Sünnet, erkeklerde penis başını örten üstderinin(sünnet derisi) kesilmesi olarak tanımlanır. Erkek sünneti Müslüman, Yahudi toplumlarında ve yaygın olarak Kuzey Amerika’da, Kore’de yapılmaktadır. Kim DS, Lee JY, Pang G. Male circumcision: a South Korean perspective. BJU Int. 1999;3(Supp 1):28–33.
Acile başvuran çocuk hastaların, hastalık profilleri mevsimden mevsime değişmektedir. Örneğin yazın burun kanamalarına, ishale, güneş çarpmasına, böcek, arı, akrep sokmalarına sık rastlanır. Bir de hatalı sünnet vakalarına…

Acil:
Saat 17 civarı acile ailesi tarafından getirilen 6 yaşındaki çocuğun sünnet komplikasyonu (hatalı sünnet) olduğunu gören nöbetçi acil hekim, hastanın tedavi edilmesi ve değerlendirilmesi için üroloji nöbetçi hekiminin yardımını ister.
Üroloji hekimi;
—Geçmiş olsun, ne şikâyeti var çocuğunuzun?
—Doktor bey bugün sünnet oldu ama ağrısı hiç durmadı.
Doktor, çocuk hastanın pansuman sargısını açar, üstderine kontrolsüz bir kesi yapıldığını tespit eder. Gerekli kanama kontrolünün yapılmamasından dolayı penisin şiş ve morarmış olduğunu fark eder. Bu sünneti bir hekimin yapmadığını düşünür.
—Sünnet kaçta ve nerede yapıldı?
—Saat 11 de bizim belediyenin nikâh ve sünnet şöleninde yapıldı. Biz ağrısı olunca pansumanı kanla dolunca çok korktuk belediyeye gittik ilgilenmediler “Burada bir şey yapılmaz burası belediye” dediler. “Hastaneye gidin”, dediler.
Doktor penis derisi altındaki kan pıhtılarının temizlenmesine ve kanamanın kontrolün gerekliliğine karar verir. Hastayı acil şartlarda, cerrahi müdahalelerin yapıldığı odaya alırken hastanın hikâyesini ve sünnetin yapıldığı şartları sorgular.
Daha sonra çocuğun penis derisinin altındaki kan pıhtılarını boşaltır. Kan hastalığının olup olmadığını anlamak için tahlillerin yapılmasına karar verir. Çocuk kendisine daha önce yapılan işlemlerden haberdar değildir, çocuğa yapılacak işlemi anlatır. Aileyi bilgilendirir.
Çocuğun mevcut ağrısı ve toplu halde yapılan sünnetlerde artan olası mikrop kapma riski nedeniyle ilaç tedavisi düzenler.

Doktor bu günkü nöbetin yakınlarda yapılan belediye şöleni nedeniyle sadece bir hatalı sünnet olmuş çocukla kalmayacağını tahmin etmiştir.
Aynı günün akşamı saat 23.30
Aynı sünnet şenliğinde başka bir çocuk sünnetten sonra kanaması olması nedeniyle acile başvurur.
Nöbetçi konsültan hekim hastanın ailesine:
—Geçmiş olsun, ne şikâyeti var çocuğunuzun?
—Doktor bey sünnet olduğunda iyiyiydi akşam saat on gibi birden kanaması oldu.
Anne çocuğunun pansumanına elleriyle baskı yapmaktadır. Doktor sargıyı açar, kanamayı kontol altına almak için elleriyle baskı yapar, damarlarda kanayı azaltan ve sadece belirli bölgeyi uyuşturan anestezi maddesini uygular ilk müdahalenin ardından ameliyathane şartlarında gerekli tedaviyi yapar. Aynı gün gözlem altında tutar.
Buradan şu fikri sizde çıkarabilirsiniz, asıl hatalı olan sünnet değil toplu halde yapılan sünnet şölenleridir. Hekimler çocuk hastalar olduğunda daha duyarlı davranırlar. Bazı hekimlerin ve bu sünnetlere izin verenlerin toplu sünnetlere bakışı birçok genç doktoru üzer, belediye seçimlerinden önce yapılan toplu sünnetler konusunda herkes daha duyarlı olmalı…

