Toplumun Baskılarına Maruz Kalan Eşcinsel Bireylerin Yaşadıkları Psikolojik Sorunlar
Özet
Yapılacak olan bu çalışmada cinsel yönelimi yüzünden toplumdan dışlanan, psikolojik ve fiziksel şiddete maruz kalan insanların toplum içinde olsun özel yaşamlarında olsun ne gibi sorunlarla karşı karşıya kaldıkları ve karşı karşıya kaldıkları bu sorunların eşcinsel bireylerin psikolojilerinde ne denli etkili olduğu sorgulanmak istenmiştir. Günümüzde eşcinsel bireylere yönelik tutumlar eskiye nazaran daha olumlu bir hal almış olsa da hala tabulaşmış ifadeler yüzünden baskılara şiddetle devam etmektedir. Ve hala lezbiyen, gey, biseksüel vb. bireyler eşitsizliğe, haksızlığa uğramakta bu da bu bireylerin kendilerini toplumdan soyutlanmalarına neden olmaktadır. Eşcinsel bireyler iş hayatlarında da birçok zorluk yaşamakta hatta işlerinden bile olabilmektedirler. Cinsel yönelimi farklı olan gruplar büyük ölçüde ayrımcılıkla karşı karşıya kalmış gruptur. Bu çalışmada eşcinsel bireylerin toplumda ve özel hayatlarında ne gibi sorunlarla baş etmek zorunda kaldıklarını, bu sorunlara nasıl tepki verdiklerini ya da neden veremedikleri, ve bu durumlardan psikolojik olarak nasıl etkilendiklerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Ayrıca eşcinsel bireylerin mutlu olmak adına kendini toplumdan soyutlayıp kendi cinsel yöneliminden olan insanlarla gruplar kurmaları ve kurdukları bu grupta ne denli mutlu oldukları sorgulanmak istenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Eşcinsellik, Toplumsal baskı, Psikolojik baskı, Tabulaşmış yargılar
Giriş
Günümüzde ön yargıya, ayrımcılığa, eşitsizliğe maruz kalan gruplardan birisi eşcinsellerdir. Eşcinseller cinsel yönelimlerinden dolayı toplumdan dışlanmakta, psikolojik baskı görmekte hatta fiziksel şiddete maruz kalabilmektedirler. Eşcinsel bireyler bu toplumsal baskılar yüzünden kendilerini toplumdan soyutlayabilmekte ve cinsel yönelimlerini itiraf edememektedirler ( Okutan ve Sunal, 2011).
Eşcinsel bireyler sigara kullanımı, alkol tüketimi gibi riskli davranışlarda bulunmakta ve bu riskler bu bireylerde kanser gibi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir (Şahin ve Bilgiç, 2016).
Cinsiyet bir insanın biyolojik unsurudur. Toplumsal cinsiyet ise cinsiyetten daha farklı olarak toplum tarafından bireylere yüklenmiş kadın ve erkek rolleridir (Kayır 2015) ve toplumun kalıp yargılarından dolayı bireyin bu cinsiyet rollerinin dışına çıkmalarını tolum kabullenememektedir. Cinsel yöneliminin farklılığından dolayı bireylerin toplumdan dışlanmaları sadece Türkiye’de değil dünyanın hemen hemen bütün ülkelerinde görülmektedir. Ve bu dışlanma yüzünden bu bireyler üstlendikleri psikolojik ve fiziksel baskılardan dolayı intihar bile edebilmektedir ( Dürüst ve Çağlar, 2015). Son senelerde Türkiye’de bu durum artış göstermiş olmakta eşcinsel bireyler gördükleri baskı ve toplumdan dışlanmaları yüzünden intihar ederek hayatlarına son vermiş bulunmaktadırlar.
Eşcinsel bireylere yapılan toplumsal baskılar genellikle toplumda var olan tabulaşmış ifadelerden kaynaklanmaktadır. Tabulaşmış ifadeler kalıp yargı, ön yargılar olarak da tanımlanabilmektedir. Bunlar toplum tarafından belirlenir ve bu ifadeler abartıyı temsil ederek ortaya koyulmaktadır. Eşcinsel bireyler kendilerine yapılan bu toplumsal baskılardan dolayı topluma öfke duymakta hatta öfkelerini yansıtamadıklarından dolayı kin bile besleyebilmektedirler. Cinsel yönelimi farklı olan bireyler kendilerini çevrelerindeki insanlardan soyutlamaları dışında sadece kendi cinsel yönelimlerinden olan insanlarla gruplara mensup oluyor ve mensup olduğu bu grubu hoşnut edebilmek adına yine de istemedikleri şeyleri yapabiliyor ve hatta olay çok daha ileri giderse kendi cinsel yöneliminde olan insanların yanında da mutluluğu bulamayabiliyorlar (Dürüst ve Çağlar, 2015).
