Bebeğiniz artık çocuk oluyor hazır mısınız? Bir önceki paylaşımımızda girişini yaptığımız bu dönem, çocukluğa açılan kapıdan geçilen altın çağdır. Artık her şeyin farklı olduğu, çocuk için büyük sizin için anlam verilemeyen davranışlarla baş etmeye çalıştığınız bir dönemdir.
Tuvalet eğitimini almış, ayakları üstüne basıp yürümeye başlayan çocuğunuz –artık bebeğiniz değil- haklı olarak enerjisiyle dünyayı tanıma çabasında. Hareket etme konusunda artık bir uzman olduğu için her şeyi kendi yapmak, kendi seçmek ve kendi deneyimlemek istiyor. İşte tam da bu yüzden siz ne derseniz deyin, HAYIR cevabını yüzünüze haykırıyor. Çünkü o kavanozu açamayacağını biliyorsunuz, yere düşerse camın kırılma ve vücuduna zarar verme ihtimalini düşünüyorsunuz. Ancak o kendi dünyasının süper kahramanı, yani ne yaparsa yapsın ona bir şey olmaz (!). “Hayır işte ben açacağım diyorum sana!” diyen çocuğunuza karşı siz ne yapardınız? Duygu yoğunluğu sizi bağırmaya, gerekirse kavanozu onun elinden sertçe çekip almaya yönlendirebilir. Ancak yaşamsal tecrübeleriniz gösterecek ki bu kriz, gün boyu sürecek yeni krizleri tetikleyebilir. Bunun yerine yere birkaç kat bez serebilir, kırılmayacak bir kabın içine kavanozu koyabilir ve çocuğunuzun kapağı açma denemelerine eşlik edebilirsiniz. Bu noktada çocuk sizin tarafından kabul gördüğünü, dış dünyanın çok korkulacak bir şey olmadığını, yanında onu güvende tutan bir ebeveyninin olduğunu görecektir. Siz de takdir edersiniz ki bu duygu ona iyi hissettirecek ve yeni deneyimler için sizinle işbirliği yapmaya yöneltecektir.
Yine bu dönemin en meşhur olayı sonu gelmeyen sorular sormaktır. Evet, gördükleri her şeyi anlamlandırmaya çalışıyor, yüzeyden başlayıp çekirdeğe inene kadar bir yığın soru soruyorlar. Bu soruların ilk katmanını gayet sakin hatta çocuğunuzun merak duygusundan gurur duyarak yanıtlıyorsunuz ancak 10. soruya gelince başınızdan savmanın yollarını arıyor olabilirsiniz. Bu noktada mümkünse eşinizden destek alın, bilirkişiliği ona devredin. Mümkün değilse de çocuğunuza çok yorulduğunuzu ancak bu soruları not aldığınızı(yanında gerçekten yazarsanız şahane olur) yarın bu konuda konuşmaya devam edebileceğinizi söyleyin. Soru sorması engellenen bir çocuk, ileri yaşlarda özgüven problemi yaşayan içe kapanık bir birey halini alabilir.
Altın çağ için tavsiyeleri toparlayacak olursam; Yaşı kaç olursa olsun çocuğunuzla konuşurken lütfen onun göz hizasına inin. Gerekirse çömelin ya da yere oturun (Kocaman gökdelenlere aşağıdan bakmak sizi de huzursuz eder değil mi?). Bazen anlatacakları şeyi o kadar uzatıyorlar ki bitmeyecek gibi hissedip cümleyi tamamlıyor olabilirsiniz. Bu durumda çocuk, değersizlik, anlaşılmama ve yetersizlik duygusuna kapılabilir. Ne kadar sürerse sürsün sabırla anlatacağı o güzel hikayeyi bitirmesini bekleyin.
İnatlaşma, hayır deme ve öfkelenme durumlarıyla çocuğunuz henüz baş edemiyor. Hatta bu durumun olumsuz olduğunu da düşünmüyor. Bu nedenle kriz anlarında onun duyguları üzerine konuşmayı deneyin. Daha sonra dikkatini -mutlaka ilgisini çekecek başka bir aktivite bularak- yönlendirin.
Var olan yüksek enerjisini sağlıklı şekilde boşaltması için gün içinde sık sık dışarı çıkartabilirsiniz. Güvenli bir ortamda koşup oynaması, zararlı olmayan nesnelere dilediğince dokunması onu sakinleştirecek, merak duygusunu kısmen de olsa giderecektir.
Özellikle bu dönemde ebeveynler arası ve davranışların kendi içinde tutarlılık göstermesi gerekmektedir. Annenin evet dediğine babanın hayır dememesi, anne ya da babanın aynı duruma her seferinde aynı tepkiyi göstermesi oldukça önemlidir.
Bu zor ama sağlıklı birey olma yolundaki önemli basamak geçecek. Tüm bu yaklaşımlarla kontrolün hala sizde olacağını unutmayın. Çocuklar için her sendrom bir gelişim basamağıdır. Sağlıkla baş etmeniz dileğiyle..