Çoğumuz, farkında olarak ya da olmadan, sözel veya fiziksel şiddeti bir başkasına uyguluyoruz ya da şiddete maruz kalıyoruz. Bir başkası bazen eşimiz, bazen komşumuz, bazen babamız, bazen müşterimiz, bazen de hiç tanımadığımız bir insan olabiliyor. Hayatımızın her alanına yayılan şiddeti sağlık alanında da sıklıkla yaşıyoruz. Bu yazıda bizim yani sağlık çalışanlarının maruz kaldığı şiddetten, gün içinde bizlerin yüzlerce kez yaşadığı olaylardan bazılarını sizlere aktarmak istiyorum. Amacım madalyonun diğer tarafından da bakabilmenize yardımcı olmaktır. Eleştirmenin kolay, anlamanın zor olduğu şu günlerde eleştirmeden önce anlamaya çalışmanıza ön ayak olmaktır.

Hastanemizde çalışan bir hekim yeni yaşadığı bir olayı şöyle anlatmaktadır; “Sabah odama girdim, odamda önlüğümü giyinirken koridordaki hastaların konuşmalarını duydum; “Randevu saatim sekiz buçuk, saat dokuz oldu yaa, doktor bey yeni geldi. Oh, doktor onda gelsin, bizim vergilerimizle maaşını alsın. Ne ala memleket. Onda gel, üçte çık, bir tomar para kazan. Hiçbir şey yaptıkları da yok, oturdukları yerden ilaç yaz. Vatan haini aslında bunlar, sömürüyorlar milleti”. Bugün güne hızlı başladık dedim kendi kendime, fazlasıyla gerildim, çıkıp hastaya sen ne zırvalıyosun demek istedim, tuttum kendimi “İşine bak!” dedim. Sabaha karşı beşte hastaneye gelmiştim, trafik kazası ile gelen genç hastayı kurtarmaya çalışmıştık, inanılmaz yorucu ve stresliydi. Gencecik bir can ellerimizdeydi. Eve gidip duş alıp polikliniğe tekrar gelmiştim, polikliniğe geçmeden önce hem serviste ki hastalarımı hem de yoğun bakımdaki kaza yapan hastamı değerlendirmiştim. Nasıl vatan haini oldum, nasıl oturduğum yerden para kazandım hala anlamadım.”

Sekreter,”Öğle arası bitmek üzereydi, polikliniklere gittim. Hastalar bekliyordu. Eşim çocuğumun idrarını getirmiş onu laboratuara bırakacaktım. Hastalar hemen söylenmeye başladı, “Muayene başlamadı mı?” diye. Doktorumun serviste olduğunu bir buçukta muayene başlayacağını söyledim ve laboratuara gittim. En geç beş dakika sonra gelmiştim ama bizim koridor karışmıştı, hastalar gergin ve söyleniyorlardı. Doktor daha gelmemişti. Tam onun üzerine doktorum aradı, acilde olduğunu hemen kaşesini alıp gelmemi istedi. Ben odadan tekrar çıkarken iki tane hasta üzerime yürüdü. “Benim randevum bir de, doktor nerde? Niye hala işinin başına gelmiyor? Sonra doktor öldürünce olay oluyor” dedi. Yutkundum, acilde olduğunu, hastaya baktıktan sonra geleceğini söyledim ve koşarak ayrıldım. Acilde de işler karışıkta, bir hasta atak geçiriyor, yakınları ağlıyor, sesler, bağırışlar, ağlamalar... Acilde ki hastayı değerlendirdikten sonra, yani on dakika sonra doktorumla beraber koridora geldiğimizde, saat bir randevusu olan hasta üzerimize yürüdü. Dayanamadım ve “Napıyosun, kendine gel be adam!” diye bağırınca hasta beni sert bir şekilde ittirdi, yere düştüm. Diğer poliklinikteki arkadaşlar hemen güvenliği çağırdı, araya giren güvenlik görevlisine hasta kafa attı. Aman Allah’ım çok gerildik, elimiz ayağımız boşaldı, oradan ayrıldık ve biz iki dakika sonra tekrar hastalara bakmaya devam ettik. Saat daha iki bile olmamıştı, evet hasta beklemişti fakat keyfi bir durum değildi, acildeki hasta, kendi yakını da olabilirdi. Bu bize bağırmasına, ittirmesine ve kafa atmasına neden olamazdı.”

Hemşire, “Ben hastanede bazı çekimleri yapıyorum, EKG gibi. Üç yaşında bir çocuğum var, ishal olmuştu ve bütün gece ateşliydi, huzursuzdu. Sabah hastaneye geldim, aklım kızımda

olmasına rağmen bekleyen iki hastanın çekimini yaptıktan sonra çocuğumu hastanemizdeki doktora götürüp tahlillerini yaptırdım. Hastalara gitmeden açıklama yapmama rağmen, hastalardan birisi başhekimliğe “Yarım saattir bekliyoruz, çocuğu hastaymış ama bizde hastayız, görevini ihmal etmesin.” diye şikâyette bulunmuş. Ben ROBOT değilim. Benimde hastam var, benimde duygularım var. Hastalar mağdur olmasın diye izin kullanmıyorum, çünkü izin kullansam yerime bakacak hemşire yok, tüm hastaların yarın tekrar gelmesi gerekecek. Ben hastayı anlıyorum, kendi duygularımdan feragat edip hastamızla ilgileniyorum, izin almıyorum. Böylesi bir tutum bana insanlık bitmiş dedirtiyor. ”.

Siz bu yazıyı okurken bile eleştirilerinizi buradan duyabiliyorum. Hatta bazılarınızın “Hak etmiş, az bile yapmış!” dediğini bile duyabiliyorum Anlamak, hoşgörülü olabilmek gerçekten çok zor bir beceri. Fakat bu yaşanılanları önleminin kolay bir yolu yok! Sizden isteğim eleştirmeden önce düşünmek ve anlamak için elinizi bir vicdanınıza koymanız, madalyonun öbür yüzüne de bakmanızdır. Hele ki şu pandemi günlerinde canhıraş çalışırken şiddete maruz kalmak, sizler için canını ortaya koyan biz sağlık çalışanlarının motivasyonlarını ziyadesiyle azaltıyor. Şiddeti değil, anlayışı hak ediyoruz…

Sevgi ve saygılarımla…



PSİKOLOG Meltem Şahiner