Toplumun büyük çoğunluğu eşcinsel bireyleri kabullenmiyor, toplumlarından dışlıyor ve o bireylerle olan ilişkilerini, iletişimini kısıtlıyor. Hatta bazı toplumlarda eşcinsel bireyler insandan bile sayılmıyor. Sürekli haksızlığa, ayrımcılığa, ve baskılara maruz kalıyor eşcinsel birey. Fakat bu grubu kabullenici, olumlu bakan toplumlarda günümüzde az da olsa bulunmakta ve bu toplulukta yaşayan eşcinsel bireyler kendilerini mutlu hissedebilmektedirler. Bu da bize özgürlüğü kısıtlanmayan eşcinsel bireylerin var olduğunu göstermektedir.
Kalıp yargılar tolumda değişmesi en zor olan kavramlardan biridir. Özellikle cinsel konularda toplumlar çok katı davranabilmekte ve kurallarını yavaş ve zor bir şekilde değiştirebilmektedir. Genel olarak insanlar kendi cinsiyetine mensup eşcinsel bireylere daha olumsuz ve düşmanca bakmaktadır (Şahin ve Bilgiç, 2016). Çünkü kendi cinsiyetlerinden birinin farklı bir cinsiyete yönelmesini kabullenememekte ve bundan dolayı o insanlara ön yargılı yaklaşıp onlara düşman gözüyle bakabilmektedirler. Hatta bu durumdan dolayı utanç bile duyabilirler.
*
Yöntem
Bu çalışmada önce 3 sorudan oluşan katılımcı özelliği ve 15 soruluk likert tipi ölçek kullanılması amaçlanmıştır. Bu ölçekte katılımcının eşcinselin aile tutumunu, eşcinselin çevreye olan tutumu ya da çevrenin eşcinsele olan tutumu, eşcinselin dini inancının bu cinsel yönelimini ne denli etkilediği sorgulanmıştır. Bu ölçeğin 100-150 kişilik eşcinsel bir gruba uygulanması planlanmıştır. Çalışmanın evreni Lefke Avrupa Üniversitesi’nde okuyan eşcinsel bireylerdir. Lefke Avrupa Üniversitesi’nde okuyan eşcinsel bireylerin sayısı bilinmediğinden dolayı evren daha fazla sınırlandırılamamıştır. Likert tipi ölçekten sonra ölçeğin sonuçlarını karşılaştırmak adına güvenirlik ve geçerliği olan Eşcinsellik Tutum Ölçeği (ETÖ) kullanılacaktır.
Sınırlılıklar
Bu çalışmanın sınırlılıkları çalışmanın evrenine ulaşmanın zorluğu, çalışılacak olan evrenin net olamaması ve katılımcıların gizliliklerini korumak korumak adına çekingen davranacağı ve dürüst cevaplar vermeyeceği olarak tanımlanabilmektedir.
-******** Lefke Avrupa Üniversitesi’nde eşcinsel bireylere ulaşabilmenin zorluğu göz önünde bulundurulmalıdır.
-******** Çalışılacak olan evrenin net olmaması doğru sonuca ulaşabilmeyi sınırlandırabilir.
-******** Katılımcıların gizliliğini korumak istemeleri sorulara doğru cevap vermemelerini gerektirebilir bu da objektif bir sonuca ulaşabilmemizi zorlaştırabilir.
Veri Toplama Araçları
Sosyo Demografik Bilgi Formu
*
1.Yaşınız?
2.Cinsiyetiniz?
3.Şu anda yaşadığınız şehir?
4.Yaşamınızın büyük bölümünü nerede geçirdiniz?
o** Köy-Kasaba
o** İlçe
o** İl
o** Büyük Şehir
5.Eğitim durumunuz
o** Okur yazar değil
o** İlk okul
o** Orta okul
o** Lise
o** Üniversite
6.Medeni durumunuz
o** Evli
o** Bekar
o** Dul
7.Annenizin eğitim durumu
o** Okur yazar değil
o** İlk okul
o** Orta okul
o** Lise
o** Üniversite
8.Babanızın eğitim durumu
o** Okur yazar değil
o** İlk okul
o** Orta okul
o** Lise
o** Üniversite
9.Aşağıdaki Tanrı inançları ifadelerinden hangisi size en yakındır?
o** Tanrıya inanıyorum
o** Tanrının varlığından şüphe duyuyorum
o** Tanrıya inanmıyorum
*
*
*
*
10.İnandığınız din hangisidir?
o** İslam
o** Hristiyanlık
o** Yahudilik
11.Ailenizi dindarlık açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
o** Hiç dindar değil
o** Biraz dindar
o** Orta düzeyde dindar
o** Dindar
o** Çok dindar
12.Aşağıdaki seçenekden hangisi hangisi sizi en iyi tanımlamaktadır?