Cerrahi Sünnetin Türkçe karşılığı
İslamiyet’ten önce de Arapların çoğu sünnet olmaktaydı, Yahudilerde her erkeğin kesin olarak, Hıristiyanların ise belli bir kısmının sünnet olduğu bilinmektedir. Arapçada sünnete “hitan” denilmektedir, ayrıca ülkemizde yaşayan Arap kökenli vatandaşlarımız “taharet" de demektedir, burada cerrahi erkek sünnetinin ortak noktası temizlik anlamındadır. Sanılanın aksine bizde kullanılan sünnet kelimesini kullanmazlar. Cerrahi sünnetten “sünnettir” anlamını çıkarmak doğru olmaz. Türkçemize sünnet olarak geçmesi sadece tesadüf ve Türkçemizin güzelliğinden esnekliğinden başka bir şey değildir. Türkiye’de sünnetler törenle yapılmakta çoğu zaman abartıya da kaçılmaktadır.
“Arapçada sünnet operasyonun karşılığı sanıldığı gibi sünnet sözcüğü değil, “hitan” sözcüğüdür.”

Türk halkbilimi - Sayfa 173 Yazan: Sedat Veyis Örnek - Folklore - 1977 – 262 sayfa

“Sünnet Yahudilerde Yehova'nın, yani Tanrının birliğinin bir belirtisi,
işareti sayılmıştır.” Türk halkbilimi , Yazan: Sedat Veyis Örnek - Folklore - 1977 – 262 sayfa

“Sünnet elbisesi alamayacaksa, çocuğa bir kat yeni giysi yaptırılır; kirve geleneğinin bulunduğu yerlerde çocuğun giysisi kirve tarafından sağlanır. Ayrıca, sünnet işleminde ve kesilme sonrasında giyilmek üzere genişçe gecelik biçiminde bir giysi hazırlanır.” Türk halkbilimi , Yazan: Sedat Veyis Örnek - Folklore - 1977 – 262 sayfa


Ayrıca bugün bazı yerlerde kirvelik aileden biri olmak anlamına geldiğinden kirvenin ailesi ile sünnet olan çocuğun ailesi arasında gençlerin evlenmesi istenmez. Evet, yanlış duymadınız amca çocukları olsalar evlenebilecekken kirve çocukları olduğundan evlenemeyen insanlar tanıdım.

Pipinin üstderisi sanılanın aksine duyarsız ve işlevsiz değildir.Kadınlarda klitorisi koruyan deri, erkeklerde penisin başını (glans) koruyan üst derinin anatomik eşleniğidir. Çocuğunuzun pipisinin üstderisi parmak uçları ve dudaklar gibi duyarlıdır. Seksüel ve koruyucu işlevi vardır. Bebek doğduğunda üstderi bebeğin pipi başına parmak-tırnak gibi yapışıktır. Bebeğin pipi başını idrarın tahriş edici etkisinden korur.Genelde bu yapışıklık 3 yaşına doğru çocuğun idrarını tutabildiği zamana yakın erir. Çocukların tamamında penisin gelişiminin tamamladığı ergenlikle bu erime işlemi biter ve penis başı ile üstderi göz-gözkapağı gibi kaygan hali alır.Pipi derisi rahatlıkla hareket ettirebilir, pipi başını üstderinden çıkarabilirsiniz. Üç-dört yaş öncesi üstderi doğal sebeplerden dolayı geri çekilemeyeceği için zorlamaya gerek yoktur.

Cerrahi sünnete tıp dünyası ve hekimlerin bakışı; Faydalı mı, Zaralı mı?

Zararlıdır-Tıbbi referanslarla-

Tedavi amaçlı olmayan sünnetin belgelendirilmiş bir yararı yoktur. Gulbrandsen P. Rituell omskjæring av gutter. [Ritual circumcision of boys.] Tidsskr Nor Lægeforen [Journal of the Norwegian Medical Association] 2001;121(25):2994.

Cerrahi sünnet sırasında duyarlı bölgelerin büyük oranda çıkartılması nedeniyle sünnetsiz erkekler sünnetli erkeklerden daha duyarlı penise sahiptir.
Sorrells ML, Snyder JL, Reiss MD, Eden C, Milos MF, Wilcox N, et al. Fine touch pressure thresholds in the adult penis. BJU Int 2007;99.864-9.

