Kafes Kuşlarında Zoonoz Hastalıklar
Kafes kuşlarından insana geçebilen hastalıklar – Zoonoz hastalıklar
Kafes kuşları dediğimiz evcil kuş türleri denince akla en başta muhabbet kuşları, kanaryalar, papağanlar, ispinozlar gelir. Bu kuş türlerinin bir çoğu yıllardır üreticiler elinde kafeslerde ve salmalarda beslenmektedir. Bu kuşların üretildiği veya barındırıldığı kafes ve salmalar dış ortamdaki kuşlardan ve hastalıklardan korunmaya çalışılır. Çünkü yaban kuşlarında görülen bir çok hastalık üretim amaçlı beslenen süs kuşlarında hastalıklara ve toplu ölümlere neden olabilir.
Yerli üretim dediğimiz Türkiye’de yıllardır üreticiler elinde üretilen bu kuşlarda insanlara bulaşan hastalıkların olma ihtimali çok düşüktür.
Türkiye’de satılan kafes kuşlarının bir kısmı ise yerli üretimden değil yurtdışından ithalat belgeleri ve izinle ya da çok değişik yollarla kaçak olarak gelir. İzinli gelen kuşların çoğunluğu veteriner hekim kontrolünden geçer ve hastalık sorunu ihtimali yine azdır. İzinli gelen kuşların düzenli ve çok disiplinli kontrollerinin yapılması gerekmektedir.
Kaçak olarak her yıl Türkiye’ye ne yazık ki binlerce kuş hala daha girmektedir. Bu yolla gelen sadece kuşlar değil tüm hayvanlar kötü şartlarda küçük bölmelerde çok sayıda hayvan sıkışık olarak yolculuk ettiği için hem strese bağlı hem de birbirlerine taşıdıkları hastalıkları bulaştırarak gelirler ve satışa sunulurlar. Bu şartlarda gelen kuşlar çoğunlukla hasta olarak müşterilere satılır. Özellikle internetten hayvanı direk görmeden alan kişiler hasta kuş alma ihtimalini de göze almış demektir. Kuş alacak kişiler kendisi görerek alırken hiç kuştan anlamasa bile hasta kuşu kabarmış duruşundan, kirlenmiş tüyleri vb gibi dikkat çeken belirtilerden anlayabilir.
Kuş almayı düşünen veya başka bir hayvanı ailesine katmayı düşünenler için her zaman tavsiyem görmediğiniz ve veteriner hekim kontrolünde olmayan bir hayvanı asla almayınız.
Unutmayın doğru şartlarda bakılan, yeterli ve temiz yemlerle beslenen, hijyen ve temizlik kurallarına uyulan kafes ve salmalarda yaşayan kuşlar hasta olmazlar ve diğer kuşlara da hastalık bulaştırmazlar.
Kuşlardan insanlara hangi hastalıklar geçer;
Psittakozis (Ornitosis, Clamydiosis, Psittakoz, Papağan Ateşi)
Psittakoz, genellikle insanlara kuşlardan geçen,etkeni Chlamydia psittaci olan bir enfeksiyon hastalığıdır. Enfeksiyon genellikle, enfeksiyonlu kuşların kurumuş dışkısından havaya karışan bakterilerin solunum yoluyla alınması ile bulaşır. İnsanlara ayrıca kuşlarla ağız-gaga teması ve mikroplu kuşların tüylerine veya dokularına dokunma ile de bulaşabilir. Psitakozun insandan insana geçtiği kanıtlanmamıştır. Daha çok papağanlarda görülen bu hastalıkta genelde grip benzeri belirtiler görülür ve zatüre bulguları saptanabilir.
Tüm kuşlar enfeksiyondan etkilenir ama, evcil kuşlar (örneğin, papağanlar, muhabbet kuşları ve kümes hayvanları (hindiler ve ördekler) insanlara daha sık enfeksiyon geçirir.
Psittakozis enfeksiyonunda en fazla üreticiler, hobi olarak kuş besleyenler yani kuşlarla teması olan kişiler risk altındadır. Kanatlı kümeslerinde çalışanlar, veteriner hekimler, evcil hayvan dükkanlarında çalışanlar da risk altındadır.
İnsanlar bu enfeksiyonu aldıktan sonra belirtiler görülene kadar 3-4 gün ile 2 hafta civarında bir süre geçebilir.