o** Geyim
o** Lezbiyenim
o** Biseksüellim
o** Homoseksüelim
13.Eşcinsel olduğunuzu kimler biliyor?
o** Hiç kimse bilmiyor
o** Sosyal çevremden birkaç kişi
o** Sosyal çevremin büyük çoğunluğu
o** Herkes biliyor
14.Cinsel yönelimimi/ eşcinselliğimi
o** Hiç kabullenemiyorum
o** Çok az kabullendim
o** Orta düzeyde kabullendim
o** Büyük ölçüde kabullendim
o** Tamamen kabullendim
*
*
*
15.Eşcinselliğim/cinsel yönelimim, hayatımın diğer alanlarını (okul, iş, sosyal ya da duygusal ilişkiler, aile ilişkileri vb.) olumsuz yönde….
o** Hiç etkilememektedir
o** Biraz etkilemektedir
o** Orta düzeyde etkilemektedir
o** Oldukça çok etkilemektedir
o** Tamamen etkilemektedir
16.Genel olarak yaşamınıza baktığınızda, kendinizi psikolojik sağlık/ruh açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
o** Çok kötü
o** Kötü
o** Orta
o** İyi
o** Çok iyi
17.Şu ana kadar eşcinselliğinizden dolayı yaşadığınız herhangi bir problemden dolayı bir ruh sağlığı uzmanına (psikiyatrist /psikolog) başvurdunuz mu?
o** Evet
o** Hayır
*
Eşcinsellik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi, Geçerlilik ve Güvenilirlik
Amaç: Bu çalışmada eşcinselliğe yönelik bilgi ve tutumları değerlendirmek amacıyla bir ölçek geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenilirlik çalışmalarının yapılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Cinsel işlev bozuklukları, cinsel kimlik ve yönelim konusunda çalışan psikiyatri uzmanları tarafından mesleki deneyimlerin ışığında ve ilgili yayınların gözden geçirilmesiyle oluşturulan 103 madde, bir soru havuzunda toplanmıştır. Lise veya üniversite mezunu 8 kişi tarafından soruların anlaşılabilirliği belirlendikten sonra, bu havuzdan seçilen 62 madde ile 5 puanlı Likert tipi bir ölçek oluşturulmuştur. Bu ölçek iki ayrı hastanede çalışan 127 kişiye verilmiştir ve bunların 109’u ölçeği tamamlamıştır. Ayrıca 109 kişiden 37’sine daha önce ülkemiz için standardizasyonu yapılmış olan Hudson-Ricketts Homofobi Ölçeği verilmiştir.
Bulgular: Ölçeğin bütün maddeleri için Cronbach alfa değeri 0.952 bulunmuş ve kendi içinde tutarlı olduğu saptanmıştır. Sadece 6 sorunun toplam ile arasındaki korelasyon düşük olup bu maddeler çıkarıldığında alfa değerinin 0.954 olduğu belirlenmiştir. Altı maddenin ölçekten çıkarılmasıyla 56 maddelik ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin geçerliğini test etmek amacıyla Hudson-Ricketts Homofobi ölçeği ile karşılaştırılmış ve aralarında kuvvetli bir uyum olduğu saptanmıştır (r=0.882, p<0.001). Sonuç: 56 maddelik Eşcinsellik Tutum Ölçeğinin eşcinsellikle ilgili bilgi ve tutumları geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçtüğü ve ilgili araştırmalarda kullanılabileceği düşünülmektedir. (Anadolu Psikiyatri Dergisi 2008; 9:84-90)
*
*
*Eşcinsellik Tutum Ölçeği (ETÖ)
* Bu ölçek eşcinselliğe bakış açınızı değerlendirmek için hazırlanmıştır. Her bir soru için 1'den 5'e kadar numaralanmış seçeneklerden sizin için en uygun olanın numarasını lütfen sorunun sol tarafındaki boşluğa yazınız. 1- Kesinlikle katılmıyorum, 2- Katılmıyorum, 3- Fikrim yok, 4- Katılıyorum,******************* 5- Tamamen katılıyorum.**
* Bu maddelerde ters puanlama yapılacaktır. 5=1, 4=2, 3=3, 2=4, 1=5. Düşük puan olumlu tutumu göstermektedir ( Anatolian Journal of Psychiatry 2008; 9:84-90).
*
Kaynakça
1.***** Beşen, M., & Aslan, E. (2014). Transseksüalite: genel bakış.*ANDROLOJİ, 145.
2.***** Biçer, Ü., Çolak, B., Bilgili, M., & Dinçmen, K. (1996). " Transseksüalite mi, Homoseksüalite mi?"(olgu bildirisi). Adli Tıp Bülteni, 1(2): 89-93
3.***** Doğan, S., Doğan, M., Beştepe, E., & Engin, E. K. E. R. (2008). Eşcinsellik tutum ölçeği geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: bir ön çalışma.*Anatolian Journal of Psychiatry,*9, 84-90.
