Merhaba sevgili okur. Bu hafta konumuz biraz ilginç. “Stockholm Sendromu ” Belki daha önce duydun bunu. Stockholm Sendromu esir alınan kişilerin; kendilerini esir alan kişiye duydukları hayranlık, onlarla kurdukları bağ sonucunda yaşadıkları özdeşim olarak bilinir. Hatta bazı rehinelerin olayı bir tık daha abartarak kendilerini esir alan kişilere aşık oldukları vakalar da söz konusu.
Bu sendrom ilk olarak; psikiyatr Bejerot tarafından isimlendirilmiş. İsmini 1973 yılında İsveç’in başkenti Stockholm’de yaşanan banka soygunu olayından almıştır. Olayda saldırgan rehineyi 6 gün rehin tutar ve 6 günün sonunda rehine saldırgandan şikayetçi olmaz. Sebebi sorulduğunda onun kötü bir niyeti olmadığını savunur. Olayın devamı çok daha ilginç: Kadın nişanlısından ayrılarak saldırganı ile evlenir. Peki niçin insan kendisine kötülük edene aşık olur?



Stockholm Sendromu’ nun gerçekleşmesinde yatan en temel sebep aslında çok basit: “Hayatta Kalma İçgüdüsü” Ne mi alaka? Şöyle ki; hayatla bağlantın başkası tarafından koparılmış ve her ihtiyacın seni kaçıran, esir alan kişiye bağlı. Senin yaşamın onun elllerinde. Bağımlısın ve bir süre daha ona bağımlı olduğunu biliyorsun… Yapılan bir araştırmaya göre bu sendromun oluşmasını kolaylaştırıcı bazı etkenler söz konusu. Örneğin sevgili okur; hayati tehliken varsa, içinde bulunduğun ortamdan asla kurtulamayacağına inanmışsan, dünya ile tüm iletişimin, tüm bağlantıların koparılmış durumdaysa ve seni kaçıran şahıs ara sıra sana iyi davranıyorsa… Hatta ben bu maddelere bir tane daha eklemek isterim: ailende, çocukluğunda yaşadığın şiddet olayları, sana şiddet ve baskı uygulayan ebeveynlerin olmuşsa kaçırıldığında bu sendroma yakalanma ihtimalin bir hayli yüksek görünüyor.


Kaçırıldığında tıpkı geçmişte ebeveynlerinin şiddet davranışlarından sakındığın gibi, saldırganın da öfkeli davranışlarından kaçınmak için onun gözüne girmeye çalışabilirsin. İyi çocuk olarak nasıl ebeveynlerinin gözüne girdiysen, yine iyi bir esir olarak belki şirinleri bile görebilirsin sevgili okur 🙂 Tamam tamam. Sulandırmadan devam ediyorum: Esir alınan kişi esir alan kişinin gözüne girmek için onun yanındaymış gibi, onun tarafındaymış gibi davranarak artı puan toplamaya çalışır. Bu süreçte saldırgan ile bağ kurulmaya başlar. Hele ki saldırganda da biraz insanı kırıntılar kalmışsa…



Bu sendroma yakalanan kişiler genelde aşırı minnet duygusu besleyenlerdir. En ufak bir iyiliği gördüklerinde hemen bir karşılık verme zorunluluğu hissederler. Sanki kendileri iyiliğe layık değilmiş de birisi ona bunu lütfetmiş gibi bir algı içerisindedirler. Benlik algıları düşük olan bu kişiler genelde içe dönük ve sakin karakter özellikleri de gösterirler.

Stockholm Sendromu’ nun tedavisi psikoterapi ile mümkündür. Süresi kişinin geçmiş yaşantıları ve travmalarına bağlı olarak aylar ve hatta belki yıllar alabilir. Ancak söylediğim gibi tedavisi mümkündür. Bu kişilerin terapisinde benlik algısı ve çocukluk yıllarında yaşadığı travmalar üzerinde durulmaktadır. Bu haftalık benden bu kadar sevgili okur. Sağlıcakla…