırarak sunmak üzere, kaydedecektir. Bu nedenler şöyle sıralanabilir:

1.Öğrenciden kaynaklanan nedenler;

Öğrencinin uzun süren bir sağlık sorunu yaşaması, uyumunu güçleştiren psikolojik sorununun olması ve bu sorunlara çözüm getirebilecek uzman desteğinin,yazılı başvurulara rağmen bulunamamış olması vb.

2.Öğretimin planlanması ile ilgili nedenler;

Uygun ölçüt bağımlı testlerin geliştirilmemiş olması, kısa dönemli amaçların uygun seçilmemiş olması, belirlenen öğretim yöntem ve tekniklerinin uygun olmayışı, belirlenen araç-gerecin sağlanamaması vb.

3.Ortamdan kaynaklanan nedenler;

Özel eğitim gereksinimi olan bireyin eğitim gereksinimine uygun ortam düzenlemelerinin yapılmamış olması vb.

4.Destek hizmetleri ile ilgili nedenler;

Yöneltme raporunda belirlenmiş olan destek hizmetlerin ortamda sağlanamamış ya da yetersiz sağlanmış olması vb.

5.Anne-babanın öğretim sürecindeki yeri ile ilgili nedenler;

Anne-babanın öğrenci ile evde yapması gereken, öğretmen tarafından bildirilmiş çalışmaları yapmamış olması vb.

6.Yatılı kurumlarda grup ve etüt öğretmenliği ile ilgili nedenler,

Özel eğitime gereksinimi olan bireyin yerleştirilmiş olduğu yatılı kurumda, BÖP sürecinde anne babanın vereceği eğitim desteğinin grup ya da etüt öğretmenlerince desteklenmemiş olması vb.

Öğretimin uygulanmasında ilerlemeyi değerlendiren öğretmen, bu değerlendirmesini raporlaştırarak, BÖP değerlendirme raporu olarak birime sunacaktır. İlerlemeyi engelleyen ya da sınırlandıran yukarıdaki nedenler varsa, bunu raporunda belirtecektir.









IV.BÖLÜM

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları (BEP), özel eğitime gereksinimi olan her birey için yazılı olarak geliştirilmiş ve özel eğitim gereksinimi olan bireylerin, öğretmenlerin, ana-babaların ya da koruyucu aile ve kurumların özel gereksinimlerini karşılamak için oluşturulmuş özel eğitim programıdır. Bir BEP;
a.bireyin o anki performansını,
b.kısa dönemli öğretim hedeflerini de içeren uzun dönemli amaçları,
c.bireye sağlanabilecek özel eğitim hizmetlerini ve bireyin normal eğitim programlarına ne ölçüde katılabileceğini,


Kaynaklar
http://www.hturkmen.com