*
4.***** Duyan, V., Gelbal, S., & Duyan, V. (2004). Lezbiyen ve geylere yönelik tutum (LGYT) ölçeği: Güvenirlik ve geçerlik çalışması.*HIV/AIDS Dergisi,*7(3), 106-112.
5.***** Dürüst, Ç., & Çağlar, M. (2016). LGBTQ bireylerin sosyal ve bireysel yaşam algılarının değerlendirilmesi.*Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counselling (TIJSEG) ISSN: 1300-7432,*4(2).
6.***** Erdoğan, B., & Köten, E. (2014). Yeni toplumsal hareketlerin sınıf dinamiği: Türkiye LGBT hareketi. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 2(1). doi: 10.14782/SBD.201416302
7.***** Gürhanel, M., & Arkonaç, S. A. (2013). Geylerin “Öteki” inşası: kadınsılık.*Psikoloji Çalışmaları Dergisi,*33(2), 1-14.
8.***** Kabacaoğlu, G. (2015).*Gey ve lezbiyenlerde açılma süreci: nitel bir araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).*Hacettepe Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bilim Dalı, Ankara
9.***** Kimmel, M. S. (2013). Homofobi olarak erkeklik: toplumsal cinsiyet kimliğinin inşasında korku, utanç ve sessizlik.*Çev. Mehmet Bozok), Fe Dergi,*5(2), 92-107.
10.* Kılıç, D. (2011). Bir ötekileştirme pratiği olarak basında eşcinselliğin sunumu: hürriyet ve sabah örneği (2008-2009).*Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi,*1(1).
11.* Okutan, N., & Büyükşahin-Sunal, A. (2010). Eşcinsellere yönelik tutumlar, cinsiyetçilik ve romantik İlişkilerle İlgili kalıp yargılar: yetişkin bağlanma biçimleri açısından bir değerlendirme. Türk Psikoloji Yazıları, 14(27), 69-77
12.* Öner, A. (2015). Çalışma hayatında toplumsal cinsiyet ve ayırımcılık: beyaz yakalı eşcinseller. İstanbul: İletişim Yayınları.
13.* Öztunalı Kayır, G. (2015). Sosyolojik değerlendirme: LGBT bireyler açısından cinsiyet kimlikleri meselesi.*Eğitim Bilim Toplum,*13(51), 73-97.
14.* Öztürk, P., & Kındap, Y. (2011). Lezbiyenlerde içselleştirilmiş homofobi ölçeğinin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 14 (28), 24-35
15.* Şah, U. (2011). Türkiye’deki gençlerin cinsel yönelimlere ilişkin sosyal temsilleri.*Türk Psikoloji Yazıları,*14(27), 88-99.
16.* Şah, U. (2012). Eşcinselliğe, biseksüelliğe ve transseksüelliğe ilişkin tanımlamaların homofobi ve LGBT bireylerle tanışıklık düzeyi ile ilişkisi.*Psikoloji Çalışmaları Dergisi,*32(2), 23-48.
17.* Şah, U. (2012). Eşcinsellik hastalıktır [ve dahası] sapkınlıktır. Söylem Çalışmaları. Nobel Yayınları. s.209-222.
18.* Şahin, N., & Bilgiç, D. (2016). Toplumda Eşcinsellere Yönelik Tutumlar ve Lezbiyen Kadınlarda Sağlık Eşitsizliği. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi (HSP), 3(3). doi: 10.17681/hsp.90770
19.* Saraç, L. (2008). Sporda Homofobi ölçeği: Türkçeye çevrilmesi ve adaptasyonu.*Spor Bilimleri Dergisi,*19(4), 238-249.
20.* Uluyol, F. M. (2016). Cinsiyet kimliği ve cinsel yönelime bağlı zorbalığa maruz alma, sosyal destek ve psikolojik iyilik hali arasındaki ilişki.*Klinik Psikiyatri Dergisi,*19(2). doi:10.5505/kpd.2016.77487.
21.* Utaş Akhan, L., & Ünsal Barlas, G. (2014). Sağlık çalışanı ve homofobi kavramı. **Acıbadem ***Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3).
22.* Yalçınoğlu, N., & Önal, A. E. (2014). Escinsel ve biseksüel erkeklerin icselleştirilmiş homofobi düzeyi ve sağlık üzerine etkileri.*Turkish Journal of Public Health,*12(2), 100.
23.* Yavuz, M., Dalkanat, N., Gölge, Z., & Müderrisoğlu, S. (2006). Eşcinsel erkeklere yönelik fiziksel şiddetin değerlendirilmesi. Adli Tıp Dergisi, 20(2), 15-21
24.* Yüksel, Ş., & Kaptan, S. (2015). Çocuk ve ergenlerde trans geçiş süreci ve aile.*Kaos GL dergisi, Sağlık dosya konulu, (143).