Bu hastalığın insanlardaki belirtileri ;
Birden gelişen ateşlenmeler, titreme nöbetleri, halsizlik, kas ağrıları ve baş ağrısı ve grip benzeri belirtiler görülür. Burun akması ve aşırı miktarda sümük de görülebilir. Bu hastalarda bazen şiddetli, kuru öksürük, göğüs ağrıları görülebilir ve hasta nefes almakta güçlük çekebilir. İleri vakalarda Zatüre de görülebilir. Hastalığın tedavisi uygun antibiyotiklerle yapılır.
Psittakozis hastalığı konusunda riskli grup kontrolü iyi yapılmayan ithal veya kaçak giren papağan vb kuşlardır. Yurt dışı kaynaklı olmayıp yerli üretim kuşlarda hastalık olma ihtimali daha azdır.
Kuş gribi(Bird Flu)
Son birkaç yılda söz edilern Kuş gribi (Bird Flu) enfeksiyonunda ise daha çok yaban kuşları arasında yayıldığı öngörülmüştür. Bu hastalığın daha çok yaban kuşlarından daha çok göçmen kuşlardan diğer bölgelere yayıldığı saptabnmıştır. Ama kuştan insanlara geçişle ile ilgili az sayıda sınırlı durumlar söz konusudur. İnsandan insana geçiş henüz saptanamamıştır.
Salmonellozis (Salmonella-Barsak Paratifosu)
Bu etken tüm hayvanların olduğu gibi kuşlarında dışkılarında bulunur. Ve dışkı ile bulaşan içecek ve yiyeceklerle insanlara geçebilir. Dışkı ile bulaşmış su ve gıdalar en çok görülen bulaşma yollarıdır. Bunun dışında kırmızı et, tavuk eti, balık, yumurta ve süt ürünlerinde bulunabilir. Özellikel iyi pişmemiş yumurta Salmonella konusunda risklidir.
Kafes kuşları söz konusu olunca kafes altları düzenli değiştirilen ve temiz, hijyenik bakılan kuşlardan insanlara ve sahiplerine salmonella hastalığı geçemez.
Alerji (Kuş tüylerine ve deri ve tüy tozlarına karşı alerji)
Kuşların tüy değiştirme dönemlerinde tüyler ve tüy diplerinden köken alan partiküller, havadaki tozlarla birleşerek insanların solunum sistemine ulaşabilir ve şiddeti insanın bünyesine, yaşına ve sağlık durumuna göre değişen alerjik sorunlar yaratabilir. Özellikle alerjik bünyeli insanlar, bebekler ve yaşlılar kuşlarla havasız küçük odalarda uzun süre (Özellikle kuşların tüy değişim dönemlerinde) uzun süre bulunurlarsa astıma kadar gidebilecek alerjik sorunlar yaşayabilirler. Bu tozlar İmmun direnci düşük insanlarda solunum enfeksiyonlarına yardımcı olabilir.
Tüm bu hastalıkların mevcudiyetine rağmen ;
Eğer evcil kuşunuzla aynı odada uyumazsanız, kuşu cereyanda bırakmadan bulunduğu odayı arada havalandırırsanız, kuşun (doğal kuşlarda olduğu gibi) sık sık banyo yapmasına yardımcı olacak düzenek kurarsanız süs kuşları yukarıda anlattığımız sorunlara neden olmazlar.
Sonuç olarak;
-Tüm anlattığımız hastalıklardan korkarak evinize kuş almamanız veya evinizde beslediğiniz kuşu uzaklaştırmanız gerekmemektedir.
-Bu hastalıkları kuşlarınız kendi bünyelerinden yaratmamaktadır.
-Kuş alırken veteriner hekim kontrollü güvenilir üreticilerden almalısınız.
-En önemlisi de kuşunuzu beslerken temizlik ve hijyen kurallarına tam uymalısınız.
Bunlara dikkat ettiğiniz koşulda kuşunuzdan size herhangi bir hastalık geçme ihtimali yoktur ve herhangi, bir sorunda yaşamazsınız.
Kuşları da insanlardan korumak gerekiyor;
Sizden kuşlarınıza da influenza dediğimiz grip enfeksiyonu bulaşabilir. Grip olduğunuz zamanlarda kuşunuzla aynı odada bulunmayın ve çok fazla yakın temasta bulunmayın. Böylece hastalığınızı kuşunuza geçirme riskini ortadan kaldırırsınız. Kuşların bulunduğu odalarda sinek öldürücü spreyler, oda parfümü püskürten aygıtlar bebek pudrası, aşırı deodarant ve parfüm kullanımında kuşları rahatsız eder ve hasta edebilir.
Yeni bir kafes kuşu alırken nelere dikkat etmelisiniz?
-Öncelikle çok küçük yavru kuşları almak uygun değildir. Bazı satıcılar daha annesinin beslemeye devam etmesi gereken kendisi yem yiyemeyen kuş yavrularını satışa çıkarabilir.