Hatalı sünnet oranı 500'de birdir. Bu hatalar kanama, enfeksiyon, kesilmesi planlanmayan yerlerin kesilmesi olarak sıralanabilir. Bu da hiç küçümsenmeyecek bir orandır.
W. F. Gee and J. S. Ansell, "Neonatal Circumcision: A Ten-Year Overview: With Comparison of the Gomco Clamp and the Plastibell Device," Pediatrics 58 (1976): 824-827.

Kısa dönemde diğer cerrahi operasyonlar gibi kanama, enfeksiyon ve anestezi riski mevcuttur.Williams N, Kaplia L. Complications of circumcision. Br J Surg 1993;80:1231-6.

Uzun dönem potansiyel riskler sertleşme sırasında pipide ağrı, pipide şekil bozukluğu ve psikolojik sorunlar.Peterson SE. Assaulted and mutilated. A personal account of circumcision trauma. In: Denniston GC, Hodges FM, Milos MF, eds. Understanding circumcision.New York: Kluwer Academic, 2001;271.
“Küçük fakat kanıtlanmış medikal ve psikolojik riskleri vardır.”Re J (A Minor) (Prohibited Steps Order: Circumcision), Op cit.
Kısa dönemde kanama, ödem, lokal enfeksiyon, ölümcül enfeksiyon görülebilir.
Uzun dönemde idrar yollunda(MEA) darlık, idrar yolunda ikinci bir delik, kozmetik kötü görünüm olabilir.
1-R Hohenfellner, A Novick and J Fichtner. Innovations in Urologic Surgery, Second edition,
2-Kaplan GW. Circumcision complications. Dial Ped Urol 17(1994) 6-8

“Zararsız bir geleneksel uygulama olmaktan çok uzak olarak sünnet erkek çocuklara zarar vermektedir.”

Aynı yazar yazının bir bölümünde şunu önermektedir. “Dinsel bakış açısıyla ABD’de Yahudi toplumunun bireyleri bu sorunu yeniden düşünmeye başlamışlardır. Onlar sünnet olacak çocuğu işleme kendi kendine onay verebilecek kadar büyüyünceye dek bekleterek çocuğu Tanrı ile mukavele yapmaya sembolik olarak götürmeyi öneriyorlar.
Müslümanlar zaten erkek çocuklarını daha ileri bir yaşta sünnet ettirdiklerinden çocuğun onay vermesine olanak sağlayacak daha ileri bir erteleme kolaylıkla düşünülebilir.”

Faydalıdır-Tıbbi referanslarla-

“Sünnet edilen erkeklerin Kazanılmış şankıroid ve frengi açısından anlamlı derecede daha az risk taşıdığını gösterirken, Yeni Zelanda’daki doğumdan 25 yaşa kadar izlem yapılan geniş bir grup çalışmasında sünnetli olmayan erkeklerin cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları kapma açısından yaklaşık iki kat risk taşıdığını ortaya koymuştur.”
1-Weiss HA, Thomas SL, Munabi SK, Hayes RJ. Male circumcision and risk of syphilis, chancroid, and genital herpes: a systematic review and meta-analysis. Sex Transm Inf 2006;82:101-10.
2-Fergusson DM, Boden JM, Horwood LJ. Circumcision status and risk of sexually transmitted infection in young adult males: an analysis of a longitudinal birth cohort. Pediatrics 2006;118:1971-7.
Cerrahi sünnet HIV enfeksiyonu riskini azaltmaktadır.
1-Siegfried N, Muller M, Deeks J, Volmink J, Egger M, Low N, et al. HIV and male circumcision—a systematic review with assessment of the quality of studies. Lancet Infect Dis 2005;5:165-73.
2-Auvert B, Taljaard D, Lagarde E, Sobngwi-Tambekou J, Sitta R, Puren A. Randomized, controlled intervention trial of male circumcision for reduction of HIV infection risk: the ANRS 1265 trial. PLoS Med 2005;2: e298.

RADİKAL GAZETESİ-19/10/2008

TUNCAY TAŞ, DR