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Yapılacak olan bu çalışmada cinsel yönelimi yüzünden toplumdan dışlanan, psikolojik ve fiziksel şiddete maruz kalan insanların toplum içinde olsun özel yaşamlarında olsun ne gibi sorunlarla karşı karşıya kaldıkları ve karşı karşıya kaldıkları bu sorunların eşcinsel bireylerin psikolojilerinde ne denli etkili olduğu sorgulanmak istenmiştir. Günümüzde eşcinsel bireylere yönelik tutumlar eskiye nazaran daha olumlu bir hal almış olsa da hala tabulaşmış ifadeler yüzünden baskılara şiddetle devam etmektedir. Ve hala lezbiyen, gey, biseksüel vb. bireyler eşitsizliğe, haksızlığa uğramakta bu da bu bireylerin kendilerini toplumdan soyutlanmalarına neden olmaktadır. Eşcinsel bireyler iş hayatlarında da birçok zorluk yaşamakta hatta işlerinden bile olabilmektedirler. Cinsel yönelimi farklı olan gruplar büyük ölçüde ayrımcılıkla karşı karşıya kalmış gruptur. Bu çalışmada eşcinsel bireylerin toplumda ve özel hayatlarında ne gibi sorunlarla baş etmek zorunda kaldıklarını, bu sorunlara nasıl tepki verdiklerini ya da neden veremedikleri, ve bu durumlardan psikolojik olarak nasıl etkilendiklerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Ayrıca eşcinsel bireylerin mutlu olmak adına kendini toplumdan soyutlayıp kendi cinsel yöneliminden olan insanlarla gruplar kurmaları ve kurdukları bu grupta ne denli mutlu oldukları sorgulanmak istenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Eşcinsellik, Toplumsal baskı, Psikolojik baskı, Tabulaşmış yargılar
Giriş
Günümüzde ön yargıya, ayrımcılığa, eşitsizliğe maruz kalan gruplardan birisi eşcinsellerdir. Eşcinseller cinsel yönelimlerinden dolayı toplumdan dışlanmakta, psikolojik baskı görmekte hatta fiziksel şiddete maruz kalabilmektedirler. Eşcinsel bireyler bu toplumsal baskılar yüzünden kendilerini toplumdan soyutlayabilmekte ve cinsel yönelimlerini itiraf edememektedirler ( Okutan ve Sunal, 2011).
Eşcinsel bireyler sigara kullanımı, alkol tüketimi gibi riskli davranışlarda bulunmakta ve bu riskler bu bireylerde kanser gibi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir (Şahin ve Bilgiç, 2016).
Cinsiyet bir insanın biyolojik unsurudur. Toplumsal cinsiyet ise cinsiyetten daha farklı olarak toplum tarafından bireylere yüklenmiş kadın ve erkek rolleridir (Kayır 2015) ve toplumun kalıp yargılarından dolayı bireyin bu cinsiyet rollerinin dışına çıkmalarını tolum kabullenememektedir. Cinsel yöneliminin farklılığından dolayı bireylerin toplumdan dışlanmaları sadece Türkiye’de değil dünyanın hemen hemen bütün ülkelerinde görülmektedir. Ve bu dışlanma yüzünden bu bireyler üstlendikleri psikolojik ve fiziksel baskılardan dolayı intihar bile edebilmektedir ( Dürüst ve Çağlar, 2015). Son senelerde Türkiye’de bu durum artış göstermiş olmakta eşcinsel bireyler gördükleri baskı ve toplumdan dışlanmaları yüzünden intihar ederek hayatlarına son vermiş bulunmaktadırlar.
Eşcinsel bireylere yapılan toplumsal baskılar genellikle toplumda var olan tabulaşmış ifadelerden kaynaklanmaktadır. Tabulaşmış ifadeler kalıp yargı, ön yargılar olarak da tanımlanabilmektedir. Bunlar toplum tarafından belirlenir ve bu ifadeler abartıyı temsil ederek ortaya koyulmaktadır. Eşcinsel bireyler kendilerine yapılan bu toplumsal baskılardan dolayı topluma öfke duymakta hatta öfkelerini yansıtamadıklarından dolayı kin bile besleyebilmektedirler. Cinsel yönelimi farklı olan bireyler kendilerini çevrelerindeki insanlardan soyutlamaları dışında sadece kendi cinsel yönelimlerinden olan insanlarla gruplara mensup oluyor ve mensup olduğu bu grubu hoşnut edebilmek adına yine de istemedikleri şeyleri yapabiliyor ve hatta olay çok daha ileri giderse kendi cinsel yöneliminde olan insanların yanında da mutluluğu bulamayabiliyorlar (Dürüst ve Çağlar, 2015).