-Örneğin muhabbet kuşlarında çok küçük ve yem yiyemeyen yavru kuşları tespit etmek için nelere dikkat edeceksiniz? :
Bu kuşlar tüneğe çıkamayabilir ve kafesin dibinde birbirlerine sokulmuş dururlar. Çünkü henüz kapalı kutu yuvada durma içgüdüleri devam etmektedir.
Çenesinin altıyla göğsü arasındaki boyun bölgesinde yemleri depoladığı kursak denen yemleri depoladığı kese boş olur çünkü yem yiyememiştir..
Kuyruktaki uzun tüyleri henüz uzamamıştır. Kanat tüyleri de normale göre kısa olabilir ve uçamazlar.
Burnunun üstündeki yüzü veya alın diye tanımlayabileceğimiz baş bölgesi çizgilidir.
Bu şekilde daha küçük olan kuşlar yemleri düzensiz ve az veya hiç yiyemedikleri için aç kalarak ya dirençleri düşerek hasta olur ya da açlıktan ölebilirler.
Kuş alırken diğer dikkat etmeniz gereken belirtiler:
-Tüylerini kabartmış, çevreye karşı ilgisiz ve yem yemeyen kuşlar
-Kuyruk altına veya tüylerine dışkı bulaşmış kuşlar
-Gagasında, gaga çevresinde veya ayaklarında kabuklanmalar olan ya da bu bölgeleri parlak renkli olmayan kuşlar
-Burun delikleri kapalı, tıkalı veya akıntı olan kuşlar
-Gözlerinden birisi veya her ikisi kapalı veya göz kapaaklarında şişlik ya da yara bulunan kuşlar
-Tüyleri mat, dökülmüş veya kırık olan kuşlar
Sağlık açısından problemli olabilecek kuşlardır. Bu tür kuşları satın almayınız ve bu tür kuşları satan iş yerlerini ilgili resmi kuruluşlara bildiriniz.
Kafes kuşları dediğimiz evcil kuş türleri denince akla en başta muhabbet kuşları, kanaryalar, papağanlar, ispinozlar gelir. Bu kuş türlerinin bir çoğu yıllardır üreticiler elinde kafeslerde ve salmalarda beslenmektedir. Bu kuşların üretildiği veya barındırıldığı kafes ve salmalar dış ortamdaki kuşlardan ve hastalıklardan korunmaya çalışılır. Çünkü yaban kuşlarında görülen bir çok hastalık üretim amaçlı beslenen süs kuşlarında hastalıklara ve toplu ölümlere neden olabilir.
Yerli üretim dediğimiz Türkiye’de yıllardır üreticiler elinde üretilen bu kuşlarda insanlara bulaşan hastalıkların olma ihtimali çok düşüktür.
Türkiye’de satılan kafes kuşlarının bir kısmı ise yerli üretimden değil yurtdışından ithalat belgeleri ve izinle ya da çok değişik yollarla kaçak olarak gelir. İzinli gelen kuşların çoğunluğu veteriner hekim kontrolünden geçer ve hastalık sorunu ihtimali yine azdır. İzinli gelen kuşların düzenli ve çok disiplinli kontrollerinin yapılması gerekmektedir.
Kaçak olarak her yıl Türkiye’ye ne yazık ki binlerce kuş hala daha girmektedir. Bu yolla gelen sadece kuşlar değil tüm hayvanlar kötü şartlarda küçük bölmelerde çok sayıda hayvan sıkışık olarak yolculuk ettiği için hem strese bağlı hem de birbirlerine taşıdıkları hastalıkları bulaştırarak gelirler ve satışa sunulurlar. Bu şartlarda gelen kuşlar çoğunlukla hasta olarak müşterilere satılır. Özellikle internetten hayvanı direk görmeden alan kişiler hasta kuş alma ihtimalini de göze almış demektir. Kuş alacak kişiler kendisi görerek alırken hiç kuştan anlamasa bile hasta kuşu kabarmış duruşundan, kirlenmiş tüyleri vb gibi dikkat çeken belirtilerden anlayabilir.
Kuş almayı düşünen veya başka bir hayvanı ailesine katmayı düşünenler için her zaman tavsiyem görmediğiniz ve veteriner hekim kontrolünde olmayan bir hayvanı asla almayınız.
Unutmayın doğru şartlarda bakılan, yeterli ve temiz yemlerle beslenen, hijyen ve temizlik kurallarına uyulan kafes ve salmalarda yaşayan kuşlar hasta olmazlar ve diğer kuşlara da hastalık bulaştırmazlar.
