Anne karnında başlayan işitme yetisi, ilerleyen dönemde çevremizde konuşulan dili öğrenme, anlama ve bu dili kullanarak çevremizle etkileşime geçebilmemiz için oldukça önemlidir. Ancak; doğuştan ya da sonradan gelişen işitme kaybında, sağlıklı işitme olmadığı için çeşitli dil ve konuşma sorunları görülebilmektedir. Bu sorunlar, ilerleyen dönemlerde okuma, öğrenme, okul başarısı, sosyal beceriler gibi konularda olumsuz etki oluşturabilmektedir. Bu nedenle, işitme sorunu olduğu düşünüldüğünde, ailelerin hemen bir uzmana başvurmaları ve gerekli işitme desteğini (cihazlandırma, koklear implant) edinmeleri gerekmektedir.

İşitme Engelinde Dil ve Konuşma Özellikleri

Somut şeyleri ifade eden sözcükleri daha rahat öğrenirken, soyut kavramları öğrenmekte zorlanabilirler.

Eş sesli sözcüklerin farklı anlamlarını anlamakta güçlük yaşarlar.

Normal işiten yaşıtlarından daha kısa ve basit cümleler kurarlar ve kısa cümleleri daha iyi anlarlar.

Ekleri ayırt etmekte zorlanabilirler.

Konuşmada özellikle /f, k, t, s, ş, z/ seslerini ayırt etmekte ve kullanmakta zorlanırlar.

Konuşmalardaki belli sesleri işitmekte zorluk yaşadıkları için anlamı kaçırabilirler.

Konuşurken ses şiddetlerini ayarlamakta güçlük yaşarlar.

Yönerge takibinde zorlanırlar.

Sözcük dağarcıkları yeterli düzeyde olmayabilir; yeni sözcüklerin ve dilbilgisel yapıların öğreniminde güçlük çekebilirler.

Belli sesleri ayırt edemedikleri için üretemeyebilirler ve konuşma anlaşılırlıkları düşer.

Aynı anda birden fazla kişiyle iletişim kurmakta zorlanırlar.

İşitme Engelinde Dil ve Konuşma Terapisi

İşitme kaybında ortaya çıkan dil ve konuşma bozuklukları; sorunun ortaya çıktığı zaman, tanılama ve işitme cihazı ya da koklear implant kullanmaya başlama dönemi, işitme kaybının türü ve düzeyi, çocuğun yaşı, gelişimsel özellikleri, ailenin tutumu, çocuğun sosyal çevresi gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir. Tanılama ve cihazlandırma ve kadar erken olursa, çocuğun dil gelişimi açısından o kadar iyi olacaktır. Aksi takdirde, çocuk, dili duymaktan mahrum kalacağı için dil ve konuşma edinimi gecikecek ve gecikme gelişim oldukça zorlaşacaktır. İşitme engelinde dil ve konuşma terapisi gerekli cihazlandırma yapıldıktan sonra başlanır. Çocuğun genel dil, konuşma ve iletişim becerilerinin geliştirilmesi ve çocuğun iletişimde aktif bir katılımcı olmasını desteklemek temel hedeflerdir. Ailenin terapi sürecinde işbirlikçi tutumu, terapilerin etkililiğinde belirleyici olacaktır.