Toplumun büyük çoğunluğu eşcinsel bireyleri kabullenmiyor, toplumlarından dışlıyor ve o bireylerle olan ilişkilerini, iletişimini kısıtlıyor. Hatta bazı toplumlarda eşcinsel bireyler insandan bile sayılmıyor. Sürekli haksızlığa, ayrımcılığa, ve baskılara maruz kalıyor eşcinsel birey. Fakat bu grubu kabullenici, olumlu bakan toplumlarda günümüzde az da olsa bulunmakta ve bu toplulukta yaşayan eşcinsel bireyler kendilerini mutlu hissedebilmektedirler. Bu da bize özgürlüğü kısıtlanmayan eşcinsel bireylerin var olduğunu göstermektedir.
Kalıp yargılar tolumda değişmesi en zor olan kavramlardan biridir. Özellikle cinsel konularda toplumlar çok katı davranabilmekte ve kurallarını yavaş ve zor bir şekilde değiştirebilmektedir. Genel olarak insanlar kendi cinsiyetine mensup eşcinsel bireylere daha olumsuz ve düşmanca bakmaktadır (Şahin ve Bilgiç, 2016). Çünkü kendi cinsiyetlerinden birinin farklı bir cinsiyete yönelmesini kabullenememekte ve bundan dolayı o insanlara ön yargılı yaklaşıp onlara düşman gözüyle bakabilmektedirler. Hatta bu durumdan dolayı utanç bile duyabilirler.
*
Yöntem
Bu çalışmada önce 3 sorudan oluşan katılımcı özelliği ve 15 soruluk likert tipi ölçek kullanılması amaçlanmıştır. Bu ölçekte katılımcının eşcinselin aile tutumunu, eşcinselin çevreye olan tutumu ya da çevrenin eşcinsele olan tutumu, eşcinselin dini inancının bu cinsel yönelimini ne denli etkilediği sorgulanmıştır. Bu ölçeğin 100-150 kişilik eşcinsel bir gruba uygulanması planlanmıştır. Çalışmanın evreni Lefke Avrupa Üniversitesi’nde okuyan eşcinsel bireylerdir. Lefke Avrupa Üniversitesi’nde okuyan eşcinsel bireylerin sayısı bilinmediğinden dolayı evren daha fazla sınırlandırılamamıştır. Likert tipi ölçekten sonra ölçeğin sonuçlarını karşılaştırmak adına güvenirlik ve geçerliği olan Eşcinsellik Tutum Ölçeği (ETÖ) kullanılacaktır.
Sınırlılıklar
Bu çalışmanın sınırlılıkları çalışmanın evrenine ulaşmanın zorluğu, çalışılacak olan evrenin net olamaması ve katılımcıların gizliliklerini korumak korumak adına çekingen davranacağı ve dürüst cevaplar vermeyeceği olarak tanımlanabilmektedir.
-******** Lefke Avrupa Üniversitesi’nde eşcinsel bireylere ulaşabilmenin zorluğu göz önünde bulundurulmalıdır.
-******** Çalışılacak olan evrenin net olmaması doğru sonuca ulaşabilmeyi sınırlandırabilir.
-******** Katılımcıların gizliliğini korumak istemeleri sorulara doğru cevap vermemelerini gerektirebilir bu da objektif bir sonuca ulaşabilmemizi zorlaştırabilir.
Veri Toplama Araçları
Sosyo Demografik Bilgi Formu
*
1.Yaşınız?
2.Cinsiyetiniz?
3.Şu anda yaşadığınız şehir?
4.Yaşamınızın büyük bölümünü nerede geçirdiniz?
o** Köy-Kasaba
o** İlçe
o** İl
o** Büyük Şehir
5.Eğitim durumunuz
o** Okur yazar değil
o** İlk okul
o** Orta okul
o** Lise
o** Üniversite
6.Medeni durumunuz
o** Evli
o** Bekar
o** Dul
7.Annenizin eğitim durumu
o** Okur yazar değil
o** İlk okul
o** Orta okul
o** Lise
o** Üniversite
8.Babanızın eğitim durumu
o** Okur yazar değil
o** İlk okul
o** Orta okul
o** Lise
o** Üniversite
9.Aşağıdaki Tanrı inançları ifadelerinden hangisi size en yakındır?
o** Tanrıya inanıyorum
o** Tanrının varlığından şüphe duyuyorum
o** Tanrıya inanmıyorum
*
*
*
*
10.İnandığınız din hangisidir?
o** İslam
o** Hristiyanlık
o** Yahudilik
11.Ailenizi dindarlık açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
o** Hiç dindar değil
o** Biraz dindar
o** Orta düzeyde dindar
o** Dindar
o** Çok dindar
12.Aşağıdaki seçenekden hangisi hangisi sizi en iyi tanımlamaktadır?
o** Geyim
o** Lezbiyenim
o** Biseksüellim
o** Homoseksüelim
13.Eşcinsel olduğunuzu kimler biliyor?