Kuşlardan insanlara hangi hastalıklar geçer;
Psittakozis (Ornitosis, Clamydiosis, Psittakoz, Papağan Ateşi)
Psittakoz, genellikle insanlara kuşlardan geçen,etkeni Chlamydia psittaci olan bir enfeksiyon hastalığıdır. Enfeksiyon genellikle, enfeksiyonlu kuşların kurumuş dışkısından havaya karışan bakterilerin solunum yoluyla alınması ile bulaşır. İnsanlara ayrıca kuşlarla ağız-gaga teması ve mikroplu kuşların tüylerine veya dokularına dokunma ile de bulaşabilir. Psitakozun insandan insana geçtiği kanıtlanmamıştır. Daha çok papağanlarda görülen bu hastalıkta genelde grip benzeri belirtiler görülür ve zatüre bulguları saptanabilir.
Tüm kuşlar enfeksiyondan etkilenir ama, evcil kuşlar (örneğin, papağanlar, muhabbet kuşları ve kümes hayvanları (hindiler ve ördekler) insanlara daha sık enfeksiyon geçirir.
Psittakozis enfeksiyonunda en fazla üreticiler, hobi olarak kuş besleyenler yani kuşlarla teması olan kişiler risk altındadır. Kanatlı kümeslerinde çalışanlar, veteriner hekimler, evcil hayvan dükkanlarında çalışanlar da risk altındadır.
İnsanlar bu enfeksiyonu aldıktan sonra belirtiler görülene kadar 3-4 gün ile 2 hafta civarında bir süre geçebilir.
Bu hastalığın insanlardaki belirtileri ;
Birden gelişen ateşlenmeler, titreme nöbetleri, halsizlik, kas ağrıları ve baş ağrısı ve grip benzeri belirtiler görülür. Burun akması ve aşırı miktarda sümük de görülebilir. Bu hastalarda bazen şiddetli, kuru öksürük, göğüs ağrıları görülebilir ve hasta nefes almakta güçlük çekebilir. İleri vakalarda Zatüre de görülebilir. Hastalığın tedavisi uygun antibiyotiklerle yapılır.
Psittakozis hastalığı konusunda riskli grup kontrolü iyi yapılmayan ithal veya kaçak giren papağan vb kuşlardır. Yurt dışı kaynaklı olmayıp yerli üretim kuşlarda hastalık olma ihtimali daha azdır.
Kuş gribi(Bird Flu)
Son birkaç yılda söz edilern Kuş gribi (Bird Flu) enfeksiyonunda ise daha çok yaban kuşları arasında yayıldığı öngörülmüştür. Bu hastalığın daha çok yaban kuşlarından daha çok göçmen kuşlardan diğer bölgelere yayıldığı saptabnmıştır. Ama kuştan insanlara geçişle ile ilgili az sayıda sınırlı durumlar söz konusudur. İnsandan insana geçiş henüz saptanamamıştır.
Salmonellozis (Salmonella-Barsak Paratifosu)
Bu etken tüm hayvanların olduğu gibi kuşlarında dışkılarında bulunur. Ve dışkı ile bulaşan içecek ve yiyeceklerle insanlara geçebilir. Dışkı ile bulaşmış su ve gıdalar en çok görülen bulaşma yollarıdır. Bunun dışında kırmızı et, tavuk eti, balık, yumurta ve süt ürünlerinde bulunabilir. Özellikel iyi pişmemiş yumurta Salmonella konusunda risklidir.
Kafes kuşları söz konusu olunca kafes altları düzenli değiştirilen ve temiz, hijyenik bakılan kuşlardan insanlara ve sahiplerine salmonella hastalığı geçemez.
Alerji (Kuş tüylerine ve deri ve tüy tozlarına karşı alerji)
Kuşların tüy değiştirme dönemlerinde tüyler ve tüy diplerinden köken alan partiküller, havadaki tozlarla birleşerek insanların solunum sistemine ulaşabilir ve şiddeti insanın bünyesine, yaşına ve sağlık durumuna göre değişen alerjik sorunlar yaratabilir. Özellikle alerjik bünyeli insanlar, bebekler ve yaşlılar kuşlarla havasız küçük odalarda uzun süre (Özellikle kuşların tüy değişim dönemlerinde) uzun süre bulunurlarsa astıma kadar gidebilecek alerjik sorunlar yaşayabilirler. Bu tozlar İmmun direnci düşük insanlarda solunum enfeksiyonlarına yardımcı olabilir.
