Yaşadıkları olumsuz durumları ya da hastalıkları bilinçli ya da bilinçsiz olarak avantaja çevirmeye ve sırf bu durumdan dolayı yaşadıkları olumsuz durumu devam ettirmeye çalışan birilerini tanıdınız mı?

Sekonder ya da ikincil kazançlar, kişinin bir fiziksel ya da ruhsal bir hastalık sebebiyle elde ettiği birtakım ilgi, kazanım ya da ayrıcalıkların sürekli olarak devam etmesini istemesi durumudur. İkincil kazançlar için sergilenen davranışlar çoğunlukla bilinçli olarak yapılanlar davranışlar değildir. Fakat yaşadığı olumsuz bir durumdan ya da hastalıktan ikincil kazanç sağlayan kişi kendisine zarar veren diğer durumu ve/veya hastalık belirtilerini sürdürme eğiliminde olurlar.

İkincil kazanç elde eden kişi, kendini sahip olduğu bir hastalıkla ya da durumla tanımlayarak, yapamadığı ya da yapmak istemediği birtakım işleri geçiştirebilir. Başarısızlıklarında veya sergilediği olumsuz davranışlarda sorumluluğu üstlenmeyebilir.

Kişi eğer hastalığından/olumsuz durumdan kurtulursa üzerindeki ilgi eksileceği ya da yaptığı olumsuz davranışların sorumluluğunu alması gerekeceği için bunları yapmak yerine var olan hastalığının getirisini kullanır. İkincil kazançlar genellikle hastalıklar üzerinden ele alınsa da tek tipi bu değildir.

Maxim Gorki bu durumu da boş geçmemiş ve bir öyküsünde şöyle bahsetmiş: ‘Ruhlarının veya bedenlerinin herhangi bir hastalığını yaşamlarındaki en değerli, en iyi şey sayan insanlar da vardır. Bu hastalığı hayatları boyunca taşırlar ve ancak onunla canlı kalabilirler; bu hastalıktan acı çekerken kendilerini onunla beslerler, bu hastalığı ileri sürerek başkalarına dert yanarlar ve böylece yakınlarının ilgisini üzerlerine çekmiş olurlar. bunun karşılığında insanların acımasını kazanırlar ve başkaca da bir şeyleri yoktur. Onların bu hastalıklarını ellerinden alın, onları iyileştirin, biricik yaşama araçlarından yoksun kaldıkları için mutsuz olacaklar, dımdızlak kalacaklardır. Bazen bir insanın yaşamı o derece yoksul bir yaşam olur ki, bu insan elinde olmaksızın kusurlarına değer vermek ve bu kusurlarla yaşamak zorunda kalır; insanların çoğunlukla sıkıntıdan bu şekilde erdemsiz davrandıklarını söyleyebiliriz.’

#sekonderkazanç #ikincilkazançlar