o** Hiç kimse bilmiyor
o** Sosyal çevremden birkaç kişi
o** Sosyal çevremin büyük çoğunluğu
o** Herkes biliyor
14.Cinsel yönelimimi/ eşcinselliğimi
o** Hiç kabullenemiyorum
o** Çok az kabullendim
o** Orta düzeyde kabullendim
o** Büyük ölçüde kabullendim
o** Tamamen kabullendim
*
*
*
15.Eşcinselliğim/cinsel yönelimim, hayatımın diğer alanlarını (okul, iş, sosyal ya da duygusal ilişkiler, aile ilişkileri vb.) olumsuz yönde….
o** Hiç etkilememektedir
o** Biraz etkilemektedir
o** Orta düzeyde etkilemektedir
o** Oldukça çok etkilemektedir
o** Tamamen etkilemektedir
16.Genel olarak yaşamınıza baktığınızda, kendinizi psikolojik sağlık/ruh açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
o** Çok kötü
o** Kötü
o** Orta
o** İyi
o** Çok iyi
17.Şu ana kadar eşcinselliğinizden dolayı yaşadığınız herhangi bir problemden dolayı bir ruh sağlığı uzmanına (psikiyatrist /psikolog) başvurdunuz mu?
o** Evet
o** Hayır
*
Eşcinsellik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi, Geçerlilik ve Güvenilirlik
Amaç: Bu çalışmada eşcinselliğe yönelik bilgi ve tutumları değerlendirmek amacıyla bir ölçek geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenilirlik çalışmalarının yapılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Cinsel işlev bozuklukları, cinsel kimlik ve yönelim konusunda çalışan psikiyatri uzmanları tarafından mesleki deneyimlerin ışığında ve ilgili yayınların gözden geçirilmesiyle oluşturulan 103 madde, bir soru havuzunda toplanmıştır. Lise veya üniversite mezunu 8 kişi tarafından soruların anlaşılabilirliği belirlendikten sonra, bu havuzdan seçilen 62 madde ile 5 puanlı Likert tipi bir ölçek oluşturulmuştur. Bu ölçek iki ayrı hastanede çalışan 127 kişiye verilmiştir ve bunların 109’u ölçeği tamamlamıştır. Ayrıca 109 kişiden 37’sine daha önce ülkemiz için standardizasyonu yapılmış olan Hudson-Ricketts Homofobi Ölçeği verilmiştir.
Bulgular: Ölçeğin bütün maddeleri için Cronbach alfa değeri 0.952 bulunmuş ve kendi içinde tutarlı olduğu saptanmıştır. Sadece 6 sorunun toplam ile arasındaki korelasyon düşük olup bu maddeler çıkarıldığında alfa değerinin 0.954 olduğu belirlenmiştir. Altı maddenin ölçekten çıkarılmasıyla 56 maddelik ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin geçerliğini test etmek amacıyla Hudson-Ricketts Homofobi ölçeği ile karşılaştırılmış ve aralarında kuvvetli bir uyum olduğu saptanmıştır (r=0.882, p<0.001). Sonuç: 56 maddelik Eşcinsellik Tutum Ölçeğinin eşcinsellikle ilgili bilgi ve tutumları geçerli ve güvenilir bir şekilde ölçtüğü ve ilgili araştırmalarda kullanılabileceği düşünülmektedir. (Anadolu Psikiyatri Dergisi 2008; 9:84-90)
*
*
*Eşcinsellik Tutum Ölçeği (ETÖ)
* Bu ölçek eşcinselliğe bakış açınızı değerlendirmek için hazırlanmıştır. Her bir soru için 1'den 5'e kadar numaralanmış seçeneklerden sizin için en uygun olanın numarasını lütfen sorunun sol tarafındaki boşluğa yazınız. 1- Kesinlikle katılmıyorum, 2- Katılmıyorum, 3- Fikrim yok, 4- Katılıyorum,******************* 5- Tamamen katılıyorum.**
* Bu maddelerde ters puanlama yapılacaktır. 5=1, 4=2, 3=3, 2=4, 1=5. Düşük puan olumlu tutumu göstermektedir ( Anatolian Journal of Psychiatry 2008; 9:84-90).
*
Kaynakça
1.***** Beşen, M., & Aslan, E. (2014). Transseksüalite: genel bakış.*ANDROLOJİ, 145.
2.***** Biçer, Ü., Çolak, B., Bilgili, M., & Dinçmen, K. (1996). " Transseksüalite mi, Homoseksüalite mi?"(olgu bildirisi). Adli Tıp Bülteni, 1(2): 89-93
3.***** Doğan, S., Doğan, M., Beştepe, E., & Engin, E. K. E. R. (2008). Eşcinsellik tutum ölçeği geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: bir ön çalışma.*Anatolian Journal of Psychiatry,*9, 84-90.