Tüm bu hastalıkların mevcudiyetine rağmen ;
Eğer evcil kuşunuzla aynı odada uyumazsanız, kuşu cereyanda bırakmadan bulunduğu odayı arada havalandırırsanız, kuşun (doğal kuşlarda olduğu gibi) sık sık banyo yapmasına yardımcı olacak düzenek kurarsanız süs kuşları yukarıda anlattığımız sorunlara neden olmazlar.
Sonuç olarak;
-Tüm anlattığımız hastalıklardan korkarak evinize kuş almamanız veya evinizde beslediğiniz kuşu uzaklaştırmanız gerekmemektedir.
-Bu hastalıkları kuşlarınız kendi bünyelerinden yaratmamaktadır.
-Kuş alırken veteriner hekim kontrollü güvenilir üreticilerden almalısınız.
-En önemlisi de kuşunuzu beslerken temizlik ve hijyen kurallarına tam uymalısınız.
Bunlara dikkat ettiğiniz koşulda kuşunuzdan size herhangi bir hastalık geçme ihtimali yoktur ve herhangi, bir sorunda yaşamazsınız.
Kuşları da insanlardan korumak gerekiyor;
Sizden kuşlarınıza da influenza dediğimiz grip enfeksiyonu bulaşabilir. Grip olduğunuz zamanlarda kuşunuzla aynı odada bulunmayın ve çok fazla yakın temasta bulunmayın. Böylece hastalığınızı kuşunuza geçirme riskini ortadan kaldırırsınız. Kuşların bulunduğu odalarda sinek öldürücü spreyler, oda parfümü püskürten aygıtlar bebek pudrası, aşırı deodarant ve parfüm kullanımında kuşları rahatsız eder ve hasta edebilir.
Yeni bir kafes kuşu alırken nelere dikkat etmelisiniz?
-Öncelikle çok küçük yavru kuşları almak uygun değildir. Bazı satıcılar daha annesinin beslemeye devam etmesi gereken kendisi yem yiyemeyen kuş yavrularını satışa çıkarabilir.
-Örneğin muhabbet kuşlarında çok küçük ve yem yiyemeyen yavru kuşları tespit etmek için nelere dikkat edeceksiniz? :
Bu kuşlar tüneğe çıkamayabilir ve kafesin dibinde birbirlerine sokulmuş dururlar. Çünkü henüz kapalı kutu yuvada durma içgüdüleri devam etmektedir.
Çenesinin altıyla göğsü arasındaki boyun bölgesinde yemleri depoladığı kursak denen yemleri depoladığı kese boş olur çünkü yem yiyememiştir..
Kuyruktaki uzun tüyleri henüz uzamamıştır. Kanat tüyleri de normale göre kısa olabilir ve uçamazlar.
Burnunun üstündeki yüzü veya alın diye tanımlayabileceğimiz baş bölgesi çizgilidir.
Bu şekilde daha küçük olan kuşlar yemleri düzensiz ve az veya hiç yiyemedikleri için aç kalarak ya dirençleri düşerek hasta olur ya da açlıktan ölebilirler.
Kuş alırken diğer dikkat etmeniz gereken belirtiler:
-Tüylerini kabartmış, çevreye karşı ilgisiz ve yem yemeyen kuşlar
-Kuyruk altına veya tüylerine dışkı bulaşmış kuşlar
-Gagasında, gaga çevresinde veya ayaklarında kabuklanmalar olan ya da bu bölgeleri parlak renkli olmayan kuşlar
-Burun delikleri kapalı, tıkalı veya akıntı olan kuşlar
-Gözlerinden birisi veya her ikisi kapalı veya göz kapaaklarında şişlik ya da yara bulunan kuşlar
-Tüyleri mat, dökülmüş veya kırık olan kuşlar
Sağlık açısından problemli olabilecek kuşlardır. Bu tür kuşları satın almayınız ve bu tür kuşları satan iş yerlerini ilgili resmi kuruluşlara bildiriniz.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kafes Kuşlarında Zoonoz Hastalıklar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
13 Beğeni 
Yazan Uzman
|
kuşlardan geçen hastalıklar, kuş hastalıkları, kuş mantar, kuşta mantar, kuşda mantar, kuş mantar hastalığı, papağan hastalıkları, pağanlardan geçen hastalıklar, papağandan bulaşan hastalıklar, muhabbet kuşu hastalıkları, muhabbet kuşu sağlığı, zoonoz, zoonoz hastalık, zoonoz hastalıklar, zoonoz hastalık nedir, zoonoz hastalıklar nelerdir, psittakozis, ornitosis, clamydiosis, psittakoz, papağan ateşi, bird flu, kuş gribi, salmonellozis
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