*
4.***** Duyan, V., Gelbal, S., & Duyan, V. (2004). Lezbiyen ve geylere yönelik tutum (LGYT) ölçeği: Güvenirlik ve geçerlik çalışması.*HIV/AIDS Dergisi,*7(3), 106-112.
5.***** Dürüst, Ç., & Çağlar, M. (2016). LGBTQ bireylerin sosyal ve bireysel yaşam algılarının değerlendirilmesi.*Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counselling (TIJSEG) ISSN: 1300-7432,*4(2).
6.***** Erdoğan, B., & Köten, E. (2014). Yeni toplumsal hareketlerin sınıf dinamiği: Türkiye LGBT hareketi. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 2(1). doi: 10.14782/SBD.201416302
7.***** Gürhanel, M., & Arkonaç, S. A. (2013). Geylerin “Öteki” inşası: kadınsılık.*Psikoloji Çalışmaları Dergisi,*33(2), 1-14.
8.***** Kabacaoğlu, G. (2015).*Gey ve lezbiyenlerde açılma süreci: nitel bir araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).*Hacettepe Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bilim Dalı, Ankara
9.***** Kimmel, M. S. (2013). Homofobi olarak erkeklik: toplumsal cinsiyet kimliğinin inşasında korku, utanç ve sessizlik.*Çev. Mehmet Bozok), Fe Dergi,*5(2), 92-107.
10.* Kılıç, D. (2011). Bir ötekileştirme pratiği olarak basında eşcinselliğin sunumu: hürriyet ve sabah örneği (2008-2009).*Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi,*1(1).
11.* Okutan, N., & Büyükşahin-Sunal, A. (2010). Eşcinsellere yönelik tutumlar, cinsiyetçilik ve romantik İlişkilerle İlgili kalıp yargılar: yetişkin bağlanma biçimleri açısından bir değerlendirme. Türk Psikoloji Yazıları, 14(27), 69-77
12.* Öner, A. (2015). Çalışma hayatında toplumsal cinsiyet ve ayırımcılık: beyaz yakalı eşcinseller. İstanbul: İletişim Yayınları.
13.* Öztunalı Kayır, G. (2015). Sosyolojik değerlendirme: LGBT bireyler açısından cinsiyet kimlikleri meselesi.*Eğitim Bilim Toplum,*13(51), 73-97.
14.* Öztürk, P., & Kındap, Y. (2011). Lezbiyenlerde içselleştirilmiş homofobi ölçeğinin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Türk Psikoloji Yazıları, 14 (28), 24-35
15.* Şah, U. (2011). Türkiye’deki gençlerin cinsel yönelimlere ilişkin sosyal temsilleri.*Türk Psikoloji Yazıları,*14(27), 88-99.
16.* Şah, U. (2012). Eşcinselliğe, biseksüelliğe ve transseksüelliğe ilişkin tanımlamaların homofobi ve LGBT bireylerle tanışıklık düzeyi ile ilişkisi.*Psikoloji Çalışmaları Dergisi,*32(2), 23-48.
17.* Şah, U. (2012). Eşcinsellik hastalıktır [ve dahası] sapkınlıktır. Söylem Çalışmaları. Nobel Yayınları. s.209-222.
18.* Şahin, N., & Bilgiç, D. (2016). Toplumda Eşcinsellere Yönelik Tutumlar ve Lezbiyen Kadınlarda Sağlık Eşitsizliği. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi (HSP), 3(3). doi: 10.17681/hsp.90770
19.* Saraç, L. (2008). Sporda Homofobi ölçeği: Türkçeye çevrilmesi ve adaptasyonu.*Spor Bilimleri Dergisi,*19(4), 238-249.
20.* Uluyol, F. M. (2016). Cinsiyet kimliği ve cinsel yönelime bağlı zorbalığa maruz alma, sosyal destek ve psikolojik iyilik hali arasındaki ilişki.*Klinik Psikiyatri Dergisi,*19(2). doi:10.5505/kpd.2016.77487.
21.* Utaş Akhan, L., & Ünsal Barlas, G. (2014). Sağlık çalışanı ve homofobi kavramı. **Acıbadem ***Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3).
22.* Yalçınoğlu, N., & Önal, A. E. (2014). Escinsel ve biseksüel erkeklerin icselleştirilmiş homofobi düzeyi ve sağlık üzerine etkileri.*Turkish Journal of Public Health,*12(2), 100.
23.* Yavuz, M., Dalkanat, N., Gölge, Z., & Müderrisoğlu, S. (2006). Eşcinsel erkeklere yönelik fiziksel şiddetin değerlendirilmesi. Adli Tıp Dergisi, 20(2), 15-21
24.* Yüksel, Ş., & Kaptan, S. (2015). Çocuk ve ergenlerde trans geçiş süreci ve aile.*Kaos GL dergisi, Sağlık dosya konulu, (143).
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
